Transcript kur farklarının vergilendirilmesi ve özellikli konular

GAZİANTEP SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI
GAZİANTEP CHAMBER OF CERTIFIED PUBLİC ACCOUNTANTS
KUR FARKLARININ
VERGİLENDİRİLMESİ
VE ÖZELLİKLİ
KONULAR
13.04.2015
GSMMMO
1
GİRİŞ
1. Kur Farkı Tanımı
2. Dövizli işlemlerde Fatura düzenlenmesi
3. Kur Farklarına Fatura düzenlenmesi
4. Kur Farklarının muhasebe Kaydı
5. Dövizli alacak avanslarının, diğer varlıkların ve
borçların değerlemesi
6.Kur Farkları KDV’ye tabi midir ? KDV oranı ne
olmalıdır?
7.İhraç Kayıtlı Satışlarda Kur Farkları
8.Tevkifatlı Faturalarda Kur Farkları
13.04.2015
GSMMMO
2
KUR FARKININ TANIMI
1- Kurlardaki değişme nedeni ile ulusal para cinsinden yapılacak
ödemelerde ortaya çıkan farklardır.
2- Dövizin değişik kurlardan ulusal paraya çevrilmesinden
ortaya çıkan farklardır.
Kur, yabancı paraların ulusal paralar cinsinden değeridir.
Kur farkı ulusal paranın yabancı paralar karşısında değer
kaybetmesi veya kazanmasıdır.
13.04.2015
GSMMMO
3
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU Madde No:24
Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahildir:
a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan
taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri,
b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları
ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar,
c) Vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve
benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve
değerler.
13.04.2015
GSMMMO
4
DÖVİZLİ İŞLEMLERDE FATURA DÜZENLENMESİ
- VUK 215/2-a maddesinde yabancı para cinsinden fatura
düzenlemek mümkün bulunmaktadır. Ancak faturanın
alıcısın yurtiçinde biri olması halinde düzenlenen
faturalarda bedelin TL. karşılığı tutarı da faturaya
yazılmak zorundadır.
- Faturalarda TL. tutarının olmaması halinde VUK 352/II7 hükmü uyarınca II. Derecede usulsüzlük cezası
kesilmesi gerektiği belirtilmiştir.
13.04.2015
GSMMMO
5
KUR FARKLARINA FATURA DÜZENLENMESİ
Kur farkları ile ilgili olarak fatura düzenlenmesi
konusunda VUK da açık bir düzenleme yoktur.
Ancak; 105 Numaralı KDV Genel Tebliğinde, 60
seri nolu KDV sirkülerinde ve özelgelerle
açıklandığı görüşlerinde, kur farkları için fatura
düzenlenmesi gerektiği ifade edilmiştir.
13.04.2015
GSMMMO
6
105 SERİ NO'LU KATMA DEĞER VERGİSİ
105 SERİ NO'LU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
GENEL TEBLİĞİ
Kur Farkları
Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade
edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi
doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde,
satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas itibariyle vade farkı
mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak
vergilendirilmesi gerekmektedir.
Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil
edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı
tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur
farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için
geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanacaktır.
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması
halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir
fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran
üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
7
KATMA DEĞER VERGİSİ SİRKÜLERİ/60
KDV Kanununun 26 ncı maddesinde, bedelin döviz ile
hesaplanması halinde dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana
geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği hüküm
altına alınmıştır. Konu ile ilgili 105 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin
E bölümünde açıklama yapılmıştır.
1. Yurt içinde KDV uygulanmak suretiyle teslim edilen mallara ilişkin
olarak,
- KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi
durumunda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme
tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı
uygulanarak,
- Dövize endeksli toplam bedele KDV'nin dahil edilmemesi
durumunda vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya
çıkan kur farkları üzerinden lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef
tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanması ve kur
farkının ortaya çıktığı dönemde her iki mükellef tarafından genel
esaslar çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
8
KATMA DEĞER VERGİSİ SİRKÜLERİ/60
2.
