MUHTASAR HACC REHBERİ
Download
Report
Transcript MUHTASAR HACC REHBERİ
MUHTASAR
HACC REHBERİ
HACC NEDİR?
İbadet maksadıyla hac
mevsiminde Kâbe'yi
ziyaret etmeğe Hac denir.
Hac mevsiminin dışında Kâbe ziyaret edilirse Umre adı
verilir. Hac ibadeti, İslam'ın beş şartından biridir. Farz-ı ayn
dediğimiz kuvvetli farzlardan olup, kitap ve sünnet ile
sabittir.
Haccın farz olmasının Kitaptaki yeri Al-î İmran suresinin
97. ayetidir.
َو ّ ه ّلِل عَ ََل النَّ ّاس ّح ُّج الْ َبيْ ّت
َم ّن ا ْس َت َطا َع الَ ْي ّه َس ّبي ًال َو َمن
ِ
َك َف َر فَا َّن هللا غَ ّ ٌِّن َع ّن الْ َعالَ ّم َي
ِ
Yolculuğuna gücü yetenlerin
haccetmesi, Allah’ın insanlar
üzerinde bir hakkıdır. Kim
inkâr ederse (bu hakkı
tanınmazsa), şüphesiz Allah
bütün âlemlerden müstağnidir.
(Kimseye muhtaç değildir, her
şey O’na muhtaçtır.) (Al-î
İmran,7/ 97.)
Sünnetteki yerini de, Ibn-i Ömer'den rivayet edilen şu hadisi
şerifle bulmaktayız:
Kelime-i şahadet getirmek,
" İslam dini
beş temel
üzerine bina
edilmiştir:
Namaz kılmak,
Oruç tutmak,
Zekât vermek,
Hacca gitmektir."
HACC İLE İLGİLİ HADİS-İ
ŞERİFLERDEN BAZILARI
Üzerine hac farz olup da,
yerine getirmekte
vurdumduymazlık
edenlere, sevgili
peygamberimizin öğütleri
yanında çok ağır
benzetmeleri bulunmakta
ve şöyle buyurmaktadır:
"Üzerine hac farz olup da
onu yerine getirmeyenler,
Hıristiyan veya Yahudi
ölümüyle ölürler." [Hz. Ali
(r.a.)'den]
ّ َّ َ َّس ْع ُت ُرسو َل: َو َع ْن ُه قا َل
الِل
ُ َ هللا عَلَ ْي ّه َوس ََّّل ي
« ْمن: قول
ُ َص هَل
ر َجع، َول َم ي ْف ُس ْق، جحَّ فَ ََّل ْيرفُ ْث
متفق عليه
ٌ . » َك َيو ّم َوَلتْ ُه ُأ ُّم ُه
Yine Ebû Hüreyre radıyallahu
anh dedi ki, ben Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem'in
şöyle buyurduğunu işittim:
"Kötü söz söylemeden
ve büyük günah işlemeden
hacceden kimse, annesinden
doğduğu gündeki gibi günahsız
olarak (evine) döner."
Buhârî, Hac 4, Muhsar 9, 10;
Müslim, Hac 438. Ayrıca bk.
Tirmizî, Hac 2; Nesâî, Hac 4;
İbni Mâce, Menâsik 3
امر َأ ًة قال َ ْت
َ َو َع ْن ُه أ َّن-1282
ّ َّ اي َر ُسو َل:
ا َّن فَريضَ َة، الِل
ّ َّ
، احلج
الِل عَل ّع َبا ّد ّه يف ّه
ْ َأد َْر
ال، كت أيب َش يخ ًا َك ّبري ًا
يَثبُ ُت عََل َّالرا ّح َ َّل َأفَأْ ُح ُّج
. » « نعم: َعن ُه ؟ قال
.متفق علي ّه
ٌ
1282. Yine İbni Abbâs radıyallahu
anhümâ'dan rivayet edildiğine göre
bir kadın:
- Ey Allah'ın Resulü! Hac farîzası
hakkındaki Allah'ın emri, babamın
hayvan üzerinde duramayacak kadar
yaşlı olduğu bir döneme denk geldi.
Onun yerine ben haccedebilir miyim?
dedi. Hz. Peygamber:
- "Evet, haccedebilirsin" buyurdu.
