Transcript Infection
ึ ษาคิดว่าเกิด นักศก อะไรขึน ้ กับชายคนนี้ หลังถูกกระดาษบาด ั ดาห์ทผ 1 สป ี่ า่ นมา Infection General pathology Pathophysiology 24 June 12 ึ ษาพยาบาลศาสตร์ชน ั ้ ปี ท ี่ 2 สาหรับนั กศก By Amporn Thiengtrongdee วัตถุประสงค์ 1. เป็ นพืน ้ ฐานของการเรียนรู ้เรือ ่ งโรคต่างๆ ื้ 2. ทราบกระบวนการของการติดเชอ ื้ 3. ทราบอาการ อาการแสดงของการติดเชอ ี เข ้าสูร่ า่ งกาย จุลชพ colonization ไม่เกิดโรค Normal microbial flora เกิดโรค Normal microbial flora ี เข ้าเนือ จุลชพ ้ เยือ ่ ทีไ่ ม่ ควรจะมี เนือ ้ เยือ ่ ตอบสนองต่อ ี และ Toxin จุลชพ ี ทีอ ั ในร่างกายมนุษย์ม ี 5 จาพวก จุลชพ ่ าศย 1. 2. 3. 4. 5. Bacteria Virus Parasite Rickettsia Fungus ื้ ความหมายของคาในการติดเชอ • Pathogenic microorganism • Non Pathogenic microorganism ่ E. coli ชว่ ยสร ้าง Vit. K • Saprophyte เชน ชว่ ยให ้เลือดแข็งตัว ี ทีม • Virulent microoganism จุลชพ ่ ี ความสามารถในการก่อโรคสูง ื้ (ต่อ) ความหมายของคาในการติดเชอ ี ฉวย • Opportunistic microoganism จุลชพ โอกาส -> candida albicans ทาให ้เกิดโรคใน Compromised host (ภูมค ิ ุ ้มกันตา่ ) ี ชอบเข ้าไปอยู่ • Organotropism อวัยวะทีจ ่ ล ุ ชพ Rabies virus ชอบอยูใ่ นระบบประสาทกลาง ื้ แต่ไม่มอ • Subclinical Infection ติดเชอ ี าการ ่ หัดเยอรมัน หรือ เป็ น carrier เชน ่ ของโรค เชน ทัยฟอยด์ ื้ (ต่อ) ความหมายของคาในการติดเชอ ื้ แอบแฝง เชอ ื้ อยู่ • Latent infection การติดเชอ ่ Herpes simplex ในร่างกายตลอดเวลา เชน ื้ ฝั งอยูใ่ นปมประสาท จะเกิดอาการเมือ เชอ ่ ื้ มีระดู สม ั ผัสแสงแดดมาก เครียด ติดเชอ • Communicable disease โรคทีต ่ ด ิ ต่อไปยัง ผู ้อืน ่ ได ้ 5 Portal of entry 1. 2. 3. 4. 5. ผิวหนังหรือเยือ ่ เมือก ทางเดินหายใจ ทางเดินอาหาร ทางเดินปั สสาวะ ทางสายรก ื้ เข ้าร่างกาย สาเหตุของการเจ็บป่ วยเมือ ่ เชอ ื้ ทาร ้ายเซลล์ของร่างกายโดยตรง เชน ่ 1. เชอ ไวรัส 2. ปล่อย endotoxin หรือ exotoxin ทาลายเซลล์ 3. เกิดปฏิกริ ย ิ าอิมมูน ทาให ้เกิด Inflamation ื้ ถ ้ายับยัง้ ไม่ได ้เชอ ื้ เข ้า เป็ นการยับยัง้ เชอ กระแสเลือด ทาให ้เกิด Septicemia Tonsilitis Herpes simplex ลักษณะทางคลินก ิ 1. ระยะฟั กตัว (Incubation peroid) เกิด Inflamation และปฏิกริ ย ิ าภูมคุ ้มกัน 2. อาการนา (Prodomal symptom) ปวดศรี ษะ อ่อนเพลีย เบือ ่ อาหาร เป็ นไข ้ 3. ระยะการดาเนินของโรค (course of infection) ความรุนแรงของโรคขึน ้ อยูก ่ บ ั ี ปั จจัยด ้านร่างกายของผู ้รับเชอ ื้ ตัวจุลชพ ื้ ผลของการติดเชอ ื้ เข ้าสูร่ า่ งกายน ้อย ผลเฉพาะที่ (local effect) เชอ ้ ้ เกิดภาวะติดเชอ ื้ เฉพาะที่ (localized