13.04.2015
KDV Kanununun 11/1-c maddesi hükmü gereğince tecilterkin uygulanmak suretiyle teslim edilen mallara ait
bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda,
vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme
tarihi arasında ihracatçı lehine ortaya çıkan kur farkları için
ihracatçı tarafından düzenlenecek faturada KDV
hesaplanarak beyan edilmesi gerekmektedir. Söz konusu
KDV imalatçı tarafından genel esaslara göre indirim
konusu yapılabilecektir. İmalatçı lehine kur farkı ortaya
çıkması halinde 25 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin D
bölümüne göre işlem yapılması gerekmektedir.
GSMMMO
9
GELİR İDARESİNİN GÖRÜŞÜ VE ÖZELGELER
Gelir İdaresinin geneldeki anlayışı kur farklarının katma değer
vergisine tabi olduğu yönündedir. "...
- Satışın yapıldığı tarihte döviz cinsinden toplam bedel cari kur
üzerinden Türk Lirasına çevrilerek, bu tutar üzerinden katma değer
vergisi hesaplanıp aynı dönemde beyan edilecektir.
- Döviz cinsinden bedel kısmen veya tamamen sonraki tarihlerde tahsil
ediliyorsa tahsilin yapıldığı dönemdeki kur farkı üzerinden katma
değer vergisi hesaplanıp beyan edilecektir.
- Alıcının erken ödeme yapması nedeniyle matrahta bir değişiklik
meydana gelirse, bu değişiklik KDV Kanunu'nun 35. maddesine göre
düzeltilecektir.
- Dövizli satışa ait vadeli senet, vadesinden önce ciro edilir veya
kırdırılırsa, tahsil edilen bedelin o tarihteki cari kurdan toplam değeri
ile mal veya hizmet satışının yapıldığı dönemdeki kur üzerinden
hesaplanan değeri arasındaki fark matraha dahil edilir. Bu tutar
üzerinden iç yüzde yolu ile katma değer vergisi hesaplanıp beyan
edilmesi gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
10
GELİR İDARESİNİN GÖRÜŞÜ VE ÖZELGELER
1. Yurt dışından sağlanan kredilerin yıl sonu değerlemesi sırasında
ortaya çıkan kur farkları değerlemeyi yapan şirket bakımından bir
teslim ve hizmet karşılığı olarak ortaya çıkmadığından verginin
konusuna girmemektedir.
2. Banka ve benzeri finans kurumu niteliğinde olmayan yurt dışındaki
firmalardan temin edilen kredilerin geri ödenmesi sırasında
uygulanan faiz ve bu faize ilişkin kur farkı, bir finansman hizmetinin
karşılığını teşkil ettiğinden vergiye tabidir. Bu şekilde ortaya çıkan
katma değer vergisi 3065 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereğince
krediyi yurt dışından temin eden firmalar tarafından sorumlu sıfatıyla
beyan edilip ödenecektir.
"Dövizle yapılması mutad olan uluslararası ihalelerde dövizin KDV
Kanunu'nun 26. maddesi gereğince vergiyi doğuran olayın meydana
geldiği tarihteki cari kur üzerinden Türk lirasına çevrilerek bulunan
bedel üzerinden KDV hesaplanması ile ilgili dönemde beyan
edilmesi gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
11
ÖZELGELER
(1) 10.01.1997 tarih ve B.07.0. GEL. 0.53/5324-186/01906 sayılı
Özelge
(2) 03.02.1988 tarih ve 1277 sayılı Özelge
(3) 30.06.1993 tarih ve 31304 sayılı Özelge
(4) 04.08.1997 tarih ve B.07. GEL. 0.53/5324-191/32761 sayılı
Özelge
13.04.2015
GSMMMO
12
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
105 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’ne göre; teslim veya hizmetin yapıldığı
tarih ile bedelin tahsil edildiği tarihte satıcı lehine kur farkı oluşması
halinde, satıcı tarafından fatura düzenlenecek ve faturada gösterilen kur
farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli
olan KDV oranı uygulanmak suretiyle KDV hesaplanacaktır.
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur
farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek,
teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki KDV oranı üzerinden KDV
hesaplanacaktır.
Burada mal satışı veya hizmet ifası nedeniyle kesilen fatura ile
borçlanılan ve ileri bir tarihte ödenmesi kararlaştırılan toplam borç, KDV
dahil borçtur. Dolayısıyla, tahsil zamanında oluşan kur farkı KDV’yi de
içermektedir. Bu nedenle iç yüzde yöntemi ile katma değer vergisi
hesaplanmalıdır.
