Transcript ยุทธศาสตร์ที่1OV - กลุ่มปฏิบัติการควบคุมโรคและตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทาง

่
ยุทธศาสตร ์ที๑
การป้ องกันและการคัดกรองโรค
พยาธิใบไม้ในตับ
นพ.โอภาส การย์กวินพงศ ์
ผอ.สานักโรคติดต่อทั่วไป
กรมควบคุมโรค
อ ัตราความ
100
ชุก
(%)
80
62.9
่ ง 52 ปี จาก ปี 2500-ปี 2552
ชว
54.7
60
41.7
35.0
40
22.5
18.1
20
0
2500
2524
2534
2539
2544
2552
ภาพที่ 1 อต
ั ราความชุกของโรค
หนอนพยาธิในประเทศไทย
่ พ.ศ. 2500, 2524, 2534,
เมือปี
2539, 2544 และ 2552
ปี
พ
.
ศ
.
50
อ ัตราความ
ชุก (%)
ปี 2552
40
30
20
8.7
6.5
10
1.2
0
ใบไม้
ตับ
0.5
0.7
1.6
0.5
1.7
ปากข แส้มา้ ใบไม้
ตื ใบไม้
ไส้เดื สตรองจิ
อ
ด ลาไส้ อน ชนิ
ลอยดิ
ส
ลาไส้
ดของ
ขนาด ทเป็
ชนิ ดของพยาธิ
ี่ ขนาด
นปั
ญ
หาของ
พยา
เล็ก
กลาง
ภาพที่ 2
ประเทศไทย ปี 2552
ธิ
ความชุก
พยาธิใบไม้
ตับ กระจาย
ทางสภาพ
ภู มศ
ิ าสตร ์
GIS
เขต 5
50
40
30
20.0
17.6
16.1
20
4.6
10
0
สุรน
ิ
บุรรี ัม
นครราช
ช ัยภู
ทรต์ บ
ย์
สีมา กของโรคพยาธิ
ภาพที่ 5มิ อ ัตราความชุ
ใบไม้
ั ปี
พ.ศ. 2552 จาแนกตามจังหวัดในเขต 5
(ตรวจอุจจาระด้วยวิธ ี Formalin ether
concentration technique (FECT))
เขต 6
50
40
27.4
24.7
30
20
16.8
14.2
13.8
11.8
5.2
10
8.8
0
กาฬสิ ขอนแ มหาสา ร ้อยเ
นธุ ์
อ็ด
่ ก่น รคาม
เลย
หนอง หนอง อุดรธ
คาย บัวลา านี
อ ัตราความชุกของโรคพยาธิใบไม้
ตบ
ั ปี
ภู
ภาพที 10
พ.ศ. 2552 จาแนกตามจังหวัดในเขต 6
(ตรวจอุจจาระด้วยวิธ ี Formalin ether
concentration technique (FECT))
50
50.8
เขต 7
38.6
40
32.6
29.5
30
22.5
20
20.2
20
10
0
นครพ
นม
มุกดา
หาร
ยโสธร ศรีสะ
เกษ
สกลน
คร
อานา อุบลร
จ
าชธา
อ ัตราความชุกของโรคพยาธิ
ใบไม้
ั นี ปี
เจริ
ญ ตบ
ภาพที่ 19
พ.ศ. 2552 จาแนกตามจังหวัดในเขต 7
(ตรวจอุจจาระด้วยวิธ ี Formalin ether
concentration technique (FECT))
่ าจากปลาน้ าจืด
พฤติกรรมการบริโภคอาหารทีท
้ ตว ์อืนๆ
่ โดยไม่ได้ทาให้สุกดี
และเนื อสั
ด้วยความร ้อนเสียก่อน ของประชาชนในประเทศไทย ปี
ก้อยปลาดิบ
พ.ศ. 2552
3.2
ลาบปลาดิบ
้บ
ปลาสมดิ
ปลาจ่อม
ปลาฟัก
ปลาเจ่า
หมข
า
่ ปล
ี้ า
แจ่วบองปลาร้าดิบ
ั รือ่งแกงดิบๆ
นพ
า้ ริกปลาร้าสบเค
ปลาร้าดิบๆ
้ ใาสป่ลาร้าดิบ
สมต
ลาบหมูดิบ
้ บๆ
ลาบเนือดิ
ลูเนื
่ อ้
้ วดิ
เนือว
ั บๆ
3.1
3.6
4.2
2
2.5
3
90.3
9.3
15.2
20.1
5.5
6.7
3.3
4.6
50
40
30
20
10
0
กินเป็ น
ประจา
พฤติกรรมการถ่ายอุจจาระใน
ส้วมของประชาชน
ปี พ.ศ. 2552
การถ่ในประเทศไทย
ายอุจจาระ
76.4
่ ก
ในส้วมทีถู
23.3
สุขลักษณะ
่
0.2
เมืออยู
่ทบ้
ี ่ าน
เปน
็ ประจา
การถ่ายอุจจาระ
เปน
็ บางครงั้
่
ในส้วมทีถูก
44.7
ไม่เคยปฏิบติั
สุขลักษณะ
41.5
่
เมือออกไปทางาน
10.9
ในสวน ในไร่
%
หรือไปทานา
0
20
40
60
80
100
ประชาชน
-วิถช
ี วี ต
ิ ความเชือ่
-พฤติกรรมการบริโภค
-การขับถ่ายในส ้วม
่
สิงแวดล
้อม
-พาหะนาโรค
-ความเข ้มแข็งชุมชน
โรคพยาธิใบไมใ้ นตับ มะเร็งท่อน้าดีในตับ
การเข ้าถึงบริการการแพทย ์
และสาธารณสุข
่
การปร ับเปลียนพฤติ
กรรมสุขภาพ


