Transcript ÇOCUKLARDA TEMEL YAŞAM DESTEĞİ

ÇOCUKLARDA
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
AMAÇ
Solunumu veya kalbi durmuş bebeğe
veya çocuğa yeniden canlandırma
uygulamalarının doğru olarak
gerçekleştirilmesi
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
2
ÖĞRENİM HEDEFLERİ;
Bebek ve çocuklarda ;
 Temel yaşam desteği (TYD)
basamaklarını tanımlayabilmek,
 Yabancı cisme bağlı hava yolu tıkanıklığı
durumunda gereken girişimleri sırasıyla
yapabilmek,
 Suda boğulma durumunda TYD
uygulamasının özelliklerini sayabilmek.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
3
GİRİŞ

Bebek ve çocuklarda ani kalp durması
erişkinlere göre daha enderdir.

Çocuklarda genellikle önce solunum ve
dolaşım giderek bozulur sonra kalp
durması ile sonuçlanır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
4
KURTARICI TEK İSE
8 yaşından küçük çocuklarda;

Solunumsal sorunlar ön planda olduğundan
öncelikle beş döngü (yaklaşık iki dakika) YCU
yapılmalı, daha sonra 112 aranmalıdır.
8 yaşından büyüklerde ise;

Kalple ilgili bozukluklar ön plandadır ve
defibrilatör gereksinimi olasılığı yüksek
olduğundan önce 112 aranmalı, daha sonra
YCU yapılmalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
5
KURTARICI TEK DEĞİLSE
Çocuğun yaşına bakmaksızın;
Kurtarıcı çocuğa YCU yaparken, diğer kişinin
112’yi araması uygun olur.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
6
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BASAMAKLARI
1. Yüksek sesle çevreden yardım iste,
2. Kendi güvenliğini sağla,
3. Travma olup olmadığını sorgula,
4. Çocuğun bilinci kontrol et
5. Bilinç kapalı ise:

Ağızda gözle görülebilen yabancı cisim varsa
temizle
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
7
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BASAMAKLARI
6. Hava yolunu açmak üzere başa pozisyon ver,

Travma şüphesi yoksa “baş geri – çene yukarı
hareketi” uygula,

Travma şüphesi varsa “çene itme hareketi” uygula,
bu şekilde hava yolu açılmazsa “baş geri – çene
yukarı hareketi” uygula.
7. Çocuğun soluyup solumadığını “bak, dinle,
hisset” yöntemiyle kontrol et. Solunumu
yeterli ise derlenme pozisyonu ver,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
8
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BASAMAKLARI
8. Solunumu yok ise; ard arda iki soluk ver
(hayat kurtarıcı soluk, hayat öpücüğü).
Göğüs kafesi yükselmiyorsa;
 Pozisyonu gözden geçir ve soluk verme
işlemini tekrarla,
 Göğüs kafesi yine yükselmiyorsa yabancı
cisme bağlı hava yolu tıkanıklığı düşünerek
gerekli işlemleri yap.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
9
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BASAMAKLARI
9. Dolaşımı kontrol et.




Beden hareketlerinin varlığı,
Öksürük olması,
Kendiliğinden solunumun olması
Nabız kontrolü.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
10
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
BASAMAKLARI
10. Çocukta dolaşım belirtileri yoksa kalp masajına
başla.

Ard arda 15 kalp masajı yap sonra 2 kez solut.
(kurtarıcı tek başına ise 30 defa kalp masajı)

Yaklaşık iki dakika içinde beş döngü
hedeflenmelidir.
Bu aşamadan sonra ileri yaşam desteğine ihtiyaç vardır.
ÇOCUĞA UYARAN VERİLMESİ
Çocuğun omuzu nazikçe sarsılarak iyi
olup olmadığı yüksek sesle sorulur,
 Bebeklerde ise ayak tabanına fiske
vurarak uyarı verilir,
 Travma şüphesi varsa öncelikle baş ve
boyun sabitlenmelidir,
 Eğer çocuk uyarılara cevap vermiyorsa
derhal TYD basamakları uygulanır.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
12
HAVA YOLUNUN AÇILMASI

Bilinci kapalı bir bebekte hava
yolu tıkanmasının en sık
nedeni başın öne doğru
eğilmesi ve dilin arkaya
düşmesidir,

Travma şüphesi yoksa,
bebeğin omuzları altına bir
havlu (kıyafet vb.) konarak
kapanan hava yolu kolayca
açılmış olur.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
13
HAVA YOLUNUN AÇILMASI
Baş Geri – Çene Yukarı Hareketi

