Bilgili Ol Bağımlı Olma Projesi ÖĞRETMENLER İÇİN

ANTALYA ŞUBE BAŞKANLIĞI

Esrar

• • • Esrar hint kenevirinden elde edilen bir maddedir. Esrar sigara tütünü ile karıştırılır ve sigara yapılarak içilir. Esrara genellikle ot, joint veya marihuana adı verilir. Esrar içildiği zaman bir sarhoşluk hali yaratır. İçen kişinin gözleri kanlanır, konuşması ve dengesi bozulur.

Esrar resimleri

Esrar

• • • • Esrar sık ve fazla içildiği zaman bağımlılık yapar. Başka maddelere göre bağımlılık yapma potansiyeli düşük olmakla beraber, esrar da bağımlılık yapar. Esrar kişinin öğrenme kapasitesini azaltır, tembellik yapar. Esrar kullananlarda şizofreni görülme riski kullanmayanlara göre 7 kat fazladır.

Esrarın serbest bırakılması, esrar içenlerin eroin gibi başka maddeleri kullanmaması içindir.

Uçucu maddeler

• • • • • Tiner, bali gibi yapıştırıcılar, benzin, aseton gibi maddeler uçucu madde kapsamında değerlendirilir. Bunlar genelde bir beze emdirilir veya bir torbaya doldurulur ve buharı içe çekilerek kullanılır.

Bağımlılık yapıcı etkisi fazladır. Doğrudan beyne zarar gösterir ve gencin öğrenme, yargılama gibi yeteneklerini bozar. Belirgin bir kokusu vardır ama kokusu anlaşılmaması için gençler bu maddeleri kullandıktan sonra sakız çiğnemekte veya alkol almaktadırlar.

Ecstasy

• • • • • • Ecstasy haplar şeklinde satılır. İçen kişilerde enerji artışı ve yakınlık hissi oluşturur. Bu nedenle genelde diskolar, partilerde veya barlarda kullanılır. Etkisi 6-12 saat kadar sürer. Pıt, mitsubishi, çılgın max, roket gibi adları vardır.

Ecstasy bağımlılık yapar ve kişi onsuz eğlenemez hale gelir. Kalp veya böbrek yetmezliği olanlarda ani ölümlere neden olabilmektedir.

Ecstasy Resimleri

Eroin

• • • • • • Açık kahverengi bir toz şeklindedir. Sigaraya sarılabilir, buruna çekilebilir, damar içine verilebilir veya dumanı içe çekilebilir.

Çok şiddetli ve hızlı bağımlılık yapar. Kullanan kişinin göz bebekleri küçülür. Alınmadığı zaman burun akıntısı, halsizlik, uykusuzluk, kas ağrıları ve kramplar görülür.

Yüksek dozda alındığında ölüme neden olabilir.

Eroin resimleri

Piyasa eroini Saf eroin

İlaç Olarak Kullanılan Ancak Bağımlılık Yapabilecek Maddeler • • • • • • Eczanelerde yeşil ve kırmızı reçete ile satılan ilaçlardır.

Diazem, Nervium, Xanax, Tranxilene, Ativan, Rivotril, Akineton ve Rohypnol gibi...

Alındıkları zaman rahatlama ve gevşemeye yol açarlar. Reflekslerde zayıflama ve uyku hali belirir. Alkol ile alındıklarında etkileri daha da artar.

Yoksunluk tabloları hayatı tehdit edici olabilir.

İlaç Olarak Kullanılan Ancak Bağımlılık Yapabilecek Maddeler • • • • Eczanelerde yeşil ve kırmızı reçete ile satılmayan bazı ilaçlarda bağımlılık yapabilir.

Aferin, Tantum ve Lomotil gibi...

Ciddi bağımlılık yapabilirler.

Yoksunluk belirtileri gözlenebilir.

Önleyici ve Risk Yaratan Faktörler Nedir?

Önleyici Faktörler

• • • • • • Güçlü ve pozitif aile bağları, Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve neler yaptıklarından haberdar olması, Aile içi kuralların açık olması ve herkesin bunlara uyması, Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları, Okulda başarılı olma; okul, klüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ, Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme.

