OVERPATOLOJISI

Download Report

Transcript OVERPATOLOJISI

OVER PATOLOJİSİ
Uterusun broad ligamanların arkasında
rektumun önündedir.
4x2x1 cm boyutlardadır.
Çölömik epitelle döşelidir.
Over stroması kortikal ve medüller diye
2’ye ayrılır. Sınır keskin değildir.
Ovaryan folikülün hayat siklusu
1) Primordiyal folikül (PF)
2) Matür(MF)
3) Atretik (K. Luteum ve albikans)
PF germ hücresi içerir.
MF’de oosit, granuloza ve teka hücresi içerir.
Teka hücresi seks steroid üretim yeridir.
Non Neoplastik
Lezyonları
1) İnkluzyon kistleri; Yüzey epitelinin
invaginasyonu ile olur.
2) Folikül kisti
Atretik veya gelişen foliküllerin distansiyonu
ile olur. 10cm’yi geçmez.
Kist duvarı teka hücresi veya granuolza
hücresi ile döşelidir. Teka hücresi yoğunluğu
fazlaysa östrojen üretimi fazladır. End hip
gelişebilir
3) Polikistik Over
Multipl folikül kistleri vardır.
Çevrede yoğun fibroz kapsül ile karakterli.
Bazı sendromlar polikistik overli hastalarda
olur.
Stein Leventhal sendromu gibi.
(Amenore,sterilite,obesite, persistan
anovulasyon)
Başlatan olay ? LH artar ve teka lutein h’ni
uyarır ve androjen üretimi artar.Bu da östrona
döner .
Mik; K. Luteum ve albikans olmaz. Over
büyük.
4) Korpus luteum kisti
5) Gebelik luteoması
6) Gelişimsel kistler
7) Endometriozis eksterna
Endometriozis eksterna
Endometriyal stroma ve glandların
uterus dışında görülmesidir.
En sık görüldüğü yerler
1) Over 2)Uterin ligaman 3)
Rektovaginal septum 4)Pelvik periton
5) Laparatomi skarları
6)
Umblikus,vajen, vulva, apendiks
Önemi;
İnfertilite,dismenore ve pelvik ağrıya neden
o.b.
Mekanizması
1) Regürjitasyon Teorisi
Menstruasyonda kan ve dökülen
endometriyum tuba lümenlerinden geriye
atılabir ve değişik yerlere implante o.b.
2. Metaplastik teori
Çölomik epitelin anormal diferensiyasyonu
Periton, over,tuba,endom,serviks,vagen üst
bölümü ve karın organlarının serozal yüzeyi
çölomik epitel kaynaklıdır.
Bu bölgelerde endometriyum stroma ve
glandına diferensiyasyonu doğal.
3. Vasküler lenfatik yayılım teorisi
Akciğer ve lenf nodundaki odakları açıklar.
Fonksiyonel tabakayı içerir.
Siklusdan etkilenir.
Makroskopi:
Mavimsi kistik nodüller fibrozisle çevrilidir.
Overler kistiktir (Çukulota kisti)
Mikroskopi:
1) Endometriyal stroma
2) Endometriyal gland
3) Hemosiderin yüklü makrofajlar
3’ünden en az ikisinin olması şart.
Endometrioid ca gelişebilir.
Over tümörleri
Serviks ve endometriyum Ca’dan daha az
USA’da ölüme neden olan 5. Sıradadır.
Erken farkedilmezler.
Kadın genital sisteminde ölüm nedenlerinin
yarısını oluşturur.
%80 benigndir. Genç kadınlarda görülür.
Malign olanlar daha yaşlılarda
Risk faktörleri,
1) Nulliparite
2) Aile öyküsü
OKS riski azaltıyor.
En önemli risk faktörü genetiktir.
BRCA1 ve BRCA2 tümör süpresör
genlerinde mutasyon over ca
duyarlılığını artırır.(DNA tamir geni)
%50’de p53 mutasyonu vardır.
Sınıflaması
1)Yüzey epitel kaynaklı
2) Germ hücre kaynaklı
3) Over stroma kaynaklı
Yüzey Epitel Kaynaklı
1) Seröz tümörler
2) Müsinöz tümörler
3) Endometrioid
4) Clear cell(berrak hücreli)
5) Brenner(Transisyonel )
İlk 3 tümörün benign- borderline-malign
formları vardır.
Seröz Tümörler
Yüzey epitel tümörlerinin %30’unu oluşturur.
%30-59 bilateraldir.Benign, borderline ve
malign o.b
Makroskopi;
Benign olanlarda kistik over dokusu vardır.
Düz kaygan kist duvarı vardır. Papiller
projeksiyon o.b.
Borderline ; Papiller projeksiyonlar daha
fazladır
Malign; Soild alan papiller yapı artıkça ve
iiregülerite kapsülde fiksasyon oluştukça
malignite olasılığı artar.
Mikroskopi;
Benign;Uzun kolmnar,silyalı tek sıralı epitel
hücresiyle döşeli kist duvarı.
Papilla o.b.
Borderline;Papiller yapılar daha