Bilinci kapalı ve travma
şüphesi olmayan
çocuğa uygulanır,

Baş hafifçe geriye
doğru itilirken çene de
hafifçe yukarı doğru
kaldırılır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
14
HAVA YOLUNUN AÇILMASI
Çene İtme Hareketi
Baş-boyun travması veya
şüphesi varsa uygulanır,

Bir yandan boyun
sabitliği sağlanırken bir
yandan da alt çene,
köşelerden iki parmak
yardımıyla yukarı ve
dışa doğru itilerek hava
yolu açılır,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
15
HAVA YOLUNUN AÇILMASI
Çene İtme Hareketi
Baş-boyun travması olan bir çocukta
çene itme hareketi ile hava yolu açıklığı
sağlanamıyorsa;
Omurilik zedelenmesi ihtimali göz
önünde tutularak baş geri-çene yukarı
hareketi yapılabilir.
SOLUNUM KONTROLÜ

Bak: Göğüs ve karnın
hareketlerine bakılır.

Dinle: Çocuğun ağzından
veya burnundan verdiği
nefesin sesi dinlenir.

Hisset: Çocuğun soluma
sırasında çıkardığı hava
akışı hissedilmeye
çalışılır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
17
DERLENME POZİSYONU
Çocuk yeterli şekilde soluyorsa ve travma şüphesi
yoksa uygulanır;
 Çocuğun başı-boynu ve vücudu aynı anda yana
doğru çevrilir,
 Kemik çıkıntılar ve sinirler üzerinde fazla bası
olmamalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
18
DERLENME POZİSYONU
Çocuğun dizleri hafifçe bükülerek bacaklar öne
doğru çekilebilir,
 Çocuğun genel görünümü ve solunumu dikkatle
izlenmeli ve iyi olduğuna emin olunmalıdır.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
19
HAYAT KURTARICI
SOLUK VERİLMESİ
Çocuk yeterince solumuyorsa, ağız içinde
gözle görülebilen yabancı cisimler
temizlendikten ve hava yolu açıklığı uygun
şekilde sağlandıktan sonra;

Ard arda 2 kez etkili bir şekilde solutulmalı,

Her bir soluk verme 1-1.5 sn sürmeli ve iki
soluk arasında çocuğun nefesini geri vermesi
için yeterince zaman bırakılmalı,

Soluk verirken çocuğun göğsünün yükseldiği
açıkça görülmelidir,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
20
HAYAT KURTARICI
SOLUK VERİLMESİ
Göğüs kafesi yükselmiyorsa;

Pozisyon kontrol edilerek çocuk daha fazla
basınç ve hacimle solutulmalıdır,

Yine yükselmiyorsa yabancı bir cisme bağlı
hava yolu tıkanıklığı düşünülmelidir.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
21
BEBEKLER İÇİN
HAYAT KURTARICI SOLUK VERME YÖNTEMİ
“Ağızdan-ağız ve buruna”

Kurtarıcı hava yolunu
uygun şekilde açar,

Soluk aldıktan sonra
ağzını bebeğin ağız ve
burnunu kaplayacak
şekilde yerleştirir,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
22
BEBEKLER İÇİN
HAYAT KURTARICI SOLUK VERME YÖNTEMİ
“Ağızdan-ağız ve buruna”

1-1.5 saniye süreyle
bebeğin ağız ve
burnundan içeri doğru
üfler,
 Bebeğin nefesini
vermesi için bir süre
bekler ve aynı işlemleri
tekrarlayarak ikinci kez
soluk verir.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
23
ÇOCUKLAR İÇİN
HAYAT KURTARICI SOLUK VERME YÖNTEMİ
Ağızdan-ağza
Derin bir nefes aldıktan
sonra bir el çocuğun
alnına koyulur ve aynı
elin baş ve işaret
parmakları ile çocuğun
burnu sıkılır,
 Ağız çocuğun ağzını
kaplayacak şekilde
yerleştirilir,

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
24
ÇOCUKLAR İÇİN
HAYAT KURTARICI SOLUK VERME YÖNTEMİ
Ağızdan-ağza



1-1.5 sn süreyle çocuğun
ağzından içeri üflenir,
Çocuğun soluk vermesine
izin verdikten sonra aynı
işlemler tekrar edilerek
ikinci kez soluk verilir,
Her solukta göğüs kafesinin
yeterince yükseldiğine emin
olunmalı ancak aşırı
havalandırmadan da
kaçınmalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
25
DOLAŞIMIN KONTROL EDİLMESİ

İki kez hayat kurtarıcı soluk verildikten sonra
çocuklarda dolaşımın varlığını kontrol etmek
için aşağıdaki belirtilerden biri aranmalıdır.