Buhârî, Hac 1, Cihâd 154, 162, 192,
Edeb 68; Müslim, Hac 407,
Fedâilü's-sahâbe 135, 137. Ayrıca bk.
Ebû Dâvûd, Menâsik 25; Nesâî, Hac,
22, 23, Kudât 9, 10
، ريض هللا َع ْْنَا، َو َع ْن عَائّ َش َة-1279
نَرى ا ّجلهَا َد، قُلْ ُت اي َر ُسو َل ا َّلِل: قَالَ ْت
« : أفَال ُُنا ّهدُ ؟ فَ َقا َل، العمل
ّ َأفضَ َل
مرب ٌور » روا ُه
ُ َح ٌّج: ل ّك ْن َأفضَ ُل ا ّجلهَا ّد
. بخاري
ُّ ال
Âişe radıyallahu anhâ şöyle
dedi:
- Ey Allah'ın Resulü! En üstün
amel olarak cihadı görüyoruz.
Biz hanımlar cihad etmeyelim
mi? dedim. Peygamber
aleyhisselâm:
- "Fakat (sizin için) cihadın en
üstünü, hacc-ı mebrûrdur"
buyurdu.
Buhârî, Hac 4, Sayd 26, Cihâd 1
ّ َّ و َع ْن ُه َأ َّن رسو َل-1278
هللا عَلَ ْي ّه
ُ الِل َص هَل
« ال ُع ْم َرة اىل ال ُع ْم ّرة َكفَّار ٌة ملا: قا َل، َوس ََّّل
» جزا ٌء االَّ اجلَنَّ َة
َ احلج امل َ ُرب ُور لَيس ُهل
ُّ و، بيْْنُام
. متفقٌ علي ّه.
" 1278. Yine Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle
buyurdu:
"Umre ibadeti, daha sonraki bir umreye kadar işlenecek
günahlara kefârettir. Mebrûr haccın karşılığı ise, ancak
cennettir."
Buhârî, Umre 1; Müslim, Hac 437. Ayrıca bk. Tirmizî, Hac
88; Nesâî, Menâsik 3, 5, 77; İbni Mâce, Menâsik 3
HACC VE UMRE
1) Hacc-i İfrad
Hacc’ın
Çeşitleri
1) Hacc-ı Temettü
1) Hacc-i Kıran
1. Hacc-i İfrad: Umresiz yapılan Hac demektir.
Şöyle niyet edilir:
Allahım, ben hac yapmak istiyorum,
bunu bana kolaylaştır ve kabul et.
Bu hacda kurban yoktur. Diğer iki hac çeşidinde kurban
kesmek vaciptir.
2. Hacc-i Temettü:
Hac mevsiminde, ayrı ayrı ihramla,
hem hac hem de umre yapmaktır.
Şöyle niyet edilir:
Allahım, ben umre yapmak istiyorum,
bunu bana kolaylaştırarak kabul et.
Umre ihramından çıktıktan sonra bir kaç gün ara ile tekrar
hac ibadetine niyet edilir.
3. Haccı Kıran:
Hac mevsiminde, tek ihram ile hem Hac,
hem de Umre ibadetini yapmaya denir.
Şöyle niyet edilir:
Allahım, ben Hacc ve umreye niyet
ettim, bunu bana kolay kıl ve kabul et.
Hac çeşitlerinden birisine niyet eden hacı adaylarının ilk
öğreneceği dua Telhiye'dir.
Sözleri şöyledir:
ك إِ َّن
َ ك لَبَّ ْي
َ َيك ل
َ ك ََل َش ِر
َ ك لَبَّ ْي
َ ك اَللَّ ُه َّم لَبَّ ْي
َ لَبَّ ْي
ك
ْ
َ َيك ل
َ ك ََل َش ِر
َ ك َوالْ ُم ْل
َ َت ل
َ اْلَ ْم َد َوالنِّ ْع َم
"Lebbeyk. Allahümme Lebbeyk, Lebbeyke lâ şerike leke
lebbeyk, Innel hamde Vennimete leke Velmülke laşerike lek"
Manası:
Mevlam. Davetine uyarak sana
geldim. Senin esin ve ortağın yoktur.
