Transcript ดาวน์โหลดไฟล์ PowerPoint เรื่อง

บทบาทของเทคโนโลยีและนวัตกรรม
เพือ
่ เพิม
่ ขีดความสามารถในการ
แขงขั
่ นของประเทศ
สมเกียรติ ตัง้ กิจวานิชย ์
สถาบันวิจย
ั เพือ
่ การพัฒนาประเทศไทย
ิ กายน
(ทีพฤศจ
ดอ
ี าร
ไอ)
์ 2555
หัวขอการน
าเสนอ
้
1. แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมทีผ
่ านมา
่
ของไทย
2. สภาพแวดลอมในการแข
งขั
้
่ นรูปแบบใหม่
3. กรณีศึกษาการยกระดับเทคโนโลยี
(technology upgrading) ในอุตสาหกรรม
ไทย
4. ข้อเสนอแนะเพือ
่ การยกระดับอุตสาหกรรม
ไทย
2
1
แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมที่
ผ่านมาของไทย
3
ยุทธศาสตรหลั
์ กในการพัฒนาอุตสาหกรรม
ในช่วงเวลาทีผ
่ านมา
่
Industrialization
without technology
Export
ทีม
่ า: Friedrich Elbert Stiftung (FES)
Low Wage
4
FDI หลัง่ ไหลเขาสู
่ จากการผลิต
้ ่ ประเทศไทยเริม
ใช้แรงงาน
ราคาถูกไปสู่การผลิตทีใ่ ช้เทคโนโลยี
Industrial FDI Inflow
พันลานบาท
้
ทีม
่ า: ธนาคารแหงประเทศไทย
่
สั ดส่วนตอการลงทุ
น
่
ทัง้ หมด
ทีม
่ า: ชัยพัฒน์ พูนพัฒนพิ
์ บูลย ์ และคณะ. 2552. “แรง 5
ขับเคลือ
่ นเศรษฐกิจไทย: การส่งออกและทางเลือก.”
ภาคอุตสาหกรรมของไทยเติบโตอยาง
่
ตอเนื
่ ่ อง
อุตสาหกรรมไทย
Manufacturing เป็ นกาลังหลักใน
การขับเคลือ
่ นการ
เจริญเติบโตของ
ระบบเศรษฐกิ
จ
ของ
Agriculture
ไทยมากวา่ 3
Transport, storage,
and communicationsทศวรรษ
สั ดส่วนตอ
่ GDP ของภาคเศรษฐกิจที่
สาคัญ
%
Construction
ทีม
่ า: NESDB
6
โดยการส่งออกมีความหลากหลายมากขึน
้
และมากกวา่
หลายประเทศ
ทัความหลากหลายของการส
ง้ ในแงชนิ
ดสิ น
คาและ
ความหลากหลายของการส
2554 (%)
่ งออกของ
่
่ งออกปี
้
ไทย (%)
เปรียบเทียบกับตางประเทศ
่
ตลาด*
ไทย,
สิโดนี
นเวี
คยย
นย
, ,สิ นค้า,
มาเลเซี
้า,จีเดนาม,
อิน
ซี
อินบราซิ
เดีย, ล,
อินเดีย,
สิ นคสิา,
นคสิา,
นคสิา,
นคสิา,
นคสิา,
นคสิา,
นคสิา,
นคา,
นคสิา,
นค้า, ้ ้ ้ ้ ้ ้ ้ ้ ้
สิ้า,
นคสิ้า,
สิ
น
ค
2546,
90
2547,
91
2548,
91
2549,
90
2550,
90
2551,
90
89
2553,
2554,
สิ นค้า, 2545,
2552,
89 90
2544,
88
2543,
88
2542, 86
87
2541,
ตลาด,
ตลาด,
ตลาด,
ตลาด,
ตลาด,2551,
77
ตลาด,
2552,
77 77
2554,
2553,
ตลาด,
2550, 76
ตลาด,
2549,
ตลาด,2547,
2548,
74 75
ตลาด,
ตลาด,
2546, 73 74
ตลาด,
2545,
2544,
71 71
2542,
2543,
70
2541,
70
รัสเซี
ไทย,มาเลเซี
ตลาด ย,จีน, ตลาด,
สิ85
นค้า, 91
88
สิ น, ค
บราซิ
ล,ย,
้า,
สิ90
นค
ไทย
สิ นค
อิ
น
โดนี
เ
ซี
ย
,
้า, 83
สิ ้า,
นค81
า,
81
้
78 7677
ตลาด,
,ตลาด,
77 74 ตลาด,
ตลาด,
74
ตลาด, 73 มาเลเซีย
รัสเซีย,
สิ นค้า, 52
อินโดนีเซีย
เวียดนาม
เวียดนาม,จีน
ตลาด, 31อินเดีย
บราซิล
สิ นค้า
ตลาด
รัสเซีย
• เวียดนามกระจุกตัวในตลาดสหรัฐฯ (20% ของมูลคา่
ส่งออกทัง้ หมด)
• รัสเซียกระจุกตัวในสิ นค้าน้ามัน ก๊าซธรรมชาติ และ
ถานหิ
น (70% ของมูลคาส
่
่ ่ งออกทัง้ หมด)
* ความหลากหลายของการส่งออก (export diversification) =
7
100 ( 1 )
ประเทศไทยเติบโตมาไดเพราะเพิ
ม
่ ปัจจัย
้
ทุนและแรงงาน แต่ productivity ไมได
่ ้
พั
ฒ
นามากเท
าใดนั
ก
่
แหลงที
่ าของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ปี 1977
่ ม
– 2004
Total Factor
Productivity มี
ผลตอการ
่
เจริญเติบโต
ทางเศรษฐกิจ
น้อย
ทีม
่ า: World Bank 2006
8
การส่งออกสิ นคามู
ได
้ ลคามหาศาลไม
่
่ สร
้ าง
้
มูลคาเพิ
่
่ ม
ตอระบบเศรษฐกิ
จไทยมากเทาใดนั
ก
่
่
9
2
สภาพแวดล้อมในการแข่งขัน
รูปแบบใหม่
10
ยุทธศาสตรหลั
์ กในการพัฒนาอุตสาหกรรมที่
ผานมา
่
เผชิญกับสภาพแวดลอมใหม
้
่
ทรัพยากรนอยลง/ ขอจากัดในการ
้
้
ปลอย
CO2
่
:Technology Shift ในบาง
อุตสาหกรรม
Industrialization
Without Technology
ตลาดเดิมเติบโตช้า
ตลาดเกิดใหมเติ
่ บโต
เร็วกวา่
คาแรงไม
สามารถ
่
่
แขงขั
่ นไดกั
้ บ
ประเทศเพือ
่ นบาน
้
Export
Low Wage
การแขงขั
่ นกับ
ประเทศ
แรงงานราคา
11
ดานอุ
ปสงค ์ เผชิญกับตลาดเดิมที่
้
เติบโตช้าและตลาดประเทศกาลังพัฒนา
ทีเ่ ติบโตเร็วกวา่
Annual Growth
(%)
GDP 2011-2030
GDP 2031-50
GDP per person 2011-2030
GDP per person 2031-50
ทีม
่ า: Economist Intelligent Units
12
ดานอุ
ปทาน เผชิญกับการแขงขั
้
่ นกับ
จีนในปัจจุบน
ั
และกับอินเดียในอนาคต
World Market Share (%) of Industrial
Goods
CHINA
INDIA
ทีม
่ า: คานวณจาก WIT Comtrade
ในปัจจุบน
ั การส่งออกสิ นค้า
อุตสาหกรรมทีใ่ ช้แรงงานราคา
ถูกเผชิญกับการแขงขั
่ นกับจีน
ในอนาคต จะต้องเผชิญกับ
การแขงขั
่ นกับอินเดียอีก
13
ศูนยกลางเครื
อขายการผลิ
ตใน
่
์
เอเซียเริม
่ เปลีย
่ นจากญีป
่ ่ นมาเป็
ุ
นจีน
หมายเหตุ: ลูกศรแสดงถึงสั ดส่วนมูลคาการส
้ กลาง (Intermediate
่
่ งออกสิ นคาขั
้ น
goods) ตอมู
ในปี 1995 และ 2005
่ ลคาการส
่
่ งออกทัง้ หมดของประเทศตางๆ
่
ทีม
่ า: Norihiko Yamano, Bo Meng, Kiichiro Fukasaku, 2011. “Fragmentation and Changes in
the Asian Trade Network,” ERIA.
14
ปัญหาทรัพยากรน้อยลงและแรง
กดดันในการลด CO2 Emission
PEAK OIL
ประมาณการปริมาณการผลิตน้ามันและก๊าซ
ธรรมชาติ
ปี 2010 -2035
ทีม
่ า: IEA WEO 2010.
CO2 Emission Target
ประมาณการเป้าหมายการลดก๊าซ
คารบอนไดออกไซด
จากยานยนต
ขนาดเล็
ก
์
์
์
(LDVs) ของประเทศตางๆในปี
2030 ภายใต้
่
Scenario 450
ทีม
่ า: ดัดแปลงจาก IEA WEO 2008.
