İNTOKSİKASYONLAR
Download
Report
Transcript İNTOKSİKASYONLAR
İNTOKSİKASYONLAR
Dr.Enver İNCE
ANKARA 112
1
AMAÇLAR
• İntoksikasyonlarda tıbbi bakım,
stabilizasyon ve nakli sağlamak
• Travma varsa travma protokolünü
uygulamak
• İntoksikasyon sebebini bulmak, uygun
tedaviyi başlamak, takibini yapmak
2
HEDEFLER
• Vakanın intoksikasyon olarak
değerlendirerek, genel yaklaşımı
uygulayabilmek
• 114 ile bilgi alışverişinde bulunmak
• Etkeni belirlemek ve uygun tedaviye
başlamak, takibini yapmak
• 114 ile görüşerek aktif kömür, mide lavajı
uygulamak
3
GİRİŞ
EN SIK RASTLANAN ETKENLER
•
•
•
•
İLAÇLAR
TARIM İLAÇLARI
ZEHİRLİ GAZLAR
EV İÇİ KİMYASALLAR
4
GENEL YAKLAŞIM
Yaşamsal bulgular-Bilinç- GKS
•
•
•
•
HAVA YOLU
Travma şüphesi varsa boyunluk takılır.
Hava yolu açılır.
Yabancı cisim kontrol edilir. Gerekirse
aspirasyon
• Havayolu açıklığı sağlanır.
• Gerekirse entübasyon.
5
Solunum
• Oksijen verilir maskeyle 6 litre yada üzeri.
• Solunum yetmezliği, hipoksi, bronkospazm
varsa tedavi edilir.
6
Dolaşım
•
•
•
•
•
•
Monitörizasyon.
Damar yolu.
Kan basıncı.
Nabız.
Sıvı verilir.
İdrar sondası.
7
Trisiklik antidepressanlar
•
•
•
•
•
Amitriptilin (laroxyl)
Klomipramin (anafranil)
İmipramin (tofranil)
Opipramol (deprenil, insidon)…vs
Toksik doz : 10-20 mg /kg olmakla beraber
çocuklarda 15 mg/kg öldürücü olabilir.
• Toksik etki dolaşım ve MSS üzerinden
kolinerjik ve alfa adrenerjik reseptör blokajı
ile oluşur.
8
Antikolinerjik etki
• 30 dak. İle 8 saat arasında
• Uykuya eğilim, huzursuzluk, görsel ve işitsel
sanrılar.
• Deliryum , koma, midriyazis,deri ve
mukozalarda kuruluk,
• Taşikardi, hipertansiyon
• Tipik EKG bulgusu PR,QRS,QT aralıklarında
uzamayla giden Sinüs taşikardisi.
• A-V blok, VT, VF görülebilir
• BRADİARİTMİLER CİDDİ ZEHİRLENME
BELİRTİSİDİR.
9
MSS Belirtileri
•
•
•
•
Konvülsiyonlar.
Myoklonik sıçramalar.
Koma.
Solunum yetmezliği.
10
TANI
•
•
•
•
•
Belirti ve bulgulara bakılır.
Bilinç bozukluğu,
koma ,
konvülsiyon,
EKG de QRS genişlemesiyle beraber olan
sinüs taşikardisinde bu tür ilaçlarla
zehirlenme akılda tutulmalıdır.
11
Tedavi
• Gerekliyse temel ve ileri yaşam desteği verilir.
• Sodyum bikarbonat:
QRS Süresi uzamış ve ventriküler aritmi ve
hipotansiyon gelişmiş ise 1 mEq/kg iv 5-10 dak.
İnfüzyon ,ORS uzaması ve hipotansiyon devam
ediyorsa doz tekrarlanır.
LİDOKAİN: Nabızlı VT varsa lidokain 1-1.5 mg/kg
bolus 1-4 mg/dk infüzyon
Çocukta 1 mg/kg bolus 20-50Mikrogr/kg/dk infüzyon
Olay devam ederse 3 mg/kg max. Doz olacak
şekilde devam edilir.
12
• Amiodoron kardiyotoksisiteyi
artıracağından kullanılmaz
• ARINDIRMA:
Mide yıkanması: 10 mg/kg üzerinde alındığı
biliniyorsa yapılır.
