Transcript Fidan Dikim ve mese ekim esaslari 25.12.2009

Niçin Fidan Dikiyoruz ?
Temiz hava ve bol oksijen için.
Küresel ısınmayı önlemek için.
Toprak oluşumunu hızlandırmak için.
Erozyon ve çölleşmeyi önlemek için.
Su kaynaklarımızın kurumasını önlemek için.
Odun hammaddesi üretimi için
Binlerce aileye iş imkanı yaratmak için.
Niçin Fidan Dikiyoruz ?
Kişi başına düşen orman alanını sabit
tutabilmek için.
Daha düzenli bir iklim ve yağış düzenine
sahip olabilmek için
Ormanlarda yaşayan canlılara yaşam ortamı
sağlamak için.
Biyolojik zenginliğimizi korumak için.
Gelecek nesillere sağlıklı bir ortam bırakmak
için
Üretiminden sorumlu olacağımız Karbondioksit
tüketmek için kaç fidan dikmemiz gerekir?
Tür Seçimi
Bir yörenin ağaçlandırılmasında, güvenilir
orijin denemeleri sonuçları elde edilinceye
kadar, yalnızca lokal ırklardan elde edilen
tohumlar kullanılmalıdır.
Aksi halde Türkiye ormanları, bu hızla giden
ağaçlandırma faaliyetleri karşısında, kısa süre
sonra lokal ırkları ortadan kaldırılmış, onun
yerine biyolojik uyum değerlerinin ne olduğu
bilinmeyen ağaçlarla dolu genetik bir çöle ve
biyolojik kaosa dönüşebilir.
Kaynak: Çevre Sorunları, Biyolojik Çeşitlilik ve Orman Gen Kaynaklarımız.
Prof. Dr. Kani IŞIK, TEMA Vakfı Yayınları No:25, s. 145.
Fidanı Tanıyalım
Tepe
Tomurcuğu
Yan Sürgünler
Tepe Sürgünü
ucu
Gövde
Kök Boğazı
Kök Boğazı
Adi Çukur Dikimi
80 - 100 cm.
Diri Örtüden
Temizlenen Kısım
Çukur
Açılacak
Kısım
Çapı 25 - 40 cm.
80 - 100 cm.
Adi Çukur Dikimi (Tüpsüz Fidan)
Mineral
Toprak
Humuslu
Üst Toprak
Çukur Derinliği Yaklaşık :
İğne Yapraklılarda
: 30 cm’dir.
Geniş Yapraklılarda : 80 cm’dir.
Adi Çukur Dikimi (Tüpsüz Fidan)
Can suyu
verilir.
Kök Boğazı 1 veya 2 cm.
Toprak içinde kalacak
Tüplü Fidan Dikimi
Tüp içindeki toprak nemli değil ise,
tüpten çıkarırken köklerin etrafındaki
toprak dağılır.
Tüpü çıkartmadan önce
tüpün içindeki toprağı mutlaka ıslatınız.
Tüplü Fidan Dikimi
Fidanın Tüpten Çıkarılışı
Can suyu
verilir.
Dikim Mevsimi
Yörelere ve iklim koşullarına göre
değişmekle birlikte genellikle;
Geniş yapraklı ağaçlarda:
15 Kasım’da başlar, 15 Mart’a Kadar devam eder.
İğne yapraklı ağaçlarda (Bazı türler hariç) :
3 yaşına kadar çıplak köklü (tüpsüz) dikilebilir.
3 yaşından sonra tüplü dikilir.
Tüplü Fidanlarda; İLKBAHAR, SONBAHAR
ve KIŞ mevsimlerinde dikilir.
Dikim Terasları Yapılması
2 - 3 m.
30 cm
80 cm
Tohumun Olgunlaşması
Genel olarak yurdumuzda meşe tohumları Ekim ve Kasım aylarında olgunlaşır.
Olgunlaşma palamutların dökülmeye başlamasıyla anlaşılır. Meşelerde bol tohum
yılları periyodiktir. Hava şartlarına göre 3 - 4 yılda bir bol tohum oluşur.
Bazı meşe türlerinde çimlenme yetenekleri farklıdır. Örneğin; sapsız meşe rutubetli
ortamda çok çabuk çimlenme belirtileri göstermesine rağmen, saplı meşede
çimlenme çok zayıftır.
