Transcript Ethiek_G.E.Moore

Ethiek
Waarden & normen kritisch bekeken
Welkom!
Meta-ethiek: G.E. Moore (1873-1958)
1903
1912
Wat betekent ‘goed’?
• Wat is meta-ethiek (herhaling)
• ‘Goed’ verkeerd begrepen
• Is ‘goed’ een onzinbegrip
• Wat is ‘goed’?
Meta-ethiek
?
Ethiek
Moraal
?
Moraal
Handelingen die binnen
een maatschappelijke
context als correct en
wenselijk worden gezien
De heersende opvattingen,
gewoonten en gebruiken
Ethiek:
wetenschap die de moraal onderzoekt
?
?
?
Moraal
Normatieve ethiek:
Wat is een goede moraal?
Descriptieve ethiek:
Wat is de feitelijke moraal?
Toegepaste ethiek:
Wat zou de moraal moeten zijn bij deze specifieke kwestie?
Mag je de Holocaust ontkennen?
Mag je iemand die wil sterven helpen sterven?
Moeten we ingrijpen in Syrië of Mali?
Wat is goed handelen?
Mag je vrouwen weigeren in een politieke partij?
Moet je aardig blijven tegen misdadigers?
Mag je slimme mensen kweken?
Mag je vals spelen als iedereen dat doet?
Mag je veel geld verdienen ten koste van anderen?
Meta-ethiek:
Reflectie over
• het karakter
• de oorsprong
• en de betekenis
van ethische concepten
Zijn ethische begrippen verwijzingen naar objecten?
Wat is een morele uitspraak voor soort taal?
Waar komen ideeën over goed en kwaad vandaan?
Wat is ethiek?
Is moraal aangeboren of aangeleerd?
Wat is de betekenis van het begrip ‘goed’?
Wanneer is een ethische claim gerechtvaardigd?
Meta-meta-ethische vraag:
Wat is het belang van meta-ethiek?
- Is ethiek onzin?
- Evalueren methoden voor ethisch onderzoek
- Elkaar begrijpen
Problemen en meningsverschillen:
Doordat we vragen beantwoorden zonder dat we
weten welke vraag we precies willen beantwoorden.
‘Goed’ verkeerd begrepen
≠
Is wat natuurlijk is ook automatisch ethisch juist?
Naturalistische drogreden!
Naturalistische drogreden!
- Giftige planten
- Sociaal Darwinisme
-Vlees eten
- Homoseksualiteitsverbod
Sociaal darwinisme
De sterkeren moeten overleven
Ten koste van de zwakkeren
Zo kan de maatschappij zich
naar hogere stadia ontwikkelen.
Het open vraag argument
Is wat natuurlijk is goed?
Is de sterkste goed?
Is wat plezierig is goed?
Is wat we begeren goed?
Begeer niet wat een ander toebehoort.
‘Natuurlijk’ en ‘goed’ zijn niet ‘identiek hetzelfde’.
Ethische uitspraken ≠
waarneembare uitspraken.
Het regent!
Je mag niet slaan!
A-priori = voorafgaand aan de
zintuiglijke waarnemingen
A-postiori = kennis afgeleid
van de ervaring
Goed =
Niet kwantificeerbaar
Niet zintuiglijk te ervaren
Kritiek op utilisme
Goede handeling ≠ nuttige handeling
Goed ≠ meetbaar door feiten in de wereld
Is ‘goed’ een onzin begrip?
Waar of onwaar?
Het regent!
Je mag niet slaan!
Ethisch anti-realisme
Er bestaat geen onafhankelijk standpunt om
Morele uitspraken te doen.
Deze uitspraak is niet
waar of onwaar.
Je mag niet slaan!
Relatief
Mag je liegen?
Subjectief
Boe/Hoera theorie
Morele uitspraken zijn slechts aanbevelingen.
Boe!!
Moore: Ethisch realisme
Er bestaat een juiste morele handelswijze.
Deze overstijgt persoonlijke voorkeuren.
De Holocaust is moreel verwerpelijk
Moore: Goed bestaat maar is ondefinieerbaar
'De tao waarover men kan
spreken, is niet de eeuwige tao.‘
(Dao de Jing)
Morele waarheid
1 Want God bestaat
2 Want dat blijkt uit de waarneembare wereld
3 Zijn feiten die op zichzelf bestaan
1 Is iets goed omdat God dat goed vindt,
of vindt God iets goed omdat het goed is?
Morele feiten zijn intrinsiek goed
We kunnen goed intuïtief (her)kennen
A-priori = voorafgaand aan de
zintuiglijke waarnemingen
A-postiori = kennis afgeleid
van de ervaring
We moeten handelen om het goede te bereiken
Dus toch een gevolgethicus!
Moore: we moeten zo handelen dat we het
a-priori goede bewerkstelligen
Er bestaan
vele ‘goeden’
Najaarscursus:
Tien filosofische dilemma's
Klassieke vragen in actuele contexten
•
Mag ik mijn belofte breken om iemand te
helpen?
• Mag je embryo’s gebruiken voor
technologisch onderzoek?
Dilemma’s zijn het begin van elk filosoferen.
Ze dwingen ons ertoe achterliggende
conflicten en tegenspraken volledig onder
ogen te zien.
Huishoudelijke mededelingen
Hartelijk dank!!
•
•
•
Dit was de laatste keer  Ik heb genoten van jullie!
Wil je mij verder helpen?
Geef de proeffolder door
Geef een reactie op de cursus
Vertel op het werk over StudioSocrates
Essay inleveren voor 30 april. Certificaten zijn er al.
Ethiek
Waarden & normen kritisch bekeken
Tot ziens!