Transcript Yamaç Arazilerde Teras Harici Diğer Uygulamalar B.Ali TAŞ

Yamaç Arazilerde Teras Harici Diğer Uygulamalar
Bayram Ali TAŞ
Orman Mühendisi
Sağlam olmayan yamaçlarda, kolayca sökülüp
aşağı doğru sürüklenen toprak ve taş parçaları da
taşınma kaynağıdır.
Akan yamaçların ıslahında önce mekanik önlemlerle
toprağın durdurulması, sonrasında ise uygun bitki
örtüsünün geliştirilmesi ile devam edilmelidir.
2/2
- Drenaj Tesisleri
- Çizgi Ot Ekimi
- Örme Çit
- Taş Kordon
- Çalı Demetli Teras
- Kafestel Çit
- Sırıklarla Çit
- Geosentetik Ürünler
- Diğer Tesisleri
3
Toprakta, su miktarı artıkça, toprağın iç sürtünme
direnci azalmakta ve böylece yamaç stabilitesi
azalmaktadır.
Islak çürük yamaçlarda öncelikle yamaç topuğunun
kuru ve harçlı duvarlar vb. yapılarla sağlamlaştırdıktan
sonra, ıslah edilecek yamacın üst kısmından gelen yüzey
akışlarını saptırma kanalı ile çevirerek sağlam bir alana
akıtılmasıdır.
4/2
5/2
Eğimin çok dik ve yüzeysel taşınmanın fazla olmadığı
iyi topraklı çürük yamaçların ıslahında, ot ekimi iyi
sonuçlar vermektedir.
Tesviye eğrilerine paralel olarak 25-30 cm aralıkla,
kazma ucu ile
4-5 cm derinlikte açılan çizgilere
Gramineae (Buğdaygiller) veya Liguminosae (Baklagiller)
familyasına dahil bitkiler bu amaçla ekilebilir.
6/2
Toprağı gevşek çürük yamaçlarda, toprağın taşınmasını
önlemek için yapılan tesislerdir. Bu çitler, yağmur
sularının akışını yavaşlatarak toprağın aşınmasını ve
taşınmasını önlerler.
Çapları 4-6 cm. ve 90-100 cm. boyunda kazıklar 2/3
oranında 30-40 cm arayla çakılırlar, o mıntıkada yetişen
türlerden, tercihen meşe kullanılır, Çakılan kazık araları
çalılarla örülür.
Arkasına teras yapılarak dikime hazır hale getirilir.
Yamaç meyli az ve toprağın çok gevşek olmadığı
durumlarda aralıklı ve şaşırtmalı yapılabilmektedir.
7/2
8
9
10/2
Toprağı gevşek çürük yamaçlarda, toprağın taşınmasını
önlemek, yağmur suyunun hızını kesmek, sel kontrol çalışmaları
için yapılan tesislerdir. Yüzeysel taşların fazla olduğu
yamaçlarda taşların toplanıp, en 30 cm. yüksekliğinde kuru
duvar şeklinde eş yükselti eğrilerine paralel örülerek tesis
edilirler. Duvarın üst kısmında bulunan toprak, işlenerek duvara
doğru çekilmek suretiyle teras formu verilir. Sel kontrolü maksatı
ile, yağmur sularının akışını yavaşlatarak toprağın aşınmasını ve
taşınmasını önlerler. Mera, tarım ve ormanlık alanlarda kullanılır.
11/2
12/2
Meyilli,
kumlu
yapıdaki
çürük
yamaçların
stabilizasyonunda, çalı temininde güçlük çekilmeyen
yerlerde kullanılır.
Kazı tabanına ters meyil verilerek bir kanal kazılır. Bu
kanala temin edilen her türlü dallar demetler halinde
yatırılır. Toprak çekilerek teras formu verilerek
sıkıştırılır ve %35-40 içe doğru
(yamaç tarafına) meyil verilir.