13.04.2015
GSMMMO
13
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
--Kurun satıcı lehine değişmesi halinde
Mal bedeli: 10.000 usd KDV %18: 10.000 x 0,18 = 1800 USD
Satış Tarihi
03.01.2013 Satış tarihindeki kur
: 1,40
Tahsilat Tarihi 03.04.2013 Tahsilat Tarihindeki Kur : 1,60-------Satıcının Kaydı
----03.01.2013---------------120-ALICILAR
16.520 TL
(11.800$*1,40=16.520 TL)
600- YURT İÇİ SATIŞLAR
391- HESAPLANAN KDV
Mal satış kaydı
-----------03.04.2013--------------102-BANKALAR
18.880 TL
120-ALICILAR
(11.800$*1,60=18.880 TL)
13.04.2015
GSMMMO
14.000 TL
2.520 TL
18.880 TL
14
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Tahsilat kaydı
----------03.04.2013--------------120-ALICILAR
2.360 TL
600-YURT İÇİ SATIŞLAR
(2.360/1,18= 2.000 TL)
391-HESAPLANAN KDV
(2.000*0,18=360 TL)
2.000 TL
360 TL
Kur farkı kaydı.(…….. no.lu fatura)
(Kur farkı = 2.000 TL
KDV
= 360 TL
Toplam = 2.360 TL)
13.04.2015
GSMMMO
15
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Alıcının Kaydı
-------------03.01.2013-----------------153-TİCARİ MALLAR
14.000 TL
191-İNDİRİLECEK KDV
2.520 TL
320-SATICILAR
(11.800$*1,40=16.520 TL)
Mal alış kaydı
--------03.04.2013------------320-SATICILAR
18.880 TL
(11.800$*1,60=18.880 TL)
102-BANKALAR
Ödeme kaydı
-------------03.04.2013------------153-TİCARİ MALLAR
2.000 TL
(2.360/1,18= 2.000 TL)
191-İNDİRİLECEK KDV
360 TL
(2.000*0,18=360 TL)
320-SATICILAR
13.04.2015
GSMMMO
16.520 TL
18.880 TL
2.360 TL
16
KUR FARKININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Dönem sonu değerlemeleri sonucunda kur farkı gelir ve giderleri prensip
olarak dönem sonlarıyla ilişkilendirilir.
646 Kambiyo karları Hesabı ve 656 Kambiyo zararları Hesabı kullanılır.
İhracatla ilgili olarak ortaya çıkan kur farkı gelirleri 646 hesap yerine
601-Yurtdışı Satışlar hesabına kaydedilir. Ancak kur farkı zararı olması
halinde bu zararın 612-Diğer indirimler hesabına kaydedilir.
Borçlanmadan doğan kur farkları 656-Kambiyo zararı hesabı yerine
780-Finansman Giderleri hesabına borç kaydedilir.
13.04.2015
GSMMMO
17
DÖVİZLİ ALACAK VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ
• Dövizli alacak ve borçların değerlemesi VUK 280.
maddeye göre yapılır.
• 130 seri nolu VUK genel tebliği ile değerlemelerde
Bakanlık tarafından herhangi bir belirleme yapılmadığı
sürece, TCMB tarafından tespit ve ilan olunan döviz alış
kurlarının mezkur ilan tarihlerinden itibaren geçerli
olması kuralı getirilmiştir.
• Geçici Vergi dönemlerinde değerleme yapma
zorunluluğundan dolayı özellikle kurların dalgalandığı
dönemlerde yüksek tutarlı kur farkı gelirleri / zararları
oluşmaktadır. Geçici Vergi dönemlerinde yapılan
değerlemeler geçici olduğundan, değerleme kaydının
izleyen günde geri çekilmesi uygun bir yöntem olacaktır.
13.04.2015
GSMMMO
18
MALİYET BEDELİ ESASI
• Maliye Bakanlığının kabul ettiği temel kural; sabit varlık edinimi
amacıyla kullanılan krediler dolayısıyla edinim yıllarında ortaya
çıkan faiz, vade farkı, komisyon ve kur farkı gibi giderlerin maliyet
bedeline eklenmesi, sonraki yıllarda ortaya çıkanların ise doğrudan
gider kaydedilmesidir. Bu konuda Danıştay’ın vermiş olduğu bir
kararla tercih hakkının her yıl farklı bir şekilde kullanılabileceğini
kabul etmiştir. 334 seri nolu VUK genel tebliği ile aktifleştirmeyi
izleyen yıllarda, seçimlik olarak hangi hak kullanılmışsa o yönteme
göre işlem yapılması hususundaki görüşünü sürdürmektedir.
