Transcript Serap Öztürkcan

AKNEDE İZOTRETİNOİN
NE KADAR ?
NASIL ?
Prof.Dr.Serap ÖZTÜRKCAN
Celal Bayar Üniversitesi
Dermatoloji Anabilim Dalı
MANİSA
Akne Vulgaris
Sürekli yeni oluşan lezyonlar
 Şiddetli olgularda bıraktığı kalıcı izler nedeniyle
 Önemli kozmetik, psikolojik ve sosyal sorunlar
 Yaşam kalitesine olumsuz etki

Tedavi
Hafif şiddetli aknesi olanlarda
 Genellikle topikal tedaviler yeterli
 Orta ve şiddetli lezyonlu hastalarda
 Topikal ve Sistemik tedavilerin birlikte kullanımı

Retinoid
Retinoid terimi
 A vitamini (retinol)
 A vitamini ile
 Yapısal veya işlevsel olarak
benzerlik gösteren bileşikler
 A vit. vücutta sentezlenemez
 Diyetle alınması gerekmektedir

İsotretinoin (13- cis retinoik asit)

Sentetik A vitamini türevi

1982 yılında Akne tedavisinde FDA onayı

Akne etyolojisinde yer alan faktörlerin hepsine
etkilidir
İsotretinoin

Başlangıçta sadece şiddetli nodülokistik aknede
kullanım onayı
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri
 Altı ay süreyle oral antibiyotik veya hormonal
tedaviye cevap vermeyen hastalar
( %50’den az) yanıt
 Antibiyotiklere dirençli akneler
 Yeterli 3 kür tedaviye karşın yanıt alınamayan veya
nüks görülen hastalar
 Klasik tedaviden sonra çok çabuk ve ısrarla nüks
eden hastalar
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri
 Sikatris bırakan orta şiddetli akne
 Psikolojik sorunlara ve depresyona sebep olan
akneler
 Geç ortaya çıkışlı akne
 Aşırı seboresi olan hastalar
 Akne fulminans, piyoderma fasiyale, gr(-) folikülit
İsotretinoin
Ne kadar?
 Toplam 120-150mg/kg’lık doza ulaşmak üzere
 4-12 aylık sürede
 0.5-1mg/kg/gün
 Çok şiddetli aknesi olan olgularda
 2mg/kg/gün’e çıkılabilir
 En sık uygulanan doz rejimi
 0.5-1mg/kg/gün, ortalama 20-24 hafta süre
İsotretinoin
İlk kullanıldığı zamanlarda
 1mg/kg/gün önerilmiş
 YE’lerden kaçınabilmek için
 Günümüzde 0.5mg/kg/gün başlangıç dozu
 Tok, günde 2 doz
 Hasta tolere edebiliyorsa
 2-4 hafta sonra doz 1mg/kg/güne yükseltilebilir

İsotretinoin
Derin nodüllerin olduğu akne formlarında
 Tedavi süresi daha uzun (24-32 hf) gerekebilir
 Gençlerde ve lezyonları şiddetli ve yaygın olanlarda
 Gövde lezyonları bulunanlarda
 Tedaviye 1mg/kg/gün başlanabilir
 Her 2 dozla da yaklaşık aynı sürede remisyon elde
edilirken
 0.5mg/kg/gün dozda yeniden tedavi gereksinimi
daha sık

İsotretinoin
Şiddetli aknede bu tedavi rejimi ile
 Cevap 8. haftada alınır
 20.hf sonlarında belirgin düzelme gözlenir
 Bangıç döneminde ortaya çıkabilen
alevlenme
 İlacın başlangıç dozunun
 0.5mg/kg/gün veya daha az olması ile
 En aza indirgenebilir

İsotretinoin
Hastanın ağırlığı
 Tedavi edilen spesifik hastalık
 Hastalığın şiddeti ve tedaviye yanıtı
 Eş zamanlı kullanılan diğer tedaviler
 Yan etkilerin şiddeti gibi çok sayıda faktör
 Göz önünde bulundurularak
 İlacın dozu
 Hastalara göre kişiselleştirilmelidir

İsotretinoin
Klinik bulgularda düzelmeye veya
 Yan etkilerin gelişmesi gibi durumlara bağlı olarak
 Tedavi süresince doz ayarlamaları yapılabilir
 Son yıllarda
 Düşük doz veya aralıklı tedavi protokollerinin
 Etkin olduğu ile ilgili makaleler
 Aralıklı izotretinoin protokolünün
 Özellikle hafif ve orta şiddetli akne olgularında
 Alternatif olduğu bildirilmektedir

