Serap Öztürkcan
Download
Report
Transcript Serap Öztürkcan
AKNEDE İZOTRETİNOİN
NE KADAR ?
NASIL ?
Prof.Dr.Serap ÖZTÜRKCAN
Celal Bayar Üniversitesi
Dermatoloji Anabilim Dalı
MANİSA
Akne Vulgaris
Sürekli yeni oluşan lezyonlar
Şiddetli olgularda bıraktığı kalıcı izler nedeniyle
Önemli kozmetik, psikolojik ve sosyal sorunlar
Yaşam kalitesine olumsuz etki
Tedavi
Hafif şiddetli aknesi olanlarda
Genellikle topikal tedaviler yeterli
Orta ve şiddetli lezyonlu hastalarda
Topikal ve Sistemik tedavilerin birlikte kullanımı
Retinoid
Retinoid terimi
A vitamini (retinol)
A vitamini ile
Yapısal veya işlevsel olarak
benzerlik gösteren bileşikler
A vit. vücutta sentezlenemez
Diyetle alınması gerekmektedir
İsotretinoin (13- cis retinoik asit)
Sentetik A vitamini türevi
1982 yılında Akne tedavisinde FDA onayı
Akne etyolojisinde yer alan faktörlerin hepsine
etkilidir
İsotretinoin
Başlangıçta sadece şiddetli nodülokistik aknede
kullanım onayı
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri
Altı ay süreyle oral antibiyotik veya hormonal
tedaviye cevap vermeyen hastalar
( %50’den az) yanıt
Antibiyotiklere dirençli akneler
Yeterli 3 kür tedaviye karşın yanıt alınamayan veya
nüks görülen hastalar
Klasik tedaviden sonra çok çabuk ve ısrarla nüks
eden hastalar
İsotretinoin
Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri
Sikatris bırakan orta şiddetli akne
Psikolojik sorunlara ve depresyona sebep olan
akneler
Geç ortaya çıkışlı akne
Aşırı seboresi olan hastalar
Akne fulminans, piyoderma fasiyale, gr(-) folikülit
İsotretinoin
Ne kadar?
Toplam 120-150mg/kg’lık doza ulaşmak üzere
4-12 aylık sürede
0.5-1mg/kg/gün
Çok şiddetli aknesi olan olgularda
2mg/kg/gün’e çıkılabilir
En sık uygulanan doz rejimi
0.5-1mg/kg/gün, ortalama 20-24 hafta süre
İsotretinoin
İlk kullanıldığı zamanlarda
1mg/kg/gün önerilmiş
YE’lerden kaçınabilmek için
Günümüzde 0.5mg/kg/gün başlangıç dozu
Tok, günde 2 doz
Hasta tolere edebiliyorsa
2-4 hafta sonra doz 1mg/kg/güne yükseltilebilir
İsotretinoin
Derin nodüllerin olduğu akne formlarında
Tedavi süresi daha uzun (24-32 hf) gerekebilir
Gençlerde ve lezyonları şiddetli ve yaygın olanlarda
Gövde lezyonları bulunanlarda
Tedaviye 1mg/kg/gün başlanabilir
Her 2 dozla da yaklaşık aynı sürede remisyon elde
edilirken
0.5mg/kg/gün dozda yeniden tedavi gereksinimi
daha sık
İsotretinoin
Şiddetli aknede bu tedavi rejimi ile
Cevap 8. haftada alınır
20.hf sonlarında belirgin düzelme gözlenir
Bangıç döneminde ortaya çıkabilen
alevlenme
İlacın başlangıç dozunun
0.5mg/kg/gün veya daha az olması ile
En aza indirgenebilir
İsotretinoin
Hastanın ağırlığı
Tedavi edilen spesifik hastalık
Hastalığın şiddeti ve tedaviye yanıtı
Eş zamanlı kullanılan diğer tedaviler
Yan etkilerin şiddeti gibi çok sayıda faktör
Göz önünde bulundurularak
İlacın dozu
Hastalara göre kişiselleştirilmelidir
İsotretinoin
Klinik bulgularda düzelmeye veya
Yan etkilerin gelişmesi gibi durumlara bağlı olarak
