Transcript ارائه در همایش بانکداری الکترونیک و نظام پرداخت‌ها

‫اولين همايش بينالمللي بانكداري‬
‫الكترونيك و نظام هاي پرداخت‬
‫اجزای سیستم یکپارچه بانکداری مشارکت در سود و زیان راستین‬
‫نگرش مدیریت عملیات و فرآیندها‬
‫بیژن بیدآباد‬
‫مشاور ارشد بانكداري اسالمي‪ ،‬بانك ملي ايران‬
‫محمد صفاييپور‬
‫كارشناس اداره كل تحقیقات بانك ملي ايران‬
‫مدل مفهومي سیستم يكپارچه بانكداري راستین‬
‫برنامه ريزي منابع سازمان (‪ :)ERP‬راهكاري يكپارچه براي برنامهريزي و مديريت تمامي منابع سازمان تعريف ميشود و درحقیقت‬
‫دربرگیرنده همان ماژول هاي ‪ MIS‬هستند كه با رويكردي سیستمي و يكپارچه طراحي شده اند‪.‬‬
‫ماژول محصوالت و خدمات‬
‫تامین مالي مضاربه‬
‫(‪)MFS‬‬
‫تامین مالي جعاله‬
‫(‪)JFS‬‬
‫تامین مالي مقاسطه‬
‫(‪)IFS‬‬
‫سيستم پايه مشاركت در‬
‫تامین مالي اجاره‬
‫سود و زيان راستين‬
‫(‪)RFS‬‬
‫(‪)PLS‬‬
‫ماژول ذينفعان‬
‫ماژول منابع و زير ساخت ها‬
‫و كار‬
‫ك‬
‫ان ا و اه ا‬
ICT
SERVICES AND PROCESSES INTEGRATION
POLICIES AND INFRASTRUCTURE
R
E
R
D
T
E
A
L
RE
ONS
I
D
T
NA
A
TE
OGIK A
LL
OR
RE
CHNO
W
D
N E
NET
T ,A
RE, E
ON
S
S
DE
N
A SS
SE
URE
ROC
SP A
T
E
M
D
N
A
S
IL
L
SK
ET
S
E
CI
T
A
PR
9
79
17
O
SI
S
C
EI
T
A
C
P
R
M
CMM
D ES
U
ISO17799
NE
S C RS
T
TI
R
C
A
A
P
R
S
P
L
E
IT
S
ITIL
COBIT
S
E
CI
T
C
A
R
P
T
BI
C
O
E
D
T
A
E
L
R
S
ND E
SA
S
SE
E OC
S
N
SI
PR
BU
URE,
PME
BUD
NY
C
IT
G
B
C
M
L
UCT
E
U
O
R
R
A
S
TI
CUR
S
T
OGI
A
T
VE
W
F
T
LI
R
S
T
E
RDW
SE
F
A DEVELOPMENT,
IMPLEMENTATIO
N,
) IN
(
M RASTRUCTURE
D
E
O
TCI
F SUPPORT
S
A(OPERATIONS AND
AINTENANCE
AND
R
C
C
NI
O
INFRASTRUCTURE
MANAGEMENT)
O
A
T
A
D
‫ه‬D STRUCTURE,
‫ ماني روش ها و‬ICT
‫ ار ا‬MANAGEMENT
‫اخ‬
ORGANISATIONAL
OMMUN
PRACTICES
AND‫ ا‬CULTURE
ICT ‫ات‬N
‫وري‬
‫م ي ي‬
A ‫ات و ارت ا‬
A
T
A
A
H HN
D
C
E: :
T
C
IN
U
A
PPLIC
‫( روش های تجویزی و آزمایش شده ای را برای سازمان و‬ITIL) ‫چارچوب‬
:‫ حوزه اصلي‬5 ‫ این روش ها در‬.‫صنایع مختلف پیشنهاد مي کند‬
(Service Strategy) ‫ استراتژی خدمت‬.1
(Service Design) ‫ طراحي خدمت‬.2
(Service Transition) ‫ برآورد انتظارات و انتقال خدمت‬.3
(Service Operation) ‫ عملیات ارائه خدمت‬.4
)Continual Service Improvement) ‫ بهبود مستمر خدمت‬.5
‫ فرآیند اصلي را‬26 ‫و هریك نیز شامل فرآیندهایي مي باشد که به طور کلي‬
،ITIL ‫ فرآیندهای مذکور را مي توان در چارچوب های‬.‫شامل مي شوند‬
.‫ به شرح شکل طبقه بندی و تشریح نمود‬،ISO17799 ،CMMI ،COBIT
‫ماژول فرآيندها و عملیات‬
‫رویکرد زنجیره ارزش )‪ (Value chain‬در تحلیل فعالیتهای درون سازماني ابزاری موثر در شناخت نقاط ضعف و قوت و تصمیم گیری درمورد‬
‫هریك از این فعالیتهاست‪ .‬این زنجیره از دوسو با موثرترین عوامل محیطي یعني تامین کنندگان و مشتریان مرتبط مي شود‪ .‬ارتباط زنجیره ارزش‬
‫سازمان با زنجیره ارزش تامین کنندگان و مشتریان تشکیل زنجیره ای را مي دهد که "پــــورتر" از آن به عنوان سیستم ارزش نام مي برد‪.‬‬
‫ساختار زنجیره ارزش گسترده بانكداري راستین‬
‫بانكداري راستين (‪)Rastin Banking‬‬
‫فرآيندها و عمليات (‪)Process & Operation‬‬
‫آموزش و يادگیري‬
‫بازار الكترونیكي‬
