Welkom!

Ethiek

Waarden & normen kritisch bekeken

Huishoudelijke mededelingen

• • 19 en 26 feb vakantie!!

5 Maart: Peter Singer • • • •

Essay

p. 112 Max. 1000 woorden met centrale ethische vraag.

Laat mij voor 25 maart via info@studiosocrates weten of je een essay wilt schrijven. Vermeld naam + geboortedatum!!

Terugblik

• • Wat weten jullie nog van vorige keer?

Vragen???

‘Een antwoord is altijd een stukje van de weg die achter je ligt. Alleen een vraag kan je verder brengen.’

Jostein Gaarder

Deugdethiek van Alasdair MacIntyre

• Kritiek op het huidige ethische denken • Verlangen naar de deugdethiek van Aristoteles • De nieuwe deugdethiek van MacIntyre • Discussie & vragen

Deugdthiek: Alasdair MacIntyre (1929)

1981. After Virtue 1988. Whose Justice? Which Rationality?

1990. Three Rival Versions of Moral Enquiry.

After Virtue

• • • • Gedachte-experiment: Natuurwetenschap wordt vernietigd Nieuwe generatie probeert kennis te herstellen Geen context van woorden als ‘neuronen’ en ‘atomen’ .

Wetenschappelijke taal in onophefbare wanorde.

Huidige moraal:

zonder context, betekenisloos

Wat betekenen deze begrippen zonder context?

Waarden Deugden Nut Vriendschap

Kritiek op het huidige ethische denken

God is dood!

Nietzsche 1844-1900

Liberalisme = wil tot macht

Het ongebonden mateloze zelf

Moderne ethiek: regels voor moraal

Regels zonder waarden

Liberalisme:

RECHT

boven

GOED

Masker voor eigen belang

Gevolgdenken

• • Geen ruimte voor: Commitment Diepe menselijke motieven

Plichtsethiek

• • Houdt geen rekening : met menselijke verlangens het irrationele

Geen gedeelde waarden: emotivisme

Goed en kwaad zijn slechts emoties

Geen gedeelde waarden: subjectivisme

Goed en fout zijn subjectief Rechten ongeboren kinderen Rechten vrouwen

Huidige ethiek is fragmentarisch

Een handeling staat los van zijn betekenis:

het verhaal & de sociale rollen

Kritiek op het huidige ethische denken

• Mist waarden • Emotie-moraal • Subjectivistisch • Fragmentatie i.p.v. eenheid

Verlangen naar de deugdethiek van Aristoteles Deugdethiek heeft oog voor de

mens

Waarden (Wat is het goede leven?) Traditie & gebruik Relaties/ sociale rollen Eenheid van het leven

Aristoteles

(384-322 voor Christus) http://www.youtube.com/watch?v=hRx7fdbxNPI

Eudaimonia

• • • • (Grieks) Geluk(t) Welvaart Menselijke bloei Goede geest

Wanneer ben je gelukt?

Menselijke essentie = verstand Deugd = juiste midden kiezen

Waarden in de deugdethiek

Word wie je bent!

Vervul je rol!

Algemene waardevolle deugden

Loyaliteit Moed Compassie Redelijkheid Zelfcontrole Bedachtzaamheid Beleefdheid Dienstbaarheid

Oefening in excellentie

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Bepaal een kwaliteit Herinner een handeling bij deze kwaliteit Wat maakte deze handeling goed of slecht?

Wat is het teveel van deze kwaliteit?

Wat is het te weinig van deze kwaliteit?

Formuleer een algemene leidraad Wie ben je als je excellent bent?

Deugdethiek en relaties

Deugdethiek en eenheid van het leven

Aristoteles wankele fundament

De mens moet zijn natuurlijke doel nastreven.

Een excellent rationeel handelend wezen zijn.

De nieuwe deugdethiek van MacIntyre

Gemeenschapscontext Deugd heeft erkenning nodig van sociale orde.

Waarden zijn ingebed in sociale orde.

Deugdethiek en traditie

Opvoeding en traditie vormen je karakter.

Wat deugdzaam is hangt af van je situatie.

Een rol vervul je binnen een gemeenschap.

Word wie je bent!

Traditie - Traditionele identiteit.

Rol in een samenleving. Geërfd verleden. Speelruimte binnen traditie

Doelen van deugden

1.

2.

3.

Waardevol handelen Voltooiing persoonlijke queeste Bouwen aan gezamenlijk narratief

Het verhaal staat centraal.

Wat is goed voor de gemeenschap?

Liberalisme: wat koop ik ervoor?

MacIntyre: wat zijn onze culturele waarden?

Burgers als consumenten…

Kan dat wel in een democratie?

Het utilisme is juist!

Maar wat betekent dat in de complexiteit van de moderne werkelijkheid?

College 4: Peter Singer

Tot ziens!

Ethiek

Waarden & normen kritisch bekeken