Kendiliğinden solunum

Öksürük

Beden hareketleri

Nabız varlığı (10 saniye içinde hissedilmelidir)
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
26
DOLAŞIMIN KONTROL EDİLMESİ
Dolaşımın var olması yeterli olduğu
anlamını taşımaz.
Nabız sayısının 60/dk’dan düşük ve
dolaşımın bozuk olduğu durumlarda
dolaşım yetersiz olarak kabul edilir.
 Bu durumda da kalp masajı yapmak
gereklidir.

BEBEKLERDE
DOLAŞIM KONTROLÜ

Bebeklerde nabza
öncelikle brakiyal
arterden bakılmalıdır,

Femoral arter de
kullanılabilir.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
28
ÇOCUKLARDA DOLAŞIM
KONTROLÜ
Karotis arterinden yapılmalıdır.


Bir elle başa pozisyon verilip hava
yolu açıklığı sağlanırken diğer elin
işaret parmağı ile tiroid kıkırdağın
sivri kısmına dokunulur,
Daha sonra 2-3. parmaklar tiroid
kıkırdaktan yana doğru yavaşça
bastırılarak kaydırılır ve
sternokleidomastoid kas ile trakea
arasındaki boşlukta nabız
hissedilmeye çalışılır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
29
DOLAŞIMIN SAĞLANMASI

Kalp Masajı Endikasyonları:



Dolaşım belirtileri yoksa,
Kalp hızı 60/dk’nın altında ve dolaşım bozukluğu varsa.
Kalp Masajı Etkinliği :




Arterlerde nabız hissedilebilmeli,
Masajın hızı en az 100/dk olmalı,
Sternumun alt yarısına bastırılmalı fakat ksifoide bası
yapılmamalı,
Masajın derinliği göğüs ön-arka çapının 1/3-1/2’si kadar
olmalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
30
BEBEKLERDE KALP MASAJI
“Baş parmak yöntemi”

Her iki baş parmak yan yana
(çok küçük bebeklerde üst
üste olabilir), bebeğin meme
başlarından geçen hayali bir
çizginin bir parmak kadar
aşağısına konur,

Diğer parmaklar göğüs
kafesini saracak şekilde
arkada orta hatta yakın
olarak yerleştirilir,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
31
BEBEKLERDE KALP MASAJI
“Baş parmak yöntemi”



Baş parmaklar ile
sternuma, göğsün 1/31/2’si çökecek şekilde
bastırılır,
Masajın hızı 100/dk
(yaklaşık olarak
saniyede iki masaj)
olmalıdır.
Her 15 (kurtarıcı tek
başına ise 30) masajdan
sonra bebek uygun
pozisyon verilerek iki
kez solutulmalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
32
BEBEKLERDE KALP MASAJI
“İki parmak yöntemi”

Kurtarıcı tek ise veya
bebek iriyse ve göğüs
kafesi yeterince iyi
kavranamıyorsa iki
parmak yöntemi kullanılır,

Kalp masajının yapılacağı
noktaya işaret parmağı
ve orta parmak veya
yüzük parmağı ve orta
parmak dik olarak
konarak masaj yapılır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
33
1-8 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUKLARDA
KALP MASAJI




Her 15 (kurtarıcı tek başına
ise 30) kalp masajına iki
solunum eşlik etmelidir.
Bir elin tümsek kısmı meme
hattı ile ksifoid çıkıntı
arasına, sternumun alt
yarısına dik olarak konur.
Ksifoide bası yapılmamalıdır.
Kaburgalara da bası
yapmamak için parmaklar
yukarı doğru kaldırılmalıdır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
34
1-8 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUKLARDA
KALP MASAJI


Göğüsün 1/3-1/2’si çökecek
şekilde sternuma bastırılır ve
bırakılır. Bırakılma
durumunda el yerinden
oynatılmamalıdır.
Masajın hızı yaklaşık olarak
dakikada 100 civarında
olmalıdır


Yaklaşık 2 masaj/sn
Her beş döngüde bir
(yaklaşık iki dakika) çocuk
tekrar değerlendirilmelidir.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
35
8 YAŞINDAN BÜYÜK ÇOCUKLARDA
KALP MASAJI
İki elin tümsek
kısımları üst üste
konur ve parmaklar
birbirine kenetlenir.
 Diğer uygulamalar
1-8 yaş grubundaki
çocuklardakinden
farklı değildir.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
36
YABANCI CİSME BAĞLI
HAVA YOLU TIKANIKLIĞI