Risk Yaratan Faktörler

• • • • • • • • Ruhsal sorunları ya da bağımlılığı olan ebeveynin bulunduğu kaotik aileler, Doğru olmayan yetiştirme yolları, Ebeveyn-çocuk arasında bağlanma ve ilgi eksikliği, Sınıfta aşırı utangaçlık ya da şiddet içeren davranışlar, Okul başarısında düşüş, Sosyal becerilerin zayıf olması, Sapkın davranışlar sergileyen arkadaşlarla “takılma”, Okul, iş, aile ortamlarında uyuşturucu kullanımının onaylanması.

Çocuklar Neden Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeleri Kullanmaya Başlıyorlar?

Madde kullanmaya başlama nedenleri

• • • • • • Arkadaş baskısı Merak Sorunlara çözüm aramak Sorunlardan kaçmak Beğeni toplamak Eğlenmek % 23.3

% 29.4

% 27.1 % 26.0

% 24.3

% 25.9

Madde Kullanan Kişiyi Öğretmen Nasıl Anlar?

 Dikkati yoğunlaştırmada güçlük çeker.

 Sözel iletişiminde farklılaşma gözlenebilir.

 Hafif uykulu, halsiz ve yorgun gözükebilirler.

 Daha sinirli olabilirler.

 Okula devamı azalmaya, başarısı düşmeye başlar.

 Kendisine olan özeni azalabilir, çevre ve arkadaşlar eski önemlerini yitirebilirler.  Okuldaki arkadaş grubu değişebilir.

 En kesin yöntem kan ve idrar testleridir.

“Belki kullanabilirim” “Korkuyorum ve merak ediyorum” “Bir kereden bir şey olmaz”

Bağımlılık süreci

“Ben bağımlı olmam, istersem bırakırım” “Bıraktım, bir daha başlamam” “Artık bırakacağım” “Bir daha asla!” “Bırakmak zorundayım” “Bu meret bırakılmaz ki!”

Bağımlı kişide..

• • • • • • Madde kullanımını kontrol etmekte güçlük çekme, Giderek kullanılan maddenin dozunun artırma, Zarar vermesine rağmen madde kullanmaya devam etme, Aile, iş ve çevre ilişkilerinde bozulma, Başarısız bırakma girişimleri, Bıraktığı zaman ruhsal ya da fiziksel yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması (huzursuzluk, uykusuzluk vb) gözlenebilir.

Öğrencilerin madde kullanmaya başlamasını önlemek için neler yapabilirsiniz?

Yapılması gerekenler

Rolünüzü “iyi” oynayıp, “model” olabilirsiniz...

Öğretmen Anne Baba Çocuk Eş

Örnek olun

“Sigara zararlıdır çocuklar!”

Dinleyin

“Anlat, anlat dinliyorum”

Öğrenmesine yardım edin

“Şunları oku, gel...”

“Hayır” demesini öğretin

Onunla Konuşmaktan Çekinmeyin

“Bedeninin buna nasıl tepki vereceğini bilmiyoruz, bazı insanlar çok çabuk bağımlı olabilir; ya da çok hasta olabilirler, bu kişiden kişiye değişen bir durumdur.”

Yapılmaması gerekenler

Konferans vermeyin

“evladım, bütün dünya biliyor, sen hala...”

Tehdit etmeyin

“Eğer dediğimi yapmazsan...”

Sorgulamayın

“Kim, nerede, nasıl, niçin, ne zaman, neden...”

Teşhis koymayın

“Bence sen...”

Emir vermeyin

“Ne diyorsam onu yap, soru sorma”

İyi bir öğretmen olarak YAPABİLECEKLERİNİZ ....

• • • • • Sorunu küçümsemeyin “Benim sınıfımda böyle şey olmaz” Ön yargılarınızın farkında olun.

Bilgi sahibi olun.

Açık, samimi ve inandırıcı olun.

Konuşması için bir fırsat verin.

• • • • • • Genellemeler yapmaktan kaçının.

Söylediği şeylere ani tepki vermeyin.

Korkularınıza dayanarak konuşmayın.

Özendirmemeye dikkat edin.

Merakı arttırmayın.

Öğüt vermeyin.

HER YAŞA GÖRE FARKLI ÖNLEME YÖNTEMLERİ GEREKLİ

Önleme: Okul öncesi

Onaylamalarınızın büyük ödül değer taşıdığı ve öğretilerinizin şartsız bir bağlılıkla alındığı dönemdir…

Önleme: Okul Öncesi

• • • • • • Örnek olun.

Zararlı maddeleri tanıtın.

Hem kendi başına hem de bir başkasının vereceği ilaçları almamasını öğretin.

