Transcript Nowa norma ISO 11620

Nowa norma ISO 11620: 2008
Information and documentation – Library
performance indicators
Ewa Głowacka IINiB UMK
Biblioteka jako system
wykres
WEJŚCIE
WPŁYW
Procesy
WYJŚCIE
JAKOŚĆ USŁUG
Główne płaszczyzny badań i
ocen jakości:
A. Ocena wejść, wyjść i procesów systemu
bibliotecznego oraz ich wzajemnych relacji
(badanie funkcjonalności produktów oraz
procesów tradycyjnych i elektronicznych).
B. Ocena jakości usług.
C. Ocena wpływu biblioteki i jej usług na
otoczenie, np. na działalność dydaktyczną
uczelni, umiejętności informacyjne
użytkowników, społeczność lokalną i in.
Badanie funkcjonalności
(performance measurement)
Pomiarów funkcjonalności dokonuje się na
drodze obliczania wskaźników
funkcjonalności (performance indicators)
Cele oceny funkcjonalności bibliotek :
• Ocena jakości procesów i usług
• Monitoring postępów
• Informacja
dla
zarządzających
i
użytkowników
• Narzędzie
do
badań
porównawczych
(benchmarking)
• Narzędzie do negocjacji w sprawie funduszy
• Promocja działalności biblioteki
Kryteria doboru wskaźników
•
•
•
•
•
•
Zawartość informacyjna
Niezawodność
Wiarygodność
Adekwatność do celu
Praktyczność
Porównywalność
Niezbędne jest zapewnienie porównywalności
mierzonych działań!
Podstawowe standardy wskaźników
funkcjonalności
• ISO 11620:1998: Information and Documentation
– Library Performance Indicators (29 wskaźników)
• 2003r. - uzupełnienie [ISO 11620: 1998 AD1: 2003]
(5 wskaźników)
• Całość w Polsce: PN-ISO 11620:2006 Informacja i
dokumentacja - Wskaźniki funkcjonalności bibliotek 34 wskaźniki)
• ISO/TR
20983:2003(E)
Information
and
documentation – Performance indicators for
electronic
library
services
(Wskaźniki
funkcjonalności elektronicznych usług bibliotecznych
- 15 wskaźników)
Podstawowe standardy wskaźników
funkcjonalności
• Poll, R., te Boekhorst, P. (2007), Measuring
quality: Performance measurement in
libraries, München (IFLA Publications 127) –
40 wskaźników
• ISO 11620: 2008 Information and
documentation – Library performance
indicators
Układ wskaźników według
Balanced Scored:
Podział wskaźników w normie
(ogółem 45 wskaźników)
• Grupy główne:
• Zasoby, Dostęp,
Infrastruktura
• Wykorzystanie
• Wydajność i
Efektywność
• Potencjał i rozwój
•
•
•
•
•
•
Podział w grupach:
Kolekcja
Dostęp
Wyposażenie
Personel
Ogólne
Podział wskaźników w normie
• Zasoby, Dostęp, Infrastruktura – pomiar
odpowiedniości i dostępności zasobów i usług (14
wskaźników), np.
• Dostępność Wymaganych Tytułów,
• Stopień Powodzenia w Wyszukiwaniu Rzeczowym w
Katalogu,
• Procent Sesji Odrzuconych,
• Godziny Otwarcia Biblioteki w Stosunku do
Wymagań,
• Personel Biblioteki w Przeliczeniu na Osobę.
Podział wskaźników w normie ISO
11620
• Wykorzystanie – wykorzystanie zasobów i usług (16
wskaźników), np.:
• Aktywność Zbiorów ,
• Procent Zbiorów Niewykorzystanych,
• Odwiedziny w Bibliotece w Przeliczeniu na Osobę,
• Procent Zapytań Informacyjnych Przesłanych
Elektronicznie,
• Procent Użytkowników Zewnętrznych,
• Udział Użytkowników w Imprezach Organizowanych
przez Bibliotekę w Przeliczeniu na Osobę,
• Wskaźnik Wykorzystania Stanowiska
Komputerowego.
Podział wskaźników w normie ISO
11620
• Wydajność i Efektywność - stosunek
nakładów do rezultatów (10 wskaźników ),
np.:
• Koszt Wypożyczenia,
• Koszt Sesji w Bazie Danych,
• Mediana Czasu Nabycia Dokumentu,
• Procent Pracowników Obsługi Użytkowników
w Stosunku do Ogółu Personelu,
• Wydajność Pracownika w Zakresie
Opracowania Zbiorów.
Podział wskaźników w normie ISO
11620
• Potencjał i Rozwój - ocena wkładu biblioteki w
nowo pojawiające się zasoby i usługi biblioteczne
oraz jej zdolności do pozyskiwania wystarczających
funduszy na ich rozwój (5 wskaźników)
• Zdaniem R. Poll najważniejsza grupa wskaźników –
obecna również w podręczniku IFLA a wzięta z
systemu BIX
• Wskaźniki ważne dla planowania rozwoju
• Celem badań jest ustalenie, na ile biblioteka jest
uczącą się organizacją, jak sobie radzi ze zmianami.
Potencjał i Rozwój - wskaźniki
• Wydatki na Zbiory Elektroniczne jako Procent
Wydatków na Gromadzenie Informacji,
• Procent Personelu Biorącego Udział w Utrzymywaniu
i Rozwijaniu Usług Elektronicznych,
• Liczba Godzin Udziału w Formalnych Szkoleniach w
Przeliczeniu na Pracownika,
• Procent Środków Biblioteki Uzyskanych z Dotacji
Celowych
(Grantów)
lub
Wygenerowanych
Dochodów,
• Procent Środków Organizatora Przeznaczonych na
Bibliotekę).
• W nowej normie w czwartej grupie
wykorzystano większość mierników
opracowanych przez R. Poll i P. te
Boekhorsta.
• Pominięto jedynie wskaźnik
dotyczący dostępu do witryny
internetowej.
Źródła wskaźników w nowej
edycji ISO 11620
• 20 wskaźników z ISO 11620:1998 wraz z
dodatkiem – 7 z nich uległo poważnym
modyfikacjom,
• 11 wskaźników pochodzi z ISO/TR
20983:2003(E) – dwa z ich znacząco
zmieniono,
• Pozostałe (14) to wskaźniki nowe – w
dużej mierze przejęte z podręcznika R.
Poll. (IFLA).
Międzynarodowe i krajowe zestawy danych
statystycznych i/lub wskaźników efektywności w
celu opracowywania zbiorczych analiz i
benchmarkingu
•
•
•
•
•
•
IFLA/UNESCO Indicators for Public Libraries,
BIX,
KOSTRA (Norwegia),
Finnish Public Libraries Statistics,
Canadian Public Library Statistics,
Statistical database: Social life − Culture – Libraries
(Estonia),
• AFBN.