15
ปัญหาทรัพยากรน้อยลงและ
ข้อจากัดในการปลอย
CO2 เริม
่
่
ส่งผลตอการพั
ฒนาอุตสาหกรรม
่
อุตสาหกรรมยานยนตของโลกก
าลังเขาสู
้ ่ Technology Shift
์
Peak Oil
Conventional Technology
Green, Fuel Efficiency
Technology
Alternative Fuels
Gasoline
Diesel
Fossil Fuels
Gasoline
Diesel
NG
การลด
ICE
Internal Combustion
Engines
NG
Biofuel
Battery
More efficient
ICE
Internal Combustion
Engines
Hybrids
Plug-in Hybrids
EVs
Electric Vehicles
CO2 Emission
Fuel cell
Fuel cell vehicles
16
การพัฒนายานยนตที
์ ใ่ ช้พลังงานไฟฟ้ามี
ความก้าวหน้ามากกวาพลั
งงานทางเลือก
่
อืน
่ ๆ
ผู้ผลิตรถยนตเริ
่
์ ม
หันไปพัฒนา
เทคโนโลยีพลังงาน
ไฟฟ้ามากขึน
้
เป้าหมายการจาหน่าย EVs + PHEVs ของ
ประเทศตางๆ
่
รัฐบาลประเทศ
ตางๆ
ตัง้ เป้าหมาย
่
การจาหน่าย
รถยนตพลั
์ งงาน
ไฟฟ้า
17
การเปลีย
่ นแปลงเทคโนโลยีใน
อุตสาหกรรมเป็ นโอกาส
Tesla
Roadster
BYD e6
ผู้ผลิตรายใหมเข
่ าสู
้ ่ อุตสาหกรรมยานยนตโดย
์
การนาเสนอรถยนตที
์ ใ่ ช้พลังงานไฟฟ้าสู่ตลาด
SAGA EV
ผู้ผลิตProton
รายเดิ
มขยาย
ขีดความสามารถใน
การแขงขั
่ นดวย
้
เทคโนโลยีพลังงาน
ไฟฟ้า
18
การเปลีย
่ นแปลงเทคโนโลยีใน
อุตสาหกรรมเป็ นความทาทาย
้
ผลกระทบตอห
่ วงโซ
่
่ การผลิตรถยนต ์
Raw
ชิน
้ ส่วนและ
Material
ส่วนประกอบ
ใหม่
ใหม่
Green, Fuel Efficiency Technology
Conventional Technology
Raw
Material
เดิม
ชิน
้ ส่วนและ
ส่วนประกอบ
เดิม
ทาอยางไรจึ
ง
่
สามารถรักษา
ฐานะการแขงขั
่ น
ในอุตสาหกรรม
ทามกลางการ
่
เปลีย
่ นแปลงทาง
เทคโนโลยีได??
้
19
ประเทศอาเซียนหลายประเทศมีแรงงาน
คาจ
่ ้างถูกกวาแรงงานในไทย
่
US$
Factory Worker: Monthly Base Salary
Kuala Lumpur, 2011, 344
Shenzhen, 2011, 317
Bangkok,
2011,
286
Chennai, 2011,
260
Jakarta, 2011, 209
Ho Chi Minh City
Yangon, 2011, 68
ทีม
่ า: JETRO. The 19th – 22nd Survey of Investment Related Costs in Asia and
Oceania.
20
ประเทศอาเซียนหลายประเทศมีแรงงาน
คาจ
่ ้างถูกกวาแรงงานในไทย
่
US$
Mid-Level Engineer: Monthly Base Salary
Kuala Lumpur, 2011,
973
Bangkok,
Shenzhen,
619
2011,2011,
641
Chennai, 2011, 646
Jakarta, 2011, 414
Ho Chi Minh City
Yangon, 2011, 176
ทีม
่ า: JETRO. The 19th – 22nd Survey of Investment Related Costs in Asia and
Oceania.
21
ความน่าลงทุนในระยะยาวยังตามหลังกลุม
่
BRICs และประเทศอาเซียนบางประเทศ
Promising countries/regions for Overseas Business over the long-term (next
10 years)
%
Percentage share of respondent
Japanese Manufacturing
India,
Companies
China,
2011,
2011,
79.3
71.2
Brazil,
Vietnam,
2011,
Thailand
2011,
Indonesia,
46.7
34.835
,2011,
2011,
Russia,
2011,
22.6
27.1
US,
2011,
Malaysia,
8.6
2011, 5
Mid term (3 years) views by major
industry (2011)
Chemicals
AutoMobile
Rank
1
Count
ry
China
2
1
Count
ry
China
India
2
India
3
Thailand
3
Indonesia
4
Brazil
4
Thailand
5
Vietnam
5
Brazil
Electrical Eqp. &
Electronics
Rank
1
Count
ry
China
2
Rank
General Machinery
1
Count
ry
China
India
2
India
3
Thailand
3
Brazil
3
Brazil
4
Thailand
3
Vietnam
5
Vietnam
ทีม
่ า: JBIC FY2011 Survey: Outlook for Japanese Foreign Direct Investment
(23rd Annual Survey)
Rank
22
เหตุผลสนับสนุ นและปัจจัยอุปสรรคในการ
ลงทุนในประเทศไทย
จุดแข็ง
Change over past
5 years
จุดออน
่
Change over past
5 years
ทีม
่ า: JBIC FY2011 Survey: Outlook for Japanese Foreign Direct Investment
23
ความสามารถในการแขงขั
างๆ
่ นดานต
้
่
ของไทยคงทีแ
่ ละถดถอยลงเมือ
่ เทียบกับ
ประเทศทีเ่ คยใกลเคี
้ ยงกัน
2006-2007
Thailand
2012-2013
Thailand
Malaysia
Taiwan
2012-2013
ทีม
่ า: World Economic Forum: Global
Competitiveness Index
24
อันดับความสามารถในการแขงขั
่ นในช่วง
5 ปี ทีผ
่ านมาคงที
่
่
WEF-Global Competitiveness Index:
Ranking
Vietnam,
2008-2009,
70
Indonesia,
2008-2009,
India,
200855
2009, 50
Thailand,
China,
2008-2009,
2008-2009,
34
Malaysia,
30
Taiwan,
2008-2009,
2008-2009,
21
17
Vietnam,
2009-2010,
75
Vietnam,
- Vietnam
2012-2013,
Vietnam,
75
Vietnam, 2011-2012,
- India
India, 2012Indonesia, 2010-2011, India,
652011Indonesia,
2013, 59
India,
20102009-2010,
2012,
56
59
India, 2009- Indonesia, Indonesia,
Indonesia
2012-2013,
2011,
51
54
2011-2012,
2010, 49 2010-2011,
Thailand,
50 Thailan
Thailand, Thailand, Thailand,
46
2010-2011,
2011-2012,
2012-2013,
44
-dChina
2009-2010,
China,
China,
China,
Malaysia,
China,
38
38
38 - Malaysia
Malaysia,
Malaysia,
36
2009-2010,
2012-2013,
Malaysia,
2010-2011,
2010-2011, 2011-2012,
2012-2013,
2009-2010,
29
29
2011-2012,
27
26
26
Taiwan,
Taiwan,
Taiwan,
25 - Taiwan
Taiwan,
24
21
2012-2013,
2009-2010, 2010-2011, 2011-2012,
13
13 13
12
25
3
กรณีศึกษาการยกระดับ
เทคโนโลยีในอุตสาหกรรมไทย
26
ยกระดับอุตสาหกรรมไทยใน
สภาพแวดลอมใหม
้
่
Technology
upgrading
ตลาดเดิมเติบโตช้า, Emerging
Markets เติบโตเร็วกวา่
การผลิตสิ นคาอุ
้ ตสาหกรรมจะถูกกดดัน
ดวยแรงงานราคาถู
กไปอีกนาน ทัง้
้
จากจีนและอินเดีย
คาจ
่ ้างแรงงานไทยสูงกวาประเทศ
่
อาเซียนหลายประเทศ
บางอุตสาหกรรมกาลังเขาสู
้ ่
Technology Shift
utilizing
Connectivity
Enhancing
Labor Productivity
27
4.1
การใช้ประโยชน์จากการ
เชือ
่ มโยงในภูมภ
ิ าค
Utilizing Regional
28
้
สิ นค้าส่วนใหญเป็
และมี
่ น 0% แลว
้
ทางเลือกในการใช้ประโยชนเพิ
่ ขึน
้ จาก
์ ม
FTA ใหม
ประเทศภาคี
สรุปการลดภาษี
ศล
ุ กากรในปี
2554
่
อาเซียนเดิม
อาเซียนใหม่
ญีป
่ ่ ุน
• อัตราภาษีสินคาใน
IL ภายใต้ AFTA = 0%
้
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA
์
หรือ AANZFTA ได้
• อัตราภาษีสินคาใน
IL ภายใต้ AFTA กาลังลดลง
้
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA
์
หรือ AANZFTA ได้
• การเตรียมขอมู
้ ลสาหรับการเจรจาทบทวน JTEPA
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
JTEPA, GSP หรือ AJCEP ได้
์
จีน
•
อัตราภาษีสินคาใน
NT ภายใต้ ACFTA = 0%
้
เกาหลีใต้
•
อัตราภาษีสินคาใน
NT ภายใต้ AKFTA = 0%
้
อินเดีย
ออสเตรเลีย
นิวซีแลนด ์
