Rękojmia i gwarancja jako ochrona konsumentów

Kim jest konsument?

 Wyjaśnia to art. 22 Kodeksu Cywilnego, który mówi, że Za

KONSUMENTA

uważa się

osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przykład :

Jeśli Jan Kowalski kupuje w firmie

konsumentem.

X

komputer do domowego użytku-

jest

Jeśli jednak dyrektor Jan Kowalski kupuje taki sam komputer do biura, to

konsumentem już nie jest.

Nie jest nim także wtedy ,jeśli prowadzi jednoosobową firmę i kupowany przez niego laptop trafi do domu ,ale posłuży mu do pracy.

Wniosek: 

Konsumentami jesteśmy wtedy

,

gdy

jako

osoby prywatne

profesjonalistami ( producentami, sprzedawcami, usługodawcami, przewoźnikami,...) wchodzimy w relacje prawne z przedsiębiorcami 

Konsumentami nie jesteśmy

W stosunkach z innymi osobami prywatnymi, z którymi zawieramy umowy ( np. kupując od nich samochód, mieszkanie albo im sprzedając).

To rozróżnienie ma istotne znaczenie, bo decyduje o tym, jakie przepisy będą określały wzajemne prawa i obowiązki stron.

Pod pojęciem

sprzedawca

rozumiemy zawsze

Przedsiębiorcę ( najczęściej osobę prawną, czyli firmę),

który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej towar nam sprzedał, a nie konkretnego pracownika stojącego za ladą.

Sprzedaż konsumencka Każdego dnia zawieramy wiele umów konsumenckich ( kupno bochenka chleba, skasowanie biletu w komunikacji miejskiej,itd.) wiążą się one z zawarciem określonych umów.

Umowa, by została zawarta, nie musi mieć charakteru pisemnego.

Jednak w przypadku towarów lub usług :      O wartości powyżej 2 tysięcy PLN sprzedaży na raty, na przedpłaty na zamówienie według wzoru na próbę sprzedawca jest zobowiązany do wręczenia nabywcy istotnych

warunków umowy na piśmie.

Nawet jeśli nie podpisaliśmy ani nie otrzymaliśmy żadnego specjalnego „kwitu”, zawarcie umowy można udokumentować:

   potwierdzeniem jest

paragon fiskalny, informacje zawarte na metce produktu informacje zawarte w instrukcji użytkowania Rachunki, faktury, paragony, umowy, zamówienia, pokwitowania – Wszystko należy gromadzić , by w razie potrzeby móc po nie sięgnąć i udowodnić swoją rację.

Jak reklamować wadliwy towar?

Bywa, że zakupiony towar nie spełnia naszych oczekiwań.   Okazuje się:  że ma wady, nie działa jak należy nie spełnia oczekiwań, o których zapewniały reklamy

DROGI REKLAMACJI WADLIWEGO TOWARU: 1. Gwarancja

Wynika z umowy, jaką zawarliśmy kupując towar.

Wiele osób jest przekonanych , ze istnieją jakieś ogólne przepisy gwarancyjne.

Niektórzy powołują się na „gwarancję europejską”( bo dokument jest w wielu językach), ale nic z tych rzeczy.

Gwarancja nie jest obowiązkowa, nie podlega też unijnym regulacjom.

Gwarancja- to dobrowolne świadczenie złożone przez gwaranta

(najczęściej przez producenta lub importera, rzadziej sprzedawcę) dotyczące jego zachowania, gdy w towarze ujawnią się wady.

Gwarant :

   

Zobowiązuje się do usunięcia wady, a jeśli okaże się to niemożliwe Do wymiany towaru na nowy Wskazuje punkty serwisowe, gdzie dokonana będzie naprawa oraz Inne szczegółowe zasady korzystania z gwarancji

ale często są po prostu próbą ograniczenia jego praw.

- mogą być one korzystne dla konsumenta ( np. gwarancja z wydłużonym limitem czasowym), .

Zwykle gwaranci zastrzegają sobie prawo do nieograniczonej liczby napraw, wymianę towaru na nowy traktując jako rozwiązanie wyjątkowe, a czasem wręcz wykluczone.

Wiele osób jest przekonanych, że gwarancja jest jedyną formą ochrony, z jakiej mogą korzystać. Tymczasem to nieprawda.

1 . Niezgodność towaru z umową

Niezależnie od tego, czy gwarancja została udzielona, czy też nie.

Przez

dwa lata

od chwili zakupu nabywcy przysługują ustawowe uprawnienia, wynikające z tytułu

odpowiedzialności sprzedawcy za niezgodność towaru z umową.

