Transcript การเก็บสิ่งส่งตรวจภาควิชาปรสิตวิทยา

การเก็บสิ่ งส่ งตรวจ
ภาควิชาปรสิ ตวิทยา
ธิดารัตน์ ประสงค์ดี
ห้ องปฏิบัติการภาควิชาปรสิ ตวิทยา
ตรวจวินิจฉัยหาเชื้อปรสิ ตภายใต้ กล้องจุลทรรศน์
ตรวจวินิจฉัยทางภูมิคุ้มกันวิทยาต่ อการติดเชื้อปรสิ ต
โทร. 043-363432 ต่อ 101
ใบ Request พ.55 - ด้ านหน้ า
ใบ Request พ.55-ด้ านหลัง
การให้ บริการ
• รับสิ่งส่ งตรวจในวันและเวลาราชการ (08:30-16:30 น.)
• Immunological test
– รายการที่ 1-7 ตรวจทุกวันอังคาร ออกผลตรวจวันพุธ (สิ่ งส่ งตรวจที่ส่ง
มาถึงห้ องปฏิบัติการในวันอังคารหลังเวลา 09:00 น. จะทาในวันอังคาร
ของสั ปดาห์ ถัดไป)
– รายการที่ 8 ตรวจทุกวันพฤหัสบดี ออกผลตรวจวันศุกร์ (สิ่ งส่ งตรวจทีส่ ่ ง
มาถึงห้ องปฏิบัติการในวันพฤหัสบดีหลังเวลา 09:00 น. จะทาในวัน
พฤหัสบดีของสั ปดาห์ ถัดไป)
หากวันทีใ่ ห้ บริการตรงกับวันหยุดราชการจะทาการตรวจ
ในวันราชการถัดไป
การให้ บริการตรวจหาปรสิ ตภายใต้ กล้ องจุลทรรศน์
รายการตรวจ
Stool concentration
ระยะเวลาการออกผลตรวจ
Cultivation for Ss.
OPD: 3 ชั่วโมงหลังได้ รับspecimen
IPD: ภายในวันนั้น ๆ
3 วัน
Cultivation for freeliving amoeba
10 วัน
Special stain for protozoa
ออกผลในวันถัดไปหลังจากได้ รับ
specimen
ขึน้ อยู่กบั ชนิดของสิ่ งส่ งตรวจและวิธีการ
วินิจฉัย
Identified for parasite
ตรวจวินิจฉัยหาเชื้อปรสิ ตภายใต้ กล้องจุลทรรศน์
• Stool concentration technique (Formalin ethyl
•
•
•
•
acetate concentration technique)
Cultivation for Strongyloides stercoralis
Special stain for Protozoa
Identify parasite
Cultivation for free living amoeba
ตรวจวินิจฉัยทางภูมคิ ุ้มกันวิทยาต่ อเชื้อปรสิ ต
Immunological test to detect antibody for diagnosis of…
1. Gnathostomiasis (โรคพยาธิตวั จี๊ด):Gs
2. Angiostrongyliasis (โรคพยาธิ หอยโข่ง):Ac
3. Capillariasis (โรคพยาธิแคปิ ลาเรี ย):Cp
4. Trichinosis (โรคพยาธิ ทริ คิแนลล่า):Ts
5. Fasciolosis (โรคพยาธิใบไม้ตบั วัว ควาย):Fg
6. Paragonimiasis (โรคพยาธิใบไม้ปอด):Ph
7. Cysticercosis (โรคพยาธิเม็ดสาคูตืดหมู):Cc
8. Strongyloidiasis (โรคพยาธิสตรองจิลอยด์):Ss
สิ่ งส่ งตรวจ
สาหรับการตรวจหาเชื้อปรสิ ตภายใต้ กล้ องจุลทรรศน์
Stool concentration
อุจจาระ
Special stain for
Intestinal protozoa
Cryptosporidium spp.
Microsporidia
Other.
Cultivation
for
Ss.
ภาชนะสาหรับเก็บอุจจาระ
ปริ มาณอุจจาระที่เหมาะสม
รายการส่ งตรวจ
กรัม (g)
Stool
Cultivation
concentration
for Ss.
Special stain
for protozoa
2
4
2
Stool concentration
2
-
6
4
Cultivation for Ss.
4
6
-
6
Special stain for protozoa
2
4
6
-
8
ตัวอย่างปริ มาณอุจจาระ
8 กรัม
2 กรัม
2 กรัม
2 กรัม
6 กรัม
4 กรัม
2 กรัม
2 กรัม
ดังนั้นควรเก็บอุจจาระอย่ างน้ อยเกินครึ่งกระป๋ องพลาสติกเบอร์ 1 หรือ เบอร์ 2
เพือ่ ลดความเสี่ ยงในการถูกปฏิเสธสิ่ งส่ งตรวจ
การเก็บอุจจาระ
• เตรี ยมผูป้ ่ วยก่อนที่จะเก็บอุจจาระโดยไม่ควรให้ผปู้ ่ วยทานอาหารที่มีไขมันมาก ๆ หรื อ
•
•
•
•
•
ยาลดกรด ยาแก้ทอ้ งเสี ย ยาจาพวกแบเรี ยม บิสมัท เพราะยาบางชนิ ดจะตกผลึกใน
อุจจาระ ทาให้ไปบดบังปรสิ ตในอุจจาระได้ ทาให้การตรวจวินิจฉัยอาจผิดพลาดได้
ภาชนะต้องแห้ง สะอาด มีฝาปิ ดมิดชิด
เก็บอุจจาระโดยไม่ให้มีปัสสาวะปน
อุจจาระที่จะส่ งตรวจไม่ควรเป็ นอุจจาระที่ถ่ายลงดินเพราะจะทาให้มีสิ่งปนเปื้ อน ควร
ถ่ายลงกระดาษหรื อภาชนะรองรับขนาดใหญ่ที่แห้งและสะอาดก่อนแล้วตักอุจจาระใส่
ภาชนะที่จะส่ งตรวจ
ควรส่ งตรวจภายใน 4-6 ชัว่ โมงหลังเก็บ หากส่ งไม่ได้ให้เก็บอุจจาระที่ 4 oC หรื อ เติม
10 % formalin ก่อนนาส่ งต่อไป
ระบุชื่อ-นามสกุลผูป้ ่ วย และรายละเอียดอื่น ๆ บนภาชนะนาส่ งและใบส่ งตรวจจาก
แพทย์
ตรวจวินิจฉัยหาเชื้อปรสิ ตภายใต้ กล้ องจุลทรรศน์
สิ่ งส่ งตรวจอื่น ๆ
Sputum
Concentration technique
Cultivation for Ss.
