Bireyi Tanıma Teknikleri indirmek için tıklayınız.
Download
Report
Transcript Bireyi Tanıma Teknikleri indirmek için tıklayınız.
BİREYİ TANIMA
TEKNİKLERİ
BİREYİ TANIMANIN AMACI
Bireyi tanımak etkili bir öğretim, psikolojik danışma ve
rehberlik için gereklidir.
1. Bireyin kendisini tanımasına ve gerçekçi
bir benlik geliştirmesine yardım etmek için,
2. Herhangi bir konuda karar vermek için
gerekli temel bilgilerin toplanması amacı ile,
3. Yetenek ve ilgileri doğrultusunda bireyleri
akademik programlara ve mesleklere
yönlendirmek için,
BİREYİ TANIMANIN AMACI
4.Eğitim programları için uygun olacak
bireyleri ayırma ve sınıflandırmada,
5.Bireylerin ve işin niteliklerine uygun kişileri
seçmek ve yerleştirmek için,
6.Bireyin problemlerine uygun yardım ve
tedavi hizmetini kararlaştırmak ve teşhis
koymak için
BİREYİ TANIMANIN TEMEL
İLKELERİ
1. Temel ilke bireyin kendini tanımasına
yardım etmektir.
2. Bireyi tanıma teknikleri bir araçtır;
amaç haline getirilmemelidir.
3. Sadece bir ölçme aracı, bireyi tanımak
için yeterli değildir; diğer yöntemlerle
destekli kullanılmalıdır. Sınav sonuçları,
gözlem, görüşme vb.
4. Uygulanacak ölçme aracı, öğrencinin
yaş ve eğitim durumuna uygun olmalıdır.
BİREYİ TANIMANIN TEMEL
İLKELERİ
5. Bireylerin, hızlı değişimi sebebiyle bilgiler
eskimeden değerlendirilmelidir.
6. Uygulanan test ve envanterlerin sonuçları, ilgili
kişilerle paylaşılmalıdır.
Özel bilgi, öğrencinin başkaları tarafından
duyulduğunda rahatsızlık hissedebileceği
bilgilerdir. İlgili kişilerle, etik ilkeler çerçevesinde
bilgi paylaşımına dikkat edilmelidir.
Eğitim hayatında çocuğa yardımcı olabilecek
bilgiler başkalarıyla paylaşılabilir.
ÖĞRENCİLERİN TANINMASI
GEREKEN YÖNLERİ
Öğrencinin çevresi ve ilişkileri
Sağlık durumu (bedensel ve psikolojik)
Öğrencinin yetenek ve ilgileri
Öğrencinin başarısı ve sorumluluklarını
yerine getirme durumu
Öğrencinin kişilik özellikleri ve benlik algısı
BİREYİ NASIL TANIRIZ?
Kişinin kendini anlatması istenerek
Bireyi tanıyanlara sorarak
Test ve envanter uygulayarak
Gözlem yaparak
Kişinin davranışlarına bakarak
SINAV DERGİSİ DERSHANELERİ REHBERLİK
SERVİSİNDE KULLANILAN BTT
ÖĞRENCİ TANIMA FİŞİ
GÖRÜŞME
GÖZLEM
DERSHANE DEĞERLENDİRME ANKETİ
BAŞARISIZLIK NEDENLERİ ANKETİ
PROBLEM TARAMA LİSTESİ
ÇALIŞMA DAVRANIŞLARINI DEĞERLENDİRME
ÖLÇEĞİ
SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ
ABKÖ (Akademik Benlik Kavramı Ölçeği)
EV ZİYARETLERİ
TESTLERİN GEÇERLİĞİ ve
GÜVENİRLİĞİ
Geçerlik bir testin ölçmek istediğini ölçmesidir.
Güvenirlik testin bireye her uygulanışında aynı sonuçları
vermesidir.
UYARILAR:
Testi uygulamadan önce öğrencilere; uygulama amacı ve
onlara sağlayacağı fayda, süresi, doldururken nelere dikkat
etmeleri gerektiği açıklanmalıdır.
Öğrencilere bireysel bilgilerin gizli kalacağı ve sonuçlarının
sizin tarafınızdan değerlendirileceğini belirtiniz.
Testin öğrencilere uygulama süresi ve şekli sağlıksız
olduğunda, öğrenciler anketi ciddiye almamakta ve samimi
olarak değil rastgele işaretlemeler yapmaktadır.
TEST SONUÇLARINI
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Bireyin kendisini farklı gösterme isteği
Sınav yerindeki çevresel faktörler( ısı, ışık,
gürültü, havalandırma vb.)
