Transcript Material Handling - web page for staff

Material Handling
การขนถ่ายวัสดุ (Material Handling)
หมายถึง การจัดเตรียมสถานที่และตาแหน่ งของวัสดุเพื่ออานวยความ
สะดวกในการเคลื่อนย้ายและเก็บรักษา และการจัดอุปกรณ์และวิธีการที่
เหมาะสมในการทางาน
องค์ ประกอบทีส่ ำคัญมี 4 อย่ำง คือ
 กำรเคลือ่ นที่ (Motion)
กำรเคลือ่ นย้ ำยวัสดุจำกจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง
เวลำ (Time)
เป็ นปัจจัยหนึ่งทีบ่ ่ งบอกถึงประสิ ทธิภำพของ
กำรเคลือ่ นที่
ปริมำณ (Quantity)
ปริมำณวัสดุทตี่ ้ องเคลือ่ นที่ ต้ องสั มพันธ์ กบั ควำม
ต้ องกำร เลำ และเหมำะสมกับค่ ำใช้ จ่ำย
เนือ้ ที่ (Space)
พืน้ ทีใ่ นกำรเคลือ่ นทีข่ องอุปกรณ์ กลไกในระบบขนถ่ ำย พืน้ ที่
สำหรับวำงวัสดุทรี่ อกำรขนถ่ ำยและหลังกำรขนถ่ ำย
ขอบเขตกำรขนถ่ ำย
1. สถำนที่ทำงำน (Work Place)
2. สำยงำนผลิต (Line) กำรขนถ่ ำยในลักษณะต่ อเนื่อง
3. กำรขนถ่ ำยระหว่ ำงแผนก (Inter department)
4. กำรขนถ่ ำยภำยในโรงงำน (Intra-Plant)
5. กำรขนถ่ ำยระหว่ ำงโรงงำน (Inter-Plant)
6. กำรขนถ่ ำยระหว่ ำงบริษทั (Inter-Company)
จุดมุ่งหมาย และประโยชน์ ของการขนถ่ ายวัสดุ
1. การลดต้นทุน
•
•
•
•
•
•
ลดค่าใช้จ่ายในเรื่องของอุปกรณ์ที่ใช้ในการถ่ายวัสดุ
ลดต้นทุนที่จะส่งเสริมให้ระบบการผลิตใช้เวลาผลิตน้ อยที่สดุ
ใช้อปุ กรณ์แทนแรงงาน
ใช้แรงงานควบคุมอุปกรณ์
ลดความสูญเสีย
ลดเวลาในการตรวจสอบปริมาณ
เป็ นต้น
2. การเพิ่มขีดความสามารถในการทางาน
- สามารถใช้เนื้ อที่ให้เกิดประโยชน์ สงู สุด
- ปรับปรุงผังโรงงานเพื่อลดระยะทาง
- ลดเวลาในการเอาของขึน้ -ลง
3. การปรับปรุงสภาพแวดล้อมการทางาน
- ปรับปรุงด้านความปลอดภัย
- เลือกคนงานให้เหมาะกับสภาพงาน เช่น สภาพงานเบา
- สภาพแวดล้อมส่งเสริมให้ทางานง่าย
4. การปรัปปรุงเพื่อส่งเสริมการขาย
- การให้บริการที่รวดเร็ว
- ลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง
กิจกรรมการขนถ่ ายวัสดุ








วิธีการขนถ่ายวัสดุ
วิธีการเก็บวัสดุ –สินค้า ในคลัง
เทคนิคการนาของขึน้ – ลง จากเครื่องกลขนถ่าย
วิธีการบรรจุหีบห่อเพื่อส่งไปยังลูกค้า
วิธีการบรรจุหีบห่อเพื่อการขนส่งและป้ องกันสินค้า
การเลือกอุปกรณ์ในการขนถ่าย
การเลือกภาชนะที่ใช้สาหรับการขนถ่าย
ความปลอดภัยในการขนถ่าย
Material Handling System Equation
ระบบการขนถ่ายลาเลียงวัสดุ
1. จาแนกตามประเภทเครือ่ งมือขนถ่ายลาเลียง
2. จาแนกตามประเภทของวัสดุที่ขนถ่าย
3. จาแนกตามวิธีที่ขนถ่ายลาเลียง
4. จาแนกตามหน้ าที่การขนถ่ายลาเลียง
ระบบการขนถ่ ายลาเลียง
แบ่ งเป็ น 2 ระบบใหญ่ ๆ คือ
1. ระบบทำงตรง (Direct system) เป็ นกำรเคลือ่ นย้ ำยวัสดุ
โดยไม่ ผ่ำนหน่ วยงำนอืน่ เหมำะกับ เส้ นทำงทีม่ ีควำม
หนำแน่ นกำรไหลมำก ระยะทำงสั้ นทีส่ ุ ดจะช่ วยให้ ลด
ต้ นทุนและลดเวลำ
2.