Special stain for Pneumocystis carrinii
Bile
Concentration technique
สารคัดหลัง่ อื่น ๆ
Concentration technique
ชิ้นส่ วนหรื อตัวพยาธิ
Identify parasite
เลือดในสารกันเลือดแข็ง (EDTA)
Thin Blood film for malaria
เลือดจากที่เจาะจากปลายนิ้ว
Thick Blood film for malaria and filaria
Corneal scraping
Cultivation for free living amoeba
ตัวอย่ างภาชนะบรรจุสาหรับสิ่ งส่ งตรวจทีไ่ ม่ ใช่ อุจจาระ
เลือกภาชนะทีเ่ หมาะสมกับ
ปริมาณของสิ่ งส่ งตรวจ
Cultivation for free living amoeba
ขอรับอุปกรณ์ การเก็บสิ่ งส่ งตรวจได้ ที่
ห้ องปฏิบตั ิการ และหลังจากเก็บสิ่ งส่ ง
ตรวจแล้ วเติม NSS 200 ml ทีป่ ลอดเชื้อลง
ใน micro tube ก่ อนนาส่ งห้ อง lab
กระดาษกรองรู ปสามเหลี่ยมสาหรับนาสิ่ งส่ งตรวจมาป้ าย
ภาชนะสาหรับส่ ง Thin Blood film for malaria
Thick blood film for malaria and
filaria
ใช้เลือดปลายนิ้วหยดบนสไลด์ เกลี่ยเลือดเป็ นวงกลม
เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 ซม. สาหรับตรวจหา malaria
เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-3 ซม. สาหรับตรวจหา filaria
ชื่อ-สกุลผูป้ ่ วย
ชื่อ-สกุลผูป้ ่ วย
HN
HN
Ward
Ward
Collection time
Collection time
Thick blood film for malaria and
filaria
• ปล่อยให้แห้ง
• พันด้วยกระดาษชาระ
• ใส่ถุงพลาสติกรัดปากถุง
• นาส่งพร้อมใบ request
• หรื อเก็บถุงสไลด์ในตูเ้ ย็น 4 oC แล้วส่งในวันและ
เวลาราชการ
ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเจาะเลือดตรวจฟิ ลาเรี ย
• ในช่วงเวลา 10:00, 14:00, 22:00 และ 02:00 น. เพื่อ
เพิ่มโอกาสในการตรวจพบไมโครฟิ ลาเรี ยในกระแสเลือด
ตรวจวินิจฉัยทางภูมคิ ุ้มกันวิทยาต่ อเชื้อปรสิ ต
Ac
Ss
Cc
Gs
Cp
Blood
Ph
Ts
Fg
Ac
CSF
Gs
Cc
ภาชนะที่ใช้ Blood + CSF
Clotted blood 4 ml
กรณี เด็กสามารถใช้ micro tube 1.5 ml ได้
CSF
ปริ มาณ CSF ที่พอเพียงในการตรวจ
รายการตรวจ มล. (ml) Ac Gs Cc
2
2
1
Ac
2
-
4
3
Gs
2
4
-
3
Cc
1
3
3
-
5
สรุป
Stool (อุจจาระ)
อย่างน้ อยเกินครึ่งกระป๋ องพลาสติกเบอร์ 1 หรือ 2
สารคัดหลัง่ ต่ าง ๆ
อย่ างน้ อยครึ่งกระป๋ องพลาสติกเบอร์ 1 หรือ 2
ชิ้นส่ วนหรือตัวพยาธิ
แช่ ใน NSS หากส่ งได้ ภายใน 1 วัน
10 % formalin หากส่ งไม่ ได้ ภายใน 1 วัน
Corneal scraping for Cultivation free living amoeba
ขออุปกรณ์ เก็บสิ่ งส่ งตรวจได้ ทหี่ ้ อง lab
Clotted blood for Immunological test
4 ml
CSF for Immunological test
2 ml/test
เลือดจากทีเ่ จาะจากปลายนิว้
ฟิ ล์มเอือดหนาที่หน่ วยงานที่จะส่ งตรวจเตรียมเอง
เลือดในสารกันเลือดแข็ง (EDTA)
3 ml
ข้อควรระวังและใส่ใจ
• ติดสติกเกอร์ ชื่อ-สกลุ ผู้ป่วยที่ภาชนะ
• ชื่อ-สกลุ ผู้ป่วยทีภ่ าชนะเก็บสิ่งส่ ง
ตรวจกับใบrequest ต้ องตรงกัน
Thank you for your attention