Bireyin testi daha önce almış olması
Testi alan kişinin, sonuçların başkaları tarafından
paylaşılacağını düşünmesi
Yeteri kadar önem verilmemesi “yine mi test?”
Bireyin psikolojik durumu (test aldığı zaman)
ÇALIŞMA DAVRANIŞLARINI
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Çalışma becerileri konusunda bilinçli olmak,
öğrencinin başarı düzeyini ve kendine olan
güvenini arttırmaktadır.
Öğrenme süresinin kısalmasındave kullanma
becerilerinin gelişmesinde önemlidir.
Araştırmalar verimli çalışma becerilerine sahip
olmayan öğrencilerin yüksek sınav kaygısı
gösterdiklerini belirlemiştir.
Verimli ders çalışma konusunda yardım alan
öğrencilerin, yardım almayan öğrencilere göre
puanları yükseltmektedir.
ÇALIŞMA DAVRANIŞLARINI
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
A- Çalışmaya başlamak ve sürdürmek
B- Bilinçli çalışmak ve öğrendiğini
kullanmak
C- Not tutmak ve dersi dinlemek
D- Okuma alışkanlığı, hızlı ve etkili okuma
E- Ödevlerin öneminin bilincinde olmak
F- Okul, eğitim ve öğretmenle ilgili olumsuz
düşünceler
G- Sınavlara hazırlanma teknik ve taktiklerini
bilmek
PROBLEM TARAMA TESTİ
Öğrencilerin;
Sağlık - beden,
Okul - öğretmen - ders,
Aile- ev,
Toplumsal ilişkiler- sosyal uyum ,
Kariyer ve mesleki gelecek,
Kendini değerlendirme- kişilik problemlerini
ortaya çıkarmak amacıyla uygulanan bir
envanterdir.
PROBLEM TARAMA TESTİ
•PTT madde, madde kontrol edilmeli ve
yorumlanmalıdır. Risk grupları tespit edilip
giderilebilir.
•Dikkat eksikliği ve sebepleri, çalışma davranışının
yetersizliği, depresyon ve psikolojik sorunlar gibi bir
çok noktada ipucu verecektir.
•Tüm dershanenin geneli, düzey, sınıf bazında
genel sonuçlar alınmalı ve problemlere ilişkin
önerilerle birlikte yönetime sonuçlar sunulmalıdır.
BAŞARISIZLIK NEDENLERİ
ANKETİ
•Öğrenciye direkt olarak başarısızlık nedenlerini
sorduğunuzda, bu konuda yeterli bilinç seviyesinde
olmayabileceğinden eksik bilgi alabilirsiniz.
•Başarısızlık nedenlerinin kaldırılmasının yanı sıra
nasıl başarılı olunacağı konusunda bilinçlendirme
de oldukça önem taşımaktadır.
•Başarıda hedef belirlemenin önemi büyüktür.
•Tüm dershanenin geneli, düzey, sınıf bazında
genel sonuçlar alınmalı yönetime sonuçlar
sunulmalıdır.
1-Ailesel Faktörlerden kaynaklanan
problemlerle ilgili öneriler:
•Veliler, ergenlik döneminin
öğrenci üzerindeki
etkilerine yönelik aileler
bilgilendirilmelidir.
•Aile içindeki
huzursuzlukların,
öğrencinin başarısındaki
olumsuz etkileri aile ile
paylaşılmalıdır.
•Çalışma ortamı ve
öğrencinin çalışma şekli,
planı hakkında aileye bilgi
verilmelidir.
Başarısızlık Nedenleri
Madde
1
Ailemden ayrı oluşum yüzünden
2
Ailemdeki huzursuzluk yüzünden
3
Ailemdeki hastalık yüzünden
4
Kardeşlerim yüzünden
5
Ailemin devamlı ders çalış demesine bıktığımdan
15
Evimize sürekli misafir gelmesinden
16
Evimizin okula uzak olmasından
26
Bana ait çalışma odamın olmayışından
27
Evimizin yakıt sorunu olduğundan
29
Yeterince beslenemediğimden.
30
Dışarıda başka işte çalıştığımdan
-Aileler, sağlıklı bir ergen gelişimi için çocukların kendi
kararlarını vermelerine olanak sağlamalıdır.
-Aile içi kıyaslamanın yapılmamasına, kardeş
kıskançlığına neden olabilecek söz ve davranışlarda
bulunulmamalıdır.
