Transcript Formasyon Eğitimi 7. Hafta

SUNUM İÇERİĞİ
1.Öğretim Materyalleri Tasarımı





Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
Renk Kullanımı
Ekran Tasarımı
Harf Kullanımı
2.Materyal Hazırlama İlkeleri
3.Ders Materyali Geliştirme Aşamaları
Materyal Tasarım Ve
Hazırlama İlkeleri
Öğretim materyallerinin
oluşturulmasında iki aşama çok
önemlidir.
Öğretim
Materyalini Tasarlama
Öğretim
Materyalini Hazırlama
Öğretim materyali
hazırlanmadan önce
tasarlanması gerekir.
Şimşek’e göre(1997:69),bir öğretim
materyali şu özelliklere sahip
olmalıdır;
Kolay kullanılabilir olmalıdır.
 Kullanılan nesneler,ilk bakışta
kavranabilecek özellikte olmalıdır.
 Materyal içindeki unsurlar,uyumlu ve
bütünlük içinde olmalıdır.
 Kullanılan yazı,açık,net ve kolay
algılanabilir olmalı,renkler uyumlu
olmalıdır.

Öğretim Materyalleri Tasarımı
1.Yapısal-Biçimsel
Elemanların Kullanım
İlkeleri
2.Yerleşim Elemanlarının
Kullanım İlkeleri




Boşluk
Çizgi
Biçim





Oran-Ölçek
Denge
Bütünlük
Ritim
Vurgu
Ahenk
Yapısal-Biçimsel Elemanların
Kullanım İlkeleri
 Boşluk
Bir materyalde verilmek istenen mesaj
dışında kalan yerlerdir.
Yapısal-Biçimsel Elemanların
Kullanım İlkeleri
 Çizgi
Fonla figürün ayrıldığı kısımdır.Çizgiler
yatay,dikey,eğik,düz,yuvarlak vb.
olabilir.
Güçlülük etkisi
Hareket etkisi
Sabitlik ve Durağanlık etkisi
Kalın çizgiler daha
etkilidir.
az zaman
az maliyet
hızlı
Ayırma amaçlı
Hatırlaması kolaydır.
Yerleşim-Biçimsel Elemanların
Kullanım İlkeleri
 Biçim
Bir nesneye ya da onun bir parçasına
işaret eden sınırlandırılmış alandır.
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Oran-Ölçek
Objelerin büyüklüğü ile bağlantılıdır.Bir
objenin diğer objeler arasındaki ilişkiye
göre objenin büyük,orta,küçük,ağır,hafif
olduğu gibi duygular oluşturabilir.
Oran-Ölçek
Objelerin büyüklüğünün doğru olarak algılanması
için tanıdık başka bir obje ile ölçeklendirilmesi
gerekir.
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Denge
Objenin göz tarafından algılanan
ağırlığı ile ilgilidir.
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Bütünlük
Görsel elemanlar ve bunların
fonksiyonları arasındaki ilişkidir.
Bütünlük
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Ritim
 Kompozisyonda
gözün bir objeden
diğerine rahatça kayabilmesidir.
Ritim
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Vurgu
 Materyalin
can alıcı noktasıdır. En ilgi
çekici nokta tasarlanıp en önemli
unsurlar yerleştirilebilir.
Vurgu
Yerleşim Elemanlarının Kullanım
İlkeleri
 Ahenk
Parçalar bir araya geldiğinde ortaya
çıkacak bütünlük duygusudur.
ÖĞRETİM MATERYALİ TASARIMI
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renkler iyi tasarlanmış bir materyalde anahtar
rol oynar. Renklerin iyi seçilmesi ve çizgilerle
birlikte iyi tasarlanması sonucu öğretim
materyalleri gerçekleştirilir.
Renkler algılama üzerinde etkilidir.
1.Doğal renkleriyle nesneler renklendirildiğinde
görüntünün gerçekliğini artırır.
2.Benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konuşuna
yardımcı olur.
3.Önemli noktalar ve bilgiler üzerinde dikkati
toplar.
4.Coşku,durgunluk,tek düzelik,canlılık gibi
duyguların algılanmasına yardımcı olur.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renkler her zaman ilgi çekici unsurlardır.
Ancak fazla kullanıldığında dikkat
dağıtır.Bu nedenle materyali tasarlarken
ilgili konuya ve öğrencinin gelişim
özelliklerine uygun renkler seçilmelidir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renk algılama üzerinde önemli bir etki
oluşturur. Renk kullanımı ile ilgili özellikler
şunlardır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Materyal hazırlarken renk öğesi
kullanılmalıdır. Renkler her zaman
dikkat çekicidir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renkler önemli bilgileri ayırt etmede
zıtlık oluşturularak kullanılabilir.
Sarı zemin
üstüne
“Siyah”
Beyaz zemin
üstüne
“Yeşil, Mavi
veya
Kırmızı”
Mavi zemin
üstüne
“Beyaz”
Beyaz zemin
üstüne
“Siyah”
Siyah zemin
üstüne
“Sarı”
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renkler öğrenenlerin gelişim
özelliklerine uygun olarak
kullanılabilir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renklerle bilgilerin gruplanması da
sağlanabilir.Her bilgi bütünü bir renkle
ifade edilebilir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
En önemli bilgiler canlı renklerle ayırt
edilebilir.
Renk Grupları
Renkler
Etkileri
Öğretim Amaçlı
Kullanım
soğuk renkler
mavi, yeşil
ve eflatun
uzaklaşıyormuş
gibi bir his
fon (zemin) rengi
olarak
sıcak renkler
kırmızı ve
turuncu
yakınlaşma hissi
önemli ipuçları
verirken (DUR ve
GİRİLMEZ)
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renk bir materyalde çok aşırı
kullanılmamalıdır.Kullanılan renkler
estetik bir bütün oluşturmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renkler gerçek yaşamdakine uygun
olarak kullanılmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Renklerin seçiminde farklı
cinsiyetlerinde dikkate alınması
gerekir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Renk
Kullanımı
Erkekler:Mavi,yeşil,bordo ve
bunların canlı tonunu seçerken,
Bayanlar:Sarı,mavi,pembe
gibi renklerin pastel tonunu
daha çok tercih ederler.
Ana renkler
İkincil renkler
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran


Tasarımı
Ekran Tasarımı; Bilgisayar ve video
ekranının en verimli şekilde kullanılması
amacı ile tasarlanmasıdır.
Hannafin ve Hooper’a (1989) göre ekran
tasarımı, öğrencilerin nasıl bilgiye
ulaşabileceklerini etkileyen davranışın
gösteriminin amaçlı organizasyonudur.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran

Tasarımı
Pettersson’a göre ekran tasarımında, etnik
etkenler, programlama etkenleri, dil etkenleri
ve konuyu içeren etkenler bireyin beyinsel
fonksiyonlarına bağlı olarak, bellek, öğrenme
ve algılama yeteneklerini etkilemektedir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Bilgisayar temelli bir materyalde ekran
tasarımı son derece önemlidir. Öğrenen
için yeterince ilgi çekici hazırlanmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Materyalde ekran tasarımında şu
özelliklere dikkat edilmesi gerekir:
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Bir ekranda en fazla 4-5 satır ve en
fazla 20 sözcük kullanılmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Basit koyu harf tipleri tercih
edilmelidir.Çok gösterişli yazılar
dikkat dağıtabilir.
Ekran Tasarımı => Ekran Tasarımı
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Ekrandan ekrana tutarlılık sağlamak için
satır genişliği ve satır aralığına önceden
karar verilmelidir. Tek satır yorucudur.
Bilgisayar temelli sunumlar 1.5 satır aralığı
olabilir.
Tepegöz, saydam bir madde
üzerindeki yazı, resim vb. şeyleri
büyülterek bir ekrana, duvara,
tahtaya veya perdeye yansıtan ders
aracıdır.

