Transcript Ha - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

TOPRAKSU ve KHGM’NÜN
EROZYON İLE MÜCADELE
ÇALIŞMALARI
Prof. Dr. Orhan DOĞAN
TEMA Vakfı Genel Müdürü
1
A- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA ÇALIŞMALARI
1- Türkiye Umumi Toprak Haritası
Harvey OAKES ve Türk Uzmanları
1952 – 1954
1/800 000 ölçekli
2- Türkiye Geliştirilmiş Toprak Haritası
TOPRAKSU Uzmanları
1966 – 1971
1 / 25 000 çalışma ölçeği
1/100 000 yayın ölçeği
Her il için “İl Arazi Varlığı”
2
3 – Havza
Toprakları (26 Havza)
TOPRAKSU Uzmanları
1/200 000 ölçekli
4 - Türkiye
Erozyon Haritası
TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)
1/1 250 000 ölçekli
3
5 - Türkiye
Toprak Potansiyeli Etütleri
ve Arazi Kullanımı projesi
çerçevesinde;
Türkiye Arazi Varlığı Envanteri ve Toprak
Haritası - Revize
TOPRAKSU
1982 - 1984
6 - Türkiye
Genel Toprak Amenajmanı
Planlaması
KHGM
1987
4
7 – İl
Verimlilik Envanteri ve gübre ihtiyaç
Raporları (TOVEP)
KHGM
1984 - 1988
8 – Toprak
ve Su kaynakları Ulusal Bilgi
Merkezi (UBM) çalışmaları
- Türkiye Toprakları Veri Tabanı
- Tarım Alanlarının Nitelik ve Nicelikleri
- Agro – ekolojik Zonların belirlenmesi
- Türkiye Verimlilik Haritası
- Erozyon Risk Haritası
- Türkiye Toprakları Müzesi
henüz sonuçlanamamıştır.
5
B- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA
ÇALIŞMALARININ BAZI BULGULARI
* Türkiye Topraklarında Erozyon
%7
% 20
% 36
% 22
Hafif
Orta
Şiddetli
Çok Şiddetli
(5,6 milyon hektar )
(15,6 milyon hektar )
(28,3 milyon hektar )
(17,4 milyon hektar )
Degrade (bozulmuş) arazi miktarı %80’dir.
6
* Erozyonun Arazi Kullanımına Göre
Dağılımı
Hektar(milyon)
İşlenen Tarım Alanı
Mera
Orman ve Makilik
16,4
12,8
12,6
%
59
64
54
7
* Toprak Derinliği Dağılımı
Derinlik (cm)
%
Tanımlama
0 -20
40
Çok sığ
20-50
32
Sığ
50-90
13
Orta derin
+ 90
15
Derin ve çok derin
8
* Toprakların Organik Madde İçeriği
Yeterli
% 14
(% 3 den fazla)
Orta
% 22
(% 2-3)
Fakir
% 64
(% 2 den az organik madde)
9
* Tarım Yapılan Arazilerde Tuzluluk
Tuzsuz
( % 0,15 den az )
% 95,5
Hafif Tuzlu
( % 0,15 – 0,35 )
% 3,5
Orta Tuzlu
( % 0,35 – 0,65 )
% 0,7
Çok Tuzlu
( % 0,65 + )
% 0,3
10
* Arazi Yetenek Sınıflaması (KHGM)
İşletmeli Tarıma Uygun Araziler
Yetenek
Sınıfı
Alanı (ha)
Oran
(%)
İşletmeli Tarıma Uygun Olmayan
Araziler
Yetenek
Sınıfı
Alanı (ha)
Oran
(%)
I
II
III
IV
5086087
6772873
7282763
7425045
6,30
8,70
9,50
9,50
V
VI
VII
VIII
127934
10825762
35836340
4542892
0,16
13,90
46,00
5,82
TOPLAM
26566768
34,0
TOPLAM
46792036
60,06
11
C- ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
* Türkiye Yağışlarının Erozyon Potansiyelleri
* Türkiye Topraklarının Aşımına Duyarlılıkları
* Türkiye Topraklarının Verimlilik Envanterleri
* Türkiye Topraklarının mikro-element noksanlık
Envanteri
* Türkiye’nin Yağış-Kuraklık-Erozyon İndisleri ve
Kurak Dönemleri
12
* Gübre İhtiyaçları Rehberi
* Türkiye Hallofit (Tuzcul) Bitkiler Envanteri
* Akarsuların Sulama Suyu Kaliteleri
* Büyük Ovaların Sulama Rehberleri
* Göletlerde yağış-yüzey akış ve sediment ilişkileri
13
* Kısıntılı Sulama Teknikleri
* NAD Projesi -Mera Herbariumu
* USLE Uygulama Çalışmaları
* Teraslama Standartlarının Belirlenmesi
* Rüzgar Erozyonu Önleme Rehberi
14
TOPRAK VE SU KAYNAKLARI
GENEL ENVANTER DURUMU
(01.01.2005 TARİHİ İTİBARIYLE)
HİZMETLER
SULANAN ALAN
TOPRAK MUHAFAZA
HAYVAN İÇME SUYU GÖLETİ (Adet)
TARLA İÇİ GELİŞTİRNE HİZMETLERİ
SAHA
(Ha)
K.BAŞ
(Adet)
1.361.863
392.752
3.195
1.508.405 7.555.065
1.037.468
DRENAJ VE TOPRAK ISLAHI
338.461
TOPLULAŞTIRMA
339.237
KREDİ
526.106
SULAM GÖLETİ
B.BAŞ
(Adet)
608 Adet
15
TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ENVANTERİ
(01.01.2005 itibari ile)
KALKINMADA ÖNCELİKLİ 50 İL
Çalışma
Ha
Sulama
711 787
Toprak Muhafaza
194 575
T.İ.G.H.
295 232
Drenaj-Arazi Islahı
120 490
16
DİĞER İLLER ( 32 İL )
Çalışma
Ha
Sulama
650 076
Toprak Muhafaza
198 177
T.İ.G.H.
741 957
Drenaj-Arazi Islahı
217 971
17
GAP İLLERİ ( 9 İL )
Çalışma
Ha
Sulama
64 642
Toprak Muhafaza
133 234
T.İ.G.H.
95 144
Drenaj-Arazi Islahı
5 521
18
UYGULAMA ÇALIŞMALARI ( 2000 YILI )
(40 yıllık eklenik veriler)
Uygulama
Toprak Muhafaza
Sorun Alanı
(ha)
40 Yıllık
uygulama
(ha)
Yıllık
uygulama
(ha)
Tamamlamak
için gereken
yıl
31 milyon
366 205
9 226
3 320
57,6 milyon
3,5 milyon
87 500
618
Sulama
8,5 milyon
4,4 milyon
110 000
37
Toplulaştırma
8,5 milyon
415 000
10 375
820
Drenaj- Islah
4,3 milyon
323 593
8 090
492
Tarla içi geliştirme
8,5 milyon
915 134
22 878
332
Erozyon Kontrol
(Ağaçlandırma, teras v.s.)
19
SORU VE SORUNLAR
TOPRAKSU 24 yıl sonra kaldırıldı.
KHGM’lüğü 21 yıl sonra kaldırıldı. O halde;
* Doğal kaynakların korunması, geliştirilmesi
ve yönetimi hangi kuruluş tarafından
yapılacaktır ?
* Türk tarımının dış alım durumundan dış satım
durumuna getiren politikalar ne zaman ve nasıl
üretilecektir ?
20
* Kırsal kesim nüfusunun % 35’ lerden
%10’lara düşürülmesi için sanayileşme
ve üretim artışı için neler öngörülüyor ?
* Doğal kaynaklar üzerindeki degradasyonu
arttıran sosyal ve siyasal baskılar nasıl
azaltılabilir ?
21
•Toprak yasasına etkinlik kazandırılması*
Kırsal nüfusu rahatlatacak, üretimi
arttıracak ve kırsal kalkınmanın temelini
oluşturacak ;
- Arazi kullanım planlaması
- Ekonomik işletme büyüklüklerinin belirlenmesi
- Arazi toplulaştırma çalışmalarının tamamlanması,
- Ve benzeri hizmetler ne zaman ve hangi kuruluş
tarafından yapılacaktır
?
22
• Tarım topraklarının ve meraların
erozyondan korunması ve yönetimi
• Sosyal sorunlar yaratan kırsaldan kente
sağlıksız göçün önlenmesi
• Eko-sistemin korunması
• Yüzey sularının değerlendirilmesi
23
• ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE
Çalışmalarına imza koyan Ülkemizde
“ULUSAL EYLEM PROĞRAMI” nasıl, ne
kadar zaman sonra ve hangi kuruluş
tarafından gerçekleştirilecektir ?
24
Dakikada 1000 ton,
saniyede 16 ton
verimli üst toprağını kaybeden ÜLKEMDE :
“ Üretilmeyen Kaynak, Bir Avuç Toprak ”
anlayışı ne denli algılanmıştır ?
“ Toplumsal Barışın Topraktan Geleceği ”
gerçeği ne zaman anlaşılacaktır ?
25
Doğal Kaynakları
sahiplenen, onları koruyan
ve gözeten herkese
saygılarımla.
Prof. Dr. Orhan DOĞAN
26