-Aile çocuğun kapasitesinin üstünde bir başarı
beklentisinin sınav kaygısı, özgüven sorunlarına yol
açacağı konusunda bilgilendirilmelidir.
-Anne-baba sürekli ders çalışması için baskı yapmak
yerine çocuğa zamanını iyi kullanmasını ve görev bilincini
öğretmelidir.
-Öğrenci beklenen seviyeye çıkmadığından dolayı aile,
uğradığı hayal kırıklığını çocuğa fark ettirmemelidir..
Okul ve Eğitimsel Faktörlerden
kaynaklanan problemlerle ilgili öneriler
•Öğrencinin gelişimi takip
edilmeli ve olumlu
gelişimde taktir; olumsuz
gelişimde nedenler
belirlenmeli ve tedbirler
alınmalıdır.
•Öğrencinin temel
eksikliğinin fazla olması
durumunda, bire bir ders
ders alması konusu
değerlendirilmelidir.
Madde
Başarısızlık Nedenleri
8
İyi ders çalışma yöntemleri bilmediğimden
10
Çalışmalarımın taktir edilmeyişinden
12
Sınıfımız çok kalabalık olduğundan
17
Çalıştığım halde yapamıyorum
18
Uzun süre öğretmensiz kaldığımızdan
19
Öğretmenlerimizin dersleri monoton şekilde
anlatması
20
Aynı gün ikiden fazla sınavın yapılmasından
21
Ders programında zor derslerin üst üste
gelmesinden.
22
Ön bilgilerim yetersiz olduğundan
23
Sınavlarda zor sorular sorulduğundan
24
Bu okulu sevmediğimden
28
Anlayamadığımız konularda öğretmenlerimize soru
sormaktan çekindiğimizden
3-Kişisel Faktörlerden kaynaklanan
problemlerle ilgili öneriler:
Madde
Başarısızlık Nedenleri
6
Sağlığımın bozuk olmasından
7
Kimseye açamadığım sorunlarım
yüzünden
9
Bazı derslere karşı yeteneğim
olmadığından
11
Başaramayacağım sandığım derslere
çalışmak istemediğimden
13
Dikkatsiz olduğumdan
14
Sınavlarda çok heyecanlandığımda
25
-Ders dışı konularla ilgilendiğimden
* Bazı derslere karşı
''başarısız olacağım''
şeklindeki önyargının ortadan
kaldırılmasına yönelik,
dersler öğrenci seviyesine
uygun anlatılmalı;
öğretmenler kendilerini
öğrencilere sevdirmelidir.
* Sınav heyecanının,
dikkatsizlik, özel sorunların
nedenlerinin tespit edilip
azaltılmasına yönelik gerekli
tedbirler alınmalıdır.
AKADEMİK BENLİK KAVRAMI ÖLÇEĞİ
Bu ölçek, öğrencinin yetenek ve ilgilerini tanımaya ve
bu yolla lise türü veya mesleki eğitim alanı tercihine
yardımcı olmak amacı ile geliştirilmiştir.
Ölçekte yetenek ve ilgi alanlarını yansıtan faaliyetlerin,
ne kadar başarı ile ve ne derece sıklıkla yapıldığını ya
da o işi yapmaktan ne derece hoşlanıldığını soran
sorular bulunmaktadır.
Cevap kağıdında "Hiç bir zaman", "Ara sıra", "Sık sık"
ve "Her zaman" seçenekleri bulunmaktadır.
Öğrencinin, benzer seçeneği seçmesi ayırt ediciliği
azaltacaktır.
AKADEMİK BENLİK KAVRAMI ÖLÇEĞİ
Karar verme sorumluluğu bireye aittir; birey kendini
ve çevresindeki olanakları incelemeye teşvik
edilmelidir.
Kişinin bir konuda doğru karar verebilmesi için, önce
ne istediğini ve ne gibi kaynaklara ( yetenek , mali
imkan , çevre desteği ) sahip olduğunu bilmesi gerekir.
Bir öğrenci hangi konulardan hoşlandığına ve hangi
konuları kolay ve çabuk öğrenebildiğine ilişkin
gerçekçi ve isabetli karar verme olasılığı artar.
AKADEMİK BENLİK KAVRAMI ÖLÇEĞİ
Öğrencinin dört yetenek ve on bir ilgi alanı ölçülmektedir. %75
ve üzeri puan durumu dikkate alınmalıdır.
Yetenekler: :
Sözel Yetenek :Sözcüklerle akıl yürütebilme, okuduğunu
anlayabilme ve düşüncelerini sözcüklerle açık bir şekilde
ifade edebilme.
