Transcript Slayt 1 - TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı

2009 – 2010 SU YILI DEĞERLENDİRMESİ
Prof. Dr. Veysel EROĞLU
Çevre ve Orman Bakanı
01 Aralık 2010 - Ankara
1
ÜLKEMİZİN SU POTANSİYELİ
Dünyanın yarı-kurak bölgesinde bulunan ülkemizde yağış;
zamana ve bölgelere göre farklılık göstermektedir.
2500 mm
250 mm
Kızılırmak Nehrinin
toplam ortalama yıllık akımının
% 65’i yılın 3 ayında geçmektedir.
2
ÜLKEMİZİN SU POTANSİYELİ
Yıllık Yağış
: 501 milyar m3
Yıllık Kullanılabilir Yerüstü Suyu : 98 milyar m3
Yıllık Kullanılabilir Yeraltı Suyu : 14 milyar m3
Yıllık Toplam Kullanılabilir Su
: 112 milyar m3
3
ÜLKEMİZ SU YILI YAĞIŞ DURUMU
(01 EKİM 2009 – 30 EYLÜL 2010)
Türkiye Geneli ve Bölgelerin 2009-2010 Yılı Yağışlarının
Normali ve Geçen Yıl İle Mukayesesi
Normali
2008-2009
Su Yılı Yağışı
(mm)
Normale
Göre Artma
Azalma
Oranı
Geçen Yıla
Göre Artma
Azalma
Oranı
884
667
736
% 33 Artma
% 20 Artma
Ege
774
621
781
% 25 Artma
% 1 Azalma
Akdeniz
914
763
856
% 20 Artma
% 7 Artma
İç Anadolu
448
390
466
% 15 Artma
% 4 Azalma
Karadeniz
906
867
979
% 5 Artma
% 7 Azalma
Doğu
Anadolu
688
586
621
% 17 Artma
% 11 Artma
Güneydoğu
Anadolu
546
539
416
% 1 Artma
% 31 Artma
Türkiye
Geneli
745
640
711
% 16 Artma
% 5 Artma
2009-2010
Su Yılı Yağışı
(mm)
Marmara
Bölge
ÜLKEMİZ SU YILI YAĞIŞ DURUMU
(01 EKİM 2009 – 30 EYLÜL 2010)
2010 su yılı yağış miktarı
: 745 mm (1 Ekim 2009-30 Eylül 2010)
Uzun yıllar ortalaması
: 643 mm (1940-2010), 70 yılın ort.
2009 su yılı yağış miktarı
: 711 mm (1 Ekim 2008-30 Eylül 2009)
Bu neticeye göre 2010 su yılı yağış miktarı;
Uzun yıllar ortalamasına göre
2009 su yılına göre
: % 16,
: % 5 artmıştır.
5
2 AYLIK YAĞIŞ DÖNEMİNİN MUKAYESESİ
(01 Ekim – 30 Kasım)
270
300
183
162
114
128
64
76
70
94
106
106
100
32
50
0
121
166
153
156
128
129
150
135
134
142
Yağış (mm)
200
181
201
208
250
Türkiye
Geneli
Marmara
Yağış (01 Ekim 2010-30 Kasım 2010)
Ege
Akdeniz
İç Anadolu
Uzun Yıllar Ortalaması
Karadeniz
Doğu
Anadolu
Güneydoğu
Geçen Yıl (01 Ekim 2009-30 Kasım 2009)
KIŞ MEVSİMİ YAĞIŞ TAHMİNLERİ
(ARALIK, OCAK, ŞUBAT )
Akdeniz ve Ege Bölgelerimizde normallerden 50 mm daha az,
diğer bölgelerde normaller civarında beklenmektedir. 7
KIŞ MEVSİMİ SICAKLIK TAHMİNLERİ
(ARALIK, OCAK, ŞUBAT)
Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç ülke genelinde
normallerinin 0.5 - 1.0°C altında beklenmektedir.