Tedavi süresince doz ayarlamaları yapılabilir
Son yıllarda
Düşük doz veya aralıklı tedavi protokollerinin
Etkin olduğu ile ilgili makaleler
Aralıklı izotretinoin protokolünün
Özellikle hafif ve orta şiddetli akne olgularında
Alternatif olduğu bildirilmektedir
İsotretinoin
Klasik dozda tedaviyi tolore edemiyen hastalarda
Düşük yan etki ve
Tedavi maliyeti avantajı nedeniyle tercih edilebilir
İzotretinoin 0.5mg/kg/gün dozundan
Daha düşük dozlarda da etkili olmaktadır ancak
120-150mg/kg olan kümülatif doza ulaşmak
Daha uzun zaman almakta ve
Uzun süre ilaç kullanmayan hastalarda
Sık nüks gözlenmekte
İsotretinoin
Akneli hastalarda izotretinoin tedavisi sonrası
Nüks oranı %5.6-%82
Nükslere yol açan başlıca nedenler
Düşük dozda tedavi (0.1-0.5mg/kg/gün)
Şiddetli akne
Uzun süreli akne
Polikistik over sendromu
25 yaş üzeri kadın hastalar
12 yaştan küçük hastalar
Gövde yerleşimli lezyonlar
İsotretinoin
Toplam kümülatif doz verilen olguların
%15’inde tam remisyon elde edilememekte
Hatta ideal doz verilen olguların
Yaklaşık %20-%40’ında relaps gelişmekte
Bir veya birkaç kez daha izotretinoinle tedavi
Kümülatif doza ulaşan hastaların
Yaklaşık üçte birinde
İlk üç yıl içinde
İkinci kür tedavi gerekmektedir
İsotretinoin
Tedavi sonrası hastalıkta yineleme olursa
Yeni bir kür tedavi
Genellikle etkili ve emniyetlidir
Birinci kür tedavisinin bitiminden
iki ay sonrasına kadar
Yeni bir kür tedaviye başlamamak gerekir
Birinci kür kesildikten sonra
Kümülatif etki nedeniyle
Akne lezyonlarında düzelme devam eder
İsotretinoin
Birden fazla kür izotretinoin tedavisi gerektiren durumlar
Düşük dozda tedavi (0.5mg/kg/gün)
Şiddetli akne
Tedavi başlangıcında hastanın 25 yaş üzeri olması
Kronik akne
Genç hastalar
Gövde yerleşimli lezyonlar
Etyolojide hormonal faktörlerin yer alması
İsotretinoin
Sistemik izotretinoin tedavisi sırasında
Lokal veya sistemik tedavilere gerek duyulmaz
Açık ve kapalı komedonların cerrahi çıkarılması
İyileşmeyi hızlandırabilir
Tedavinin başında gözlenen
İnflamatuar atakları azaltabilir
İsotretinoin
Komedonlar çok fazlaysa
Tedaviye 0.25mg/kg/gün düşük dozda başlanıp
Dozun yavaş artırılması
Başlangıçta ortaya çıkan alevlenmeleri önleyebilir
İsotretinoin
Layton ve ark. çok merkezli retrospektif çalışma
Tedavi sonrası relaps riskini
En aza indirebilmek için
Total doz en azından 120mg/kg
Tedavi süresi şiddetli olgularda
En azından 12 ay olacak şekilde hesaplanmalı
Total dozun 150mg/kg üzeri olmasının
Ek bir yararı olmadığı gösterilmiştir
Borghi
Şid
Sayı
Ort-Şid
139
Çıkım
İzol
Ort
Kaymak
Doz
94
0.5-1
35
20(3g
ün/hf)
100
0.5-1
Küm
Doz
Süre Sonr
ası
İzlem İyileşm relaps Sonuç
%
%
80.92
İyil.ka
dar
Ted
Sonra
sı 2 yıl
120
2432hf
96.8
1219ay
94.3
100
%0.1
Adp
1 yıl
9.35
Etkili
91 tam
9 ksmi
Kaymak
Haforta
60
0.50.75
4hf.da
1 hf
6 ay
82.9 tam
17.1
kısmi
Goulde
n
Haforta
80
0.54hf
.da 1
hf
6ay
88
Palmer
Stnd
İzotr
Nüks
Ort
8
20
hftda1
-2gün
Düşük
doz
aralıklı