Yabancı bir cisme bağlı olarak (yiyecek,
oyuncak parçaları vb.) hava yolunun tam
tıkanması durumunda çocuk:




Hiç nefes alamaz,
Ses çıkaramaz,
Öksüremez.
Hava yolu kısmen tıkanmış ise
çocuklarda:



Ani solunum sıkıntısı,
Zayıf veya sessiz öksürme,
Hırıltı ortaya çıkar.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
37
YABANCI CİSME BAĞLI
HAVA YOLU TIKANIKLIĞI

Benzer bulgular çocuklarda üst solunum yolu
enfeksiyonu durumunda da ortaya çıkabilir.

Yabancı cisme bağlı hava yolu tıkanıklığı durumunda
bulgular çok ani başlar ve öncesinde herhangi bir
hastalık bulgusu yoktur.

Yabancı cisme bağlı hava yolu tıkanıklığı kısmi olarak
oluşmuşsa çocuğun kendiliğinden olan solunumu ve
öksürmesi desteklenmelidir.

Ancak tam tıkanma bulguları ortaya çıkarsa müdahale
edilmelidir.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
38
BİLİNCİ AÇIK OLAN BEBEKTE
HAVA YOLUNDA TAM TIKANMAYA YOL AÇAN
YABANCI CİSMİN ÇIKARILMASI
Dönüşümlü olarak “sırt vuruşu”
(skapulalar arasına 5 kez) ve
“göğüs basısı” (göğüste kalp
masajı yapılan noktaya 5 kez)
yapılır.
 Her saniyede bir vuruş
yapılmalıdır.
 Sırt vuruşu ve göğüs basısına
dönüşümlü olarak yabancı
cisim çıkana veya bebeğin
bilinci kapanana kadar devam
edilmelidir.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
39
BİLİNCİ KAPALI OLAN BEBEKTE
HAVA YOLUNDA TAM TIKANMAYA YOL AÇAN
YABANCI CİSMİN ÇIKARILMASI

Bilinç kapanmış ise “dil-çene kaldırma
yöntemi” ile ağız açılır,

Ağız içinde yabancı cisim görülürse çıkartılır,
yabancı cisim aramak üzere çocuğun ağzına
ASLA körlemesine parmak sokulmaz.

YCU başlanır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
40
BİLİNCİ AÇIK OLAN ÇOCUKTA
HAVA YOLUNDA TAM TIKANMAYA YOL AÇAN
YABANCI CİSMİN ÇIKARILMASI
Heimlich yöntemiyle karın
basısı yapılmalıdır;

Çocuğun arkasına geçilir ve
boyuna göre diz çökülür
veya ayakta durulur,

Bir el yumruk haline getirilip
baş parmak tarafı ile
ksifoidin bir miktar altına
yerleştirilir,
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
41
BİLİNCİ AÇIK OLAN ÇOCUKTA
HAVA YOLUNDA TAM TIKANMAYA YOL AÇAN
YABANCI CİSMİN ÇIKARILMASI
Diğer el ile yumruk
yapılmış olan el tutulur
ve 5 kez içeri ve yukarı
doğru bastırılır.
 Vuruşlara beşerli seriler
halinde yabancı cisim
çıkana veya çocuğun
bilinci kapanana kadar
devam edilir.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
42
BİLİNCİ KAPALI OLAN ÇOCUKTA
HAVA YOLUNDA TAM TIKANMAYA YOL AÇAN
YABANCI CİSMİN ÇIKARILMASI



Bilinç kapanmış ise “dilçene kaldırma yöntemi”
ile ağız açılır,
Ağız içinde yabancı cisim
görülürse çıkartılır,
yabancı cisim aramak
üzere çocuğun ağzına
ASLA körlemesine
parmak sokulmaz.
YCU başlanır.
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
43
SUDA BOĞULMA DURUMUNDA
TYD
Hipoksinin süresi ve ağırlığı çocuğun
yaşamsal bulgularını etkiler.
 Çocuğa en kısa zamanda, mümkünse çocuk
sudan çıkarılmadan hayat kurtarıcı soluk
uygulanmalıdır.
 İlk soluktan sonra dolaşım bulgularına
bakılmalı, yok ise kalp masajına başlanmalıdır.
 Çocuğun akciğerlerine kaçan su yabancı cisim
olarak kabul edilmemeli ve suyu çıkarmak için
karın basısı uygulanmamalıdır.

ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
44
ÇİLYAD, ÇOCUKLARDA TEMEL
YAŞAM DESTEĞİ
45