‫& ‪Training‬‬
‫‪Learning‬‬
‫گواهي راستین‬
‫‪(Rastin Certificate‬‬
‫)‪Electronic Market‬‬
‫مديريت پروژه‬
‫مالي و حسابداري‬
‫طراحي محصول و خدمات‬
‫ارتباط با مشتريان‬
‫‪(Project‬‬
‫)‪Management‬‬
‫& ‪(Finance‬‬
‫)‪Accounting‬‬
‫‪(Product & Service‬‬
‫)‪Design‬‬
‫‪(Customer‬‬
‫)‪Relationship‬‬
‫فرآيند ارتباط با مشتريان(‪)CRM‬‬
‫فرآيند ارتباط با مشتريان نه تنها سپرده گذاران (بعنوان ذينفعان نهايي) بلكه مجريان طرح ها(بعنوان استفاده كنندگان منابع سپرده گذاران) و‬
‫ساير ذينفعان مانند ارزياب‪ ،‬امین‪ ،‬و سهامداران بانك را دربر مي گیرد‪.‬‬
‫بنابراين مي بايست با بهره گیري از رويكردهاي سیستم مديريت ارتباط با مشتريان ضمن شناسايي نیازها و انتظارات آنها‪ ،‬فرآيند و عملیات‬
‫طراحي و ارائه محصول و خدمت را به گونه اي اجرا نمود كه در راستاي تامین نیازها و رضايتمندي آنها باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تشكیل بانك جامع اطالعات مشتريان به منظور آگاهي از خواسته ها و‬
‫نیازمنديهاي آنها‪ ،‬و تعیین الگوهاي رفتاري و سلیقه هاي مشتريان‪.‬‬
‫تشكیل واحد مطالعه و ارزيابي بازار به منظور شناسايي مشتريان هدف و سرمايه‬
‫گذاري در جهت جذب اين مشتريان‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ايجاد باجه هاي ترويج بانكداري اسالمي و اطالع رساني درشعب بانك بويژه شعب‬
‫بانكداري راستین‪.‬‬
‫ايجاد مركز شبانه روزي پاسخ به سواالت مشتريان (‪.)call center‬‬
‫اخذ نظرات‪ ،‬پیشنهادها‪ ،‬شكايات مشتريان از طرق مختلف منجمله توزيع‬
‫پرسشنامه‪ ،‬نظرسنجي اينترنتي و سامانه پیام كوتاه ‪ ،sms‬و واحدهاي بازرسي و‬
‫نظارت بانك‪.‬‬
‫طراحي‪ ،‬چاپ و انتشار بروشور‪ ،‬آگهي ها و تیزرهاي تبلیغاتي‪ ،‬استفاده از ابزارهاي‬
‫چند رسانه اي مانند لوح فشرده‪.‬‬
‫تشكیل واحد بازاريابي تامین مالي مشاركت در سود و زيان راستین و بازاريابي‬
‫محصوالت و خدمات آن از طريق صدور پروانه بازاريابي با شرايط مشخص براي‬
‫بازاريابان اعم از حقیقي و حقوقي واجد شرايط‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ايجاد پورتال اطالع رساني در سامانه اينترنتي بازار الكترونیكي گواهي راستین‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مشتری جدید و‬
‫کسب سهم بازار‬
‫تحلیل‬
‫مشتری‬
‫‪CRM‬‬
‫جذب‬
‫مشتری‬
‫فرآيند طراحي محصول و خدمات‬
‫امكان سنجي‬
‫مشخصات‬
‫عملكردي‬
‫ايده محصول‪ /‬خدمت‬
‫طراحي‬
‫مشتريان‬
‫بازنگري و تست نمونه ها‬
‫طراحي تولید‬
‫ويژگي هاي تولید و‬
‫ارائه محصول‬
‫تولید طرح و ايده‬
‫‪R&D‬‬
‫رقبا‬
‫طراحي عملیات‬
‫ويژگي هاي طراحي‬
‫اجراي آزمايشي و‬
‫تست نهايي‬
‫ارائه محصول‪ /‬خدمت‬
‫جديد به بازار‬
‫تولید نهايي و برنامه‬
‫ريزي فرآيندها‬
‫تامین كنندگان‬
‫بازاريابي‬
‫فرآيند طراحي محصول و خدمات(ادامه)‬
‫منابع تولیدطرح و ايده‬
‫بهبود كیفیت طراحي‬
‫واحد ‪R&D‬سازمان‬
‫بازنگري طراحي‬
‫پیشنهادها و شكايت هاي مشتريان‬
‫اندازه گیري كیفیت طراحي‬
‫تحقیقات بازار‬
‫استفاده از روش كاربرد كیفیت (‪)Quality Function Deployment‬‬
‫تامین كنندگان‬
‫تجزيه و تحلیل شكست و اثرات آن‬
‫عرضه كنندگان و فروشندگان محلي‬
‫نمودار تحلیل علل خطا ( ‪(FTA))Fault tree analysis‬‬
‫كاركنان واحدهاي صف و ستاد‬
‫آنالیز ارزش )‪(Value analysis (VA‬‬