Mülk ve nimet senindir. Hamdı
sanadır. Şerikin yoktur. İhrama
girdikten ve niyet yapıldıktan sonra
hacı adayı bu telbiyeyi sık sık
okuyacaktır.
• Haccın farzları, birisi şart ikisi rükün olmak üzere üçtür:
1) İhrama girmek (şarttır),
2) Arafatta vakfe,
3) Ziyaret tavafı.
1. İhram:
150 x 120 ebadında iki beyaz havlu
parçasıdır. Mekke'ye muayyen
uzaklıktaki Mikat adı verilen
mahallerden niyet ederek Telbiye
ile ihrama girilir.
Kadınlar kendi elbiseleriyle niyet
ederek ihrama girmiş olurlar.
İhrama giren kimse için bazı iş ve
davranışlar yasaktır. Bunlara "ihram
yasakları" denir.
İhram Yasakları
Bu yasaklar ihrama girildiği andan, yani
niyet ve telbiye anından itibaren başlar,
ihramdan çıkıncaya kadar devam eder.
İhramlı kimsenin "ihram yasakları" na
uyması vaciptir. Yasakları ihlal
edenlere, yasağın çeşidine ve ihlal
biçimine göre değişen cezalar gerekir.
İhramlı için yasak olan şeyler şunlardır:
1) Cinsel ilişkiye girmek veya buna götürecek her tür
davranışlarda bulunmak.
2) Şehevi duyguları tahrik edici şeyleri konuşmak.
3) Tırnak kesmek,
4) Saç sakal tıraşı olmak,
5) Vücudun herhangi bir yerinden kıl koparmak veya kesmek,
6) Saç sakal ve bıyıkları yağlamak, boyamak,
7) Saçlara biryantin veya jöle sürmek,
8) Kadınlar oje ve ruj kullanmak,
9) Vücuda veya ihram örtüsüne koku sürmek ve parfüm
kullanmak.
10) Elbise giymek,
11) Başı ve yüzü örtmek,
12) Eldiven, çorap, topuklu ayakkabı giymek.
13) Kadınlar normal giysilerini çıkarmazlar. Ancak
ihram süresince yüzlerini açık bulundururlar.
14) Harem denilen bölgenin (Mekke ve çevresinin)
bitkilerini kesmek, koparmak. (Harem bölgesinin
bitkilerini kesmek, koparmak ihramsız olanlar için de
yasaktır.)
15) Başkalarına zarar vermek,
16) Kavga etmek,
17) Sövmek, kötü söz ve davranışlarda bulunmak.
Usulüne göre ihrama giren hacı adayları, ihram yasaklarına
riayet ederek,
telbiye,
tekbir,
tehlil ve salavat-ı şerife söyleyerek, Mekke’ye ulaşırlar.
Harem bölgesine ulaştıklarından dolayı dua ederler.
Evlere yerleşip dinlendikten sonra fazla vakit geçirmeden
telbiye ve tekbir getirerek Harem-i Şerif’e giderler.
Kabe’yi görünce telbiyeyi kesip tehlil ve tekbirlerle dua
ederler.
Daha sonra "Umre tavafı" nı yaparlar.
1. Tavaf:
İhrama girmiş olan hacılar, Mekke'ye geldikleri zaman,
doğru Kâbe'yi tavafa giderler.
Sadece hacc-ı ifrada niyet eden hacılar Kudum Tavafi'na,
Hacc-ı Temettü ve Hacc-ı Kırana niyet eden hacılarda
Umre Tavafı’na niyet ederler.
Tavaflarda Kâbe sol tarafa alınarak,
Hacerül-Esved'den başlanır. Yedi
defa dönülür. İlk üç dönüşte remel
yapılır. (Kısa adımlarla canlı
yürümektir.) Sonunda sa'y olan
tavaflarda remel ve iztiba (sağ
omuzu açmak) yapılır. Her tavafta
yapılmaz)
Her dönüşe bir şavt denir. Her
şavtın duası vardır. Bilinmezse
bildiğiniz bir duayı okuyarak
tavaf edilir.
Hacerül-Esved'in
karşısına gelinince:
"Bismillahi Allahu
ekber" diyerek elle
selamlanır veya
dokunulur.