• อัตราภาษีสินคาใน
EHS ภายใต้ TIFTA = 0%
้
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
TIFTA หรือ AIFTA ได้
์
• อัตราภาษีสินคาปกติ
ภายใต้ TAFTA = 0%
้
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
TAFTA หรือ AANZFTA ได้
์
• อัตราภาษีสินคาปกติ
ภายใต้ TNZCEP = 0%
้
• ผู้ประกอบการเลือกใช้ประโยชนจาก
TNZCEP หรือ AANZFTA ได้
์
29
29
การใช้ประโยชนจาก
FTA ในภาคส่งออก
์
ยังทาไดไม
้ เต็
่ มที่
ปี 2554
สิ ทธิประโยชนจาก
์
FTA รวม
กรณีใช้สิ ทธิฯ์ จาก
FTA 100 %
สิ ทธิประโยชนที
่ งั
์ ย
ไมได
่ ใช
้ ้
1.1
แสนลานบาท
้
2.1
แสนลานบาท
้
1
แสนลานบาท
้
มูลคาภาษี
ทผ
ี่ น
ู้ าเขาในประเทศภาคี
ประหยัดได้
่
้
มูลคาภาษี
ทผ
ี่ น
ู้ าเขาในประเทศภาคี
จะประหยัดไดหากใช
่
้
้
้สิ ทธิ ์ FTA
100%
30
การใช้ประโยชนจาก
FTA ในภาคนาเขา้
์
ยังทาไดไม
้ เต็
่ มที่
ปี 2554
สิ ทธิประโยชนจาก
์
FTA รวม
กรณีใช้สิ ทธิฯ์ จาก
FTA 100 %
สิ ทธิประโยชนที
่ งั
์ ย
ไมได
่ ใช
้ ้
0.7
แสนลานบาท
้
1.2
แสนลานบาท
้
0.5
แสนลานบาท
้
มูลคาภาษี
ทผ
ี่ น
ู้ าเขาในไทยประหยั
ดได้
่
้
มูลคาภาษี
ทผ
ี่ น
ู้ าเขาในไทยจะประหยั
ดไดหากใช
่
้
้
้สิ ทธิ ์ FTA 100%
31
ปัญหา/อุปสรรคสาคัญในการเก็บเกีย
่ ว
ประโยชน์
ดานภาษี
ศล
ุ กากรจาก FTA
้
• สิ นค้าอยูนอกรายการลดภาษี
หรืออยูในรายการสิ
นค้าทีม
่ ี
่
่
ความออนไหว
่
• ผู้ประกอบการไมสามารถเข
าถึ
่ าคัญ เช่น
่
้ งแหลงข
่ อมู
้ ลทีส
อัตราภาษี ได้
• ผู้ประกอบการขาดความตระหนักถึงประโยชนที
่ วรจะ
์ ค
ไดรั
้ บ
• ผู้ประกอบการขาดความรูความเข
าใจ
เข้าใจผิด สั บสน
้
้
เกีย
่ วกับขัน
้ ตอนการขอใช้ประโยชน์
• กระบวนการขอใช้สิ ทธิฯ ยุงยากและบางครั
ง้ ไมได
่
่ รั
้ บการ
อานวยความสะดวกเทาที
่ วร
่ ค
o เจ้าหน้าทีม
่ ด
ี ล
ุ ยพินจ
ิ ในการตรวจสอบเอกสารแตกตางกั
น บางครัง้ ถูกปฏิเสธ
่
การออกใบ C/O
32
แนวโน้มการใช้ประโยชนจาก
AFTA
์
และส่วนแบงตลาดในอาเซี
ยนที่
่
เปลีย
่ นแปลงในช
วงปี
อุต2548-2554
สาหกรรมทีไ่ ดรั
้ บประโยชน์
่
1
1
จาก AFTA ในระดับสูงและมี
ส่วนแบ่งตลาดในอาเซียนทีเ่ ปลีย่ นแปลง (จุด)
ยานยนต์
ส่วนแบงตลาดเพิ
ม
่ ขึน
้ ชัดเจน
่
ชิ้ นส่วนยานยนต์
2
ไม้
สิ่ งทอ
เคมีภณ
ั ฑ์
เครื่องจักรกล
เครื่องนุ่งห่ม
อิ เล็กทรอนิ กส์
อาหาร
สัดส่วนมูลค่าภาษีทป่ี ระหยัดได้โดยเฉลีย่ (%)
2
อัญมณี
เหล็ก
3
เครื่องใช้ไฟฟ้ า
เครื่องหนัง
อุตสาหกรรมทีไ่ ดรั
้ บประโยชน์
จาก AFTA
ไมสู
่ งมากนักแตยั
่ งคงมีส่วน
แบงตลาดเพิ
ม
่ ขึน
้
่
3
อุตสาหกรรมทีไ่ ดรั
้ บประโยชน์
จาก AFTA
ไมสู
่ งมากนักและมีส่วนแบง่
ตลาดลดลง
33
โครงการ
การใช้ประโยชนจากโครงการความ
์
รวมมื
อภายใต้ FTA และ และกรอบ
่
ความรวมมื
อ (MRA)
่
ความคืบหน้าและการใช้ประโยชนในปี
2555
์
โครงการส่งเสริมการคาและการ
้
ลงทุนเพือ
่ ‘ครัวไทยสู่ครัวโลก’
• กุมภาพันธ ์ 2555: การฝึ กอบรมหัวขอ
้ “Food Safety and Trust: Trail to food
business sustainable lesson learnt from JAPAN”
• กุมภาพันธ ์ 2555: บรรยายหัวขอ“เรี
ยนรูตลาดญี
ป
่ ่ น:
ุ
คุณภาพ ความปลอดภัยและ
้
้
ความไววางใจส
าคัญอยางไรในญี
ป
่ ่ น”
ุ
้
่
• มีนาคม 2555: จัดการฝึ กอบรมหลักสูตรประกาศนียบัตร “Training for Thai Food
Safety Management”สาหรับผูบริ
้ หารระดับกลาง
• มีนาคม 2555: การศึ กษาดูงาน Food Inspection System and Market Study
Mission to Japan ทีป
่ ระเทศญีป
่ ่น
ุ
โดยคณะผู้ประกอบการอาหารและเครือ
่ งดืม
่ ของไทย
จานวน 20 ราย
โครงการความรวมมื
ออุตสาหกรรม
่
เหล็กไทย-ญีป
่ ่น
ุ
• ฝ่ายญีป
่ ่ นน
ุ าเสนอหลักสูตรสั มมนาและศึ กษาดูงาน ณ ประเทศญีป
่ ่ นในหั
ุ
วขอ
้ “2012
Steel Structure Construction Seminar” ระหวางวั
่ นที่ 25 พฤศจิกายน - 1
ธันวาคม 2555 โดยกาหนดผู้เขาร
มมนาจานวน 15 ทาน
้ วมสั
่
่
• ฝ่ายญีป
่ ่ นได
ุ
ส
่ ให้ฝ่ายไทย
้ ่ งนิตยสาร “Steel Construction Today & Tomorrow” เพือ
แปลเป็ นภาษาไทยเป็ นฉบับที่ 5 ซึ่งเป็ นฉบับประจาเดือนมีนาคม 2555 ปัจจุบน
ั อยูใน
่
ระหวางการแปล
่
โครงการสถาบันพัฒนาทรัพยากร
มนุ ษยของอุ
ตสาหกรรมยานยนต ์
์
ฝ่ายญีป
่ ่ นเสนอโครงการด
ุ
าเนินงานจานวน 5 โครงการแตมี
่ าลังดาเนินการอยู่
่ โครงการทีก
1 โครงการคือ
• Production System (ม.ค. 2555-ธ.ค.2556) โดยบริษท
ั โตโยตารั
้ บผิดชอบโดยมี
เป้าหมายการดาเนินงานจานวน 90 โรงงาน
กาลังรอขอมู
้ ลจากสถาบันสิ่ งทอฯ
โครงการความรวมมื
อดาน
่
้
อุตสาหกรรมสิ่ งทอและเครือ
่ งนุ่ งหม
่
34
การเชือ
่ มโยงโครงสรางพื
น
้ ฐานใน
้
ภูมภ
ิ าค
MIEC GMSPBG
IMT+
• รวมมื
อในระดับประเทศภายใตกรอบ
่
้
GMS, IMT+, BIMP+, PBG, MIEC
• ขับเคลือ
่ นรวมกั
บองคกรระหว
าง
่
่
์
BIMP+ ประเทศ เช่น ADB ERIA
JETRO JICA
• สร้างใหมและปรั
บปรุง เพือ
่ รองรับ
่
การขนส่งหลายรูปแบบ (multimodal regional connectivity)
– ทางถนน: โครงขาย
ASEAN
่
Highway Network (AHN)
– ทางรถไฟ: สายสิ งคโปร-คุ
์ นหมิง
(SKRL)
– ทางเรือ: ทาเรื
่ ออยางน
่
้ อย 47 แห่ง*
• กอสร
างเสร็
จ 63 โครงการ อยู่
่
้
* JICA (2009) Guidelines for assessing port
ระหวางก
อสร
าง
132 โครงการ35
่
่
้
development priorities
แตยั
่ งมี missing link อีกหลายจุด*
missing
link
ถน
รถไ
น
ฟ
* ASEAN Secretariat (2010) ASEAN Strategic Transport Plan
36
ความตกลงดานการขนส
งมี
้
่ งขามพรมแดนยั
้
ความคืบหน้าไมมากนั
ก
่
• ความตกลงวาด
ภม
ู ภ
ิ าคลุม
่ วยการขนส
้
่ งขามพรมแดนในอนุ
้
่
แมน
่ ้าโขง (CBTA)
– รถขนส่งไทยและกัมพูชา เพิง่ จะสามารถเดินทางข้ามพรมแดน
ผานด
านอรั
ญประเทศ-ปอยเปตไดโดยไม
ต
ย
่ นถายสิ
นค้า/
่
่
้
่ องเปลี
้
่
คน เมือ
่ เดือน ก.ค.55
• กรอบความตกลงดานการขนส
้
่ งภายในอาเซียน 3 ฉบับ:
ASEAN Framework Agreement on the Facilitation
of Goods in Transit (AFAFGIT), ASEAN
Framework. Agreement on Multimodal Transport
(AFAMT) และ ASEAN Framework Agreement on
the Facilitation of Inter-State Transport (AFAFIST)
– ยังไมมี
่ ผลบังคับใช้ เนื่องจากประเทศภาคียงั ไมให
่ ้สั ตยาบัน/ไม่
37
ออกกฎหมายรองรับ
ข้ามพรมแดน
โดยการตรวจจุดเดียว (SWI) และครัง้
ศุลกากรเดียว (SSI)*
ศุลกากร
ไมมี
่ SWI
และ SSI
(customs:
ตรวจคนเข
C) า้
เมือง
(immigratio
ควบคุมพืช/
n:
สั ตI)
ว์
(quarantine:
Q)
(customs:
ตรวจคนเข
C) า้
เมือง
(immigratio
ควบคุมพืช/
n:
สั ตI)
ว์
(quarantine:
Q)
มี SWI และ
SSI
C.I.Q.