ร่างกายต่อสูได infection) ้ ้จะเกิดการติดเชอ ื้ แบบ • ถ ้าร่างกายไม่สามารถต่อสูได กระจายทั่วไป (systemic infection) 1. กระจายโดยตรงสูเ่ นือ ้ เยือ ่ รอบๆบริเวณทีอ ่ ก ั เสบ 2. กระจายไปทางหลอดน้ าเหลือง ่ วัยวะต่างๆ 3. กระจายไปทางกระแสเลือด แล ้วไปสูอ • เกิดปฏิกริ ย ิ าสร ้างภูมค ิ ุ ้มกัน • ื้ ภาวะทีเ่ กีย ่ วข ้องกับการติดเชอ ื้ เข ้าอยูใ่ นกระแสเลือดชวั่ คราว • Bacteremia เชอ ไม่มอ ี าการ แล ้วเกิด Phagocytosis ถ ้าเกิดจาก virus เรียก viremia ่ • Toxemia ภาวะทีม ่ ี toxin ในกระแสเลือด เชน ื้ โรคคอตีบ Colonebacterium diphtheria, เชอ Tetanus เป็ น neurotoxin อาจทาให ้เกิด อัมพาต ื้ และสารพิษ • Septicemia การมีเชอ ในกระแสเลือดและมีอาการทางคลินก ิ ร่วมด ้วย ื้ ราบริเวณเล็บ การติดเชอ Staphylococcus Infection ิ ิ ลส แผลริมอ่อน ในโรคซฟ ิ Blood stream Infection Septicemia ี เข ้าสูก ่ ระแสเลือดได ้ 3 ทาง จุลชพ ่ ระแสเลือดโดยตรง 1. เข ้าสูก ้ อดทีอ 2. ก ้อนThrombus ในเสนเลื ่ ก ั เสบฉีกขาด และกระจายไปตามกระแสเลือด 3. หลอดน้ าเหลืองอักเสบ (lymphagitis) ต่อมน้ าเหลืองอักเสบ (lymphadenitis) ื้ เข ้าสูก ่ ระแสเลือดผ่านทางท่อ แล ้วปล่อยเชอ น้ าเหลืองทรวงอก (thoracic duct) พยาธิวท ิ ยาเมือ ่ เกิด septicemia ื่ มสภาพ 1. Toxin ทาให ้หัวใจ ตับ ไต กล ้ามเนือ ้ ลายเสอ ต่อมไทมัสในเด็กเหีย ่ วลง 2. ตับม ้ามและต่อมน้ าเหลืองมีเนือ ้ ตายเป็ นหย่อม (focal necrosis) 3. Reticuloendothelial hyperplasia ของม ้าม ตับ ต่อมน้ าเหลืองทาให ้โตขึน ้ ไขกระดูกมีเซลล์ตวั อ่อนของเม็ดเลือดขาวมากขึน ้ บริเวณ sinus มี polymorphs, macrophage มาก พยาธิวท ิ ยาเมือ ่ เกิด septicemia (ต่อ) 4. ม ้ามอักเสบเฉียบพลัน ขนาดโตขึน ้ มีเลือดคั่ง มี polymorphs จานวนมาก ้ อด 5. เกิดภาวะเลือดคัง่ และเลือดออก จากเสนเลื ฝอยฉีกขาด ทาให ้มีเลือดออกทีผ ่ วิ หนัง เยือ ่ บุ และต่อมหมวกไต 6. เม็ดเลือดแดงสลายตัว เกิด Hemolytic anemia ่ 7. เกิดอักเสบเฉียบพลันตามอวัยวะต่างๆ เชน ลิน ้ หัวใจ เยือ ่ หุ ้มสมอง ื้ (ต่อ) ภาวะทีเ่ กีย ่ วข ้องกับการติดเชอ ื้ แบบ septicemia มีการเกาะกลุม • Pyemia การติดเชอ ่ เป็ น thrombi ไปตามสว่ นต่างๆทาให ้เกิดหนอง ื้ ทีพ เชอ ่ บบ่อยคือ staphylococcus aureus หรือเกาะเป็ นกลุม ่ (agglutinated clumps) ขนาดใหญ่ ้ อดดา ทาให ้เกิดเนือ อาจไปอุดเสนเลื ้ ตายจากการขาด เลือด ื้ ในโรงพยาบาล • Nosocomial Infection การติดเชอ ื้ เริม ื้ ใดเชอ ื้ หนึง่ • Primary Infection การติดเชอ ่ ทีเ่ ชอ ื้ แรกยังไม่หาย ติดเชอ ื้ ใหม่ซ้า • Secondary Infection เชอ ื้ พร ้อมกันหลายๆตัว • Mixed Infection การติดเชอ ื้ อาการอาการแสดงของผู ้ติดเชอ อาการร่วม • อ่อนเพลีย • ปวดศรี ษะ • ครั่นเนือ ้ ครั่นตัว • เบือ ่ อาหาร ื้ (ต่อ) อาการอาการแสดงของผู ้ติดเชอ อาการสาคัญ ื้ เข ้าร่างกาย เม็ดเลือดขาวหลั่ง • ไข ้จากเชอ สาร endogenous pyogen hypothalamus อุณหภูมส ิ งู chill ั ได ้เนือ เด็กทีอ ่ ายุ < 6 ขวบอาจชก ่ งจากระบบ ประสาทยังไม่พัฒนาเต็มที่ ื้ (ต่อ) อาการอาการแสดงของผู ้ติดเชอ อาการสาคัญ ื้ เม็ด • การเปลีย ่ นแปลงทางโลหิตวิทยา เมือ ่ เกิดการติดเชอ เลือดแดงและองค์ประกอบเปลีย ่ นไป ชว่ ยในการ วินจ ิ ฉั ยโรคได ้ การเปลีย ่ นแปลงของเม็ดเลือด ื้ bacteria 1. Neutrophil เพิม ่ มากขึน ้ เมือ ่ ติดเชอ ื้ intracellular parasites 2. Monocyte เพิม ่ ขึน ้ เมือ ่ ติดเชอ ื้ ไข ้เลือดออก 3. Atypical lymphocyte เพิม ่ ขึน ้ เมือ ่ ติดเชอ ื้ 4. เม็ดเลือดแดงแตกจากการติดเชอ Plasmodium falciparum ื้ Virus 5. Lymphocyte สูง เมือ ่ ติดเชอ การเปลีย ่ นแปลงทางโลหิตวิทยา(ต่อ) • อัตราการตกตะกอนของเม็ดเลือดแดง (Erythrocytic Sedimentation rate:ESR) จะสูง ื้ อักเสบ โรคของหลอดเลือดและ ในภาวะติดเชอ เนือ ้ เยือ ่ เกีย ่ วพัน เนือ ้ งอก ื้ • การแข็งตัวของเลือด (blood coagulation)การติดเชอ แบคทีเรียแกรมลบระยะเฉียบพลัน การแข็งตัวของ เลือดเปลีย ่ นแปลง ผู ้ป่ วยทีม ่ ภ ี าวะเกล็ดเลือดตา่ (thrombocytopenia) จะเกิดภาวะ DIC:Disseminated intravascular coagulation) ื้ • Plasma protein เพิม ่ ขึน ้ ชว่ ยให ้เม็ดเลือดขาวจับเชอ กินได ้ง่ายขึน ้ DIC:Disseminated intravascular coagulation อาการสาคัญ(ต่อ) • ผลจากปฏิกริ ย ิ าทางอิมมูน เกิดปฏิกริ ย ิ าของ antigen และ antibody ทาให ้เป็ นผืน ่ หรือ ปฏิกริ ย ิ าต่อตัวเอง (autoimmune disease) • การสร ้างเซลล์ใหม่ (neoplasia) ทาให ้เกิด มะเร็ง หรือเซลล์เปลีย ่ นแปลงหรือเพิม ่ จานวน (hyperplasia) ื้ ต่อสุขภาพโดยรวม ทาให ้ • ผลของการติดเชอ ร่างกายทรุดโทรม ซูบผอม ึ ษาค ้นคว ้า ให ้นักศก • • • • • • ื้ แหล่งทีพ ่ บเชอ • ทาให ้เกิดโรคอะไรได ้ • บ ้าง เกิดพยาธิสภาพอย่างไร • เกิดอาการ อาการแสดง • • อะไร • ไม่เกิน 2 หน ้า A4 • • • Staphylococcus Streptococcus Amoeba Pseudomonas Virus (Influenza H1N1) Virus (HIV) Fungus (ราฉวยโอกาส) Malaria Trichinosis TB Mycobacterium Tuberculosis ื้ เสมหะ นมวัว • แหล่งของเชอ ฝุ่ นละออง • ทาให ้เกิด วัณโรคปอด วัณโรคต่อมน้ าเหลือง วัณโรคกระดูก วัณโรคผิวหนัง ื้ Mycobacterium • พยาธิสภาพ เชอ Tuberculosis เข ้าสูร่ า่ งกายโดย ทางหายใจ..... • อาการ ไข ้ตา่ ๆตอนบ่าย ไอ น้ าหนักลด เหงือ ่ ออกกลางคืน ื้ ไวรัส รูปที.่ .. แสดงทางเข ้าและทางแพร่ของเชอ ทีม ่ า www.blc.arizona.edu/.../ Figures/entry.GIF ไปหละ.. ปู้ นๆๆ