Transcript Wprowadzenie do Społecznej Odpowiedzialności Biznesu

Dr Jerzy Zamojski
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Zarządzania
WPROWADZENIE DO SPOŁECZNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU
Próba definicji (1)
Nie istnieje jedna uniwersalna definicja zjawiska określanego w skrócie,
jako CSR (ang. Corporate Social Responsibility). Oto kilka definicji
najczęściej podawanych:
 Społeczną odpowiedzialność biznesu określa się jako koncepcję, dzięki
której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie
uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z
różnymi grupami interesariuszy. Bycie odpowiedzialnym nie oznacza
tylko spełnienia wszystkich wymogów formalnych i prawnych, ale
oprócz tego zwiększone inwestycje w zasoby ludzkie, w ochronę
środowiska i relacje z otoczeniem firmy, czyli dobrowolne
zaangażowanie. Społeczne odpowiedzialność jest procesem, w ramach
którego przedsiębiorstwa zarządzają swoimi relacjami z różnorodnymi
interesariuszami , którzy mogą mieć faktyczny wpływ na sukces w
działalności gospodarczej, należy je zatem traktować jako inwestycję a
nie koszt.
 Odpowiedzialność biznesu to efektywna strategia zarządzania, która
poprzez prowadzenie dialogu społecznego na poziomie lokalnym
przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw na
poziomie globalnym i jednocześnie kształtowania warunków dla
zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego.
 (Za: www.pozytek.gov.pl)
Próba definicji (2)
 Odpowiedzialny biznes to podejście strategiczne, długofalowe, oparte
na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych
tak dla przedsiębiorstwa, jak i jego całego otoczenia, pracowników,
wszystkich interesariuszy i społeczności, w której działa
firma. Odpowiedzialność firmy oznacza zwiększone inwestycje w
zasoby ludzkie, ochronę środowiska i relacje z otoczeniem firmy, czyli
interesariuszami.
 Zdaniem Komisji Europejskiej, strategia społecznej odpowiedzialności
biznesu prowadzi do trwałego sukcesu przedsiębiorstwa dzięki
prowadzeniu dialogu z otoczeniem, uwzględnianiu ochrony środowiska
i budowę kapitału społecznego. Dlatego też CSR może przyczynić się do
realizacji celów zdefiniowanych w Strategii Lizbońskiej, które są
obligujące także dla nowych członków UE, w tym Polski.
 Z założenia adaptacja społecznie odpowiedzialnych zachowań jest
domeną biznesu, tworzącego na bieżąco relacje ze swymi
interesariuszami. Niemniej jednak społeczna odpowiedzialność
przyczynia się do tworzenia wartości społecznej, poprzez oddziaływanie
w kierunku zrównoważonego rozwoju, a więc powinna wchodzić w
zakres zainteresowania władz publicznych w promocji pozytywnych
praktyk na rzecz środowiska i społeczeństwa kreowanych przez
przedsiębiorstwa.
(Za: www.pozytek.gov.pl)
Cechy zbiorcze CSR
 Działalność długofalowa o charakterze
strategii;
 Jednoczesna dbałość przedsiębiorstwa o
środowisko naturalne oraz ludzi;
 Ludzie to nie tylko pracownicy, ale także
społeczności lokalne i inne grupy
interesariuszy;
 To działania wykraczające poza ustalone
ramy prawne i administracyjne;
 Celem przedsiębiorstwa jest osiągnięcie
wzrostu własnej konkurencyjności.
Sposoby realizacji CSR:
1. Spełnienie wymagań wobec środowiska
naturalnego – zbliżone do wymagań
zarządzania środowiskowego;
2. Przestrzeganie prawa pracy obowiązującego w
danym kraju oraz norm Międzynarodowej
Organizacji Pracy (ILO);
3. Działanie na rzecz społeczności lokalnej, w
której się funkcjonuje.
Problemy realizacyjne:
 Pozorna konkurencyjność przedsiębiorstw
stosujących CSR:
1. Zbyt duży koszt siły roboczej;
2. Konieczność respektowania praw pracowniczych
nawet w krajach, gdzie takie prawa są ułomne;
3. Konieczność współpracy tylko z przedsiębiorstwami
etycznymi;
4. Konieczność systematycznego sprawdzania etyki
partnerów biznesowych;
5. Łatwość uprawiania działalności pozornej przez
konkurencję;
6. Słaby efekt marketingowy w stosunku do nakładów.
Jakie są na to dowody?
 Problemy z certyfikacją:
1. Śladowa popularność norm AA 1000.
2. Niewielka popularność normy SA 8000.
3. Ogromne opóźnienia we wprowadzeniu
pierwszej normy ISO dla odpowiedzialnego
biznesu.