Sapsız Meşe (Q. Petraea)
Saplı Meşe (Q. robur)
Tohum Hasadı
Olgunlaşma zamanında yere dökülen tohumlar toplanır. Hasatta en önemli husus
olgunlaşma zamanını iyi tayin etmektir. Öncelikle erken dökülen tohumlar kurtlu ve
kötü nitelikli olabilir. Dolayısıyla Ekim sonu ve Kasım ayı başında toplama en uygun
zamandır. (Ege Bölgesinde Eylül sonu, D. Anadolu Bölgesinde Aralık başı olabilir.)
Dökülmenin çok yoğun olduğu zaman, olgunlaşma zamanı için en uygun zamandır.
EKİM
Pt.
S.
Ç.
P.
KASIM
C.
Ct.
Pz.
Pt.
S.
1
2
3
4
5
6
7
8
6
7
Ç.
P.
C.
Ct.
Pz.
1
2
3
4
5
8
9
10 11 12
9 10 11 12 13 14 15
13 14 15 16 17 18 19
16 17 18 19 20 21 22
20 21 22 23 24 25 26
23 24 25 26 27 28 29
27 28 29 30
30 31
Yörelere göre ARALIK başına uzar.
Tohum Hasadı
İki yılda olgunlaşan meşe türlerinde, ikinci yıl sürgünlerinde oluşan tohumların
toplanmamasına dikkat edilmelidir. Zira bu tohumlar bir yıl sonra olgunlaşacak olan
“koruk” lardır. (Olgunlaşan tohumlar kahverengi bir renk alır.)
Toplanan tohumların (palamutlar) kızışmalarını önlemek için havadar hangarlarda
15 - 20 cm kalınlığında serilerek ilk günlerde en az iki defa karıştırılarak en fazla
8 - 10 gün sonunda torbalara alınmalıdır.
Tohumların Saklanması
(1)
Eğer tohumlar bekletilecekse , küçük küçük kanaviçe çuvallar içinde,
havadar sıcaklığı +6° ile 8°C yi geçmeyen zemini toprak ve beton
bodrumlarda saklanabilir.
+ºC
8
6
0
Tohumların Saklanması
(2)
Araştırma sonuçlarına göre :
İdeal saklama; 10 litrelik galvaniz kaplarda ortasına delikli
metal boru sokularak yapılır.
Tohumların Saklanması
(3)
Bu şekilde saklamalarda mantar oluşarak tohumlara zarar vermesini
önlemek için kullanılan en kolay metotlardan biri de ; seçilmiş
tohumların süzgeçli tenekelerde, +4°C sıcaklığındaki su içinde 2,5 saat
tutulmasıdır. Bu sudan çıkarılan tohumların yüzeyi, delikli yürüyen bant
üzerinde kurutulur. Veya mantar ilacı ile muamele edilir.
Eğer uzun süreli saklamak gerekiyorsa; mantara karşı tedbir alınmış
tohumlar açık plastik kaplar içerisinde -1° ile -2°C derecesinde %90-100
nispi rutubetli olan depolarda 1 yıl saklanabilir. En önemli husus tohum
rutubetinin %25’ten aşağıya düşmemesidir.
Arazinin Hazırlanması
(1)
Makineli çalışmanın uygun olmadığı yerlerde (meyil, taşlık, gibi olumsuz faktörlerle,
toprağın cepler şeklinde yer yer uygun olan yerlerde) elle dikim çukurlarının açılması
Arazinin Hazırlanması
(2)
Önce ocak açılacak yer yüzeysel olarak her türlü işlenmeyen maddelerden
temizlenir.
80 cm
Varsa yüzeysel taşlılık, ocak açılacak yerde temizlenir ve açılacak ocağın alt
bölümünde düzgünce yığılır.
Ekim Ocaklarının Açılması
Bu işlem yapıldıktan sonra sivri uçlu kazma ile yetişme şartları uygun olan
üst toprak (yaklaşık 10 - 20 cm) kazılarak bir kenara yığılır.
Sonra 30 cm’ye kadar toprak derinlemesine çukur tabanı kazma ucu ile kazılarak
gevşetilir. Gevşetmenin çok iyi yapılması gerekir.
Derin toprak işlemesi çok önemlidir. Böylece ekilecek tohuma iyi bir yetişme ortamı
hazırlanır.
30 cm.
Humuslu
Üst Toprak
Tohum Seleksiyonu
Toplanan tohumlar su dolu bidonlara atılır. Üstte yüzenler alınarak imha edilir. Çünkü
bu tohumlar kurt yeniği, çürük veya çimlenme yeteneği çok düşük veya olmayan
tohumlardır. Dibe çöken tohumlar çimlenme yeteneği yüksek, sağlam tohumlardır.