İsotretinoin
Klasik dozda tedaviyi tolore edemiyen hastalarda
 Düşük yan etki ve
 Tedavi maliyeti avantajı nedeniyle tercih edilebilir
 İzotretinoin 0.5mg/kg/gün dozundan
 Daha düşük dozlarda da etkili olmaktadır ancak
 120-150mg/kg olan kümülatif doza ulaşmak
 Daha uzun zaman almakta ve
 Uzun süre ilaç kullanmayan hastalarda
 Sık nüks gözlenmekte

İsotretinoin
Akneli hastalarda izotretinoin tedavisi sonrası
 Nüks oranı %5.6-%82
 Nükslere yol açan başlıca nedenler
 Düşük dozda tedavi (0.1-0.5mg/kg/gün)
 Şiddetli akne
 Uzun süreli akne
 Polikistik over sendromu
 25 yaş üzeri kadın hastalar
 12 yaştan küçük hastalar
 Gövde yerleşimli lezyonlar

İsotretinoin
Toplam kümülatif doz verilen olguların
 %15’inde tam remisyon elde edilememekte
 Hatta ideal doz verilen olguların
 Yaklaşık %20-%40’ında relaps gelişmekte
 Bir veya birkaç kez daha izotretinoinle tedavi
 Kümülatif doza ulaşan hastaların
 Yaklaşık üçte birinde
 İlk üç yıl içinde
 İkinci kür tedavi gerekmektedir

İsotretinoin
Tedavi sonrası hastalıkta yineleme olursa
 Yeni bir kür tedavi
 Genellikle etkili ve emniyetlidir
 Birinci kür tedavisinin bitiminden
 iki ay sonrasına kadar
 Yeni bir kür tedaviye başlamamak gerekir
 Birinci kür kesildikten sonra
 Kümülatif etki nedeniyle
 Akne lezyonlarında düzelme devam eder

İsotretinoin
Birden fazla kür izotretinoin tedavisi gerektiren durumlar
 Düşük dozda tedavi (0.5mg/kg/gün)
 Şiddetli akne
 Tedavi başlangıcında hastanın 25 yaş üzeri olması
 Kronik akne
 Genç hastalar
 Gövde yerleşimli lezyonlar
 Etyolojide hormonal faktörlerin yer alması
İsotretinoin
Sistemik izotretinoin tedavisi sırasında
 Lokal veya sistemik tedavilere gerek duyulmaz
 Açık ve kapalı komedonların cerrahi çıkarılması
 İyileşmeyi hızlandırabilir
 Tedavinin başında gözlenen
 İnflamatuar atakları azaltabilir

İsotretinoin
Komedonlar çok fazlaysa
 Tedaviye 0.25mg/kg/gün düşük dozda başlanıp
 Dozun yavaş artırılması
 Başlangıçta ortaya çıkan alevlenmeleri önleyebilir