SEKTÖRLERE GÖRE SU KULLANIMI
İçmesuyu
%16
Sanayi
%11
Tarım
%73
Sulamada Kullanılan
: 32,0 milyar m3 (%73)
İçmesuyunda Kullanılan
: 7,0 milyar m3 (%16)
Sanayide kullanılan
: 5,0 milyar m3 (%11)
Toplam Kullanılan Su
: 44 milyar m3
9
BARAJ VE GÖLETLERİN AKTİF HACİM
DOLULUK ORANI
30.11.2009 (%)
30.11.2010 (%)
İçme suyu
23
51
Sulama
30
43
Enerji
40
50
Türkiye Geneli
34
53
Aktif Su Hacmi
23 Milyar m3
35,4 Milyar m3
Baraj ve Göletlerin toplam aktif hacmi 67 milyar m3’tür.
ÜLKEMİZİN TARIM ARAZİSİ
Türkiye'nin yüzölçümü
: 78 milyon ha,
Ekilebilir tarım arazisi
: 28 milyon ha,
Ekonomik olarak sulanabilir arazi
: 8,5 milyon ha.
 2010 yılı başı itibarıyla sulamaya açılan araziler toplamı
brüt 5,42 milyon ha ulaşmıştır.
 Bu alan ekonomik olarak sulanabilir
toplamının % 64‘üne tekabül etmektedir.
araziler
 DSİ tarafından sulamaya açılan alan 3,13 milyon ha.
11
GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ
(GAP)
GAP bölgesi Türkiye yüzölçümünün
%10’unu kapsamakta, tarım potansiyelinin ise
% 20’sini oluşturmaktadır.
Ülkemizin hidroelektrik enerji potansiyelinin % 21’ini
karşılamaktadır.
12
GAP EYLEM PLANI
% 65
%7
% 28
İşletmede
İnşaat
Proje Safhası
 Sulama projelerinin % 28’i tamamlanmıştır.
 2013 yılına kadar sulanabilecek alanların tamamı
suya kavuşacaktır.
13
ÜLKEMİZİN HİDROELEKTRİK
POTANSİYELİ
Teknik Olarak
Değerlendirilemez
Ekonomik
Ekonomik Olmayan
Teorik
: 433 Milyar kWh/yıl
Teknik Değerlendirilebilir
: 216 Milyar kWh/yıl
Teknik ve Ekonomik
: 140 Milyar kWh/yıl
14
HES MEVCUT DURUMU
İşletmede
: 15 000 MW
 DSİ
: 11 265 MW
 Diğer
: 3 735 MW
Diğer
 DSİ Yatırım programında olan ve
inşaatı devam eden
: 26 000 MW
: 3 094 MW
 Özel sektör tarafından müracaat edilen : 22 906 MW
TOPLAM POTANSİYEL
: 41 000 MW
15
HES MEVCUT DURUMU
HES’lerden 2010 su yılında 40 milyar kWh elektrik enerjisi
üretilmiştir.
16
İÇMESUYU FAALİYETLERİ
 DSİ içme suyu faaliyetlerine başladığı 1968 yılından
2003 yılına kadar 35 yılda;
18 milyon kişiye yılda 2 milyar 100 milyon
içme kullanma ve sanayi suyu temin etmiş iken,
m³
 2003 yılında bu tarafa 8 yılda;
10 milyon kişiye yılda 1 milyar 200 milyon
içme kullanma ve sanayi suyu temin etmiştir.
m³
17
İÇMESUYU BARAJLARIN SU DURUMU
30 Kasım 2010
Mevcut Su
Miktarı
milyon m3
Aktif
Doluluk
Oranı %
Günlük
Sarfiyat
m3
İstanbul
619
70
Ankara
400
İzmir
Bursa
İl Adı
Günlük Tüketimin
Karşılanma Şekli
milyon m3
Baraj
YAS
2.100.000
2.100.000
-
26
805.000
805.000
-
141
47
500.000
200.000
300.000
48
70
200.000
200.000
-
18
İŞLETMEDE VE YATIRIM PROGRAMINDA
OLAN İÇMESUYU ARITMA TESİSLERİ
18 ilde DSİ tarafından yapılan 27 adet arıtma tesisinde
günde 5 614 980 m³/gün AB standartlarında arıtılmış su
üretilerek halka sunulmaktadır.