‫توسعه و پیشرفت تكنولوژي‬
‫رقباي صنعت‬
‫نقشه ادراكي (‪)Perceptual Maps‬‬
‫مهندسي معكوس (‪)Reverse Engineering‬‬
‫مقايسه با رقبا (‪)Benchmarking‬‬
‫طراحي آزمايش ها )‪(DOE)(Design of Experiments‬‬
‫فرآيند مالي و حسابداري‬
‫حسابداری مشاركت راستين‬
‫با فروش محصوالت هر طرح (اوراق ديجیتال گواهي راستین) از طريق بازار‬
‫الكترونیكي گواهي راستین‪ ،‬در بخش بدهي حساب هاي گواهي راستین‬
‫براي طرح مربوطه به تفكیك سرفصل هاي معین به صورت اتوماتیك ايجاد‬
‫خواهد گرديد‪ .‬از سوي ديگر‪ ،‬در طرف دارايي‪ ،‬حساب هايي با عنوان سرمايه‬
‫گذاري در طرح ايجاد شده كه ريز حساب هاي معین اين سرفصل هاي كلي‬
‫نشانگر میزان سرمايه گذاري است كه بر روي طرح انجام شده است‪ .‬میزان‬
‫تعهدات بانك نیز بابت طرح هاي تصويب شده و سرمايه گذاري شده و طرف‬
‫مقابل آن كه ناشي از اخذ وثايق و تضمینات الزم از مجري است به ترتیب در‬
‫حسابهاي زيرخط بدهي ها و دارايي هاي بانك منعكس خواهد گرديد‪.‬‬
‫اسناد حسابداري مربوط به انواع بیمه هاي پیش بیني شده در اين بانكداري‪،‬‬
‫اسناد انتظامي مربوط به قراردادهاي مختلف با ذينفعان‪ ،‬همانند شیوه هاي‬
‫بانكداري متعارف خواهد بود‪ .‬فعالیت هاي اصلي در نظر گرفته شده در‬
‫فرآيند مالي و حسابداري به شرح ذيل خواهد بود‪:‬‬
‫زير سیستم‬
‫سامانه ثبت‬
‫وثیقه‬
‫(‪)CRS‬‬
‫گزارش ها و‬
‫تحلیل هاي‬
‫مالي‬
‫محاسبه كارمزد‪،‬‬
‫نحوه تسويه‬
‫حساب با ذينفعان‬
‫و تعیین سرفصل‬
‫حساب ها‬
‫تامین وثیقه‬
‫مالي‬
‫(‪)CFS‬‬
‫محاسبات‬
‫زير سیستم‬
‫وثیقه امن (‪)TCS‬‬
‫زير سیستم‬
‫گزارش ها و خدمات‬
‫تحلیلي مالي‬
‫پروتكل‬
‫برداشت بین‬
‫بانكي‬
‫(‪)IWP‬‬
‫تسويه حساب‬
‫با معامله گران‬
‫گواهي راستین‬
‫زير سیستم‬
‫تسويه اوراق ديجیتالي غیر ربوي‬
‫بانكداري راستين‬
‫فرآيندهاي مبتنی بر‬
‫فنآوري اطالعات و ارتباطات‬
‫در‬
‫بانكداري راستين‬
‫بانكداري راستين‬
‫•بانكداري مشارکت در سود و زيان راستين‬
‫•اصول عملياتی‬
‫•ارکان‬
‫•زيرسيستمهاي مالی‬
‫•زيرسيستمهاي ‪IT‬‬
‫•دستورالعملهاي عملياتی‬
‫•ابزارهاي مالی جديد‬
‫•سازمان و تشكيالت‬
‫•آييننامه اجرايی‬
‫•مقررات‬
‫زيرسيستمهاي‬
‫‪IT‬‬
‫•سامانه بازار گواهی راستين )‪(RCM‬‬
‫•سامانه ثبت وثيقه (‪)CRS‬‬
‫•پروتکل برداشت بينبانکی )‪(IWP‬‬
‫•تأمين وثيقه مالی (‪)CFS‬‬
‫•سامانه تسويه اوراق بدون كاغذ‬
‫غيرربوی (‪)NSSSS‬‬
‫•سامانه بازرسی و پايش عمليات )‪(OCM‬‬
‫ناکارائی عملیات‬
‫بانکی‬
‫بازرسی و کنترل‬
‫عملیات بانکی‬
‫سواستفاده بانکی‬
‫بانک‬
‫سازمان ثبت اسناد‬
‫و امالک كشور‬
‫بانک مركزی‬
‫ايران‬
‫ناکارائی عمليات بانكی‬
‫زيرسيستمهای ‪IT‬‬
‫بانکداری راستين‬
‫‪ ‬سامانه بازار گواهی راستين (‪ :)RCM‬سيستم مبتنی بر وب تسويه حساب معاملهگران و‬
‫انتقالدهندگان گواهیهای راستين و اوراق بهادار بدون ربا در بانک‪.‬‬
‫‪ ‬تأمين وثيقه مالی (‪ :)CFS‬سيستم تبديل دارائیهای فيزيکی به اوراق بهادار از طريق‬
‫صدور گواهی وثيقه توسط دفاتر اسناد رسمی قوه قضائيه‪.‬‬
‫سواستفاده بانكی‬
‫‪ ‬سامانه ثبت وثيقه (‪ :)CRS‬اين سامانه وثيقه منقول و غيرمنقول را بصورت يکپارچه ثبت‬
‫میكند و قابل دسترس آنالين است‪.‬‬
‫‪ ‬پروتکل برداشت بينبانکی )‪ :(IWP‬توافقنامهای بين بانکی است كه به بانک اجازه‬
‫میدهد تا مطالبات مشتری مديون خود را پس از تهیسازی حساب وی نزد بانک عامل‬