 

Niezgodność towaru z umową

polega na:

Nieodpłatnej naprawie

, czyli doprowadzeniu towaru zgodnego z umową

Wymianie na nowy

Nieodpłatność oznacza, że

sprzedawca ma także obowiązek pokrycia kosztów demontażu , transportu, ponownego montażu i uruchomienia Urządzenia ( zależy to od rodzaju towaru; inaczej będzie w przypadku aparatu fotograficznego, inaczej samochodu czy pieca c.o.) Jeśli powyższe rozwiązania okażą się niemożliwe do spełnienia ( z przyczyn technicznych lub ekonomicznych), wówczas konsument ma prawo zażądać stosownego:  

Obniżenia ceny



Odstąpić od umowy

ZASADY SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ RZECZY RUCHOMYCH: 1

.Odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru z umową dotyczy

sprzedawcy

( nie producenta) i trwa

dwa lata.

2

.Jeśli wada ujawniła się w ciągu

pierwszych sześciu miesięcy

obowiązuje domniemanie, że towar był wadliwy już w chwili sprzedaży.

To istotne, bo ciężar dowodu, że było inaczej spoczywa na sprzedawcy. Musi nam udowodnić ,że to my, np. poprzez niewłaściwe użytkowanie , doprowadziliśmy do awarii. Po 6-ciu miesiącach sytuacja się odwraca i to my musimy wykazywać , że mimo prawidłowej eksploatacji ujawniła się wada.

Wymaga to często ekspertyzy rzeczoznawcy.

Ekspertyza nie ma mocy absolutnej, może być obalona przez kontrekspertyzę. W ostateczności, jeśli dojdzie do sporu sądowego, orzeka o tym biegły sądowy.

3

.Sprzedawca musi zostać zawiadomiony przez nabywcę o wadzie nie później niż po

dwóch miesiącach od jej ujawnienia(

może być dokonane listownie-listem poleconym).

Wyjątkiem są produkty żywnościowe- tu obowiązują odrębne, krótsze terminy.

Niezachowanie tego terminu powoduje utratę praw wynikających z ustawy o sprzedaży konsumenckiej.

4.

W zawiadomieniu należy także podać,

jakie jest nasze żądanie-

-czy chcemy naprawy, czy też wymiany -obniżenie ceny -lub odstąpienie od umowy - jest rozpatrywane dopiero w drugiej kolejności.

Sprzedawca jest związany naszym wyborem.

5. Sprzedawca ma na odpowiedź 14 dni

(kalendarzowych – nie roboczych).

Jeśli w tym czasie nie odpowie , uważa się, że uznał nasze roszczenie. Niestety, ustawa dość niejasno precyzuje termin załatwienia reklamacji, określając go jako „odpowiedni” i zależny od rodzaju oraz celu nabycia.

6. Sprzedawca nie może odesłać nas do gwaranta (

my się tym nie zajmujemy, tylko serwis).

Do nas należy decyzja ,czy chcemy skorzystać z gwarancji, czy też z trybu przewidzianego w ustawie o sprzedaży konsumenckiej.

Na takich samych zasadach kształtowane są relacje

z usługodawcami,

jeśli efektem zawartej z nimi umowy ( jest to umowa o dzieło)- jest

rzecz ruchoma

–

na przykład stolarz wykonuje dla nas mebel lub krawiec szyje garnitur .

Zgłaszając reklamację starajmy się dokumentować wszystkie nasze działania:

 wysyłając pisma (listem poleconym albo za potwierdzeniem odbioru)  składając pisma bezpośrednio Kopię i dowód nadania trzymamy w domowym archiwum.

Unikajmy uzgodnień ustnych, nie przywiązujmy się do deklaracji I zobowiązań składanych przez pracowników infolinii czy działów obsługi klienta.

Obowiązujące przepisy prawne dla konsumentów: 1.Ustawa z dnia 2 marca 2000r. (Dz.U. Nr 22)

o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

2.Ustawa z dnia 27 lipca 2002r.( Dz.U. Nr 141)

o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego 3.

Kodeks cywilny

UMOWY ZAWIERANE POZA LOKALEM



UMOWY ZAWIERANE POZA LOKALEM przedsiębiorstwa

- to takie, kiedy z przedsiębiorcą spotykamy się u siebie (np. akwizytor odwiedza nas w domu) lub na neutralnym gruncie ( np. firma zaprasza nas na wycieczkę połączoną z prezentacją i sprzedażą towarów).



UMOWY NA ODLEGŁOŚĆ

zawieramy z przedsiębiorcami wyspecjalizowanymi w tym typie działalności: np. sklep internetowy, telezakupy, firma sprzedaży wysyłkowej.

Do ich zawarcia wykorzystujemy techniczne środki łączności:

Poczta elektroniczna, korespondencja, telefon, ,faks, itp. Zamiast bezpośredniego spotkania z przedsiębiorcą

.

 Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić

bez podania przyczyn,

składając stosowne oświadczenie na piśmie,

w terminie dziesięciu dni

od zawarcia umowy.

 Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).

 W razie odstąpienia umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym .

 Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.

Przepisów o umowach zawieranych z konsumentami poza lokalem przedsiębiorstwa nie stosuje się do umów:

1) o charakterze ciągłym lub okresowym, zawieranych na podstawie oferty sprzedaży lub przez odwołanie się do ogłoszeń, reklam, cenników i innych informacji skierowanych do ogółu albo do poszczególnych osób, jeżeli konsument mógł uprzednio zapoznać się z treścią otrzymanej oferty lub informacji pod nieobecność drugiej strony umowy, a zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i w umowie zastrzeżono prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od dnia jej zawarcia, 2) sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta,

3) powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, o wartości przedmiotu umowy do równowartości 10 EURO, 4) o prace budowlane, 5) dotyczących nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych, 6) ubezpieczenia, w tym o członkostwo w otwartych funduszach emerytalnych, oraz reasekuracji, 7) dotyczących papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych i inwestycyjnych (usługi inwestycyjne).

UMOWY ZAWIERANE NA ODLEGŁOŚĆ Konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o:

1) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany, 2) istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu, 3) cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki, 4) zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia, 5) kosztach oraz terminie i sposobie dostawy, 6) prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, ze wskazaniem wyjątków, o których mowa w art. 10 ust. 3, 7) kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy, 8) terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący,

9) minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe, 10) miejscu i sposobie składania reklamacji, 11) prawie wypowiedzenia umowy, o którym mowa w art. 8 ust. 3.

Informacje powyższe powinny być sformułowane jednoznacznie, w sposób zrozumiały i łatwy do odczytania.

Przedsiębiorca jest obowiązany do potwierdzenia konsumentowi na piśmie informacji, o których mowa wyżej, najpóźniej w momencie rozpoczęcia spełniania świadczenia.

Termin dziesięciodniow

y, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia.

W razie braku potwierdzenia informacji, termin, w którym konsument może odstąpić od umowy,

wynosi trzy miesiące

i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia.

Umowa powinna określać miejsce i sposób składania reklamacji, nie powodując nadmiernych trudności lub kosztów po stronie konsumenta.

 Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, przedsiębiorca powinien wykonać

umowę

zawartą na

odległość najpóźniej w terminie trzydziestu dni po złożeniu przez konsumenta oświadczenia woli

o zawarciu umowy.



Jeżeli przedsiębiorca nie może spełnić świadczenia z tego powodu, że przedmiot świadczenia nie jest dostępny, powinien niezwłocznie, najpóźniej jednak w terminie trzydziestu dni od zawarcia umowy, zawiadomić o tym konsumenta i zwrócić całą otrzymaną od niego sumę pieniężną

 W wypadku, gdy przedsiębiorca nie może wykonać zobowiązania z powodu choćby przejściowej niemożności spełnienia świadczenia o właściwościach zamówionych przez konsumenta, przedsiębiorca może, jeżeli zawarto takie zastrzeżenie w umowie,

zwolnić się z zobowiązania przez spełnienie świadczenia zastępczego, odpowiadającego tej samej jakości i przeznaczeniu oraz za tę samą cenę lub wynagrodzenie

, informując zarazem konsumenta na piśmie o jego prawie nie przyjęcia tego świadczenia i odstąpienia od umowy, ze zwrotem rzeczy na koszt przedsiębiorcy.

KREDYT KONSUMENCKI To kredyt, jaki zaciąga konsument- nie mniejszy niż 500 PLN i nie większy niż 80 tys. PLN Najważniejsze prawa konsumenta kredytobiorcy: 1.Prawo do informacji nt. kosztów kredytu

( wraz z odsetkami, opłatami, prowizjami, które trzeba zapłacić) oraz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.

2.Prawo do namysłu.

Konsument może odstąpić od kredytu

w ciągu 10 dni od chwili

jej zawarcia na podstawie oświadczenia na piśmie.

3.Prawo do wcześniejszej spłaty kredytu .

RĘKOJMIA Rękojmia

– odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedawanej rzeczy. W polskim prawie cywilnym jest uregulowana w art. 556-576 Kodeksu cywilnego ) przy umowie sprzedaży , ma również odpowiednie zastosowanie do innych stosunków prawnych . W przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej z udziałem konsumentów stosuje się niezgodność towaru z umową (Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego ( Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176 ).

OBOWIĄZUJE TYLKO W SPRZEDAŻY POMIĘDZY:

1.