Ayrıca, 8 ildeki (İstanbul, Siirt, Muğla-Bodrum, Kars,
Ağrı, Niğde, Nevşehir, Aksaray) arıtma tesisleri
tamamlandığında günde ilave 925 808 m³/gün arıtılmış su
sağlanmış olacaktır.
19
DEVAM EDEN İÇMESUYU PROJELERİ
 Adıyaman
 Ağrı
 Ankara
 Aydın
 Batman
 Bayburt
 Bodrum yarımadası
 Bursa
 Çorum
 Gaziantep
 Elazığ
 Ordu
 Hatay
 Siirt
 İskenderun
 Sinop
 İstanbul
 Şırnak
 İzmir
 Tekirdağ
 Karabük
 Trabzon
 Karaman
 Ünye
 Kars
 Yozgat
 KKTC
 Mersin – Tarsus
 Niğde-Aksaray-Nevşehir
Çalışmaların devam ettiği 29 adet proje tamamlandığında
13 milyon kişiye yılda 1,47 milyar m3 ilave içme suyu
sağlanacaktır.
20
İL MERKEZLERİNİN İÇME, KULLANMA VE
SANAYİ SUYU İHTİYAÇLARI VE TEMİN DURUMU
Nüfusu 100.000’den büyük şehirlere içmesuyu temini
hakkındaki 1053 sayılı kanunda 2007 yılında yapılan
değişiklikle nüfus kriteri kaldırılmış olduğundan
2008 yılında bütün şehirlerimizi kapsayan su temini
eylem planı (2008-2012) hazırlanmıştır.
Bu
eylem
planına
göre
yatırımlar
hızla
gerçekleştirilmektedir. Bu eylem planı bu yıl 2010-2014
olarak tadil edilmiştir.
21
İL MERKEZLERİNİN İÇME, KULLANMA VE
SANAYİ SUYU İHTİYAÇLARI VE TEMİN DURUMU
2010-2014 yılı eylem planına göre 81 il merkezinin;
 36 il merkezinde uzun vadede (2023-2040 ve yukarısı)
 26 il merkezinde orta vadede (2015-2023) temin edilen
su miktarı yeterlidir.
 10 il merkezinde kısa vadede (2013-2015)
 9 il merkezinde ise (2011-2013) yıllarında su ihtiyacı
olan aşağıdaki şehirlerin tamamına yatırımlar için
projeler başlatılmıştır. (Adıyaman, Aydın, Batman,
Çankırı, İzmir, Nevşehir, Sakarya, Sinop, Yozgat)
22
İSTANBUL MELEN PROJESİ
 Melen Sistemi ile yılda 1 milyar 190 milyon m3 ilave su
sağlanarak İstanbul’un 2040 yılına kadar su ihtiyacını
karşılayacaktır.
2010
yılı sonuna kadar yapılan çalışmalarla yılda
268 milyon m3 su İstanbul’a verilecektir.
Sakarya Nehri Geçişi
23
İSALE HATTI
Hendek Genişliği : 3,5 m
Hendek Derinliği : 5,5 m
24
BOĞAZ TÜNELİ
Toplam uzunluk
Su yüzeyinden mesafe
Çap
: 5551 m
: 135 m
:4m
25
İZMİR GÖRDES PROJESİ
İzmir İçmesuyu (Gördes ve Çağlayan) projesi ile
İzmir Büyükşehir Belediyesi hizmet alanı içerisinde
bulunan yerleşimlerin 2040 yılına kadar içme, kullanma ve
endüstri suyu ihtiyacı karşılanacaktır.