Aktif kömür : erişkinlerde 50 gram,
çocuklarda 25 gram bilinç durumuna göre
verilir.
13
Antiepileptik ilaçlar
• Tedavi dozlarında bile zehirlenme olabilir.
• En sık: karbamezapin (tegretol 200mg
tab.)
• Tok.doz: 50mg/kg mg üstü
• Valproik asit (depakin 500 mg tab.
Convuleks 300mg)
• Tok.doz: 60 mg/kg üstü
• Fenitoin (eptantoin, depakin 100 mg)
• 20 mg/kg üstü
14
Karbamezapin
•
•
•
•
•
•
Bulantı, ishal, sinüs taşikardisi.
EKG de PR, QRS, QT uzaması
Konvülsiyon, hipertermi, myozis,
Koma ,solunum durması
Hipotansiyon, taşikardi
miyoklonus
15
Valproik asit
• Ataksi, diskinezi, nistagmus, çift görme,
dizartri
• Bulantı, kusma
• Beyin ve akciğer ödemi
• Koma ve solunum durması
• Hipo-hiper glisemi
16
Fenitoin
•
•
•
•
•
•
•
Sersemlik, letarji
Reflekslerde artış
Hipotansiyon
Bradikardi
Sanrılar (halüsinasyon)
Solunum durması
koma
17
Tedavi
• Gerekiyorsa temel ve ileri yaşam tedavisi.
• Hipotansiyon varsa:
10-20ml/kg SF, yanıt alınamıyorsa dopamin
düşün
Konvülsiyon :
Hava yolu güvenliğini sağla, O2 ver
Diazepam. Erişkin 5-10 mg max 30 mg
5 yaşa kadar 0.1-0.3 mg/kg
5 yaş üstü 1-2 mg en çok 10 mg
Midazolam: 0.1-0.2 mg/kg verilir
18
Arındırma
•
•
•
•
Antiepileptik ilaçların antidotu yoktur.
Hasta kusturulmaz.
Aktif kömür
Karbamezapin zehirlenmesinde EKG de
QRS uzaması varsa sodyum bikarbonat
1 Meq/kg (5-10 dak) SF veya DEX içinde.
19
Antikolinerjik ilaçlarla zehirlenmeler
•
•
•
•
•
•
•
Bazı mantarlar
Trisiklik antidepressanlar
Antihistaminikler
Antipsikotikler
Atropin
Toksik doz
Değişkendir. Bulgulara bağlı
değerlendirilir.
20
Antikolinerjik sendrom
•
•
•
•
•
•
•
•
Sıcak, kuru, kırmızı deri
Midriyazis, bulanık görme
Deliryum
Taşikardi
Hipertansiyon
koreatetoik hareketler
Miyoklonik nöbetler
yaşlılarda :bilinç bozukluğu, sanrılar,
paranoya
• Ciddi zeh. Hipotansiyon, koma, sol.
Yetmezliği.
21
Tedavi
•
•
•
•
Konvülsiyon
Hipotansiyon
Nabızlı ve nabızsız VT
Hipertermi
•
ARINDIRMA
• Kusturulmaz
• Aktif kömür yararlıdır.
22
Beta blokerler
• - inotrop
• - kronotrop
• Propranolol Na kanallarını bloke ederek
kalbi ileri derecede baskılar.
• Nitratlar yada diüretiklerle beraber
kullanıldığında normal dozlarda bile toksik
etki oluşabilir.
23
•
•
•
•
•
•
Metaprolol (beloc)
Propranolol (dideral)
Asebutolol (prent)
Atenolol (nortan, tensinor, tenoretic)
Sotalol (darop, talozin)
v.s
24
Belirti ve bulgular
•
•
•
•
•
•
Hipotansiyon
Bradikardi
A-V blok
Ventriküler ileti bozukluğu
KKY
Asistoli
25
TEDAVİ
• HİPOTANSİYON: 20ml/kg yanıt
alınamıyorsa Dopamin 5-20 Mgr/kg/dak.