‫از ساير حسابهای وی يا ضامنين مديون نزد بانکها بصورت آنالين برداشت كند‪.‬‬
‫بازرسی و کنترل عمليات بانكی‬
‫‪ ‬سامانه تسويه اوراق بدون كاغذ غيرربوی (‪ :)NSSSS‬سيستم يکپارچه مبتنی بر وب‬
‫تسويه حساب معاملهگران و انتقالدهندگان گواهیهای راستين و اوراق بهادار بدون‬
‫ربا در بانک مركزی‪.‬‬
‫‪ ‬سامانه بازرسی و پايش عمليات )‪ :(OCM‬سيستم مبتنی بر وب امکان بازرسی و كنترل‬
‫فعاليتهای مختلف پرسنل بانک و عمليات بانکی را بصورت آنالين را فراهم میسازد‪.‬‬
‫سامانه بازار گواهی راستين (‪)RCM‬‬
‫در حال حاضر خريد و فروش سهام و اوراق بهادار در بورس و فرابورس صورت میگيرد‬
‫هرچند بانکها از تأسيس بازارهای روی پيشخوان )‪(OTC‬قانوناً منع نشدهاند ولی از چنين‬
‫سيستمهائی استفاده نمیكنند‪.‬‬
‫سامانه بازار گواهی راستين (‪ )RCM‬سيستم مبتنی بر وب تسويه حساب معاملهگران و‬
‫انتقالدهندگان گواهیهای راستين و اوراق بهادار بدون ربا در بانک میباشد‪.‬‬
‫گواهی راستين‪ :‬مجموعه گواهیهای منتشره توسط بانک مشاركت در سود و زيان راستين‬
‫وفق مقررات و آئيننامه اجرائی آن میباشد‪.‬‬
‫عمليات «بازار گواهی راستين (‪ »)RCM‬بطور كلی تابع مقررات بانکداری راستين و‬
‫آئيننامه اجرائی بانکداری مشاركت در سود و زيان راستين میباشد‪.‬‬
‫بازار گواهی راستين بازاری است كه دارنده گواهی راستين میتواند گواهی خود را به‬
‫قيمت بازار يا توافقی تحت نظارت بانک معامله يا منتقل نمايد‪.‬‬
‫سامانه بازار گواهی راستين (‪ )RCM‬مشخصات و قابليتها‬
‫‪(1‬‬
‫‪(2‬‬
‫‪(3‬‬
‫‪(4‬‬
‫‪(5‬‬
‫‪(6‬‬
‫‪(7‬‬
‫‪(8‬‬
‫‪(9‬‬
‫‪(10‬‬
‫‪(11‬‬
‫‪(12‬‬
‫‪(13‬‬
‫‪(14‬‬
‫پرداخت الکترونيک از طريق كارتهای بانکی عضو شبکه تبادل اطالعات بين بانکی (شتاب)‬
‫پرداخت الکترونيک با كارتهای معتبر بينالمللی مانند ‪AMERICAN ،MASTER ،VISA‬‬
‫‪EXPRESS‬‬
‫امکان حمايت از ارزهای مختلف‪.‬‬
‫امکان حمايت از زبانهای مختلف‪.‬‬
‫ارتباط با شبکههای فرابانکی و يکپارچه بينالملل مانند ‪ ،SEPA‬سوئيفت و ‪ PAYPAL‬و پرداخت‬
‫و تسويه اوراق بهادار عربی (‪ )API‬و ‪...‬‬
‫استفاده از ‪ ACH‬برای مبالغ كم و ‪ ARTGS‬برای مبالغ باال‪.‬‬
‫استفاده از شناسه حساب بانکی بينالمللی شبا ‪ IBAN‬و ساير روشهای احراز هويت يکپارچه‪.‬‬
‫سيستم پرداخت الکترونيک‬
‫ارتباط با سيستمهای انتقال الکترونيک وجوه نظير سامانه تسويه ناخالص آنی (ساتنا) ‪RTGS‬‬
‫سامانه اتاق پاياپای الکترونيکی (پايا) ‪ ،ACH‬شبکه تبادل اطالعات بانکی (شتاب) و ‪...‬‬
‫ارتباط با سيستم تسويه اوراق بهادار غيرربوی(‪ )NSSSS‬بانک مركزی‪.‬‬
‫ثبت و نگهداری اطالعات دارندگان اوراق‪ ،‬انتقال مالکيت‪ ،‬عمليات خريد و فروش مجدد گواهیها‬
‫و اوراق‪ ،‬احراز هويت دارندگان اوراق‪ ،‬صدور گواهیها و اوراق بصورت الکترونيک و يکپارچگی‬
‫در اطالعات گواهیها و اوراق‪.‬‬
‫سيستمهای اطالعرسانی طرحهای قابل سرمايهگذاری‪.‬‬
‫ايجاد ويترنيهای الکترونيکی مختلف عرضه گواهیها و اوراق قرضه راستين‪.‬‬
‫امکان روئيت صف خريداران و فروشندگان و قيمتهای پيشنهادی‪.‬‬
‫سامانه بازار گواهی راستين (‪ )RCM‬مشخصات و قابليتها‬
‫‪(15‬‬
‫‪(16‬‬
‫‪(17‬‬
‫‪(18‬‬
‫‪(19‬‬
‫‪(20‬‬
‫‪(21‬‬
‫‪(22‬‬
‫‪(23‬‬
‫‪(24‬‬
‫‪(25‬‬
‫‪(26‬‬
‫‪(27‬‬
‫‪(28‬‬
‫برگزاری مزايده و فروش نهايی اوراق بهادار بر اساس قيمتهای رقابتی‪.‬‬