* single window inspection (SWI) และ single stop
38
การพัฒนา/ปรับปรุงการเชือ
่ มโยง
ช่วยลดเวลาในการขนส่งไดอย
้ างมี
่
นัยสาคัญ ...
เวลาสะสมที
เวลาสะสมที
ใ่ ชใ่ ้ ช้
เวลาทีใ่ ช้หากมี SSI
จปัจุจบจุใ่ น
ั บช,น
ั ้ เดิ
, เอาสิ
นทาง,
นคา้
เวลาสะสมที
เวลาสะสมที
ชปั
้
เวลาสะสมทีใ่ ช้ปัจจุบน
ั
เวลาสะสมที
ใ่ ช้หากมี ใ่ SSI
น
ั , พิธก
ี าร
72
ลง, 74
ปัจจุบ
น
ั ้ ,ปัพิจธจุก
ี บาร
เวลาสะสมที
ใ่ ช
ศุานแดน,
ลกากรนาเขา,
้
กากรผ
ปัจจุบน
ั ศุ, ลรอด
าน
่
่
51
เปิ ด, 48 49
เวลาสะสมที
ใ่ ช้ เวลาสะสมทีใ่ ช้
เวลาสะสมที
ใ่ ช้
เวลาสะสมที
ั ช,้ เดินทาง,
น
ั , เวลาสะสมที
พิธก
ี ารปัจจุบใ่ น
ปัจจุบ
น
ั ,ปัพิจธจุก
ี บาร
เวลาสะสมที
ใ่ ชใ่ ้ ช้
เวลาสะสมที
ใ่ ช
้ ลกากรผปัานแดน,
จจุบน
ั , เปลีย
่ 33.5
น
หากมี SSI,
SSI, เอา
ศุ
ศุ
ล
กากรส
งออก,
่
หากมี
เวลาสะสมที
ใ
่
ช
่
ปัจจุบน
ั ้ , รอดาน
่
28
สิ ทาง,
นคาลง,
49.5
27 ถายรถ,
่
้ 47.5
เดิน
ปัจจุบน
ั , เดินทาง,
เปิ ด, 24 26
19
ใ่ ช้
เวลาสะสมที
ใ่ ช้ เวลาสะสมที
ใ่ ช้ เวลาสะสมที
ใ่ ช้
เวลาสะสมทีใ่ ช้
เวลาสะสมที
เวลาสะสมที
ใ่ ช้
ใ่ ช้ เวลาสะสมที
หากมีพิธSSI,
พิธ ี
เวลาสะสมที
ใ่ ช้ SSI,
ใ่ ช้ หากมี
SSI, หากมี
SSI, รอSSI,
ี
ปัจจุบน
ั , โหลด
หากมี
หากมีพิธSSI,
ี เวลาสะสมที
พิธ ี หากมี
การศุลกากรน
าเขา้
หากมี SSI,
รอลการศุ
หากมี
SSI,
เดิ
นทาง,ด24.5
านเปิ
ด
การศุ
, 24.5
ลกากรผ
าน
สิ นคา,
่
่
การศุ
กากรลกากรผ
าน
้ 2
่
ดานเปิ
ด,ส19
เปลี
ย
่
นถ
ายรถ,
19
แดน, 24.5, 26.5
่
่
งออก,
19
แดน,
19
่
เวลาทีใ่ ช้ปัจจุบน
ั
ชัว
่ โ
มง
• การขนส่งทางรถ (74 ชัว
่ โมง) จากกรุงเทพฯ ถึงฮานอย ใช้
เวลาน้อยกวาทางเรื
อ (213 ชัว
่ โมง)
่
• หากมีการใช้ SSI จะใช้เวลา 49 ชัว
่ โมงครึง่ ลดลงถึง
39
33%
ทีม
่ า: JETRO, ASEAN logistics network
อุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกลาไทยกั
บ
้
การใช้ประโยชนจากการเชื
อ
่ มโยง
์
ภายในภูมภ
ิ าค
การไมยอมรั
บจากคนในพืน
้ ทีใ่ นการตัง้
่
โรงงานถลุงเหล็ก
40
Raw
Mater
ial
สิ นแร่
เหล็ก
การไมมี
่ โรงเหล็กตนน
้ ้าในประเทศ ทาให้
ผู้ประกอบการส่วนหนึ่งในหวงโซ
ี
่
่ อุปทานมีขด
ความสามารถการแขงขั
นลดลง
่
อุตสาหกรรม
เหล็กขัน
้
เหล็กขัน
้
เหล็กขัน
้ ตน
้
การ
ถลุง
เหล็ก
ถลุง
กลาง
เหล็กกึง่
สาเร็จรูป
Missing
link
การ
หลอม
เหล็ก
และ
หลอ
่
เหล็ก
เหล็ก
พรุน
ปลาย
เหล็กสาเร็จรูป
- ผลิตภัณฑ ์
รูปทรงยาว
เหล็ก
แทงยาว
่
เหล็ก
แทงแบน
่
เหล็ก
แทงใหญ
่
่
การ
รีด
/รีด
ซา้
/หลอ
่
เศษ
เหล็ก
ควบคุมคุณภาพและ
ต้นทุนไดยาก
้
- ผลิตภัณฑ ์
รูปทรงแบน
- ผลิตภัณฑ ์
เหล็กโครงสราง
้
รูปพรรณขนาด
ใหญ่
- ผลิตภัณฑ ์
เหล็กหลอ
่
ผลิตเหล็ก
คุณภาพสูงไมได
่ ้
เชือ
่ มตอกั
่ บอุตสาหกรรมตอเนื
่ ่องที่
สาคัญในประเทศไดยาก
้
ตอเนื
่ อง
่
อุตสาหกรรม
กอสร
าง
่
้
(60%)
อุตสาหกรรม
ชิน
้ ส่วนยานยนต ์
(11%)
อุตสาหกรรม
เครือ
่ งใช้ไฟฟ้า
(9%)
อุตสาหกรรมบรรจุ
เหล็กราคาถู
กจากจีน
ภัณฑ ์ (6%)
แยงตลาดล
าง
่
่
41
ทางเลือกในการลงทุนอุตสาหกรรมเหล็ก
ขัน
้ ตน
้
โครงสรางพื
น
้ ฐาน
้
ไฟฟ้า
ทวาย
เวียดนา
ม
อ.สิ ชล จ.
นครศรีฯ
ทาเรื
่ อ
น้าจืด
อ.ปะทิว จ.
ชุมพร
อ.ดอนสั ก จ.สุ
ราษฎรฯ์
ทีด
่ น
ิ -ทีต
่ ง้ั
300 เมกกะวัตต ์
พืน
้ ทีใ่ กลทะเลขนาด
้
5-6 พัน ไร่
ระวางน้าลึกไมต
่ า่ กวา่
20 เมตร
1 แสนลูกบาศกเมตรต
อ
์
่
วัน
วัตถุดบ
ิ
เกาะกง
จ.