Proje kapsamında 114 km uzunluğunda içmesuyu isale
hattı, 2 adet tünel, 1 adet pompa istasyonu, 1 adet depo ve
1 adet arıtma tesisi vardır.
26
GÖRDES PROJESİ 1. KISIM
İzmir’in içmesuyu ihtiyacını karşılamak üzere ilk etapta
Gördes Barajından başlayan 35,5 km’lik isale hattı
Sarıkız isale hattına bağlantısı yapılarak yılda
59 milyon m3 su sağlanmıştır.
27
ANKARA GEREDE PROJESİ
Ankara’nın 2040 yılına kadar olan su ihtiyacını
karşılayacak Gerede Sistemi ile Çamlıdere Barajı’na
su iletilecektir.
Proje tamamlandığında Ankara şehir merkezine yılda
230 milyon m3 ilave su iletilmiş olacaktır.
10.12.2010 tarihinde projenin ihalesi yapılarak inşaatına
başlanacaktır.
28
ANKARA GEREDE PROJESİ
29
SU İLETİM TÜNELİ
KARAKTERİSTİKLERİ
 Tünel Uzunluğu
: 31,592 m
 Tünel Kapasitesi
: 40 m3 /s
 Tünel Bitmiş İç Çapı : 4.50 m
 Tünel Eğimi
: % 0,115
 Doluluk Oranı
: % 80
 Havalandırma Şaftları : 3 adet
 Yapım Yöntemi
: TBM
 İç Kaplama
: Segmanlı
30
?n? aat + Havaland ?rma ? aft?
SU İLETİM TÜNELİ BOY KESİTİ
31
KKTC İÇMESUYU TEMİNİ PROJESİ
81 km
Türkiye’ den KKTC’ ye boru hattı ile su iletilmesi için
ALAKÖPRÜ Barajının inşaatına başlanılmıştır.
Proje tamamlandığında Türkiye tarafı 23 km, deniz geçişi
81 km ve KKTC tarafı 3,2 km olmak üzere toplam 107,2 km
hat ile yılda 75 milyon m3 su KKTC’ ye iletilecektir.
32
KKTC İÇMESUYU TEMİNİ PROJESİ
BOYKESİTİ
Türkiye Tarafı
Su Kaynağı: Anamur (Dragon) Çayı
Depolama Tesisi: Alaköprü Barajı
İsale Hatları Uzunluğu: 22 km + 1 km:
23 km
Boru Çapı: 1 500 mm
Boru Cinsi: Düktil
Dengeleme Deposu: 10 000 m3
Deniz Geçişi
Derinlik: - 250 m askıda
İsale Hattı Uzunluğu: 80 km
Boru Çapı: 1 600 mm
Boru Cinsi: HDPE
500 m aralıklarla deniz
tabanına ankraj
KKTC Tarafı
Güzelyalı Pompa
İstasyonu
Terfi Hattı Uzunluğu:
3,2 km
Boru Çapı: 1 400 mm
Boru Cinsi: Düktil
Depolama Tesisi:
Geçitköy Barajı
Geçitköy Pompa
İstasyonu
33
SICAKLIK; Pazar günü
batı bölgelerden
başlayarak tüm ülkede
hissedilir derecede
(10-12 derece)
azalacak, mevsim
normallerine düşecek.
34
Çevre ve Orman Bakanlığı
DSİ ve DMİ Genel Müdürlüklerimiz
vatandaşlarımıza su sıkıntısı çektirmemek için
büyük düşünmekte ve 2023-2050 yıllarının ihtiyaçlarını
bugünden planlamakta ve çalışmaları buna göre
zamanla yarışarak gerçekleştirmektedir.
Birimlerimiz Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılında
Kendi alanlarında Dünyada ilk 10’a girmenin
gayreti içindedir.
35