uygulam
ada YE
az
Tdv
sonrası
relaps
yok
Şid Sayı Doz Küm S Son İzle İyileş rela
m%
ps
Doz ür rası m
e
%
Akman
Haforta
66
0.5mg
Aralıklı
tedavi
klasik
kadar
etkili
6 ay
1.Hera
yın ilk
10
günü
Akne
skar
oluşumu
ndaki
azalma
klasik
tedavide
daha
fazla
2.İlk ay
her
gün
5ay
her
ayın ilk
10
günü
Grup1de
%14
hastada
nüks
1 ve 2de
YE ve
şiddeti
daha az
Her
gün
Seuker
an
Geriatr
ik
akne
9
0.25
Son
uç
36 ay
90
1
Şid
Sayı
Doz
Amichai
Stnd
İzotr
6ay2yıl
nüks
12
20
Haftada
1gün
3 yıl
Amichai
Ort
638
20/gün
6 ay
Kü Süre Sonr
m
ası
Doz
İzlem İyileşm%
rela
ps
%
92
4 yıl
12-20 yaş
94.8,
21-35yaş
92.6
3.9
Sonuç
Agarwal
Sayı
Doz
120
1.1mg/kg/gün
16hf
2.1mgkg/gün
Alterne gün
16 hf
3.1mg/kg/gün
4hfda bir hafta
16hf
4.20mg/gün
Alterne gün
16 hf
8.hf’dan sonra tüm gruplarda belirgin düzelme
16 hf’nın sonunda 1.2.4.gruplarda karşılaştırılabilir düzeyde, en kötü
yanıt 3.grupta
Hafif şiddetli hastalıkta tüm gruplarda eşit iyileşme
Orta şiddetli hastalıkta 3.grup hariç diğerlerinde daha iyi sonuç
Şiddetli hastalıkta en iyi yanıt 1.grupta
Bu sonuçlara göre
Düşük doz İzotretinoin tedavisinin
Günlük yüksek doz tedavi ile ayni etkinliğe sahip olduğu
YE riski ve tedavi maliyetinin ise daha düşük olduğu
belirtilmiştir
Şiddetli aknede ilk sekiz hafta konvansiyonel yüksek doz
izotretinoin tedavisi uygulandıktan sonra
İdamede düşük doz tedaviye geçilebileceği belirtilmiştir
Lee ve ark
Sayı
Doz
Ort
60
1.0.5-0.7mg/kg/gün
24hf
2.0.25mgkg/gün
24 hf
3.0.5-0.7mg/kg/gün
4hfda bir hafta
6hf
3.grupta düzelme daha az
1-3.gruplar ve 2-3.gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık
1 ve 2. gruplar arasında anlamlı düzeyde farklılık saptanmamış
Bu sonuçlara göre
İzotretinoin ile konvansiyonel tedavi rejimi ve
Düşük doz tedavi rejimleri
Akne tedavisinde benzer etkinliğe sahiptir
Orta şiddetli hastaların tedavisinde
Tolerabilite, etkinlik ve hasta memnuniyeti açısından
En uygun tedavi rejimi, düşük doz rejimi (2.grup)
olarak bildirilmiştir
Şiddetli nodülokistik aknede
Klasik dozlarda ve ideal kümülatif doza ulaşan
İzotretinoin kullanımı
Herkes tarafından kabul görmüş
Etkinliği kanıtlanmıştır
Klasik tedavilere yanıtsız
Sık nüks eden
Psikososyal etkilenimi olan
Skar bırakmaya eğilimli
Orta şiddetli akne olgularında
İzotretinoinin aralıklı veya düşük dozda kullanılması ile
Kümülatif dozlara ulaşmadan da
Etkin sonuçlar alınabildiği
İyilik süresinin daha uzun olduğu
Çok sık oral antibiyotik kullanmak zorunda
kalınmayacağı
Bu kullanım hastaların kullanımı açısından da daha
konforlu olup
Hasta uyumunu artırmaktadır
Standart doz izotretinoin uygulamasında olduğu gibi
Relapsların önlenmesi için
Topikal retinoik asit seçeneklerinden biri ile devam
edilmelidir
Sonuç olarak
Klasik tedavilere yanıtsız
Sık nüks eden
Skar bırakmaya eğilimli
Orta şiddetteki akne hastalarında
Düşük doz veya aralıklı izotretinoin tedavisinin etkili
ve güvenilir olduğu
Standart tedaviye göre daha iyi tolere edildiği