Bir metindeki satırlar birbirlerine çok yakın olduğu
zaman metni okumak zor olur.
Tepegöz, saydam bir madde
üzerindeki yazı, resim vb. şeyleri
büyülterek bir ekrana, duvara,
tahtaya veya perdeye yansıtan
ders aracıdır.
Bir metindeki satırlar birbirlerinden çok uzak olduklarında
metindeki ifadeler birbirlerinden kopukmuş gibi bir izlenim yaratır.
Tepegöz, saydam bir madde
üzerindeki yazı, resim vb. şeyleri
büyülterek bir ekrana, duvara,
tahtaya veya perdeye yansıtan
ders aracıdır.
Eğer satırlar arasındaki uzaklık ortalama harf büyüklüğünden 1,5 kat
büyük olursa metin rahat bir şekilde okunur.
-49-
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Boşluklar olmalıdır.Her tarafı dolu bir
ekran algılamayı zorlaştırır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Koyu fon üzerine açık ya da açık renk
üzerine koyu olacak şekilde zıtlık
ekranda olmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Bilgisayar destekli eğitimde en az üç
boyut bulunmaktadır:
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
1. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde denetim ve kontrol
rolünü üstlenen öğretmendir.
2. Öğrenme yaşantılarını gerçekleştirme amacı ile
tasarlanmış yazılımların çalıştırılabileceği
bilgisayar donanımıdır.
3. Öğrenci ile makine arasında iletişim sağlayan
öğretim yazılımıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Görsel ürünler ile yazılı ürünler arasındaki fark;
ekran tasarımı bireyin algılama, anlama, düşünme
ve aktarma süreçlerinin ve aktivitelerinin ortaya
konulmasını kolaylaştırır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Ekran
Tasarımı
Ayrıca görsel ürünlerde;
- Video ekranı dinamiktir.
- Bilgilerin sunuluşu bir zaman boyutu içinde
gerçekleşir.
Öğretim Materyali Tasarımı
Ekran Tasarımı ve Görevleri
Odaklanma ve
Dikkat Sağlama
Bilgilerin Geri
Getirilmesinin
Sağlanması
Öğrenci İle Ders
Konularının
Uyumunu
Sağlama
Geliştirme ve
İlgilerin
Arttırılması
Derin ve Ayrıntılı
Bilgilerin
Sağlanması
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Harf kullanımı da gerek elle gerekse
bilgisayar temelli materyal
geliştirmede önemlidir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Kullanılan harfler birbiriyle uyumlu
olmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Dürüstlük bedenideki ruha verilen
hükümdarlıktır;taviz verirsen kendi
hükümdarlığında köle olursun.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Bir yazıda çok fazla harf karakteri
kullanılmamalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Eşit olmayan insanlara eşit davranmaktan
daha büyük eşitsizlik olamaz
(Thomas Jeferson).
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Başlıklar büyük harfle, diğer kısımlar küçük
harfle yazılmalıdır.
SÜREKLİ
BÜYÜK HARF KULLANILMASI DİKKATİ
DAĞITIR,ALGILAMAYI ZORLAŞTIRIR.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Koyu,eğik ve altı çizme özellikleri ayırt
edici bilgiler için kullanılmalı ve uzun
kullanılmamalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Harf koyu olduğunda zeminin
açık,zemin koyu olduğunda harfin
açık olmasına dikkat edilmelidir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Satırlar çok sıkışık olmamalıdır, yazının
kolay okunmasını engeller. Satırlar çok
seyrek olduğunda ise metinde kopukluk
duygusu verir.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Harflerin büyüklüğü öğrenene göre
ayarlanmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Bir metinde çok fazla yazı
olmamalıdır.En fazla 4-5 satır olmalı
ayrıca kelime sayısı da az olmalıdır.
Öğretim Materyali Tasarımı
 Harf
Kullanımı
Harfler ve satırlar arasında gerektiği