Karar verme alışkanlığını kazandırın.

Zararlı –yararlı yiyecekleri tanıtın.

Kendi sağlığına ilişkin girişimlerini övün.

Önleme: İlköğretim

Zihinsel ve sosyal becerilerinin geliştiği bir dönemdir

Önleme: İlköğretim

• • • • • Kurallara uymayı öğrenmelerini sağlayın.

Sağlıklı olmanın önemini gündeme getirin.

Sigara ve alkolün zararlarından bahsedin.

Reklamlarda satış için izlenen yolları açıklayın. “Hayır” demesini öğretin.

Önleme: Ergenlik

Arkadaş gruplarının ve onların değerlerinin büyük değer taşıdığı ve belirleyici olduğu bir dönemdir

Önleme: Ergenlik dönemi...

• • • • Sınıf içindeki gruplaşmalara ve grupların niteliklerine dikkat edin.

Maddeler ve olumsuz etkileri hakkında korkularınıza değil, gerçeklere dayalı bilgilere dayanarak konuşun. Kendilerini ifade etmeleri için fırsatlar yaratın.

Sorumluluklarını alması için destekleyin, sınıf içinde görevler verin.

Önleme: Ergenlik dönemi...(2)

• • • • Maddelerin sağlığı, görünüşü, spor ve diğer aktiviteleri üzerinde nasıl etki yapacağını vurgulayın. Kurallarınızda tutarlı olun. “Hayır” demesini öğretmeye devam edin. Spor ve diğer sosyal faaliyetlere (sinema, tiyatro, resim, müzik vb) yönlendirin.

Madde eğitiminde yararlanacağız yollar...

• • • • • Madde kullanımının bireyin tüm yaşamını (kişilik, sağlık, ekonomik, okul, arkadaş ve aile) etkilediğini, Bağımlılığın ömür boyu sürdüğünü, Arkadaş baskısına karşı nasıl tepki verileceğini, Sağlıklı bir yaşamın nasıl korunacağını, Sorunları çözmek için başka yollar olduğunu anlatın

Yaklaşım

Sigara içtiğinden şüphelendiğinizde...

• • • Nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri hakkında konuşun.

Sınıf içindeki konuşmalarınız ona değil, üçüncü şahsa yönelik olsun.

Sınıf içinde sigara ve etkileri başlıklı bir tartışma düzenleyin.

İçerken yakaladığınızda...

• • •

Gerilimi azaltın.

“Aa, sigara mı içiyorsun?”,

Kuralları hatırlatın.

“Biliyorsun okulda içmek yasak, bu yüzden ceza alabilirsin...”

Kararın sorumluluğunu ona verin.

“Paketi bana verebilirsin ya da içebilirsin, ama kuralları biliyorsun karar senin.”

Alkol

• • • • • • Azı karar, çoğu zarar !?

Burnuna içme, ağzına iç! Adabıyla iç!

Yavaş içilir Seyrek içilir Yiyecekle ve bol suyla içilir Hayatında en az bir kez sarhoş olma oranı %58

Madde kullanan öğrenciye nasıl yaklaşabilirsiniz?(1) • • Onu etiketlemekten kaçının, çünkü “kullanıcı olarak” etiketlenen öğrenciye yaklaşmak çok zordur

“Keş bu...”

Önyargılarınızın farkına varın, böylece iletişimi aksatma olasılığını azaltırsınız “Bunlar iflah

olmaz”

Madde kullanan öğrenciye nasıl yaklaşabilirsiniz?(2) • • • • Eğer öğrenci maddenin etkisi altında ise onunla bu durumda konuşmanın yararı olmaz.

Kendinizi hazır hissetmeden onunla konuşmayın. Öfke duyabilirsiniz, sakinliğinizi korumaya çalışın. Kendinizi onun yerine koymayı deneyerek onun düşünce, yaşantı ve korkularını anlamaya çalışın.

Madde kullanan öğrencinin anne-babasına nasıl yaklaşabilirsiniz?

• • • • • Eğer sadece şüpheleniyorsanız önce kuşkularınızı destekleyecek bilgiler edinin.

Konuşmanın özel olduğunu ve mutlaka gelmeleri gerektiğini dile getirin.

Size güvenmelerini sağlayın. Gencin evdeki davranışları, arkadaşlarıyla ilgili bilgi alın.

Geldiklerinde genel olarak madde bağımlılığından söz ederek konuya girin.