Sayısal Yetenek : Sayılarla akıl yürütebilme, problemleri
çözebilme.
Şekil-Uzay Yeteneği :Şekiller arasında benzerlikleri ve
farkları görebilme, cisimlerin ve şekillerin döndürüldükleri
zaman alacakları durumları göz önünde canlandırabilme.
Göz-El Koordinasyonu : Kesme, delme gibi el ve gözün
işbirliği ile yapılabilecek işleri yapabilme.
Fen Bilimleri İlgisi : Fen bilimleri ile ilgili konuları
öğrenmeye ve fen konuları üzerinde çalışmaya istekli olma.
Sosyal Bilimler İlgisi : Sosyal bilim alanı ile ilgili konuların
öğrenmeye ve bu konular üzerinde çalışmaya istekli olma.
Ziraat İlgisi : Bitki veya hayvan yetiştirmekten hoşlanma.
Mekanik İlgi : Alet ve makineleri çalıştırmaktan ve
onarmaktan hoşlanma.
İkna İlgisi : Duygu ve düşüncelerini başkalarına iletmekten
ve onları etkilemekten hoşlanma.
Ticaret İlgisi : Mal alıp satarak kazanmaktan hoşlanma.
İş Ayrıntıları İlgisi : Bir yazının küçük ayrıntılarına dikkat
etme ve hataları düzeltmekten hoşlanma.
Edebiyat İlgisi : Akıcı konuşabilme ve yazabilme,edebi
eserleri incelemekten ve edebi eser üretmekten zevk
duyma.
Yabancı Dil İlgisi : Yabancı dili öğrenmeye istekli olma
ve öğrenebilme.
Güzel Sanatlar İlgisi :Resim, heykel, el sanatları ve
bunun gibi sanat ürünleri üretmekten, var olan eserleri
incelemekten hoşlanma.
Müzik İlgisi : Müzik dinlemekten,müzik aleti çalmaktan,
müzik parçaları bestelemekten zevk duyma.
Sosyal Yardım İlgisi : Zayıf ve hasta insanlara yardım
etmekten hoşlanma.
SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ
DİĞER TESTLERLE
İLİŞKİLENDİRİLMELİDİR.
KAYGI YIL İÇERİSİNDE TESPİT
EDİLMELİ SON ANA BIRAKILMAMALI;
ALINAN TEDBİRLERİN YETERLİLİĞİ
TAKİP EDİLMELİDİR.
ENDİŞE VE KAYGININ, BEDENSEL
BELİRTİLERİ
Çarpıntı
Göğüs darlığı
Terleme
Ağızda kuruluk
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Mide ağrıları
İstemsiz kas hareketleri
ENDİŞE, KAYGI VE DEPRASYON
BELİRTİLERİ
Huzursuzluk
Uykuda düzensizlik
Çok yemek yeme
Sürekli durgun bir ruh hali
Genel sinirlilik durumu
Sinirsel patlamalar
Yaşamdan zevk alamama
Dikkati yoğunlaştıramama
Nedensiz ağlama nöbetleri
SINAV KAYGI ÖLÇEĞİNİN
DEĞERLENDİRME BAŞLIKLARI
Başkalarının sizi nasıl gördüğü ile ilgili endişeler
Kendinizi nasıl gördüğünüzle ilgili endişeler
Gelecekle ilgili endişe duymak, sınavları mutluluğu ve
başarısı için tek ölçü olarak görmek
Yeterince hazırlanamamakla ilgili endişeler
Bedensel tepkiler
Zihinsel tepkiler (sınava hazırlanırken veya sınav
esnasında çevre ile fazlasıyla ilgilenmek, dikkat
dağılması)
Genel Sınav Kaygısı (sınavlarla ilgili kendine
güvenmemek, sınavlara fazla değer vermek vb.)
SINAV KAYGISI NEDENLERİ
Sınav kaygısı olanların yanlış düşünce biçimleri:
(1)
Başarısızlıklar abartılır, başarılar küçümsenir,
(2)
Başarı durumu sürekli başkalarıyla karşılaştırılır,
(3)
Aşırı genellemeler yapılır, çabadaki artışa paralel başarıdaki
gelişmeler görülmez,
(4)
Belirli düzeyde başarı zorunluluk olarak görülür(-meli, malı),
(5)
Aile ve arkadaş gruplarının beklentilerine göre başarı
seviyesinin elde edilmesi gerektiği düşünülür.