kadar boşluk olmalıdır.
Çokyakınoluncadikkatdağıtır.
MATERYAL HAZIRLAMA
İLKELERİ
Materyal Hazırlama İlkeleri
1.Anlamlılık İlkesi
Öğretim materyali basit,sade ve
anlaşılabilir olmalıdır.
Anlamlı sözcüklerin öğrenilmesinin
anlamsız hecelerin öğrenilmesine
oranla daha kolay olması.
“tin, nit, mel, yaz, şez, zed”
Materyal Hazırlama İlkeleri
2.Hedef Davranış İlkesi
Öğretim materyali, ders programlarını
destekleyici biçimde dersin hedef ve
kazanımlarına uygun seçilmeli ve
hazırlanmalıdır.
Materyal Hazırlama İlkeleri
3.Tamamlama İlkesi
Öğretim materyali, dersin konusunu
oluşturan bütün bilgilerle değil, önemli
ve özet bilgilerle donatılmalıdır.
Materyal Hazırlama İlkeleri
4.Fonun Anlamlılığı İlkesi
Öğretim materyalinde kullanılacak görsel
özellikler (resim, grafik, renk,vb)
materyalin önemli noktalarını
vurgulamak amacıyla kullanılmalıdır.
Materyal Hazırlama İlkeleri
5.Öğrenciye Uygunluk İlkesi
Öğretim materyalinde kullanılan yazılı
metinler,görsel-işitsel öğeler öğrencinin
pedagojik özelliklerine uygun olmalı ve
öğrencinin gerçek hayatıyla tutarlılık
göstermelidir.
Materyal Hazırlama İlkeleri
6.Bilinenden Başlama İlkesi
En iyi öğretim somuttan
soyuta,basitten karmaşığa,bilinenden
bilinmeyene doğru gidendir.
ELMA
Materyal Hazırlama İlkeleri
7.Çok Örnek İlkesi
Bir kavramın genişliğini göstermek için
çok sayıda örnekler sunmak gerekir.
Materyal Hazırlama İlkeleri
8.Görelik İlkesi
Nesnelerin özellikleri birbirine göre
algılanır.Resim ve şekilleri herkes başka
şekilde algılamamalı,birbirinden ayırt
edebilmelidir.
a
b
c
Materyal Hazırlama İlkeleri
9.Seçicilik İlkesi
Algılama seçicidir, insanların duyu
organları algılamayı beklemezler,
aksine belirli bir anda anlatılamayacak
kadar çok sayıda uyarıcıyla
bombardıman edilirler.
Materyal Hazırlama İlkeleri
10.Kapalılık İlkesi
Şekiller belirgin olmalı,açık ve yarım
bırakılmamalıdır.Özellikle iki boyutlu
figürler için şekil tam yapılmalıdır.
Materyal Hazırlama İlkeleri
11.Birleştiricilik İlkesi
Algılama birleştirici ve
bütünleyicidir;birbiriyle benzerliği ve
yakınlığı olan nesne ve olaylar ilişkili
olarak algılanır ve daha iyi hatırlanır.
Materyal Hazırlama İlkeleri
12.Değişmezlik İlkesi
Daha önceden bildiğimiz,tanımış
olduğumuz nesnelerin algılama
işleminde çoğu özelliklerini sürdürmesi
algısal değişmezliktir.
Materyal Hazırlama İlkeleri
13.Derinlik İlkesi
Doğadaki varlıklar bize yakınsa gerçek
ölçüleriyle ve renkleriyle görünürler.Aynı
varlıklar bizden uzaklaştıkça küçülür ve
renkleri de soluyor hissini verir.
Materyal Hazırlama İlkeleri
14.Yenilik İlkesi
Yenilik izlenmekte olan görüntüdeki
elemanlara yeni bir eleman eklenmesi
anlamına gelmektedir.
Materyal Hazırlama İlkeleri
15.Basitlik İlkesi
Materyaller sadece öğretmenin rahatlıkla
kullanabildiği türden değil, öğrencilerin
de kullanabileceği düzeyde basit
olmalıdır.
DERS MATERYALİ
GELİŞTİRME AŞAMALARI
Ders Materyali Geliştirme
Aşamaları
1.Öğrencilere kazandırılması gereken hedefler
ve kazanımlar belirlenir.
2.Etkinliklerde hangi içerik ve sürecin yer
alacağı tasarlanır.
3.Hedef ve kazanımları gerçekleştirecek
etkinliklerde yer alan materyaller tasarlanır.
Ders Materyali Geliştirme
Aşamaları
4.Materyal tasarlama ve hazırlama ilkelerine
göre materyal için gerekli araç-gereçler
belirlenir.
5.Araç-gereçler materyal hazırlama ve tasarlama
ilkelerine göre materyal oluşturulur.
6.Materyalin öğretim sürecinde uygulaması
yapılır.
Ders Materyali Geliştirme
Aşamaları
7.Uygulama sonuçları değerlendirilir ve geliştirilir.
Ders materyali geliştirme aşamaları
incelendiğinde sistematik bir yaklaşım olduğu
görülmektedir.Ders süreci bütün olarak
düşünülür ve materyal ona göre hazırlanır.