‫بازپرداخت اتوماتيک وجوه پس از خارج شدن از ليست مزايده و قبول پيشنهادات قيمتی باالتر به‬
‫منظور شركت در مزايده‪.‬‬
‫يکپارچگی با ساير سيستمهای مالی داخلی و خارجی و زيرسيستمها در بانکداری يکپارچه ‪Core‬‬
‫‪.banking‬‬
‫استانداردهای انتقال دادههای بينالمللی‪.‬‬
‫عمليات حسابداری ثبت ركوردها‪ ،‬ميز كار مشتری‪ ،‬رهگيری ركوردها و مديريت جريان عمليات‪،‬‬
‫حسابرسی‪ ،‬پايش‪ ،‬كنترل و بازرسی‪.‬‬
‫ارائهگزارشهای مديريتی برحسب نياز سطوح مختلف مديريتی و كارشناسی و مشتری‪.‬‬
‫قابليت مقايسه اوراق مختلف از نظر سود مورد انتظار‪ ،‬زمان سررسيد‪ ،‬اهليت مجری و ساير‬
‫مشخصات كيفی موثر بر ريسک و بازدهی‪.‬‬
‫مديريت ريسک سيستم شامل مديريت ريسک نقدينگی‪ ،‬اعتباری‪ ،‬عملياتی و بازار‪.‬‬
‫طراحی بلوکها و سبد گواهیها و اوراق مالی تعريف شده‪.‬‬
‫ارائه ابزارها و سرويسهای تحليلی و مهندسی مالی‪.‬‬
‫كدينگ گواهیها و اوراق بر اساس استانداردهای بينالمللی‪.‬‬
‫امکان ارتباط معامالتی با سايت بانک مركزی و بانکها و كارگزاران و بورسهای داخلی و‬
‫بينالمللی با تمركز اطالعات در پايگاه دادههای بانک مركزی ‪.NSSSS‬‬
‫بيمه انتقال وجوه از طريق سيستمهايی نظير ‪ FDIC‬و غيره‪.‬‬
‫حمايت از عمليات پرداخت و خريد و فروش توسط موبايل و تلفن و ساير وسائل ارتباطی مشابه‪.‬‬
‫بازار گواهی راستين‬
‫سامانه بازرسی و پايش عمليات (‪ )OCM‬مشخصات و قابليتها‬
‫‪ .1‬بازرسی کليه عمليات براساس دستورالعملهاي اجرائی بصورت آنالين‪.‬‬
‫‪ .2‬پايش کليه عمليات پرسنل و واحدهاي مختلف بانک بصورت آنالين و نامحسوس‪.‬‬
‫‪ .3‬برقراري سيستم کنترل داخلی‪.‬‬
‫‪ .4‬کشف عمليات نامأنوس‪.‬‬
‫‪ .5‬کشف عدم تطابق حسابها‪.‬‬
‫‪ .6‬کشف عدم تطابق اسناد با حسابها‪.‬‬
‫‪ .7‬کشف اختالس‪ ،‬تبانی و تقلب‪.‬‬
‫‪ .8‬دارا بودن سطوح مختلف دسترسی‪.‬‬
‫‪ .9‬روتينهاي گزارشگيري و تحليل دادهها و دادهکاوي‪.‬‬
‫‪ .10‬سيستمهاي امنيتی با قابليت نفوذناپذيري‪.‬‬
‫‪ .11‬سيستمهاي شناسائی و پيگيري حمالت سايبري به سيستم‪.‬‬
‫سامانه بازرسی و پايش عمليات (‪ )OCM‬فيلترها‬
‫‪(1‬‬
‫‪(2‬‬
‫‪(3‬‬
‫‪(4‬‬
‫‪(5‬‬
‫‪(6‬‬
‫‪(7‬‬
‫‪(8‬‬
‫‪(9‬‬
‫‪(10‬‬
‫‪(11‬‬
‫‪(12‬‬
‫‪(13‬‬
‫فيلتر سرعت چرخش تراکنشهاي روزانه‪ :‬با وضع آستانه مبادالت مانع از تقلبات با حجم زياد میگردد‪.‬‬
‫فيلتر مبلغ‪ :‬با تعريف آستانههاي پائين و باال براي محدود کردن ريسک تراکنشها که اغلب براي چک کردن معتبر بودن‬
‫صاحب حساب و يا شماره حساب يا شماره کارت استفاده میشود‪.‬‬
‫فيلتر سرعت چرخش تراکنشهاي ساعتی‪ :‬با وضع آستانه مبادالت مانع از تقلبات با حجم زياد حمله مشترک میگردد‪.‬‬
‫فيلتر عدم تطابق آدرسها نظير حمل‪ -‬صورتحساب‪ :‬در صورتی که آدرسهاي اسناد حمل و صورتحساب مغاير باشند عمل‬
‫خواهد کرد‪ .‬اين فيلتر کارت هاي پرداخت دزديده شده را شناسائی خواهد کرد‪.‬‬
‫فيلتر سرعت چرخش تراکنش ‪ :IP‬فعاليتهاي مظنون از يک منبع با شناسههاي مختلف را با شناسائی تراکنشهاي متعدد از يک‬
‫‪ IP‬واحد را فيلتر مینمايد‪.‬‬
‫فيلتر تراکنش مظنون‪ :‬بررسی تراکنشهاي مظنون را با تطبيق اطالعات با اطالعات قبلی مشتري در پايگاه دادههاي بانک‬
‫برعهده دارد‪.‬‬
‫آدرسهاي ‪ IP‬مجاز‪ :‬به مشتري اجازه میدهد تا از طريق روش يكپارچه پيشرفته )‪ (AIM‬تراکنشهاي خود را با ‪ IP‬هاي‬