ปัตตา
นี
แร่
เหล็ก
ถาน
่
หิน
หินปูน
8.5 ลต./ปี จาก
ออสเตรเลียและบราซิล
4 ลต./ปี จาก
ออสเตรเลีย
3 ลต./ปี จากแหลงผลิ
ต
่
ทในประเทศ
าเรื
อ
น
า
ลึ
ก
้
่
ทาเรื
่ อน้าลึก
42
โครงการทวายเป็ นทางเลือกทีม
่ ค
ี วามชัดเจน
มากกวาทางเลื
อกอืน
่ ๆ
่
แผนการลงทุนในโครงการทวายมีความเหมาะสมในดานโครงสร
าง
้
้
พืน
้ ฐานของการตัง้ โรงถลุงเหล็ก
• ทาเรื
่ อน้าลึก 2 ทา่
• พืน
้ ทีต
่ ง้ั โครงการจานวน 61,775 เอเคอร ์
ใหญกว
้ ทีน
่ ิคมทัง้ หมดในภาคตะวันออก
่ าพื
่ น
ของไทย
• แหลงน
บน้าขนาด 93 ลาน
่ ้าจืดในอางเก็
่
้
ลูกบาตรเมตร
• แหลงไฟฟ
นขนาด
่
้ าจากโรงไฟฟ้าถานหิ
่
4,000 เมกกะวัตต ์
• สามารถเชือ
่ มโยงมาเขตอุตสาหกรรมทาง
ภาคตะวั
นออกของไทยได
้
แตปั
จ
จุ
บ
น
ั
ตั
ว
โครงการทวายเองก
าลั
ง
เผชิ
ญกับความไม
แน
นอนหลาย
่
่
่
• โรงเหล็กขัน
้ ตนเป็
นหนึ่งในโครงการ
้
ประการ
เป้าหมายของโครงการทวาย
• ปัญหาการเงิน: ITD ต้องการหาทุนอีกกวา่ 3
แสนลานบาทจากผู
ร้ วมทุ
นโดยเฉพาะจากญีป
่ ่น
ุ แต่
้
่
ปัจจุบน
ั ยังไมคื
่ บหน้า
• ปัญหาแหลงพลั
งงาน: กระทรวงพลังงานพมาสั
่
่ ่ง
ระงับโครงการโรงไฟฟ้าถานหิ
น 4,000 MW ของ
่
43
ITD และ บมจ.ผลิตไฟฟ้าราชบุรโี ฮลดิ้ ในโครงการ
ในอุตสาหกรรมสิ่ งทอและเครือ
่ งนุ่ งหม
่ โรงงานท
ใช้แรงงานเขมข
้ แนวโน้มลดลง ส่วนหนึ่งมา
้ นมี
จากไมสามารถแข
งขั
เรือ
่ งคาจ
ได
่ 2548
่ น2553
่ อัต้างไม
่ ย่ นแปลง
้
ราการเปลี
ประเภท
(%)
โรงงาน
แรงงาน
โรงงาน
แรงงาน
โรงงาน
แรงงาน
โรงงานผลิตเส้นใยประดิษฐ ์
17
14,430
16
14,300
-5.9
-0.9
โรงงานปั่นดาย
้
153
61,100
150
60,040
-2.0
-1.7
โรงงานทอผา้
636
55,250
595
51,890
-6.4
-6.1
โรงงานถักผา้
684
60,790
695
61,790
1.6
1.6
โรงงานฟอก ย้ อม พิม พ ์
แตงส
่ าเร็จ
409
46,770
389
43,860
-4.9
-6.2
2,541
825,650
2,388
808,690
-6.0
-2.1
4,440
1,063,9
90
4,233
1,040,5
70
-4.7
-2.2
โรงงานตัดเย็บเสื้ อผา้
รวม
ทีม
่ า: สถิตส
ิ ่ิ งทอไทย 2553/2554, สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่ งทอ; กรมโรงงานอุตสาหกรรม
44
่
ความสามารถในการแขงขั
่ นคือ
การใช้ประโยชนจากการเชื
อ
่ มโยงภายใน
์
ภูมภ
ิ าค
พนมเ
ปญบา
เว็ต
โฮจิ
มินห ์
• มีเขตเศรษฐกิจพิเศษ (SEZ)
จานวนมากในกัมพูชาและ
เวียดนามทีอ
่ ยูใกล
แนวถนน/
่
้
ทาเรื
่ อ
• บาง SEZ มีศน
ู ยอ
์ านวย
ความสะดวกเบ็ดเสร็จ
(OSOS) เรือ
่ งการลงทุน
หนังสื อรับรองแหลงก
่ าเนิด
สิ นค้าไปยุโรป (GSP C/O)
วีซ่าของผู้จัดการชาวตางชาติ
่
คลังสิ นค้าทัณฑบน*
์
• มีบริษท
ั ขามชาติ
ไปลงทุนใน
้
SEZ แลว
้ เช่น
45
สี หนุ
วิ
ล
ล
์ prosperity and smoothness of cities and border
* ทีม
่ า: Ishida (2012). Evaluating
– Eastern Industrial Enterprise
4.2
การยกระดับเทคโนโลยี
Technology Upgrading
46
สถานะของผูผลิ
้ ตในอุตสาหกรรมสิ่ งทอและ
เครือ
่ งนุ่ งหม
่
* สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร ์
(2554)
47
ตัวอยางการยกระดั
บเทคโนโลยีของบริษท
ั
่
ในอุตสาหกรรมสิ่ งทอและเครือ
่ งนุ่ งหมไทย*
่
พัฒนานวัตกรรม/เทคโนโลยี
เชิงวิจย
ั
• ชุดป้องกันการติดเชือ
้ ทีใ่ ช้นาโน
เทคโนโลยี (ม.เชียงใหม)่
• เส้นดายผสมสมุ
นไพรทีท
่ าให้ผู้
้
สวมใส่เย็นสบาย (คัฟเวอร ์
แนนท)์
พัฒนานวัตกรรม/
เทคโนโลยีเชิงพาณิชย ์
• เครือ
่ งนอนกันไรฝุ่นทีใ่ ช้นาโน
เทคโนโลยี (ลิตเติลเรย)์
• เสื้ อผ้ากีฬาทีใ่ ช้คลืน
่ ความถี่
ละลายผ้าให้ติดกัน (ฮงเส็ งการ
ทอ)
• ผ้าไหมไฮเทค (กรีนวิล เทรด
ดิง้ )
* ดัดแปลงจาก สถาบันบัณฑิตพัฒนบริ
ออกแบบสาหรับตลาดขนาด
ไมใหญ
มาก
่
่
• ผ้ามัดหมีช
่ นิดหมีซ
่ ้อน (บาติก)
• ลายผ้าไหมไทย (ห้องเสื้ อพิจต
ิ
รา)
• ผ้าเดนิม (โรงงานทอผ้าเพชร
เกษม)
ออกแบบสาหรับตลาดขนาด
ใหญ่
•
•
•
•
•
•
Fly Now
AIIZ
Greyhound
Jaspal
Koi Suwannagate
Thakoon
48
ปัญหาและแนวทางในการยกระดับ
เทคโนโลยี
ในอุตสาหกรรมสิ่ งทอและเครือ
่ งนุ่ งหม
่
• ปัญหาในการยกระดับ
o ภาคเอกชนให้ความสาคัญกับการลงทุนดาน
R&D ดานสิ
่ งทอและ
้
้
เครือ
่ งนุ่ งหม
่ และการนาความรูที
้ ไ่ ดไปใช
้
้ประโยชนเชิ
์ งพาณิชย ์
(commercialization) ไมมาก:
ปี 2550-2554 มี 2 สิ ทธิบต
ั รประดิษฐ,์
่
47 สิ ทธิบต
ั รออกแบบ, 43 อนุ สิทธิบต
ั ร
o ภาคเอกชนส่วนหนึ่งไมพร
่ ะขยับเป็ น ODMs และ OBMs เนื่องจาก
่ ้อมทีจ
ขาดเงินทุน การทาการตลาด ทักษะการออกแบบ และการบริหารจัดการ
การผลิต
• แนวทางการยกระดับ
o การหาพันธมิตรทางธุรกิจตลอดหวงโซ
่
่ การผลิต
 ผู้ผลิต 25 รายในอาเซียนรวมมื
อกันจัดตัง้ Source ASEAN Full
่
Service Alliance (SAFSA) เพือ
่ ผลิตสิ นคาให
้
้กับเจ้าของแบรนดสิ์ นค้า
ระดับโลก 25 แบรนด ์ (เช่น Benetton Group, Guess, MUJI)
 บจก. รีโน (ประเทศไทย) เจ้าของแบรนด ์ AIIZ รวมมื
อกับ บจก.