Genç hakkındaki endişelerinizi ve bunları destekleyecek bilgilerinizi aktarın.

Acil Durumlarda ...

• • • • • • Soğukkanlılığınızı koruyun.

Sakinleştirmeye ve ona güven vermeye çalışın. Eğer bilincini kaybetmişse yan yatırın ve soluk aldığından emin olun.

Gerginlik hali ya da tepkisizliği devam ederse acil servisi (112) arayın.

Kullandığı ilaçları, maddeleri ya da tozları toplayın ve doktoruna verin. Ailesine haber verin.

Disiplin Cezaları

 İlköğretimde disiplin kuruluna verilmemektedir.  Ortaöğretimde;  Sigara içmeye: Uyarma, kınama, mahrumiyet  Uyuşturucu ve alkol kullanma: Tasdikname ile uzaklaştırma Uyuşturucu madde ticareti: Sürekli uzaklaştırma cezaları verilir.

 Eğer öğrenci iyileşmeyi taahhüt eder ve buna dair kağıt imzalarsa disiplin cezası ertelenir. Bunu reddederse aileye haber verilir ve disiplin cezası uygulamaya konur.

 Bağımlı kişi hakkında takibat başlatılmadan tedavi isteğinde bulunursa hakkında kanuni işlem yapılmaz.

Disiplin Cezaları

• • • •

Öğretmen bir öğrencisinin madde kullandığından şüpheleniyor ya da bundan emin ise;

Çocukla kendisi konuşup onu yönlendirmeye çalışabilir ya da durumu direkt olarak idareye değil rehber öğretmene bildirir.

Rehber öğretmen;

görüşmesinde çocuğa okulda karşılaşabileceği problemleri anlatarak yardım alması için ikna etmeye çalışır, çocuğun izni dahilinde aileye bilgi verir, eğer konu idareye intikal etmiş ve çocuğun ceza alması gündemdeyse iyileşme taahhüdü imzalaması için onunla görüşür.

Sık Sorulan Sorulara Yanıtlar

1.

Bağımlılığın irade ile ilgisi yoktur. Hiç kimse yola “Ben bağımlı olacağım!” diye çıkmaz.

2.

Uyuşturucu olarak sadece Esrar Hollanda da, diğer uyuşturuculara geçişi engellemek için serbesttir.

3.

Bağımlılık tam olarak iyileşmez ama düzelir. Bağımlılık ömür boyu süren bir hastalıktır.

4. Uyuşturucu herkesi farklı etkiler. Etkilerin ortaya çıkış süresi ve yoğunluğu bireyler arası farklılık gösterir.

5.

Bir kere denemekle ya da ara sıra kullanmakla bağımlı olunur. Bağımlılığın ilk adımı bir kere kullanmaktır.

6.

Bağımlılık potansiyeli düşük olmakla beraber esrar da bağımlılık yapar.

7.

Maddelerden bahsetmek kullanımı teşvik etmez. Hayır, çocukların bakış açınızı öğrenmelerini ve doğru bilgilenmelerini sağlar.

8.

Herkes bağımlı olabilir.

9.

Her madde bağımlılık yapabilir.

KATKI VE DESTEKLERİ İÇİN

TEŞEKKÜR EDERİZ

T.C.

ANTALYA VALİLİĞİ T.C.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ T.C.

ANTALYA B.ŞEHİR BELEDİYESİ T.C.

ULUSLAR ARASI ANTALYA ÜNİVERSİTES İ T.C.

ANTALYA İL EMNİYET MD.ĞÜ T.C.

KREDİ VE YURTLAR K.

ANTALYA BÖLGE MD.ĞÜ T.C.

ANTALYA ORMAN BÖLGE MD.ĞÜ T.C. ANTALYA İL AİLE VE SOS.

POLİTKA.MD.ĞÜ T.C.

ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MD.ĞÜ T.C.

ANTALYA İL MÜFTÜLÜĞÜ T.C.

ANTALYA İL SAĞLIK MD.ĞÜ T.C.

ANTALYA TRT MÜDÜRLÜĞÜ T.C.

KEPEZ BELEDİYE BŞK.ĞI T.C.

MURATPAŞA BELEDİYE BŞK.ĞI T.C.

KONYAALTI BELEDİYE BŞK.ĞI T.C.

T.C.

DÖŞEMEALTI BELEDİYE BŞK.ĞI ANTALYA HALK EĞİTİM MERKEZ MÜDÜRLÜKLERİ