‫مشخص انجام دهد‪.‬‬
‫مسدود کردن آدرس ‪ :IP‬آدرسهاي ‪ IP‬مشخص را که براي فعاليتهاي متقلبانه شناخته شدهاند مسدود مینمايد‪.‬‬
‫فيلتر تطبيق آدرس توسعه يافته‪ :‬سرويس تطبيق آدرس از اجزاء درگاههاي پرداخت الكترونيک است که آدرس متقاضی‬
‫تراکنش را با آدرسهاي مشتري در فايل مقايسه مینمايد‪ .‬اين سيستم بايد بتواند در صورت مغايرت‪ ،‬اطالعات ارائه شده‬
‫متقاضی تراکنش را به هدف پايش بعدي ذخيره و استفاده نمايد‪.‬‬
‫فيلتر تطبيق ‪ CCV‬توسعه يافته‪ :‬در صورت مغايرت‪ ،‬اطالعات ‪ CCV‬ارائه شده متقاضی تراکنش را به هدف پايش بعدي ذخيره‬
‫میکند‪.‬‬
‫فيلتر کنترل صحت آدرس‪ :‬صحت آدرس پستی را کنترل مینمايد‪.‬‬
‫فيلتر کنترل صحت آدرس ‪ :IP‬آدرس پستی را با آدرس ‪ IP‬کشور متقاضی تراکنش کنترل مینمايد‪.‬‬
‫فيلتر آدرس ‪ IP‬منطقهاي‪ :‬عمليات مناطق يا کشورهاي مختلف را با بررسی آدرس ‪ IP‬متقاضی تراکنش کنترل مینمايد‪.‬‬
‫سامانه ثبت وثيقه (‪)CRS‬‬
‫اداره ثبت اسناد و امالک كشور مسوول ايجاد و راهاندازی و نگهداری «سامانه ثبت‬
‫وثيقه )‪ »(CRS‬است‪.‬‬
‫اين سامانه مبتنی بر وب و بصورت يکپارچه تعريف میشود‪.‬‬
‫دفاتر اسناد رسمی ملزمند تا هنگام ترهين اموال اعم از منقول يا غيرمنقول‬
‫اطالعات مربوط به هر مرهونه را در سامانه ثبت كنند‪.‬‬
‫اموال غيرمنقولی قابل ثبت در سامانه میباشند كه دارای شناسه يا سريال منحصر‬
‫بفرد باشند‪.‬‬
‫همچنين دفاتر اسناد رسمی ملزم میشوند تا هنگام صدور گواهی ضمانت‪ ،‬اطالعات‬
‫كامل و وضعيت گواهی صادره را در سامانه ثبت كنند‪.‬‬
‫«سامانه ثبت وثيقه» بصورت يکپارچه بوده و با تطبيق اطالعات ارائه شده مال‬
‫معرفی شده برای رهن با پايگاه دادهها فقط هر مرهونه را براساس يک شناسه‬
‫منحصر بفرد ثبت مینمايد كه قبالً در رهن كسی قرار داده نشده باشد‪.‬‬
‫اداره ثبت اسناد و امالک كشور اين امکان را فراهم میآورد تا بانکها و ساير‬
‫نهادها و سازمانها و اشخاص حقيقی و حقوقی بتوانند از وضعيت ترهين‬
‫دارائیهای منقول و غيرمنقول و گواهیهای ضمانت ثبت شده در سامانه بصورت‬
‫آنالين استعالم نمايند‪.‬‬
‫پروتکل برداشت بينبانکی (‪)IWP‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.10‬‬
‫پروتکل برداشت بين بانکی از حسابهای مديون در همه بانکها (‪ )IWP‬توافقنامهای بين بانکی و زير نظر بانک‬
‫مركزی جمهوری اسالمی ايران است كه به بانک اجازه میدهد تا مطالبات خود يا مشتريان خود از مشتری مديون‬
‫را پس از تهیسازی حساب مديون نزد بانک عامل از ساير حسابهای وی نزد بانکهای ديگر بصورت آنالين‬
‫برداشت كند‪.‬‬
‫بانک مركزی بسترهای قانونی و الکترونيکی الزم برای اجرايی شدن موضوع اين پروتکل را فراهم میآورد‪.‬‬
‫نرم افزار پروتکل به صورت خودكار به محض واريز وجه به حساب مديون در همان لحظه آن را به حساب طلبکار‬
‫واريز و اطالعات آن را در پايگاه داده نزد بانک مركزی ثبت نمايد‪.‬‬
‫بانک مركزی اطالعات برداشت از حساب مديون را به صورت آنالين در اختيار مراجع قضائی قرار میدهد تا‬
‫مراجع قضائی قبل از صدور رأی با مراجعه اينترنتی به اين پايگاه داده نسبت به استعالم ميزان بدهی مديون‬
‫اطمينان يابد‪.‬‬
‫تمامی بانکها و موسسات پولی و اعتباری ملزم به قبول اين پروتکل و ايجاد تمهيدات الزم برای اجرای آن‬
‫میشوند‪.‬‬