พฤติกรรมการบริโภค
พฤติกรรมการขับถ่าย
ผู ้ทีเ่ กีย
่ วข ้อง
ื่ มวลชน หน่วยงาน
 ประชาชน ชุมชน อสม. สอ
สาธารณสุข
การเข้าถึงบริการการแพทย ์และ
สาธารณสุข


การคัดกรองและการรักษา
การติดตามผลรายบุคคล
ผู ้ทีเ่ กีย
่ วข ้อง
 ประชาชน ชุมชน อสม. หน่วยงานสาธารณสุข
แนวทางการดาเนิ นการคัดกรองผู ป
้ ่ วยโรคพยาธิใบไม้ตบ
ั
และมะเร็งท่อน้ าดี
่
เสียง
ทะเบียนกลุ่ม
่
เสียง
ตรวจ
อุจจาระ
Positive
ร ักษา
่
ค้นหากลุ่มเสียงโดย
การคัดกรองด้วย
้ เสี
่ ยง
่
วาจาในพืนที
จัดประเภทกลุม
่
่
เสียง
Negative
่
ไม่เสียง
่
ปร ับเปลียน
พฤติกรรม
ตามประเภทกลุ่ม
่
เสี
ยง
เฝ้าระวัง
พฤติกรรม
Ultrasound
โรงพยาบ
อายุ 40 ปี
้
าล
ขึนไป
ความผิดปกติของ
ผู ป
้ ่ วยมะเร็งท่อ
ท่อน้ าดี
น้ าดี
เฝ้าระว ังโดยการ
เข้าสู ร
่ ะบบการ
กลุ่มเป้ าหมาย



ประชาชนทุกคน
ี่ ง
ประชาชนกลุม
่ เสย
ี่ งสูง
ประชาชนกลุม
่ เสย
่
วิธก
ี ารและสิงสนั
บสนุ น