AA 1000 – czyli tylko się zgłoś
 Norma AA 1000 została opracowana przez
londyński Institute of Social and Ethical
AccountAbility w wyniku konsultacji
przeprowadzonych z wieloma organizacjami z
różnych krajów. Mimo, że norma AA1000
Framework została udostępniona już w
listopadzie 1999 roku, nie cieszy się ona
specjalną popularnością i to mimo, że twórcy
zachęcają doń twierdząc, że są to „standardy
możliwe do wdrożenia w organizacjach w każdym
sektorze, (włączając w to sektor publiczny i
cywilne stowarzyszenia) każdej wielkości i w
każdym regionie.”
Ilość wdrożeń AA 1000 Tylko 150 firm
2003
2004
2005 interim
Total Companies using the AA1000 Assurance Standard
74
52
Total Assurance Practitioners using the AA1000 Assurance Standard
30
24
Total Awards Developers using the AA1000 Assurance Standard
2
2
Total NGOs using the AA1000 Assurance Standard
1
1
Total Public Sector Organizations using the AA1000 Assurance Standard
2
1
Total Standards and Guidelines using the AA1000 Assurance Standard
8
8
Total Trainers using the AA1000 Assurance Standard
3
3
Total Others using the AA1000 Assurance Standard
1
3
Total AA1000 Assurance Standard Users
90
121
94
Reference to and use of the AA1000 Principles including use of AA1000 Framework
for the assurance process
22
26
17
112
147
111
Grand Total – Use and Reference
Total Certified Sustainability Assurance Practitioners...
15
Gdzie?
Zniknęły planowane normy
Normy
AA1000 Framework
AA1000AS (Assurance Standard)
AA1000SES (Stakeholder
Engagement Standard) Exposure
Draft
AA1000PP (Purpose and
Principles)
AA1000FI (Framework for
Integration)
Data
Planowane
wydania
na
1999
2003
2005
2007
2007
Co w zamian? Nowa edycja
standardu już 24 października
SA 8000
Standard Social Accountability 8000 (SA 8000) został
opracowany z inicjatywy amerykańskiej organizacji
pozarządowej Council on Economic Priorities (dziś:
Social Accountability International) przez Radę
Doradczą zrzeszającą przedstawicieli wielu
organizacji zainteresowanych stworzeniem
standardu społecznej odpowiedzialności.
Zaproponowany w styczniu 1998 standard oparto na
ówczesnej wersji normy ISO 9001 i ISO 14001. Jest
on „uniwersalną normą przeznaczoną do stosowania
w systemie niezależnej weryfikacji, określającą
wymogi w zakresie odpowiedzialności społecznej,
jakie dane przedsiębiorstwo powinno spełniać.”
Certyfikatów
Łącznie
Zakłady certyfikowane
Reprezentowane kraje
Reprezentowane przemysły
Liczba zatrudnionych
1,779
67
67
933,272
Co w ostatnim roku?
Rok 2008
Nowe certyfikacje
Ponowne certyfikacje
Wygaśnięcia/odwołania
182
81
69
Gdzie się certyfikują
najchętniej ?
Facilities by Country
Portugal
Greece
Sri Lanka
Taiwan
Spain
Other
Thailand
Vietnam
Pakistan
Brazil
Italy
China
India
Gdzie się certyfikują (2)
Kraj
liczba
Włochy
827
Indie
289
Chiny
224
Brazylia
97
Pakistan
58
Wietnam
40
Tajlandia
23
Hiszpania
20
Sri Lanka
14
Tajwan
11
Grecja
10
Portugalia
Pozostałe
(mniej niż 10 certyfikatów na kraj)
10
156
Polskie certyfikaty
Avon Operations Polska
08-400 Garwolin, ul. Stacyjna 77
Poland
Poland
BOT Elektrownia Opole SA
46-021 Brzezie k. Opola
Poland
Elektrownia Opiole
MPS International Ltd. Sp.
Z.o.o.
Poland
ul. Bohaterów Warszawy 30, 75211 Koszalin, Poland
Poland
SANDVIK MINING AND
ul. Strefowa 10; 43-100 Tychy,
CONSTRUCTION Sp. z o.o. Poland
TCL Operations Polska Sp. z
o.o.
WALL BYDGOSKA
DRUKARNIA
AKCYDENSOWA SP Z.O.O
Poland
ul. A. Mickiewicza 31/41; 96-300
Żyrardów, Poland
Poland
85 - 880 Bydgoszcz, Toruńska
149a str., Poland
Poland
Manufacturing and distribution of
cosmetics
The process of production and sales of
electricity and heat, and associated
secondary products and services, and
supporting services including new plant
and process development.
Design, development works, services and
production of:
- plastics packaging
- cosmetics
- household and professional chemistry
Design, production, maintenance, service
and sale of mining machines. Sale of parts
and accessories to mining machines.