Tavaf bittikten sonra İbrahim makamına yakın bir yerde iki
rekât namaz kılınır. 1. rekâtta Kâfirun suresi. 2. rekâtta Îhlas
suresi okunur. Zemzem içilir ve Umrenin sa'yina geçilir.
Sa'y: (Vacibtir) Safa ve Merve arasında yedi kere
yürümektir. (Yedi tur değildir.) İki yeşil direk gelince canlı
bir şekilde yürürler buna Hervele denir. Sa’y, Sefa’da
başlar Merve’de biter.
Hacc-ı Temettu‘ya
niyet edenler traş olarak
ihramdan çıkarlar.
Arefeden bir gün önce
tekrar ihrama girerler.
Hacc-ı İfrad ve
Hacc-ı Kıran'a niyet
edenler Bayramın birinci
günü taş attıktan sonra
kurban kesilinceye kadar
ihramda kalırlar.
HACC’IN YAPILIŞ ŞEKLİ
Arafat: Mekke şehrine takriben 30 km uzaklıkta bulunan bir
yerdir. Burada arefe günü güneşin doğuşundan, batışına kadar
bulunmak farzdır.
Arafat'ta vakfeye durmayan kişi hac ibadetini yapmamış olur.
Burada bol bol dua, zikir ve ibadet yapılır. Duaların, isteklerin
kabul edildiği kutsal bir yerdir.
Ovanın ortasına yakın bir yerde “Cebelû-r rahme" denilen
bir tepe vardır. Bu tepe civarında dua etmek sevaptır.
Güneş battıktan sonra «Meş‘aril
Harem» denilen mescidin yanına, yani
Müzdelife'ye gelinir. Burada akşam ve
yatsı namazları beraberce kılınır. Bu
mahalde de bol bol zikir yapılır.
Mina'da atılacak taşlar buradan toplanır.
Sabah namazından sonra isteyen Mina'daki çadırlarda kalır,
isteyen de Mekke'deki evine gider. Mina'yı terk edenler,
sünneti terk etmiş olurlar. Mina'da üç gün şeytan taşlanır.
Bayramın birinci gününde, büyük şeytana yedi taş atılır. İfrat
hacıları traş olup ihramdan çıkarlar.
Hacc-ı Temettu ve Hacc-ı Kıran'a niyet edenler Bayramın
birinci günü taş attıktan sonra kurban kesilinceye kadar
ihramda kalırlar.
Taş-Baş-Traş'tan (Şeytan taslama. Kurban kesme. Traş
olma) sonra ihramdan çıkarlar.
En sonunda hemen ziyaret
tavafını (Farz Tavafı)
yapmak üzere Kâbe'ye
gelinir ve Tavaf yapılır.
Safa ve Merve arasında tekrar
say yapılır. Mekke'den ayrılırken
en son Veda Tavafı yapılarak
Kâbe terk edilir.
ikinci gününde büyük, orta ve küçük şeytana yirmi bir,
üçüncü gününde yine her üçüne yirmi bir taş atılır.
Taş atma bittikten sonra hacıların işleri bitmiş olur. Medine'yi
ziyaret etmemiş olanlar Medine'ye, Hac'dan önce ziyaret
etmiş olanlarda memleketlerine dönerler. Zamanları olanlar,
Hz. Aişe Mescidinden Umre için ihrama girerek bol bol
Umre yaparlar.
Cezalar
Haccın ve Umrenin menasikinden (erkânından) biri, ihlal,
ihmal veya terk edilirse bunlara bir bedel gerekir ki buna
Haccın ve Umre'nin cezaları manasında cinayetler denir.
Hacc ve Umrenin farzları terk edilirse ibadet bozulur, iadesi
gerekir.
Haccın vacipleri terk veya ihmal edilirse, yapılan hatanın
cinsine göre ya ibadet kaza edilîr veya ceza verilir.
Bu cezalar
deve,
koyun,
keçi cinsinden bir hayvanın kurban edilmesi olduğu gibi,
sadaka şeklinde veya oruç tutmakla da ceza yerine getirilir.