PRZEDSIĘBIORCĄ A PRZEDSIĘBIORCĄ 2.

KONSUMENTEM A KONSUMENTEM

Wady fizyczne

mogą polegać na: 1.

zmniejszeniu wartości, użyteczności rzeczy (np. przemakalność nieprzemakalnej kurtki), 2.

niekompletności (np. brak oprogramowania do komputera, brak dokumentacji i instrukcji), 3.

braku określonych właściwości (np. zawyżono parametry, użyto innych materiałów).

Wada fizyczna może stanowić podstawę odpowiedzialności sprzedawcy, gdy istniała przed wydaniem rzeczy albo powstała po wydaniu rzeczy, ale z przyczyny tkwiącej już uprzednio w rzeczy.

Wady prawne

mogą polegać tylko na tym, że: 1.

sprzedawana rzecz nie należy do sprzedającego, lecz jest własnością osoby trzeciej, 2.

sprzedawana rzecz jest obciążona prawem na rzecz osoby trzeciej (np. hipoteką albo zastawem).

Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi:

1.

może żądać obniżenia ceny (art. 560 Kodeksu cywilnego ); obniżenie ceny powinno odzwierciedlać rzeczywiste obniżenie wartości sprzedanej rzeczy; 2.

może żądać usunięcia wady (art. 561 Kodeksu cywilnego ); jeśli sprzedawca jest zarazem producentem, kupujący może żądać naprawienia rzeczy; 3.

może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (art. 561 Kodeksu cywilnego ); sprzedawca ponosi wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty, np. transportu, ubezpieczenia, pakowania itp.; 4. może odstąpić od umowy, ale tylko w przypadku, gdy wada jest istotna, tzn. nie pozwala na użytkowanie przedmiotu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 561 Kodeksu cywilnego ).

Aby kupujący mógł skorzystać z ww. uprawnień musi dokonać tzw. aktów staranności, tj. zbadać dostarczone mu rzeczy, zawiadomić sprzedawcę o wykrytych wadach i zgłosić swoje roszczenia.

Sposób reklamacji wybiera kupujący. Rękojmia za wady fizyczne jest skuteczna przez okres jednego roku, a w przypadku budynku przez 3 lata; (w przypadku przedmiotów używanych okres może zostać skrócony, jednak nie bardziej, niż na okres 1 roku) (art. 568 Kodeksu cywilnego ) od dnia wydania towaru,

z

zastrzeżeniem, iż wada zostanie zgłoszona sprzedawcy nie dalej jak 1 miesiąc od chwili wykrycia tej wady, a w przypadku produktów spożywczych terminy te są krótsze. Okres ten może zostać wydłużony, gdy sprzedawca wadę podstępnie zataił. Rękojmią nie są objęte rzeczy nabyte w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym . Okres rękojmi biegnie na nowo w przypadku wymiany towaru.

Od 1 stycznia 2003 obowiązuje ustawa z 27 lipca 2002 o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie ustawy Kodeks cywilny, która, jeśli dotyczy to konsumentów (osób fizycznych), wyklucza stosowanie art. 556-581 Kodeksu cywilnego.

DZIESIĘĆ KONSUMENCKICH GRZECHÓW GŁÓWNYCH: 1. Nie czytanie umów.

2. Umowy ustne.

3. Podpisywanie dokumentów in blanco-

częste w przypadku tzw. pakietu umów (umowa sprzedaży i umowa kredytu konsumenckiego zawierane łącznie) praktycznie uniemożliwia to ustalenie treści umowy wiążącej strony i dodatkowo daje pole do nadużyć.

4. Zbyt pospieszne podejmowanie decyzji

– nie analizują innych ofert.

5 Zapłata z góry części, a nawet całości ceny czy wynagrodzenia.

6. Ustne oświadczenia

kierowane do przedsiębiorców w sprawie umowy, jej wykonania czy rozwiązania

7. Wysyłanie oświadczeń listem zwykłym.

8. Przegapianie terminów

np.:terminów składania reklamacji z tytułu gwarancji, terminów odstąpienia od umowy bez podania przyczyny.

9.Nieznajomość praw konsumenckich

–przekonanie, że od zawartej umowy można „zrezygnować” bez podania przyczyn

10.Brak asertywności

- rzadko mówimy nie, nie odmiawiamy, nie pytamy, niechętnie składamy reklamacje, nie pokazujemy, że znamy swoje prawa.

GDZIE SZUKAĆ POMOCY ?

1. Rzecznik Praw Konsumenta .

2. Inspekcja Handlowa.

3. Federacja Konsumentów.

4. Polubowny Sąd Konsumencki (przy Inspekcji Handlowej).

5. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

6. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.