• 238 nolu VUK genel tebliği ile satın alınan emtianın maliyet
bedelinin tespitinde, emtianın satın alınıp işletme stoklarına
girinceye kadar oluşan faiz ve kur farkı giderlerinin emtianın maliyet
bedeline eklenmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.
13.04.2015
GSMMMO
19
163 SIRA NO'LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
1. Yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden
kuruluş dönemine ait olanların sabit kıymetle birlikte amortisman
yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi gerekmekte;
işletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda
doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle
amortismana tabi tutulması,
2. Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi
sırasında veya sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin
değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından, sabit kıymetin
iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanların, kıymetin maliyetine
eklenmesi zorunlu bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz konusu
dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları yıllarda
doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilerek
amortisman konusu yapılması,
mümkün bulunmaktadır.
13.04.2015
GSMMMO
20
DÖVİZLİ MEVCUTLARIN DEĞERLEMESİ
• Kasa ve banka mevcutlarında ortaya çıkan kur farkları
VUK’un 284. maddesi uyarınca TL cinsinden kasa mevcudu itibari
bedelle değerlenir. Yabancı para cinsinden paralar ise borsa
rayici ile değerlenir. Ülkemizde dövizlerle ilgili olarak bir borsa
bulunmaması dolayısıyla, yabancı paraların değerlemesinde
uygulanacak kur Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Şayet
belirlenmemişse TCMB tarafından ilan edilen kur kullanılmalıdır.
Kasanın değerlemesinde efektif alış kuru kullanılır.
• Bankalarda teminat olarak bulundurulan dövizlerin değerlemesi
(VUK 280. mad.)
13.04.2015
GSMMMO
21
DÖVİZLİ AVANSLARIN DEĞERLEMESİ
• Yabancı para cinsinden verilen ve alınan paraların
değerlemesi konusunda VUK’nda yeterli açıklıkta hüküm
bulunmadığından tartışmalı bir konudur.
• İdare tarafından verilen pek çok özelgede dövizli alacak
ve borçların tabi olduğu esaslara göre değerlendirilmesi
gerektiği ifade edilmiştir. Diğer taraftan aynı özelgelerde,
oluşacak kur farklarının dönem kazancıyla
ilişkilendirilmesi ve değerlenen bu tutar için fatura
düzenlenmemesi ifade edilmiştir. (GGM Özelgesi
05.06.2001 30521)
13.04.2015
GSMMMO
22
DÖVİZLİ AVANSLARIN DEĞERLEMESİ
… Avans … dolayısıyla ödemelerin yapıldığı tarih ile
faturaların tanzim edildiği tarih arasında oluşan kur
farkları emtianın maliyetine dönüştüğünden bir başka
ifade ile satıcı firma tarafından düzenlenmesi zorunlu
olan fatura kur farklarını da içerdiğinden kur farkları
dolayısıyla alıcı tarafından fatura düzenlenmemesi
gerekmektedir.
Ayrıca HUK danışma komisyonu avansların mukayyet
bedelleri ile değerlenmesi gerektiğine karar vermiştir.
13.04.2015
GSMMMO
23
ALINACAK DÖVİZ KURU
VUK 130 sıra nolu Genel Tebliği Bakanlık
tarafından herhangi bir belirleme yapılmadığı
sürece Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunan
döviz alış kurlarının
ve 217 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde
belirtildiği üzere Gelir ve Kurumlar vergisi
mükellefleri tarafından geçici vergi dönemleri
itibariyle yapılan değerlemede Merkez Bankası
tarafından yayınlanan Döviz alış kurları dikkate
alınmalıdır.
13.04.2015
GSMMMO
24
KUR FARKLARI KDV YE TABİMİDİR? KDV NE OLMALIDIR?
105 Numaralı KDVGT’nin E-2 bölümü uyarınca,kur farklarına tahsil
edildikleri tarihte,”teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler
için geçerli oran uygulanmak suretiyle “KDV hesaplanmalıdır.
İdare ; bu ifade ile fatura bedelinin geç ödenmesinden kaynaklanan
kur farklarına uygulanacak KDV oranındaki ayrımı da ortadan
kaldırmıştır.