Mükemmeliyetçi, rekabetçi, kontrolü elinde tutmak isteyenlerin de
kaygıları yüksek olur.
Öncelikle zihindeki yanlış düşünceleri değiştirmelisiniz; böylelikle
davranışlar da olumlu yönde değişecektir.
GÖRÜŞME
Görüşme,bireyi tanıma çalışmalarında en yaygın olarak
kullanılan bir tekniktir.
Belli bir amaçla yüz yüze gelen iki veya daha fazla
kişinin, sözel ve sözel olmayan davranış ve teknikler
kullanarak yaptıkları bir etkileşim sürecidir.
Görüşmeciler görüştükleri bireylerin giyim-kuşamı, beden
dili, ses tonu ve genel davranışlarını doğrudan gözleme
olanağı bulur.
Bireysel görüşmeler mesleki etik kurallar dahilinde gizli
tutulur. Gerektiği durumda görüşmedeki belirli kısımlar,
öğretmen, veli ve yöneticilerle paylaşılır.
GÖRÜŞMEDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
Bireysel psikolojik danışma görüşme başvurusunda ve
sürecinde gönüllülük esastır.
Duruma ve kullanılan aracın niteliğine bağlı olarak, bazı
bilgiler görüşme sırasında kaydedilebilir; bazı bilgilerin ise
görüşmeden sonra yazılması gerekli olabilir.
Görüşmede ele alınacak hususlar önceden planlanmalıdır.
Görüşme sürecinde öğrenciye veya veliye, başka öğrenci
örnek gösterilmemeli; kıyas yapmaktan kaçınılmalıdır.
İfade edilen hatalar, gözlem ve olaylar vb. somut
durumlara dayandırılarak, aktarılmalıdır.
GÖRÜŞMEDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
Bir gerekçeye dayanmayan, desteksiz cesaretlendirici
sözler olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir.
Sadece sorunu söyleyerek görüşme bitirilmemeli, çözüm
odaklı yaklaşım sergilemeye önem vermek gereklidir.
Gerçekçi olmaya özen göstermeli ve olmayacak vaatler
verilmemelidir.
Görüşmede daha çok bilgi elde edebilmek için açık uçlu
sorular sorulmalıdır.
Görüşmeler öncelikle olumlu ifadelerle başlamalı,
sonrasında olumsuz durum ele alınmalı ve yine olumlu
bir ifade ile bitirilmelidir.
GÖRÜŞMEDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
.
Öğrencinin sizinle sorunlarını rahatlıkla paylaşması,
onu etkin dinlemeniz ve dinlerken yargılayıcı, eleştirel
tutum göstermemenizle ilgili olacaktır.
Bazı çalışmaların, bireysel görüşme yerine grupla
yapılması zamandan kazandıracağı gibi daha etkin
sonuç almanızı da sağlayabilir.
Etkin mesleki rehberlik yapabilmek için tercih
edilecek okullar ve mesleklerdeki gelişmeleri takip
etmek önemlidir.
GÖRÜŞMEDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
Öğrencinin uyumsuzluk yaratan davranışları hakkında
bilinçlenmesi için yardımcı olmalı ve sorunun çözümünde
kendisine en uygun seçimi yapması beklenmelidir.
Çözüm yolunu rehber öğretmen seçmemelidir.
Öğrencinin sorunu hakkında konuşmasını teşvik edici,
etkin dinleyici, saygı ve güvene dayalı görüşme
yapılmalı; sorununu anlamak için empati kurulmalıdır.
Görüşmede yorum yaparken yanlış anlamalara meydan
vermemek için anlatılanlar ve öğrencinin duyguları
hakkında onun ifadeleri ile kısaca özet yapılmalıdır.
Doğru anlaşıldığının onayı beklenmelidir.
GÖRÜŞMEDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
Rehber öğretmenler anlayışlılık, objektiflik, açık fikirlilik,
dengelilik, sakinlik, içtenlik, kararlılık, takipçilik, iyi
kalplilik özelliklerine sahip olmalıdır.
Rehber öğretmeni aşan öğrencilerin psikolojik sorunları,
öğrenme problemleri, yüksek düzeyde kaygı vb. ilgili
uzmana en kısa zamanda yönlendirilir.
Rehberlik servisi sadece sorun yaşayan öğrencilerle
değil tüm öğrencilerle gerektiği kadar görüşme
yapmaktan sorumludur.
Rehberlik servisinin başarısı, öğrencinin gelişimini
düzenli ve planlı aralıklarla kontrol etmek, gerektiğin de
yeni tedbirler almakla mümkün olabilir.