่
Padini Holdings Berhad ของมาเลเซีย เจ้าของแบรนด ์ Vincci ใน49
การนาสิ นคาของอี
กฝั่งมาทาตลาดและขายในประเทศของตน
้
ระบบสมองกลฝังตัว (embedded
system) คืออะไร
50
ตลาดระบบสมองกลฝังตัวมีแนวโน้ม
ขยายตัวอยางต
อเนื
่
่ ่ อง
ทัง้ ตลาดในประเทศและตลาดโลก
มูลคาตลาดโลก
(ลานล
าน
่
้
้
บาท)
ขนาด
ตลาดโลก
(ลานล
าน
้
้
บาท),
2541,
1.18
ขนาด
ขนาด
ขนาด
ขนาด
ตลาดโลกตลาดโลก
ตลาดโลก
(ลานล
าน
ตลาดโลก
้
้
(ลานล
าน
้
้
(ลานล
าน
้
้
บาท),
(ลานล
าน
้
้ บาท),
บาท),
บาท), 2553, 2558,
2552,
ขนาด
4.92
2551, 3.41
3.39
ตลาดโลก
3.23
(ลานล
าน
้
้
บาท),
2547,
1.76
* TDRI and SIPA (2555)
** BCC Research (2000, 2005, 2009,
2012)
• การผลิตในประเทศ (เฉพาะ
ซอฟตแวร
)์ ปี 2554 มีมูลคา่
์
4,315 ลานบาท
เพิม
่ จากปี กอน
้
่
50.8%*
• มีสัดส่วนการส่งออกรอยละ
34*
้
• มีมูลคาการส
่
่ งออกสูงสุดในบรรดา
ซอฟตแวร
ต
่
์
์ างๆ*
• ในช่วงปี 2541-2553 ตลาดโลก
(ทัง้ ซอฟตแวร
และฮาร
ดแวร
)์ มี
์
์
์
อัตราการขยายตัวเฉลีย
่ (CAGR)
9.2% และคาดวาจะขยายตั
ว
่
7.6% จนถึงปี 2558**
• ปัจจัยหนุ นเสริมการขยายตัวของ
51
ตลาด เช่น
ตัวอยางระบบสมองกลฝั
งตัวของบริษท
ั
่
ไทย
ทีป
่ ระสบความสาเร็จ
• คียการ
ดห
่ ก
ี ารเขารหั
ส (cryptography)
้
์
์ ้องพักโรงแรมทีม
 ผลิตแบบ deal based close design ทาให้ไดก
้ าไรสูงถึง 60-70%
 มีต้นทุนในการผลิตฮารดแวร
เพี
์
์ ยง 10% และตนทุ
้ น R&D 20-30%
• ชิพติดทีต
่ วั สั ตวในฟาร
ม
่ ติดตามข้อมูล
์
์ (animal ID) เพือ
การเลีย
้ งดูสัตวให
บแหลงที
่ าได้
้
่ ม
์ ้สามารถตรวจยอนกลั
(traceability)
 ผลิตแบบ mass production
 ส่งออกไปออสเตรเลีย นิวซีแลนด ์ และหลายประเทศในยุโรป ทีม
่ ก
ี ฎระเบียบ
ดานความปลอดภั
ยของอาหารเข้มงวด
้
 ไดก
้ ไมสู
่ ผ
ี ้ผลิ
ู ตและมาตรฐานสิ นคาใน
้ าไรตอชิ
่ น
่ งนัก เนื่องจากเป็ นสิ นคาที
้ ม
้
ตลาดอยูแล
ปริ
่ ว
้ (open standard) แตขายได
่
้ มาณมากเนื่องจากใช้งานครัง้
เดียวแลวทิ
้ ง้
 มีต้นทุนดาน
IP 5% ราคาสิ นคาชิ
้ ละ 7 เซ็นต ์
้
้ น
• ระบบสมองกลฝังตัวในอุปกรณการแพทย
่ อานค
า/
่
่
์
์ เพือ
52
ผลกระทบของเทคโนโลยีรถยนตพลั
์ งงาน
ไฟฟ้าในปัจจุบน
ั
ข้อจากัดในเรือ
่ งน้ามันเชือ
้ เพลิงและการปลอยก
่
๊ าซเรือนกระจกใน
อนาคตส่งผลตอการพั
ฒนาอุตสาหกรรม
่
• อุตสาหกรรมยานยนตกาลังเขาสู Technological shift
์
้ ่
• เทคโนโลยีแบบเดิมกาลังเรงพั
่ งพลังงานให้ตอบสนองตอ
่ ฒนาประสิ ทธิภาพในเรือ
่
ขอจ
้ ากัดในอนาคต
• เทคโนโลยีใหมที
่ ค
ี วามกาวหน
้ เรือ
่ ยๆ ก็คอ
ื รถยนตพลั
่ ม
้
้ ามากขึน
์ งงานไฟฟ้า (EVs
EVs
ง่ เป็ นเทคโนโลยีทส
ี่ ามารถพลิกโฉมอุตสาหกรรมยานยนต ์
และซึHEVs/PHEVs)
ได้ ยังมีผลกระทบตอไทยจ
ากัดในปัจจุบน
ั
่
• ขอจ
่ งเทคโนโลยีและตนทุ
่ าให้ EVs สามารถเติบโตไดเฉพาะ
้ ากัดเรือ
้ นแบตเตอรีท
้
กลุมรถยนต
นั
่
์ ่ง โดยเฉพาะ premium city car
• ตลาดที่ EVs เติบโตสูงๆ ไมใช
่ ่ ตลาดส่งออกรถยนตนั
์ ่งหลักของไทย
• ตลาดในประเทศมีแนวโน้มเติบโตไมสู
่ งเนื่องจากมีราคาสูงหลังจากภาษีนาเขา้ CBU
ในปัจจุบน
ั จากญีป
่ ่ นยั
ุ งสูง
HEVs/PHEVs มีแนวโน้มเติบโตสูงกวา่ EVs
• ลบขอจ
่ งประสิ ทธิภาพของแบตเตอรี่ และราคารถยนตสามารถแข
งขั
้ ากัดในเรือ
์
่ นได้
• ตลาดมีแนวโน้มเติบโตสูงทัง้ ในประเทศพัฒนาและประเทศกาลังพัฒนา
53
ประเด็นสาคัญในอนาคต
เทคโนโลยีแบตเตอรี่
• ความกาวหน
ั และพัฒนาแบตเตอรีป
่ ระสิ ทธิภาพสูง
้
้ าของการวิจย
• Raw Material สาคัญ เช่น Lithium และ Rare Earth อาจมีจากัดและถูกผูกขาด
โดยประเทศผูผลิ
้ ตรายใหญ่
ตลาด EVs และ HEVs/PHEVs ในอาเซียนมีแนวโน้มเติบโตใน
ราคาเชือ
้ เพลิง
อนาคต
• มาเลเซียและอินโดนีเซียกาลังสนับสนุ นตลาดรถยนตทั
์ ง้ สองประเภทในประเทศอยาง
่
จริงจัง
• ถาตลาดรถยนต
พลั
้ ก็อาจดึงดูดการลงทุนเพือ
่
้
์ งงานไฟฟ้าในอาเซียนเติบโตมากขึน
สาหรั
การเติ
บโตของในภูEVs
่ วของกั
บปัจจัย
ผลิตบไทย
EVs และ
HEVs/PHEVs
มภ
ิ าคนี้ ในไทยเกีย
้
ภาษีนาเขาและภาษี
สรรพสามิต
้
• โครงสรางภาษี
สรรพสามิตใหมจะมี
ผลตอการเติ
บโตของ EVs ในไทยในอนาคต
้
่
่
• มีแนวโน้มเติบโตหลังจากภาษีนาเขา้ CBU จากญีป
่ ่ ุนลดลง (ปี 2018 เหลือ
20%) ซึ่งจะทาให้ราคาของ EVs
ซึ่งยังสูงในปัจจุบน
ั แขงขั
น
้
่ นไดมากขึ
้
ไทยมีศักยภาพในการผลิตรถยนตไฮบริ
ด
์
• สามารถใช้ความไดเปรี
ตรถยนตแบบเดิ
มทีอ
่ ยูในประเทศได
้ ยบจากคลัสเตอรการผลิ
์
์
่
้
54
ในช่วงทีเ่ ทคโนโลยีรถยนตพลั
์ งงานไฟฟ้ายัง
เติบโตไดจ
้ ากัด กุญแจสาคัญสาหรับ
เทคโนโลยีในอนาคตคือ Green, Fuel
Efficiency
พัฒนาเทคโนโลยี
ชิน
้ สวนและ
่
ส่วนประกอบรถยนตที
์ ่
อาจมีบทบาทมากขึน
้ ใน
อนาคต
- แบตเตอรีป
่ ระสิ ทธิภาพสูง
- มอเตอร ์
- Power Electronics
ชิ
้ วสถั่ วนและ
- ตัน
งขนาดเบาแตแข็
่ งแรง
ส่วนประกอบรถยนตที
์ ่
อาจมีบทบาทน้อยลงใน
อนาคต
- กลุมเครื
อ
่ งยนตสั์ นดาป
่
ภายใน
- กระปุกเกียร ์
- ถังน้ามัน
เพือ
่ รองรับรถยนต ์
พลังงานทางเลือก
โดยเฉพาะพลังงาน
ไฟฟ้า
พัฒนาเทคโนโลยี
ICE เพือ
่ Fuel
Efficiency และ
Low Emission
55
4.3
การเพิม
่ ผลิตภาพแรงงาน
56
แนวทางการวิเคราะห ์