Diğer taraftan aynı tebliğe göre ;işlemin yapıldığı tarihteki KDV oranı
ile kur farkı için KDV hesaplandığı tarihteki söz konusu mal veya
hizmetlere uygulanan KDV oranının değişmesi halinde eski oranın
uygulanmaya devam edileceği anlaşılmaktadır.
13.04.2015
GSMMMO
25
İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE OLUŞAN KUR FARKLARI
KDV kanunun 20. maddesinde; Katma Değer Vergisi matrahının
teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden
bedel olduğu; bedel deyiminin, alıcının ödediği veya borçlandığı
para, mal ve diğer şekillerde sağlanan ve
para ile temsil edilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade
ettiği, 24/c maddesinde; vade farkı, fiyat
farkı, faiz vb. unsurların matraha dahil bulunduğu,
• 26. maddesinde ise; bedelin döviz ile hesaplanması halinde,
dövizin vergiyi doğuran olayın meydana
geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği, hüküm
altına alınmıştır. İmalatçılar tarafından
ihraç edilmek üzere ihracatçılara yapılan teslimlerde mal
bedellerinin “dövize endeksli” olarak belirlendiği
yaygın bir uygulamadır.
13.04.2015
GSMMMO
26
İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE OLUŞAN KUR FARKLARI
1-İhraç Kayıtlı Dövize Endeksli Teslimlerde Satıcı Lehinde
Oluşan Kur Farklarının Vergilendirilmesi:
Kanunun 11/1-c maddesi hükmü gereğince tecil-terkin uygulanmak
suretiyle satın alınan mallara ait bedelinin dövize endeksli olarak
belirlenmesi durumunda, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği
tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan lehte kur farkları
imalatçı tarafından düzenlenecek fatura ile belgelendirilecek ve kur
farkı üzerinden Katma Değer Vergisi hesaplanacak ancak; ihracatçı
firmadan tahsil edilmeyecektir. Tahsil edilemeyen KDV bir taraftan
hesaplanan KDV olarak beyan edilecek diğer taraftan da bu KDV’yi
indirilecek KDV olarak göstererek bir anlamda KDV’ni nötrlemiş
olacaktır.
Bu ise bu döneme ait indirilecek KDV satırında olabileceği gibi mal
iadeleri veya gerçeklemeyen işlemlere ait indirilecek KDV satırında
da yapılabilir.
İmalatçı tarafından düzenlenecek Kur farkı faturası İhraç Kayıtlı
Satışla aynı dönemde düzenlenmiş ise Tecil-terkin sisteminin
çalıştırılması gerekir.
13.04.2015
GSMMMO
27
İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE OLUŞAN KUR FARKLARI
2. İhraç Kayıtlı Dövize Endeksli Teslimlerde Müşteri (İhracatcı) Lehine
Oluşan Kur Farklarının Vergilendirilmesi:
Kanunun 11/1-c maddesi hükmü gereğince tecil-terkin uygulanmak
suretiyle satın alınan mallara ait bedelinin dövize endeksli olarak
belirlenmesi durumunda, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile
ödeme tarihi arasında ortaya çıkan aleyhe kur farkları ihracatçı tarafından
düzenlenecek fatura ile belgelendirilecek ve kur farkı üzerinden Katma
Değer Vergisi hesaplanmak suretiyle ihracatçı tarafından beyan edilerek
ödenecektir.
Söz konusu hesaplanan Katma Değer Vergisi imalatçı tarafından genel
hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır.
13.04.2015
GSMMMO
28
İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE OLUŞAN KUR FARKLARI
Henüz imalatçı tarafından KDV beyannamesi beyan edilmeden
aleyhte kur farkı faturası gelmiş ise,indirim ve iadenin miktarı buna
göre belirlenerek beyan edilmeli.KDV Kanunun 11/1-c maddesi
kapsamında 5228 Sayılı Kanunun 59/2-b maddesiyle değişen ibare
ile (Yürürlük: 31.07.2004) İhraç edilen mala ilişkin imalatçı satış
bedeline göre ihracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade
edilecek Katma Değer Vergisi; ihraç edilen mala ilişkin imalatçı
satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine
matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden
sonra kalan tutardan fazla olmaması gerekmektedir.