Cosmetics
Bureau Veritas
Certification
Energy
BSI
Plastics
Bureau Veritas
Certification
Machinery
Bureau Veritas
Certification
Manufacturing of TV sets and monitors
Electronics
Manufacture of board and paper packaging
materials in offset process printing with
spacialised enhancement
Packaging
Bureau Veritas
Certification
Bureau Veritas
Certification
Planowany przewodnik ISO
26000 - założenia
Uzgodniwszy decyzję o podjęciu prac nad nowym standardem zakłada się, że ów
standard:
- będzie wspierał organizacje w zakresie odpowiedzialnego biznesu z
poszanowaniem różnic pomiędzy kulturami, społeczeństwami,
środowiskiem, w zakresie prawa, a także rozwoju ekonomicznego;
- ma być praktycznym przewodnikiem związanym z odpowiedzialnym biznesem,
identyfikacją i zaangażowaniem interesariuszy, oraz podniesieniem
wiarygodności poprzez raporty;
- uwypuklać osiągnięte wyniki i związane z nimi ulepszenia;
- podnosić zaufanie i satysfakcje z organizacji wśród jej klientów i innych stron
zainteresowanych;
- być zgodnym lub nie być w konflikcie, z już istniejącymi dokumentami,
międzynarodowymi porozumieniami i konwencjami, a także już istniejącymi
normami ISO;
- nie zamierza ograniczać władzy rządów nad organizacjami w zakresie
odpowiedzialnego biznesu;
- ma promować wspólną terminologię w sferze odpowiedzialnego biznesu;
- ma poszerzać świadomość związaną z odpowiedzialnym biznesem.
Planowana struktura normy
0
Introduction
1
Scope
2
Normative references
3
Terms and definitions
4
The SR context in which all
organizations operate
SR principles relevant to
organizations
Guidance on core SR
subjects/issues
5
6
7
Guidance for organizations on
implementing SR
8
Guidance annexes
Bibliography
Zawierać ma informacje na temat celu i powodów
utworzenia normy przewodnika.
Zostanie tu zdefiniowany przedmiot normy, jej zasięg
i jej limity dające się zastosować przy wdrażaniu.
Ta część będzie zawierać listę dokumentów jeśli
takowe będą połączone z normą.
W tej części będą doprecyzowane terminy użyte w
normie, jeśli będą wymagały zdefiniowania.
W tej części będzie omówiony historyczny i
współczesny kontekst odpowiedzialnego biznesu.
W tej części będą określone reguły odpowiedzialnego
biznesu pochodzące z różnych źródeł.
W tej części będą podane odrębne przewodniki w
zależności od dziedziny działalności i nakładów
organizacji.
Ta część będzie zawierać praktyczny poradnik do
implementacji i integracji odpowiedzialnego biznesu
w organizacji.
Norma może zawierać aneksy o ile będą one
potrzebne.
Bibliografia
Taki był harmonogram prac:
Plan pracy nad normą składa się z czterech
etapów:
1. Pierwszy szkic roboczy ma być gotowy w
pierwszym kwartale 2006 roku.
2. Oficjalny szkic ma być gotowy na przełomie
listopada i grudnia 2007 roku.
3. Końcowy kształt norma ma przybrać we
wrześniu 2008.
4. Międzynarodowa norma ma wejść w życie w
październiku 2008 roku
A tu mały poślizg…
About ISO SR
Introduction
In January 2005 a Working Group was established within ISO, to develop an
International Standard providing guidelines for social responsibility (SR). The
objective is to produce a guidance document, written in plain language that is
understandable and usable by non-specialists, and not a specification document
intended for third party certification.
The work is intended to add value to, and not replace, existing inter-governmental
agreements with relevance to social responsibility, such as the United Nations
Universal Declaration of Human Rights, and those adopted by the International
Labor Organization (ILO). The standard should be usable for organizations of all
sizes, in countries at every stage of development.
ISO is taking action to ensure that the standard will benefit from broad input by all
those with a serious interest in social responsibility. This is being achieved by a
balanced representation in the working group, of six designated stakeholder
categories: industry, government, labor, consumers, nongovernmental
organizations and others, in addition to geographical and gender-based balance.
 The designation of the standard is ISO 26000 and the target date for publication
is year 2010.
Źródło:
http://isotc.iso.org/livelink/livelink/fetch/2000/2122/830949/3934883/3935096/07
_gen_info/about.html
Podsumowanie
 Odpowiedzialny biznes – to niezwykle ważne,
kompleksowe podejście do problematyki
środowiska, pracownika i człowieka.
 Problemem, którego do tej pory nie udało się
rozwiązać jest jednak to, że owe działania nie
są odpowiednio ekonomicznie uzasadnione.
 Celem musi być znalezienie consensusu
pomiędzy między sferą ekonomiczną a
społeczną działalności firmy, tak aby bycie
odpowiedzialnym społecznie (w skali globu)
stało się ekonomicznie opłacalne.
Czy jest na to jakaś nadzieja?
 Wydaje się, że tak.
 Udało się to bowiem zrobić w zakresie
ochrony środowiska.
 „Cool Earth 50” to połączenie idei
zmniejszenia emisji CO2 z opłacalnością
ekonomiczną nowych technologii.
 Czas na to, aby znaleźć podobne rozwiązania
w sferze społecznej.
 Dziękuję za uwagę
[email protected]