‫هر فرد اعم از حقيقی يا حقوقی بايد فقط يک شناسه بانکی مشتری در تمامی بانکها در سيستم بانکی داشته باشد‪.‬‬
‫تمامی چکها و سفتهها و براتها بايد شماره سريال منحصر بفرد داشته باشند‪.‬‬
‫محل درج شناسه بانکی متعهد بايد بر روی چک‪ ،‬سفته و برات چاپ شود‪ .‬متعهد و پشتنويسان هنگام امضاء چک‪،‬‬
‫سفته يا برات بايد شناسه بانکی خود را نيز همراه با ساير اطالعات الزم بر روی چک و سفته و برات درج نمايند‪.‬‬
‫بانکها بر اساس پروتکل مجاز خواهند بود تا مطالبات خود و مشتريان خود كه از طريق اعطای تسهيالت‪ ،‬چک‪،‬‬
‫سفته يا برات ايجاد و سررسيد شده است را وصول نمايند‪.‬‬
‫همچنين بانکها وصول مطالبات سررسيدشده‪ ،‬معوق‪ ،‬مشکوک الوصول و سوخت شده خود و مشتريان خود كه از‬
‫تسهيالت‪ ،‬چک‪ ،‬سفته يا برات ايجاد شده و اسناد آنها به طريق قبل از اجرا شدن اين سيستم به صورت غير يکپارچه‬
‫نگهداری میشود را با استفاده از اين پروتکل فراهم میكنند و مطالبات خود و مشتريان خود را وصول نمايند‪.‬‬
‫سامانه تسويه اوراق بدون كاغذ غيرربوی‬
‫(‪)NSSSS‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫بانک مركزی سامانه «سيستم تسويه اوراق بدون كاغذ غيرربوی (‪ »)NSSSS‬را طراحی و‬
‫فعال مینمايد‪.‬‬
‫بانکها نيز نسبت به ثبت اطالعات طرحهای تأمين مالی شده از طريق بانکداری‬
‫مشاركت در سود و زيان راستين و مجريان آنها در پورتال ثبت اطالعات طرحها و‬
‫مجريان همگام با پرداخت وجوه به مجريان بصورت آنالين اقدام مینمايند‪.‬‬
‫بانکها صورت گواهیهای راستين منتشره خود را در اين سيستم ثبت مینمايند‪.‬‬
‫سيستم مزبور بايد توانائی ثبت و بهنگام شدن اطالعات گواهیها را بصورت آنالين برای‬
‫هر معامله‪ ،‬تسويه‪ ،‬افزايش سرمايه يا هرگونه عمليات انتقال و خريد و فروش گواهیهای‬
‫راستين در پايگاه دادههای خود داشته باشد‪.‬‬
‫سامانه تسويه اوراق بدون كاغذ غيرربوی‬
‫(‪)NSSSS‬‬
‫قابليتها و مشخصات‬
‫‪(1‬‬
‫‪(2‬‬
‫‪(3‬‬
‫‪(4‬‬
‫‪(5‬‬
‫‪(6‬‬
‫‪(7‬‬
‫‪(8‬‬
‫‪(9‬‬
‫‪(10‬‬
‫‪(11‬‬
‫‪(12‬‬
‫‪(13‬‬
‫‪(14‬‬
‫‪(15‬‬
‫‪(16‬‬
‫‪(17‬‬
‫‪(18‬‬
‫‪(19‬‬
‫پرداخت الکترونيک از طريق كارتهای بانکی عضو شبکه شتاب و كارتهای معتبر بينالمللی ‪.‬‬
‫امکان حمايت از ارزهای مختلف‪.‬‬
‫امکان حمايت از زبانهای مختلف‪.‬‬
‫ارتباط با شبکههای فرابانکی و يکپارچه بينالملل مانند ‪ ،SEPA‬سوئيفت و ساير ارائهكنندگان سرويسهای پرداخت‬
‫الکترونيک مانند ‪ PAYPAL‬و ‪ API‬و ‪...‬‬
‫استفاده از ‪ ACH‬برای مبالغ كم و ‪ ARTGS‬برای مبالغ باال‪.‬‬
‫استفاده از شناسه حساب بانکی بينالمللی شبا ‪ IBAN‬و ساير روشهای احراز هويت يکپارچه‪.‬‬
‫سيستم پرداخت الکترونيک‬
‫ارتباط با سامانههای انتقال الکترونيک وجوه نظير ساتنا و پايا‪ ،‬شتاب و سامانههای تسويه اوراق بهادار الکترونيکی‪.‬‬
‫ارتباط با سيستم تسويه اوراق بهادار(‪.)SSSS‬‬
‫قابليت انتقال وجوه غير نقدی (اسنادی)‪.‬‬
‫ثبت و نگهداری اطالعات دارندگان اوراق‪ ،‬نقل و انتقال مالکيت‪ ،‬عمليات خريد و فروش مجدد گواهیها و اوراق‪،‬‬
‫احراز هويت دارندگان اوراق‪ ،‬صدور گواهیها و اوراق بصورت الکترونيک بصورت و يکپارچه ‪.‬‬
‫سيستمهای اطالعرسانی طرحهای قابل سرمايهگذاری‪.‬‬
‫يکپارچگی با ساير سيستمهای مالی داخلی و خارجی و زيرسيستمها در بانکداری يکپارچه ‪Core banking‬‬
‫استاندارهای انتقال دادههای بينالمللی‪.‬‬