Atılacak
Ekilecek
Eğer arazi hazırlığımız yapılmış ise ve tohumlar hemen ekilebilecekse, sağlam
tohumlar hemen araziye intikal ettirilerek ekilir. Sudan çıkarılan tohumların
yüzeylerinin kurutulması mutlaka gereklidir. Çünkü araziye taşıma sırasında bile bu
su, kızışmalara sebep olabilir.
Ekim Öncesi Muamelesi
Tohumları ekmeden önce fare, köstebek, sincap ve
domuzlara karşı tiksindirici önlem olarak, %10 oranında
mazot karıştırılmış suya batırılır.
Meşe Tohumunun Ekimi
Tohum, ekim yastıklarına konulurken yan yatırılması en uygun
şekildir.
Tohumun üst tarafı (sivri ucu) kesinlikle aşağıya bakacak
şekilde ekilmemelidir. Bu şekilde ekilen tohumlardan çıkacak
kök ve gövde sürgünleri kendi doğal istikametlerini bulmak
için birbirine dolanacak ve ileride fidanların kendi kendine
boğulmasını meydana getirecektir.
Meşe Tohumunun Ekim Şekilleri
Doğru
Doğru Ekim (yatay)
Doğru Ekim (eğik)
Dikine Ekim, tepe
yukarıda yapılmamalı
Dikine Ekim, tepe
aşağı yapılmamalı
Yanlış
Tohumların Ocağa Yerleştirilmesi
Kuşbakışı Görünüm
10 cm.
10 cm.
10 cm.
Meşe Tohumunun Ekimi
Hazırlanan ocağa meşe tohumları önceki açıklamalarda belirtildiği şekilde
yerleştirilir.Üzerine humuslu toprak serilir. Genellikle ekim derinliği tohum
çapının 2 katıdır. 2 cm lik bir tohum için ekim derinliği maksimum 4 cm dir.
Meşe palamudunun ekim derinliği kuraklığa, toprak yapısına ve iklime göre
değişir. Kurak yörelerde tohum çapının en az beş katı toprakla örtülmelidir.
30 cm.
20 cm.
Humuslu
Üst Toprak
Bakım
1. YIL
2. YIL
3. YIL
(1)
Ot Alma - Kaymak Kırma : Fidan çevresinde en az
1 m2 ’lik bir alanda, otsu ve odunsu bitkiler temizlenir.
Toprak yüzeyi çapanın ağzı ile hafifçe kırılarak,
kırıntı bünye verilir (Kaymak Kırma).
Ot Alma - Çapa - İçten dışa doğru : Çapa ile derinlik en
azdan en çoğa doğru çapalanır. Fidan çevresindeki
yabancı, otsu ve odunsu bitkiler alınır. Fidan
çevresinde 10 cm çapındaki alanda çapa
kullanılmamalıdır. Fidan gövdesi, tepesi ya da kökleri
zedelenebilir. Burada olabilecek otsu bitkiler el ile
alınmalıdır.
Ot Alma - Çapa : Çapalama dıştan içe doğru yapılır.
Çalışma sırasında çapalama derinliği fidan çevresine
yaklaştıkça azalır.
Bakım
(2)
4. YIL
Sürgün Kontrolü : Eğer gerekiyorsa fidan etrafında ve
fidan sıraları arasında, fidana baskı yapan yabancı
bitkiler alınır. (Tahra, Balta, Gürebi gibi el aletleri
kullanılır.)
5. YIL
Sürgün Kontrolü : Fidan etrafında ve fidan sıraları
arasındaki yabancı bitkiler alınır.
6. YIL
Herhangi bir işlem yapılmaz.
7. YIL
Fidan etrafında ve fidan sıraları arasındaki fidana
baskı yapan yabancı bitkiler alınır.
Genel prensip olarak sürgün kontrolü çalışması, 1 yıl atlayarak
yapılır. (4. Yıl boş, 5. Yıl sürgün kontrolü, 6. Yıl boş, 7. Yıl sürgün
kontrolü yapılır.)
Koruma
Yapılan çalışmalar sonucu fidanlar,
insan ve hayvan baskısından
korunmalıdır. Bunun için çalışma
alanının etrafı dikenli tel, kafes tel ile
çevrilerek koruma altına alınmalı ya da
bekçi, köy korucusu, Orman Muhafaza
Memuru ile korunmalıdır.
Türkiye Çöl Olmasın !
Kaymak Kırma (1)
Kaymak Kırma (2)
Kaymak Kırma (3)
Kaymak Kırma (4)
Kaymak Kırma (5)