ระบบทำงอ้ อม (Indirect System) เป็ นระบบที่จะต้ องผ่ ำน
หน่ วยงำนอืน่ ๆก่ อน แบ่ งเป็ น Kanal System กับ Central
System
เหมำะสมกับ ควำมหนำแน่ นในกำรไหลตำ่ และ มีระยะทำงใน
กำรลำเลียงปำนกลำงจนยำว
ประเภทของอุปกรณ์ สาหรับการขนถ่ ายวัสดุ
1. แบ่งตามชนิดของอุปกรณ์
- เครื่องลาเลียง
- เครน ลิฟท์ และ เครื่องยก
- เครื่องกาหนดตาแหน่ ง เครื่องกาหนดน้าหนัก และอุปกรณ์
ควบคุม
- ยวดยานในโรงงานอุตสาหกรรม
- รถยนต์ รถบรรทุก
- รถไฟ
- เรือ
- เครื่องบิน
- คอนเทนเนอร์ และตัวรองรับ
2. แบ่งตามระบบการทางานของอุปกรณ์
 ระบบการขนส่ง (Transportation System) ลักษณะการเคลื่อนที่ จะ
อาศัยตัวขับหรือไม่กไ็ ด้แบ่งเป็ นกลุ่มย่อยๆ คือ
- ใช้หลักการเข็น (Walking Industrial Vehicles)
เช่น Hand Truck Pallet Jack เป็ นต้น
Platform truck
Pallet
jack
Hand truck
Wheel barrow
-ใช้หลักการขับ (Riding Industrial Vehicles) โดยมีระบบขับเคลื่อน
Burden carrier
Powered hand truck
Pallet truck
Forklift truck
-ใช้หลักขับเคลื่อนอัตโนมัติ (Automated Industrial Vehicles)
เช่น Automatic Guided Vehicles (AGV) Automatic Electrical
Monorails (AEM)
Automatic guided vehicle
Automatic electrical monorail
 ระบบการยกขึน
้ -ลง (Elevating)เป็ นระบบที่มีกลไกในการยกวัสดุ
ขึน้ -ลง ตามแนวดิ่ง หรือ แนวเอียง ลักษณะการเคลื่อนที่จะเป็ น
แบบต่อเนื่ อง หรือ ไม่ต่อเนื่ อง เช่น ลิฟท์ รอก
Factory elevator or lift
Hoist
 ระบบการลาเลียง (Conveying) อาจใช้พลังขับเครื่อน หรือ
แรงโน้ มถ่วง เช่น สายพานลาเลียง
Belt conveyor
Chute conveyor
Roller conveyor
Gravity conveyor
Chain conveyor
• ระบบการโยกย้าย (Tranfering)
ทาหน้ าที่ยกวัสดุขึน้ และเคลื่อนที่ในอากาศแล้ววาง
ลง เส้นทางการเคลื่อนที่ในบริเวณจากัด เคลือนที่ไม่
ต่อเนื่ อง เช่น ปัน้ จัน่ เครน
Bridge Crane
Gantry crane
Tower crane
Jib crane
• ระบบการยกขนด้วยตนเอง (Self Loading) เช่น รถ
ยกประเภทต่างๆ
3. แบ่งตามลักษณะการเคลื่อนที่ของอุปกรณ์
1.
2.
3.
การเคลื่อนที่แบบต่อเนื่ อง (Continuous Movement) เช่น กระดานลื่น เครื่อง
ลาเลียง
การเคลื่อนที่แบบไม่ต่อเนื่ อง (Discontinuous Movement) เช่น ลิฟท์
การเคลื่อนที่แบบพลังต่างศักด์ ิ (Potential Movement) วัสดุเคลือ่ นที่อำััยพลัง
ต่างศักดิ เช่น ไซโล ถัง
แนวความคิดเกี่ยวกับหน่ วยรวมวัสดุ (Unit Load)
หน่ วยรวมวัสดุ หมายถึง จานวนของรายการต่างๆ วัสดุที่เป็ นกอง ที่นามาจัดหรือผูก
รวมกันเป็ นกลุ่มง่ายต่อการยกขึน้ ลง และ การเคลื่อนย้ายเป็ นหน่ วยเดียว
ข้อดี
 ลดการขนถ่ายครัง้ ละมากๆ
 งานขนถ่ายทาได้รวดเร็วขึน
้
 ลดปัญหาการสูญหายและเสียหายของวัสดุ
 ใช้ เนือ้ ที่ประโยชน์ สูงสุ ด
ข้อเสีย
 ต้นทุนเพิ่มขึน
้
 ต้องเลือกใช้อป
ุ กรณ์ในการขนถ่ายให้เหมาะสม
 ใช้พืน
้ ที่มากขึน้
 ต้องเสียพลังงานเพิ่มขึน
้ ในการขนถ่าย (เนื่ องจากมีน้าหนักหน่ วยขนถ่าย
เพิ่มขึน้ )
ชนิดของหน่ วยรวมวัสดุ
1. รวมวัสดุเป็ นหน่ วยบนพืน้
2. การวางวัสดุบนแผ่น
3. การวางของบนชัน้
4. การรวมวัสดุในคอนเทนเนอร์ (Container)
5. การใช้ตวั วัสดุเองรวมเป็ นหน่ วย เช่น การม้วน
วิธีการเคลื่อนย้ายหน่ วยรวมวัสดุ
1. ใช้เครื่องมือสอดยกใต้วสั ดุ
2. ใช้เครื่องมือสอดยกในวัสดุ
3. บีบวัสดุอยู่ระหว่างเครื่องมือยก
4. แขวนวัสดุในการยก
เอกสารอ้ างอิง
1. สมศักด์ ิ ศรีสตั ย์. การออกแบบและวางผังโรงงาน. พิมพ์ครัง้ ที่ 10. สมาคมส่งเสริม
เทคโนโลยี(ไทย-ญี่ปน).
ุ่ 2542.
2. พจมาน เตียวัฒนรัฐติกาล. การบริหารและจัดการองค์กรอุตสาหกรรม. พิมพ์ครัง้
ที่ 2. สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี(ไทย-ญี่ปน).
ุ่ 2544