• Bradikardi: erişkinde en çok 3 mg, çocukta
max 1 mg
• Ekg de QRS 0.10 sn uzunsa 1Meq/kg
infüzyon
• VT varise amiodoron veya lidokain
26
Organo fosfatlı böcek öldürücüler
• Merkezi ve otonom sinir sisteminde
sinapslar ve sinir kas kavşağında asetil
kolinesteraz enzimine geri dönüşümsüz
bağlanırlar. Ve asetil kolin birikir.
•
akut alımda her miktar toksik kabul
edilir.
• Zehirlenme deri yoluyla alınmışsa toksik
etki 2-3 güne kadar gecikebilir.
27
Belirtiler
MUSKARİNİK ETKİ:
Miyozis
Bradikardi
Bronkospazm
Bronş salgısında artma
Tükrükte artma
Göz yaşarması
Burun akıntısı
Terleme
Kusma
ishal
28
•
•
•
•
•
•
NİKOTİNİK ETKİLER:
Midriyazis
Taşikardi
Hipertansiyon
Kas krampları
Solunum felci
29
•
•
•
•
•
•
MSS ETKİLERİ:
Ajitasyon
Dalgınlık
Delirium
Konvülsiyon
koma
30
Tanı
• Alınma öyküsü, belirti ve bulgulara göre
tanı konur.
• Bazen sarımsak benzeri koku
• ishal, ter, gözyaşı salgılarında artma
• Solunum sıkıntısı
• Miyozis
olan bütün vakalarda organofosfat
düşünülmelidir.
31
Tedavi
• Tedaviye oldukça erken başlanmalı.
• Maskesiz ve eldivensiz yaklaşma
• ATROPİN
• Muskarinik belirtilerin egemen olduğu
organofosfatlı zehirlenmeler içindir.
• Nikotinik belirtileri düzeltmez.
• Etkisi 3-4 dak. Başlar 12-16 dak. En üst
düzeydedir.
32
Şüphe varsa
• Öykü güvenilir değilse Atropin testi yapılır.
• Erişkin : 1mg çocukta 0.25 mg ıv –ım
• 5 dak. İçinde kalp hızı 20-25/dak . Artması
ve yüzde kızarıklık oluşması durumunda
organofosfatlı zehirlenme olmadığı kabul
edilir.
33
DOZ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ERİŞKİN: 1.5-3 mg ıv 3-5 dak. Yinelenir.
Sürdürme dozu: 0.02-0.08 mg/kg/saat.
ÇOCUK :0.05 mg IV 3-5 dak. Yinelenir
Sürdürme dozu: 0.02-0.08 mg/
ATROPİNİZASYON BELİRTİLERİ
Bronş salgısının azalması
Kalp hızının 80/dak üzerine çıkması
Normal pupil
Aksilla kuruluğu
Sistolik BP 80 mmHg’ nin üzerinde olması
34
Pralidoksim
• Nikotinik ve MSS belirtili OP
zehirlenmelerinde etkili.
• Erişkin : 1-2 gr,100 ml SF içinde 15-30 dak.
Yada 30mg/kg bolus.
• Çocuk: 20-40mg/kg(en çok 1 gr.) 100mlSF
15-30 dak.
ARINDIRMA:
Giysiler çıkarılır, saçlar, tırnak altları ve tüm
vücut bol sabunlu suyla yıkanır. Göze bulaş
var ise 15 dak. Yıkanır.
Ağız yolu ile alınmışsa 1 saat içinde mide
yıkanır ve aktif kömür verilir.
35
Karbon monoksit
Şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik,
Görme kaybı
Unutkanlık,
Bulantı kusma
Göğüs ağrısı
Ritim bozukluğu
Bayılma
Letarji
İnme
nöbet
Koma
Solunum durması
36
Tedavi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ortamı değerlendir.
Lamba yakma
Havalandır
Vakaları dışarı taşı
Müdahale et
OKSİJEN
% 100 Geri dönüşümsüz maske ile
TRANSPORT
PULS OKSİMETREYE GÜVENME.
37
38
ÖZET
•
•
•
•
ÇEVRE GÜVENLİĞİ
TYD VEYA İYD
FM-ANAMNEZ(TRAVMA)-114
HASTAYA YAKLAŞIM VE
DEKONTAMİNASYON
• TAKİP
• MİDE YIKANMASI-AKTİF KÖMÜRKUSTURMA
• NAKİL
39