หน่วยงานสาธารณสุข
หน่วยงานภาครัฐอืน
่ ๆ
ชุมชนเอกชน
อสม.
กิจกรรมการดาเนิ นงาน
 จัดทาคูม
่ อ
ื การดาเนินงาน
ปฏิบัตงิ าน
ี่ งสูง
ประกอบด ้วย วิธก
ี ารเลือกพืน
้ ทีเ่ สย
้
พิจารณาการคัดกรองโดยใชแบบคั
ดกรองด ้วย
ี่ ง
วาจา พิจารณา แนวทางการค ้นหากลุม
่ เสย
ี่ ง การขึน
การจัดทาทะเบียนกลุม
่ เสย
้ ทะเบียน
และ การสง่ ต่อ (สานักงานป้ องกันควบคุม
โรค)
่ โยบายและการ
 จัดการประชุมเพือ
่ ผลักดันสูน
ปรับเปลีย
่ นวิธก
ี ารตรวจอุจจาระจากวิธ ี Kato’s
thick smear เป็ น Formalin ethyl-acetate
กิจกรรมการดาเนิ นงาน
 จัดการอบรมเรือ
่ งกระบวนการปรับเปลีย
่ น
พฤติกรรมแก่บค
ุ ลากร ในพืน
้ ที่ (สานักงาน
ป้ องกันควบคุมโรค)
 จัดอบรมเรือ
่ งการตรวจอุจจาระด ้วยวิธ ี Formalin
ethyl-acetate concentration (FECT) หรือ วิธ ี
Modified Kato thick smear กลุม
่ เป้ าหมาย
คือ บุคลากรห ้องปฏิบัตก
ิ าร
(คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น/
สานักงานป้ องกันควบคุมโรค)
กิจกรรมการดาเนิ นงาน
ี่ งสูง
 คัดเลือกพืน
้ ทีเ่ สย
จังหวัดละ 2 อาเภอ การ
ี่ ง
คัดกรองด ้วยวาจา และจัดทาทะเบียนกลุม
่ เสย
ในรายตาบล ( CUP )
ี่ งสง่ ตรวจอุจจาระในกรณีเข ้าเกณฑ์ตาม
 กลุม
่ เสย
แนวทางส่ง ตรวจอั ล ตร ้าซาวด์ ที่โ รงพยาบาล
จังหวัด (CUP)
 จั ด กระบวนการปรั บ เปลี่ย นพฤติก รรมในกลุ่ ม
ี่ ง (CUP)
เสย
ผลผลิตโครงการ
 แนวทางการดาเนินงานระดับจังหวัด/
เขต/ภาค
ี่ งได ้รับการปรับเปลีย
 กลุม
่ เสย
่ น
พฤติกรรม
ั มะเร็งท่อน้ าดี ได ้รับการ
 ผู ้ป่ วยสงสย
ขึน
้ ทะเบียนเพือ
่ อยูใ่ นระบบติดตามการ
รักษา
 ผู ้ป่ วยติดพยาธิใบไม ้ตับได ้รับการ
การติดตามผลการดาเนิ นงาน
 ก า ร นิ เ ท ศ
ติ ด ต า ม แ ล ะ ส นั บ ส นุ น ก า ร
้ ่
ดาเนิ นงานในพืนที
(ส านั ก งานป้ องกัน ควบคุ มโรค /ส านั ก งาน
สาธารณสุขจังหวัด)
่
 จัด เวทีแ ลกเปลียนเรี
ยนรู ้ น าเสนอผลงาน 3
ครง้ั (ต้นน้ า/กลางน้ า/ปลายน้ า )
(สานักงานป้ องกันควบคุมโรค)
้
ตัวชีวัดโครงการ
 ร ้อยละ
80 ของประชากร
กลุม
่ เป้ าหมายในพืน
้ ทีด
่ าเนินการ
ได ้รับการคัดกรอง
ี่ งโรค
 ร ้อยละ 70 ของกลุม
่ เสย
พยาธิใบไม ้ตับได ้รับการ
ปรับเปลีย
่ นพฤติกรรม
การประเมินผล



ชว่ งต ้นการดาเนินโครงการ
หลังการดาเนินการ6เดือนและ1ปี
ชว่ งรอบการประเมินของประเทศพ.ศ.2557และ
พ.ศ.2559
เป้ าหมาย




ความชุกของโรคในภาพรวมของภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือให ้ตา่ กว่าร ้อยละ10ในปี
2557
ความชุกของโรครายจังหวัดในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือให ้ตา่ กว่าร ้อยละ10ได ้
อย่างน ้อย10จังหวัดในปี 2556
ความชุกของโรครายจังหวัดในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือให ้ตา่ กว่าร ้อยละ10ได ้
อย่างน ้อย15จังหวัดในปี 2557
ความชุกของโรคในภาพรวมของภาค
งบประมาณ


สนับสนุนจังหวัดในกิจกรรมต่างๆ
20 จังหวัดๆละ 1 ล ้านบาท
ิ้
รวมงบประมาณทัง้ สน
20ล ้านบาท