İsotretinoin
Layton ve ark. çok merkezli retrospektif çalışma
 Tedavi sonrası relaps riskini
 En aza indirebilmek için
 Total doz en azından 120mg/kg
 Tedavi süresi şiddetli olgularda
 En azından 12 ay olacak şekilde hesaplanmalı
 Total dozun 150mg/kg üzeri olmasının
 Ek bir yararı olmadığı gösterilmiştir
Borghi
Şid
Sayı
Ort-Şid
139
Çıkım
İzol
Ort
Kaymak
Doz
94
0.5-1
35
20(3g
ün/hf)
100
0.5-1
Küm
Doz
Süre Sonr
ası
İzlem İyileşm relaps Sonuç
%
%
80.92
İyil.ka
dar
Ted
Sonra
sı 2 yıl
120
2432hf
96.8
1219ay
94.3
100
%0.1
Adp
1 yıl
9.35
Etkili
91 tam
9 ksmi
Kaymak
Haforta
60
0.50.75
4hf.da
1 hf
6 ay
82.9 tam
17.1
kısmi
Goulde
n
Haforta
80
0.54hf
.da 1
hf
6ay
88
Palmer
Stnd
İzotr
Nüks
Ort
8
20
hftda1
-2gün
Düşük
doz
aralıklı
uygulam
ada YE
az
Tdv
sonrası
relaps
yok
Şid Sayı Doz Küm S Son İzle İyileş rela
m%
ps
Doz ür rası m
e
%
Akman
Haforta
66
0.5mg
Aralıklı
tedavi
klasik
kadar
etkili
6 ay
1.Hera
yın ilk
10
günü
Akne
skar
oluşumu
ndaki
azalma
klasik
tedavide
daha
fazla
2.İlk ay
her
gün
5ay
her
ayın ilk
10
günü
Grup1de
%14
hastada
nüks
1 ve 2de
YE ve
şiddeti
daha az
Her
gün
Seuker
an
Geriatr
ik
akne
9
0.25
Son
uç
36 ay
90
1
Şid
Sayı
Doz
Amichai
Stnd
İzotr
6ay2yıl
nüks
12
20
Haftada
1gün
3 yıl
Amichai
Ort
638
20/gün
6 ay
Kü Süre Sonr
m
ası
Doz
İzlem İyileşm%
rela
ps
%
92
4 yıl
12-20 yaş
94.8,
21-35yaş
92.6
3.9
Sonuç
Agarwal
Sayı
Doz
120
1.1mg/kg/gün
16hf
2.1mgkg/gün
Alterne gün
16 hf
3.1mg/kg/gün
4hfda bir hafta
16hf
4.20mg/gün
Alterne gün
16 hf
8.hf’dan sonra tüm gruplarda belirgin düzelme
 16 hf’nın sonunda 1.2.4.gruplarda karşılaştırılabilir düzeyde, en kötü
yanıt 3.grupta
 Hafif şiddetli hastalıkta tüm gruplarda eşit iyileşme
 Orta şiddetli hastalıkta 3.grup hariç diğerlerinde daha iyi sonuç
 Şiddetli hastalıkta en iyi yanıt 1.grupta

Bu sonuçlara göre
 Düşük doz İzotretinoin tedavisinin
 Günlük yüksek doz tedavi ile ayni etkinliğe sahip olduğu
 YE riski ve tedavi maliyetinin ise daha düşük olduğu
belirtilmiştir
 Şiddetli aknede ilk sekiz hafta konvansiyonel yüksek doz
izotretinoin tedavisi uygulandıktan sonra
 İdamede düşük doz tedaviye geçilebileceği belirtilmiştir
Lee ve ark
Sayı
Doz
Ort
60
1.0.5-0.7mg/kg/gün
24hf
2.0.25mgkg/gün
24 hf
3.0.5-0.7mg/kg/gün
4hfda bir hafta
6hf
3.grupta düzelme daha az
1-3.gruplar ve 2-3.gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık
 1 ve 2. gruplar arasında anlamlı düzeyde farklılık saptanmamış

Bu sonuçlara göre
 İzotretinoin ile konvansiyonel tedavi rejimi ve
 Düşük doz tedavi rejimleri
 Akne tedavisinde benzer etkinliğe sahiptir
 Orta şiddetli hastaların tedavisinde
 Tolerabilite, etkinlik ve hasta memnuniyeti açısından
 En uygun tedavi rejimi, düşük doz rejimi (2.grup)
olarak bildirilmiştir
Şiddetli nodülokistik aknede
 Klasik dozlarda ve ideal kümülatif doza ulaşan
 İzotretinoin kullanımı
 Herkes tarafından kabul görmüş
 Etkinliği kanıtlanmıştır

Klasik tedavilere yanıtsız
 Sık nüks eden
 Psikososyal etkilenimi olan
 Skar bırakmaya eğilimli
 Orta şiddetli akne olgularında
 İzotretinoinin aralıklı veya düşük dozda kullanılması ile
 Kümülatif dozlara ulaşmadan da
 Etkin sonuçlar alınabildiği
 İyilik süresinin daha uzun olduğu
 Çok sık oral antibiyotik kullanmak zorunda
kalınmayacağı

Bu kullanım hastaların kullanımı açısından da daha
konforlu olup
 Hasta uyumunu artırmaktadır
 Standart doz izotretinoin uygulamasında olduğu gibi
 Relapsların önlenmesi için
 Topikal retinoik asit seçeneklerinden biri ile devam
edilmelidir

Sonuç olarak
 Klasik tedavilere yanıtsız
 Sık nüks eden
 Skar bırakmaya eğilimli
 Orta şiddetteki akne hastalarında
 Düşük doz veya aralıklı izotretinoin tedavisinin etkili
ve güvenilir olduğu
 Standart tedaviye göre daha iyi tolere edildiği