1.Sa'y yapmak (Safa ile Merve
arasında);
2.İhrama intikat denilen yerlerden
girmek;
Hacc ve
Umre'nin
vacipleri:
3.Güneş batıncaya kadar
Arafat’tan ayrılmamak;
4.Müzdelife'de vakfeye durmak;
5. Mina'da 3 gün şeytan taşlamak;
6. Traş veya saç kısaltma;
7. Veda Tavafı (Tavafı Sader)
HACCA TOPLU BAKIŞ
Kıran Haccı
-Hacca ve Umreye niyetUmre, Tavaf
+ Umre, Say
Kudum Tavafı
+Hacc Say’ı
Dinlen
Bol bol
Nafile tavaf
Zilhicce 8
Arafata hareket
Zilhicce 9
Arafat
Zilhicce 9
Müzdelife Cemarat 70T.
Taş+Baş+Traş
Ziyaret Tavafı
Temeddü Haccı
--Umreye niyet--
İfrad Haccı
-Hacca niyet-
Umre, Tavaf
+ Umre, Say
Kudum Tavafı
+Hacc Say’ı
Dinlen
Saç- Sivil
Dinlen
Zilhicce 8
İhram+Hacca niyet
Zilhicce 9, Arafat
Zilhicce 9
Müzdelife Cemarat 70T.
Taş+Baş+Traş
Ziyaret Tavafı,Hacc,Say
Bol Nafile tavaf
Bol bol
Nafile tavaf
Zilhicce 8
Arafata hareket
Zilhicce 9,Arafat
Zilhicce 9
Müzdelife Cemarat 70T.
Taş+Baş+Traş
Ziyaret Tavafı
MEDİNE-İ MÜNEVVERE’DEKİ DİĞER
BAZI ZİYARET YERLERİ
1- Baki Mezarlığı
Mescid-i Nebî’nin doğu
tarafında bulunan Baki
Mezarlığını ziyaret
etmek müstehaptır.
Peygamber Efendimizi
görme şerefine nail olan,
sesini duyan, onunla
namaz kılan ve İslâmiyet
uğrunda hiçbir
fedakarlıktan
çekinmeyen on bin
civarında sahabi bu
mezarlığa defnedilmiştir.
Üçüncü halife Hz.
Osman, Hz.Abbas,
Hz.Aişe, Hz. Fatıma,
Sad b. Ebi Vakkas,
Hz.Hasan gibi sahabe ile
İmam-ı Malik gibi
Tabiundan bir çok büyük
zevat burada
bulunmaktadır.
Peygamber Efendimiz
zaman zaman Baki
Mezarlığını ziyaret eder
ve orada medfun bulunan
mü’minler için dua ederdi.
2- Kuba Mescidi
Peygamberimiz Hz.
Muhammed, Mekke’den
Medine’ye hicretleri esnasında,
Medine’ye 5 km. mesafede
bulunan Kuba’da 14 gün
kalmıştı. Bu süre içinde
Peygamberimiz orada bir
mescid inşa etti ve burada
namaz kıldı. Kur’an-ı
Kerim’de takva üzere yapıldığı
bildirilen ve İslâm âleminde
cemaatle namaz kılınmak için
yapılan ilk mescid budur.
Kuba Mescidini ziyaret etmek ve burada iki veya dört rekat
namaz kılmak müstehaptır. Bu mescidin ziyareti ile ilgili
olarak Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır:
"Kim evinde güzelce temizlenip abdest aldıktan sonra, başka
maksatla değil de sadece namaz kılmak için Kuba Mescidine
giderse umre sevabı alır.“
Hz. Peygamber sağlığında, Cumartesi günleri Kuba
Mescidini ziyaret eder ve burada namaz kılardı.
3- Uhud Şehitleri
Uhud, Medine’nin 5 km.
kadar kuzeyinde bir dağın
adıdır. Hicretin üçüncü
yılında (M.625)
müslümanlarla müşrikler
arasında burada yapılan
savaşta, Ashab-ı kiramdan
70 kişi şehid olmuş ve
buraya defnedilmişlerdir.
Peygamberimizin amcası ve
şehidlerin efendisi
Hz.Hamza da bunlar
arasındadır.
Hz.Peygamber, her yıl Uhud şehitlerini ziyaret eder ve
onlara dua ederdi. Uhud şehitlerini ziyaret etmek de
müstehaptır.