ใช้แบบจาลอง GTAP ในการประมาณการผลกระทบทีน
่ ่ าจะเกิดขึน
้
ตอการผลิ
ตและการส่งออก
่
โดยการจาลองสถานการณสมมุ
ต ิ 3 สถานการณ์
์
Scenari
o1
ขึน
้ คาแรงเป็
น 300 บาทตอวั
่
่ นทัง้ ประเทศ โดยปัจจัย
Scenari
o2
ขึน
้ คาแรงเป็
น 300 บาทตอวั
่
่ นทัง้ ประเทศ โดยผลิต
Scenari
o3
อืน
่ ๆ ไม่เปลีย
่ นแปลง
ภาพการผลิตโดยรวม (Overall productivity) ดี
ขึน
้ จนผลผลิตมวลรวม (GDP) ไม่ติดลบ
ขึน
้ คาแรงเป็
น 300 บาทตอวั
่
่ นทัง้ ประเทศ โดยผลิต
ภาพแรงงาน (Labor productivity) ดีขน
ึ้ จน
ผลผลิตมวลรวม (GDP) ไม่ติดลบ
57
แนวทางการวิเคราะห ์
สมมุตฐ
ิ านที่
สาคัญ
คาแรงในภาค
่
เกษตร
ไมมี
่ นแปลงคาแรงส
าหรับแรงงานในภาคเกษตร
่ การเปลีย
่
เนื่องจากการบังคับใช้กฎหมายคาแรงขั
น
้ ตา่ ในภาค
่
เกษตรอาจทาไดยาก
้
การจ้างงานใน
ภาคเกษตร
ภาคเกษตรสามารถรองรับแรงงานทีอ
่ าจตองออกจากงาน
้
ในภาคการผลิตอืน
่ ๆ โดยสมมุตใิ ห้การจ้าง
แรงงานทักษะตา่ ในภาคเกษตรสามารถเพิม
่ ไดสู
้ งสุด
30% และการจ้างแรงงานทักษะสูงสามารถเพิม
่ ได้
สูงสุด 10%
แรงงานทีไ่ ดค
า่ กวา่ 300 บาทตอวั
้ าแรงต
่
่ น ให้
ปรับเป็ น 300 บาทตอวั
่ น ส่วนแรงงานที่
ไดค
งกวา่ 300 บาทตอวั
้ าแรงสู
่
่ นอยูแล
่ ว
้
ไมมี
่ คาแรง
่ การปรับเพิม
่
การปรับขึน
้
คาแรง
่
58
การขึน
้ คาแรงขั
น
้ ตา่ เป็ น 300 บาทตอวั
่
่ น
สั ดส่วนการจ้าง
งาน
(%)
คาแรงเฉลี
ย
่
่
กอนขึ
น
้ คาแรง
่
่
ขัน
้ ตา่
คาแรงเฉลี
ย
่
่
หลังขึน
้ คาแรง
่
ขัน
้ ตา่
สั ดส่วนการ
เพิม
่ ขึน
้ ของ
คาแรง
(%)
่
ทักษะตา่
14.0
86.0
779
315
779
360
0.0
14.2
ทักษะสูง
15.9
709
716
1.0
ทักษะตา่
84.1
295
342
15.9
ทักษะสูง
15.1
825
843
2.1
ทักษะตา่
84.9
10.2
89.8
46.3
53.7
291
483
468
794
410
340
506
557
806
475
16.8
4.8
19.2
1.5
15.9
ภาคการผลิต
ระดับทักษะ
แรงงาน
เหล็ก
ทักษะสูง
เครือ
่ งจักรกลและ
อุปกรณ ์
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
อาหารอืน
่ ๆ
ทักษะสูง
ทักษะตา่
บริการธุรกิจ
ทักษะสูง
ทักษะตา่
ทีม
่ า: คานวณจาก Labor force survey ปี 2554 ไตรมาสที่ 2 โดยคานวณเฉพาะลูกจาง
้
ภาคเอกชน
59
การขึน
้ คาแรงขั
น
้ ตา่ เป็ น 300 บาทตอวั
่
่ น
สั ดส่วนการจาง
้
งาน
(%)
คาแรงเฉลี
ย
่
่
กอนขึ
น
้ คาแรง
่
่
ขัน
้ ตา่
คาแรงเฉลี
ย
่
่
หลังขึน
้ คาแรง
่
ขัน
้ ตา่
สั ดส่วนการ
เพิม
่ ขึน
้ ของ
คาแรง
(%)
่
ทักษะตา่
0.7
99.3
3.6
96.4
8.6
91.4
666
210
625
214
462
215
674
327
629
316
477
315
1.2
55.4
0.6
47.7
3.2
46.3
ทักษะสูง
9.6
1,227
1,234
0.6
ทักษะตา่
90.4
288
353
22.9
ทักษะสูง
18.3
1213
1218
0.4
ทักษะตา่
81.7
285
342
20.0
ทักษะสูง
11.4
810
814
0.4
ทักษะตา่
88.6
273
327
20.0
ภาคการผลิต
ระดับทักษะ
แรงงาน
เกษตร
ทักษะสูง
ทักษะตา่
เครือ
่ งนุ่ งหม
่
ทักษะสูง
ทักษะตา่
สิ่ งทอ
เครือ
่ งดืม
่ และบุหรี่
เคมี ยาง
พลาสติก
เครือ
่ งใช้ไฟฟ้า
และอิเล็กทรอนิกส์
ทักษะสูง
ทีม
่ า: คานวณจาก Labor force survey ปี 2554 ไตรมาสที่ 2 โดยคานวณเฉพาะลูกจาง
้
ภาคเอกชน
60
ภาพรวมของผลกระทบจากการขึน
้
การเปลีย
่ นแปลงมูล
จริ
ว (%
คคาแท
้วแปรมหภาคบางตั
ตา่
่ าแรงขั
้ งของตัน
่
การเปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
การเพิม
่ คาแรงมาก
่
ในครัง้ เดียว
ส่งผลกระทบตอ
่
เศรษฐกิจโดยรวมสูง
เว้นแต่มีการเพิม
่ ผลิต
ภาพแรงงาน
การส่งออกและ
นาเขา้
ไดรั
้ บผลกระทบ
พอสมควร
ผลกระทบตอระดั
บ
่
ราคา
ไมสู
่ งมากนัก
Scenario 2
Scenario 3
Scenario
(ตองเพิ
ม
่ ผลิตภาพโดยรวม (ตองเพิ
ม
่ ผลิตภาพแรงงาน
้
้
1
0.6 %)
8.4 %)
ผลผลิตมวลรวม
การบริโภค
-2.55
-2.47
0.01
0.14
0.00
0.13
การลงทุน
-2.79
2.52
0.35
คาใช
ฐ
่
้จายภาครั
่
-4.05
-0.89
-1.11
การส่งออก
การนาเขา้
ดัชนีราคาผู้บริโภค
ราคาสิ นคาขั
้ กลาง
้ น
ราคาสิ นคาส
้ ่ งออกตอ
่
นาเขา้
(terms of trade)
ราคาสิ นคาทุ
้ น
(rental price)
-2.35
-2.63
-0.04
-0.12
-1.64
-1.00
0.10
-0.08
-0.34
-0.38
-0.34
-2.17
0.23
0.10
-0.12
-0.78
1.49
0.51
ทีม
่ า: คานวณโดยใช้แบบจาลอง GTAP
version 8
61
ภาพรวมของผลกระทบจากการขึน
้
คาแรงขั
น
้ ตวแปรมหภาคบางตั
า่ (ตอ)
การเปลีย
่ นแปลงมู
ลคาแท
จริ
ว (% การ
่ เปลี
่
่
้ งของตั
ย
่ นแปลงจาก baseline)
การจ้างงาน
อาจลดลงถึง
กวา่ 1 ลาน
้
คน
คาแรงของ
่
แรงงานฝี มือ
ระดับตา่
เพิม
่ ขึน
้
ค
างมาก
คอนข
าแรงที
่ ท้จริง
้ แ
่
เพิม
่ ขึน
้ พอควร
เนื่องจากราคา
สิ นค้าไม่
เปลีย
่ นมากนัก
การจ้างงาน
*
คาแรง
*
่
คาแรงที
่
่
แทจริ
้ ง
Scenario 2
Scenario 3
-3.10
-0.30
-1.09
ทักษะตา่
-13.90
-11.12
-9.88
ทักษะสูง
1.30
1.27
1.27
ทักษะตา่
11.20
11.20
11.20
ทักษะสูง
1.34
1.17
1.61
ทักษะตา่
11.24
11.10
11.54
ระดับทักษะ
แรงงาน
Scenario
1
ทักษะสูง
(ต้องเพิม
่ ผลิตภาพโดยรวม (ต้องเพิม
่ ผลิตภาพแรงงาน
0.6 %)
8.4 %)
หมายเหตุ: * การจางงานและค
าแรงในตารางนี
้ไมน
้
่
่ าภาค
เกษตรมาคิดรวมด
วย
่
้ แบบจาลอง GTAP
ทีม
่ า: คานวณโดยใช
้
version 8
62
ตรายอุตสาหกรรม
ผลกระทบตอผลผลิ
่
เหล็ก
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
เครือ
่ งจักรกล
อุตสาหกรรมที่
ใช้แรงงานทักษะ
ตา่ เขมข