Ancak, imalatçı tarafından ilgili dönem KDV beyannamesi beyan
edildikten sonra ilgili dönem ile ilgili geç gelen (sonradan
düzenlenen) aleyhte kur farkı faturaları için ise, hem indirim hem de
iadesi gereken KDV için düzeltme beyannamesi verilmesi
gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
29
KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI UYGULAMASINDA ORTAYA
ÇIKAN KUR FARKLARI
 117 nolu KDV Genel tebliğinde açıklandığı üzere ;
 KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden
hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından
değil bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya
tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi
şeklinde tanımlanmıştır.
 Tevkifat ödemesini gerektirir hizmet hangi tarihte yapılmışsa,
KDV hesaplamasının o tarihteki kura göre yapılması
gerekmektedir.Kur Farkları satıcı veya alıcının lehine oluşması
Şartlarına göre,tevkifat uygulaması farklılık göstermektedir.
13.04.2015
GSMMMO
30
KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI UYGULAMASINDA ORTAYA
ÇIKAN KUR FARKLARI
1- Satıcı Lehine oluşan kur farklarında KDV tevkifatı uygulaması
 Konuyla ilgili olarak 117 numaralı KDV genel tebliği’nin
4.2.1. bölümünde aşağıdaki açıklamalar bulunmaktadır.
 Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi
işlemin bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması
halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV
hesaplanacak ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt
sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanacaktır. Bu
şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve
benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dahil bedelin
tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tabi tutulmuş
olması gerekmektedir.
13.04.2015
GSMMMO
31
KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI UYGULAMASINDA ORTAYA
ÇIKAN KUR FARKLARI
2- Müşteri Lehine oluşan kur farklarında KDV tevkifatı uygulaması
Yine 117 nolu KDV Genel tebliğinde açıklandığı üzere ;
Alıcı lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise; kur
farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek,
teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması
gerekmektedir. Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tabi
tutulmayan KDV tutarı ile birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir.
Ayrıca, söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesi
ile beyan edilecektir.
13.04.2015
GSMMMO
32
ÖZELGELER
GGM özelgesi 10.01.1997 sayı B.07.0.GEL.0.53/5324
Dövizli satışa ait vadeli senet, vadesinden önce ciro edilir veya
iskonto edilirse tahsil edilen bedelin o tarihteki cari kurda toplam
değeri ile mal veya hizmet satışının yapıldığı dönemdeki kur
üzerinden hesaplanan değeri arasındaki fark matraha dahil edilir .
Bu tutar üzerinden iç yüzde yolu ile KDV hesaplanıp beyan edilmesi
gerekir.
13.04.2015
GSMMMO
33
ÖZELGELER
GGM özelgesi 03.10.1997 sayı 42275
Ancak ciro tarihi ile senet bedelinin ödendiği tarih arasında ortaya
çıkan kur farkları katma değer vergisine tabi değildir.Bu nedenle
alıcıların ciro tarihi ile senet bedelinin ödeme tarihi arasında ortaya
çıkan kur farkları için iç yüzde hesabı ile KDV hesaplayarak indirim
konusu yapmaları söz konusu değildir.
13.04.2015
GSMMMO
34
ÖZELGELER
Yabancı para cinsinden alınan veya verilen avanslar yabancı
para cinsinden olan borç ve alacak hükmünde olduğundan,
dönem sonlarında Vergi Usul Kanunu’nun 263'üncü maddesine
göre borsa rayici ile yabancı paranın borsada rayici yoksa ,
Maliye Bakanlığınca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle
değerlemeye tabi tutulması ve ortaya çıkan kur farkının, gelir
veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla
ilişkilendirilmesi gerekmektedir.” (Kocaeli Vergi Dairesi
Başkanlığı 24.02.2011 gün ve B.07.1.GİB.4.41.15.02-190-3/8-18
Sayı)
13.04.2015
GSMMMO
35
ÖZELGELER
İVDB tarafından verilen özelgede Forward işleminde
kurların sürekli değişmesi söz konusu olduğundan kar
yada zarar mı oluşacağı ile tutarlar ancak sözleşme
sonunda belli olacağından bu nedenle yıl sonu itibariyle
forward işleminde gelir-gider tahakkukunun söz
edilemeyeceği açıklanmıştır.
13.04.2015
GSMMMO
36