4- Kıbleteyn Mescidi
İslam’ın ilk yıllarında
namazlar, Kudüs’te
bulunan Mescid-i
Aksa’ya doğru
kılınıyordu. Peygamber
Efendimiz Kıble’nin
Kâbe olmasını, yani
namazların Kâbe’ye
dönülerek kılınmasını çok
arzu ediyor ve bu konuda
Allah’tan gelecek emri
bekliyordu.
Hicretten 18 ay kadar sonra Şaban ayının 15. günü (Berat
Kandilinde) Hz. Peygamber, Seleme oğulları mahallesinde
öğle veya ikindi namazının farzını kıldırdığı esnada, ikinci
rekatın sonunda aşağıdaki âyet-i kerime indi:
نُت فَ َولُّوا
ْ ُ َو ّم ْن َح ْي ُث خ ََر ْج َت فَ َو ّ هل َو ْ َْج َك َش ْط َر الْ َم ْس ّج ّد الْ َح َرا ّم َو َح ْي ُث َما ُك
ون ّللنَّ ّاس عَلَ ْي ُ ُْك ُح َّج ٌة االَّ َّ ّاّل َين َظلَ ُموا ّم ْْنُ ْم فَ َال
َ ُو ُجو َه ُ ُْك َش ْط َر ُه ّلئَ َّال يَ ُك
ِ ْ ُ َّ َ ْ ُ َ
ّ
َ
ّ
ُ
ُ
ْ
ْ
َه
َ
َ
ل
ع
خ
َت
ُد
ون
ت
ُك
ل
ع
ل
و
ُك
ي
ت
م
ع
ن
ِت
أل
و
ِن
و
ش
ا
و
ُه
و
ش
ْ
َّ
َ
ّ
َ
ْ
ْ
ّ
َ
ََ ْ َ
َ ْ َ ْ
Ey Muhammed!) Biz senin çok defa yüzünü göğe doğru
çevirip durduğunu (vahiy beklediğini) görüyoruz. (Merak
etme) elbette seni, hoşnut olacağın kıbleye çevireceğiz.
(Bundan böyle), yüzünü Mescid-i Haram yönüne çevir. (Ey
Müslümanlar!) Siz de nerede olursanız olun, (namazda)
yüzünüzü hep onun yönüne çevirin. Şüphesiz kendilerine
kitap verilenler, bunun Rabblerinden (gelen) bir gerçek
olduğunu elbette bilirler. Allah, onların yaptıklarından
habersiz değildir. (BAKARA suresi 144. ayet)
Bunun üzerine Hz. Peygamber, namazı bozmadan hemen
Kâbe istikametine döndü, cemaat de saflarıyla birlikte
döndüler. Böylece Kudüs’e doğru başlanan namazın son iki
rekatı Kâbe’ye yönelinerek tamamlandı. İşte bu bakımdan
bu mescide Mescid-i Kıbleteyn (İki Kıbleli Mescid) denir.
Bu mescidin yerinde şimdi büyük bir cami yapılmıştır. Bu
camii ziyaret edilerek iki veya dört rekat Tahiyyet’ül-Mescid
namazı kılınması ve dua edilmesi güzel olur.
5- Yedi Mescidler
Hendek savaşının yapıldığı
bölgede bir birine yakın
küçük küçük yedi mescid
bulunmaktadır. Bunlara "
Yedi Mescidler" denir.
Medine’ye gelenler
tarafından buraların da
ziyaret edilmesi âdet haline
gelmiştir.
MEKKE-İ MÜKERREME’DEKİ
BAZI ZİYARET YERLERİ
1- Hz. Peygamber’in Doğduğu Ev
2- Mu’alla Mezarlığı : Hz. Hatice validemiz burada
medfundur.
3- Hira Mağarası: Hz. Peygamber’e ilk vahyin geldiği yer
olan bu mağara, Nur Dağının tepesinde bulunmaktadır.
4- Sevr Mağarası : Hicret esnasında, Hz. Peygamber ile Hz.
Ebu Bekir’in gizlendikleri mağaradır. Sevr Dağında
bulunmaktadır.
5- Cin Mescidi : Cin Sûresi’nin indiği yerde inşa edilmiş
olan mescittir.
Zikredilen bu yerleri ziyaret etmek haccın gereklerinden
olmayıp, yıllardır bir gelenek olarak yapıla gelmektedir.
SON
Hazırlayan: Cevat Karabacak