รั
้ นได
้
้ บ
ผลกระทบมาก
E&
เคมีE ยาง
พลาสติ
ก
กระดาษและ
การพิ
ไม้ มพ ์
เครือ
่ งหนัง
เครือ
่ งนุ่ งห่ม
อาหาร
อืน
่ ๆ
นมและผลิตภัณฑ ์
จากนม เนื้อสั ต
สิ่ ง
ทอ
อุตสาหกรรม
เกษตรและอาหาร
ผลผลิตมากขึน
้
เนื่องจากตนทุ
้ น
การผลิตทีต
่ า่ ลง
และอุปสงคที
์ ่
สูงขึน
้
เครือ
่ งดืม
่ และ
บุหรี่
ว ์ เกษต
ร
(% เปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
63
ผลกระทบตอการจ
้างงาน
่
เหล็ก
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
เครือ
่ งจักรกล
ในภาพรวม การ
จ้างแรงงานทักษะ
ตา่ ลดลงมาก
E&
E ยาง
เคมี
พลาสติ
ก
กระดาษและ
การพิ
ไ มพ ์
ม้ อ
เครื
่ งหนัง
มีการใช้ทุนและแรงงาน
ทักษะสูงเพือ
่ ทดแทน
(substitute) แรงงานทักษะ
ตา่
ทุน
แรงงานทักษะสูง
เครือ
่ งนุ่ งห่ม
อาหาร
อืน
่ ๆ
เนื้อสั ต
ว์
เกษต
สิ่ ง
ทอ
แรงงานทักษะต่า
เครือ
่ งดืม
่ และ
บุหรีนมและผลิ
่
ตภัณฑ
จากนม
การจ้างงานใน
ภาคเกษตรสูงขึน
้
ตามสมมุตฐ
ิ าน
์
ร
(% เปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
64
ผลกระทบตอราคา
่
อุตสาหกรรมที่
สามารถใช้ทุนและ
แรงงานทักษะสูง
เพือ
่ ทดแทนแรงงาน
ทักษะตา่ ได้ ราคา
สิ นค้าจะไมสู
้
่ งขึน
มาก
ราคาสิ นค้าอาหาร
ตา่ ลงเนื่องจาก
วัตถุดบ
ิ จากภาค
เกษตรราคาตา่ ลง
ราคาสิ นค้าเกษตร
ตา่ ลงเนื่องจากตนทุ
้ น
แรงงานถูกลงมาก
อุตสาหกรรมทีใ่ ช้
แรงงานทักษะตา่ เขมข
้ น
้
ไมสามารถใช
่
่
้ทุนเพือ
ทดแทนแรงงานไดมาก
้
นัก จึงต้องส่งผาน
่
ต้นทุนทีส
่ ูงขึน
้ ไปยัง
ผูบริ
้ โภคเป็ นราคาที่
สูงขึน
้
เหล็ก
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
เครือ
่ งจักรกล
E&
E ยาง
เคมี
พลาสติ
ก
กระดาษและ
การพิ
ไ มพ ์
ม้ อ
เครื
่ งหนัง
เครือ
่ งนุ่ งห่ม
สิ่ ง
ทอ
อาหาร
่ ๆ
เครือ
่ งดืม
่ และ อืน
บุหรี่
นมและผลิตภัณฑ
จากนม
เนื้อสั ต
ว์
เกษต
์
ร
(% เปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
65
ผลกระทบตอการส
่
่ งออก
เหล็ก
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
เครือ
่ งจักรกล
การส่งออกของ
อุตสาหกรรมอืน
่ ๆ
ไดรั
้ บผลกระทบบาง
้
E&
E
เคมี ยาง
พลาสติก
กระดาษและ
การส่งออกของ
การพิ
ไ มพ ์
อุตสาหกรรมทีใ่ ช้
ม
เครื้ อ
่ งหนัง
แรงงานทักษะตา่
เครือ
่ งนุ่ งห่ม
อาหาร
อืน
่ ๆ
เครือ
่ งดืม
่ และ
บุหรี่ ตภัณฑ
นมและผลิ
จากนม
สิ่ ง
ทอ
์
เขมข
้ นลดลงมาก
้
เนื่องจากราคาสิ นค้า
สูงขึน
้ มาก สิ นคากลุมอาหารและ
้
่
เกษตรส่งออกเพิม
่ ขึน
้
มากเนื่องจากราคาถูก
ลง
เนื้อสั ต
วเกษต
์
ร
(% เปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
66
ผลกระทบตอมู
่ ลคาการส
่
่ งออกของประเทศในภูมภ
เอเซียเหล็ก
ยานยนตและ
์
ชิน
้ ส่วน
เครือ
่ งจักรกล
E&
E
เคมี ยาง
พลาสติ
ก
กระดาษและ
อุตสาหกรรมที่
ไทยอาจสูยเสี ย
ตลาดให้กับ
ประเทศคูแข
่ งใน
่
ภูมภ
ิ าค
การพิมพ ์
ไ
้ ง
เครือ
่ มงหนั
SouthAsia
SEAsia
เครือ
่ งนุ่ งห่ม
สิ่ ง
ทอ
EastAsia
อาหาร
อืน
่ ๆ
เครือ
่ งดืม
่ และ
บุหรี่
นมและผลิตภัณฑ ์
จากนม
เนื้อสั ต
ว์
เกษต
ร
(% เปลีย
่ นแปลงจาก baseline)
67
4
ข้อเสนอแนะเพือ
่ การยกระดับ
อุตสาหกรรมไทย
68
ยกระดับอุตสาหกรรมไทยในสภาพแวดลอม
้
ใหม่
Industrialization
Technology
without Technology
Export
Low Wage
upgrading
utilizing
Connectivity
Enhancing
Labor Productivity
69
ข้อเสนอแนะเพือ
่ การยกระดับ
อุตสาหกรรมไทย (1)
• การใช้ประโยชนจากการเชื
อ
่ มโยงในภูมภ
ิ าค
์
กระทรวงพาณิชย ์ ควรส่งเสริมให้ผู้ประกอบการหาตลาดส่งออก
ใหมๆ่ โดยเฉพาะ emerging markets
กระทรวงคมนาคม ควรผลักดันให้มีการเชือ
่ มตอถนนในโครงข
าย
่
่
ASEAN Highway Network (AHN) ทีย
่ งั ขาดอยูให
่ ้เสร็จและปรับปรุง
คุณภาพถนน โดยเฉพาะช่วงไทย-พมา่ พมา-จี
่ น จีน-ลาว
กระทรวงคมนาคม ควรดาเนินการเชือ
่ มตอรางรถไฟแนวสิ
งคโปร-์
่
คุนหมิง ช่วงกาญจนบุร-ี ดานเจดี
ยสามองค
่
์
์ และผลักดันให้มีการ
เชือ
่ มตอช
่ ๆ ทีย
่ งั ขาดอยู่
่ ่ วงอืน
กระทรวงคมนาคมและหน่วยงานทีเ่ กีย
่ วของ
เช่น การทาเรื
้
่ อแหง่
ประเทศไทย ควรขยาย/ปรับปรุงทาเรื
่ อในประเทศให้มีประสิ ทธิภาพ
มากขึน
้
กระทรวงคมนาคมและหน่วยงานทีเ่ กีย
่ วของ
ควรผลักดันให้เกิดการ
้
70
บังคับใชความตกลง CBTA โดยสมบูรณ
ข้อเสนอแนะเพือ
่ การยกระดับ
อุตสาหกรรมไทย (2)
• การยกระดับเทคโนโลยี
กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงวิทยาศาสตรฯ์ และหน่วยงานที่
เกีย
่ วของ
ควรส่งเสริมให้เกิดการลงทุนดาน
R&D รวมทัง้ การนา
้
้
ความรูที
้ ไ่ ดไปใช
้
้ประโยชนเชิ
์ งพาณิชย ์ (commercialization)
กระทรวงการคลัง ควรใช้แนวทางการจัดเก็บภาษีสรรพสามิต
รถยนตตามปริ
มาณการปลอยก
่
๊ าซ CO2 ในระยะยาว
์
• การเพิม
่ ผลิตภาพแรงงาน
กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงแรงงานฯ และหน่วยงานที่
เกีย
่ วของ
ควรส่งเสริมการเพิม
่ ผลิตภาพแรงงาน
้
หน่วยงานทีเ่ กีย
่ วของควรทยอยปรั
บขึน
้ คาจ
้ ตา่ โดย
้
่ ้างแรงงานขัน
พิจารณาตามความพรอมของผู
งหวัด
้
้ประกอบการในแตละจั
่
กระทรวงแรงงานฯ ควรจัดทา/เผยแพรแผนในระยะยาวการปรั
บขึน
้
่
คาจ
้ ตา่ อยางชั
ดเจน เพือ
่ ให้ผู้ประกอบการสามารถ71
่ ้างแรงงานขัน
่