‫عمليات حسابداری ثبت ركوردها‪ ،‬ميز كاری مشتری‪ ،‬رهگيری ركوردها و مديريت جريان عمليات‪ ،‬حسابرسی‪،‬‬
‫پايش‪ ،‬كنترل و بازرسی‪.‬‬
‫ارائهگزارشهای مديريتی برحسب نياز سطوح مختلف مديريتی و كارشناسی و مشتری‪.‬‬
‫ارائه ابزارها و سرويسهای تحليلی و مهندسی مالی‪.‬‬
‫كدينگ گواهیها و اوراق بر اساس استانداردهای بينالمللی‪.‬‬
‫ارتباط با سايت بانکها و كارگزاران و بورسهای داخلی و بينالمللی با تمركز دادهها در پايگاه داده بانک مركزی‪.‬‬
‫فرآيند مديريت پروژه‬
‫كمبود منابع‪ ،‬بزرگي و پیچیدگي پروژه ها و طرح هاي قابل اجرا در قالب بانكداري مشاركت در سود و زيان راستین‬
‫(‪ ،)PLS‬همچنین لزوم برقراري توازن بین پارامترهاي مختلف پروژه مانند منابع مالي‪ ،‬هزينه هاي اجرا و راه اندازي‬
‫طرح‪ ،‬كیفیت كارتحويل شده‪ ،‬ريسك و مخاطرات پروژه در طول چرخه حیات پروژه (‪ ،)Project Lifecycle‬از جمله‬
‫داليل ايجاد و بكارگیري فرآيندهاي مديريت پروژه در اين شیوه بانكداري مي باشد‪.‬‬
‫‪ o‬گروه فرآيندهاي آغازين (‪:)Initiating‬‬
‫طي اين فرآيند مشخصات پروژه و محدوده كار تعريف و منابع مالي و تخصص ها‪ ،‬و تجهیزات مورد نیاز طرح در قالب طرح نامه (طرح‬
‫توجیهي) از سوي مجري تهیه و به بانك ارائه مي گردد‪ .‬در اين مرحله همچنین توانايي مجري طرح بر اساس مدارك‪ ،‬مستندات و‬
‫شاخص هايي همچون اهلیت مالي و فني مورد بررسي قرار گرفته و بر اساس شاخص هاي از پیش تعیین شده ارزيابي و اعتبار سنجي‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪o‬گروه فرآيندهاي برنامه ريزي‪ ،‬اجرا‪ ،‬نظارت و كنترل (‪:)Planning, Executing, Monitoring & Controlling‬‬
‫با توجه به اينكه فرآيندهاي مديريت پروژه يك فرآيند بهبود مستمر(‪ )PDCA‬مي باشد‪ ،‬در اين مرحله عملیات برنامه ريزي‪ ،‬اجرا‪،‬‬
‫نظارت و كنترل با هدف مديريت بر منابع و محدوديت هاي پروژه مانند زمان‪ ،‬هزينه‪ ،‬و اهداف طرح‪ ،‬در قالب سند "طرح مديريت‬
‫پروژه " (‪ )PMP‬تهیه و تنظیم مي شود‪.‬‬
‫استاندارد مدیریت پروژه ‪PMBOK‬‬
‫مديريت منابع انساني پروژه‬
‫مديريت تداركات پروژه‬
‫مديريت ريسك پروژه‬
‫مديريت محدوده پروژه‬
‫مديريت هزينه‪،‬‬
‫زمان و كیفیت‬
‫پروژه‬
‫مديريت يكپارچگي پروژه‬
‫مديريت ارتباطات پروژه‬
‫فرآيند آموزش و يادگیري‬
‫ارزش هاي‬
‫انتقال دانش‬
‫كارشناس دانش محور‬
‫لینك هاي ارتباط‬
‫سازمان‬
‫مخازن و منابع‬
‫يادگیري‬
‫سازماني‬
‫ابزارهاي تصمیم سازي‬
‫روش هاي برتر‬
‫گزارش ها‬
‫اسناد‬
‫اساليدها‬
‫راهنماها‬
‫شاخص هاي سفارشي سازي‬
‫گزارش ها و اخبار‬
‫ابزارهاي هماهنگي‬
‫مديريت اسناد(‪)Document Management‬‬
‫احراز توانایي مجریي‬
‫تنظیم قرارداد‬
‫حسابداری و حسابرسي‬
‫دریافتیهای بانك‬
‫تضمینات ‪ ،‬وثائق و‬
‫آوردهها‬
‫مدارك و مستندات‬
‫صالحیت امین‬
‫حقالزحمه امین‬
‫تغییر در زمانبندی‬
‫انصراف سپرده گذار‬
‫مشارکت جدید‬
‫تبدیل گواهي مشارکت‬
‫معامالت گواهي‬
‫مشارکت‬
‫ارزیابي طرح‬
‫تسویه حساب‬
‫گزارش دهي مجریي‬
‫داوری (حکمیت)‬
‫پوشش های بیمه ای‬
‫فورس ماژور‬
‫استانداردها الزامات نظارت‬
‫بانكداري راستين‬
‫اجزاي سيستم يكپارچه بانكداري‬
‫مشارکت در سود و زيان راستين‬
‫با تشكر‬
‫بيژن بيدآباد‬
‫‪http://www.bidabad.com‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫محمد صفائیپور‬
‫‪[email protected]‬‬