Fidan dikilecek yerler çalı demetiyle kapatılmaz.
13/2
14/2
15
16
YAMAÇ ISLAHI TESİSLERİ
Kafestel Çit
YAMAÇ ISLAHI TESİSLERİ
SIRIKLARLA ÇİT
Geosentetik Ürünlerin Kullanılması
Herhangi bir malzeme ile kullanılan
geçirimli tekstil ürünüdür.
Birbirine
benzemeyen
iki
farklı
malzemenin ayrılmasında (ayırma işlevi),
zayıf zeminler ve dolgu malzemelerini
güçlendirme
uygulamalarında
(güçlendirme işlevi),
filtrasyon uygulamalarında (filtrasyon
işlevi) ve drenaj (drenaj işlevi) gibi bir çok
işlemde fayda sağlamaktadırlar.
19
20
DİĞER TESİSLER
Çürük yamaçların stabilizasyonunda ot keseklerinin yerleştirilmesi, malç tatbikatı
(Mulching) gibi teknik önlemler ile dikenli tel çitle koruma erozyon kontrolu
çalışmaları kapsamında yer almaktadır.
a. Ot Keseklerinin Yerleştirilmesi İle Çürük Yamaçların Islahı
Eğimin çok dik ve yüzeysel taşınmanın fazla olmadığı iyi topraklı, çizgi ekimi
yönteminin kullanılabileceği şartlara sahip çürük yamaçların ıslahında ot keseklerinin
yerleştirilmesi yöntemi de uygulanabilir. Yerine göre iyi sonuç verebilecek bir
yöntemdir. Ancak, bu metodun uygulanabilmesi için yakın yörede çim keseklerinin
alınacağı yeterli çayırlık bir alanın bulunması ve yağışın da sulama yapmayacak kadar
yeterli olması gerekir. Keseklerin söküldüğü yerde erozyona sebep olunmaması için
dikkatli olunması lazımdır. Ayrıca, ot keseklerinin söküldüğü yamaçlarla,
yerleştirildiği yamaçlar arasında, yetişme ortamı açısından benzerlik olmasına,
sökümlerin vejetasyon mevsiminden önce, sakin ve güneşsiz havada yapılmasına
dikkat edilmelidir.
Keseklerin yerleştirileceği yamaçlarda hendekler açılır ve hendek tabanına ince ve
humuslu toprak serilir. Bu toprak tabakası, kesekle açılan hendeğin birleşmesine
yardımcı olur. Hendek tabanları, hafifçe yukarıya doğru eğik kazılır.
21
22
b. Malç Tatbikatı (Mulching)
Dik ve çıplak yamaçların yeşillendirilmesinde bu metodun uygulanması
gerekebilir. Bunun için, yamaç üzerine 5-10 cm. kalınlıkta civardan temin
edilebilecek dal, yaprak, saman ve her türlü bitki artıkları serilir. Yamaç
toprakları sıkı ve toprağa düşecek tohumların çimlenmesine elverişli değilse
malç materyali serilmeden önce toprağın bir çapa ile hafifçe işlenmesinde
yarar vardır. Yamaç üzerine serilecek olan bitki örtüsünün yağmur, rüzgar v.s.
tesiri ile aşağılara akması tehlikesi varsa malç tatbikatı yapılacak olan saha
üzerine kazık çakmakta yarar vardır.
Malç tatbikatından önce veya sonra sahaya tohum atılabilir. Fakat doğal
tohumlama esas kabul edilmelidir.
Malç malzemesi toprağı erozyona karşı koruduğu gibi, toprağı gölgeleyerek
tohumların çimlenmesine yardım eder, toprağın hızlı kurumasını önler,
toprağın strüktürünü ıslah eder ve organik madde ilave etmek suretiyle
mikro-organik aktiviteyi artırır.
23
24
25
26
Yatak ve yamaç
ıslahı bir arada:
İŞBİRLİĞİ
27