komplekstir.Epitel sıralanışı artmıştır.
İnvazyon yok.
Malign;Stromaya invazyon vardır.
Psammom cismi seröz tümörün özelliğidir.
CEA(-) dir.
Müsinöz tümör
Daha nadir.
%85 benign borderline %15 maligndir.
Seröz tümörden farkları;
1)Mak olarak değişik çapta daha fazla
kistlerden (multiloküler)oluşur.
2)Daha az bilateral
3)Daha büyük kitle oluşturur(25kgve fazla)
4) Jelatinöz glikoproteinden zengin sıvı içerir.
5) Histolojik olarak apikalde müsin içeren
endoservikal veya intestinal epitelle döşeli
kistler vardır.
Borderline ; Papiller yapı daha fazla ve
stratifikasyon hafif nükleer atipi olur.Epitel
sıralanışı 4’den fazla ise invazyon belirgin
olmasa da malign kabul edilir.
CEA(+) dir ve Kras mutasyonu seröz tümör
aksine sık.
Lokal invazyon ile bitişik dokulara gider.
Endometrioid Tümör
Çoğunluğu karsinomdur.
Endometriyuma benzer glandlardan
oluşur.
%15-30 endometriyum Ca ile birliktedir.
%15 endometriozis ile birliktedir.
Makroskopi;
Solid ve kistik alanlar biraradadır.
Mikroskopi
Endometriyuma benzer glanduler
yapılar.
Prognoz seröz ve müsinöz Ca’ya göre
daha iyi.
Bilateral olursa başka biryerden yayılım
olduğu düşünülür.
Transisyonel (Brenner
)Tümör
Epitelyal komponent mesane epiteli gibi
transisyoneldir.
Solid veya kistik o.b.
Unilateraldir.
Üriner sistem transisyonel epiteline benzer
adacıklarla karakterlidir. Stroma teka
hücrelerine benzer fibroblastlardan oluşur.
Çoğu benigndir.
Histogenezi tam bilinmiyor.
GERM HÜCRE
TÜMÖRLERİ
1) Teratom (Matür, immatür,
monodermal)
2) Disgerminom
3) Yolk sak tümör
4) Embryonel Karsinom
5) Koryokarsinom
6) Mikst Tümörler.
Teratom
Matur kistik teratom
Çoğu kistiktir
Dermoid kist
Benigndir.
Genç kadınlarda olur.
Makroskopi;
Unilokülerdir.
Kıl peynirimsi sebasöz materyal kemik,
kıkırdak gibi sert yapılar dahi içerebilir.
Mikroskopi:
Kist duvarı skuamöz epitelle döşeli
Deri ekleri,sebasöz gland
Kıkırdak,kemik,tiroid
Bronş epiteli vb olur.
Her 3 germ yaprağına ait elemanlar
görülür.
İmmatur teratom
3 germ yaprağıdan oluşur ama immatür veya
embryonel yapılarla karakterlidir.
Daha nadirdir.
İlk 2 dekadda görülür. Menapozdan sonra
görülmez.
Makroskopi
Büyük kitlelerdir. Lobüle yumuşak veya serttir.
Çoğu kez soliddir. Çevreye invazyon yapma
eğilimindedir.
Mikroskopi:
İmmatur ve matur dokular biradadır.
Ektoderm; Gliyal doku
Mezoderm; Bağ ,kıkırdak,kemik,kas
Endoderm; Tubuller,mide renal epitel
Tüm bu elemanlar düzensiz biçimde
embryonik formdan matür hale kadar her
şekilde ob.
Malign tümör olup hızla büyür.
Matür elemanlar arttıkça prognoz daha iyidir.
İmmatür elemanlar sadece nörojenik ise
prognoz daha iyi.
Struma Ovari
Teratomda tiroid dokusu dominanttır.
Gros olarak tiroide benzer.
Tiroidin her türlü lezyonunu görmek
mümkündür.
Teratomlar malign transformasyon
gösterir. En sık Yassı hücreli Ca olur.
Disgerminom
Testisteki seminoma benzer bir tümördür.
(Ovaryan seminom)
Morfolojik,ultrastrüktürel,histokimyasal
özellikleriyle primordiyal germ hücrelere
benzerlik gösteren ve tamamıyla germ
hücrelerinden köken alan tümördür.
Hücrelerin çok erken dönemde ve
diferensiyasyonun oluşmadığı dönemde ve
henüz daha matur olma kabiliyetini
kazanmadan oluşan hücreler topluluğudur.
Klinik:
İnfantil dönemden yaşlılara kadar bir süreç
En sık adolesan ve genç erişkinde
Semptom süresi kısa ama yümör büyük.
Ağrı, distansiyon,kilo kaybı.
Disgerminom gebelik sırasında ensık görülen
2 tümörden biri (Seröz kistadenom)
Makroskopi:
Genelde unilateral
Solid tm ‘dir. Yuvarlak, lobule,gri beyaz parlak
ve kaygan yüzeye sahip.
Mikroskopi;
Seminom ile aynı.
Büyük uniform hücre gruplarını bağ dokusu
çevreler. Sitoplazma sınırları keskindir.
Nükleus vezikülerdir.
Sitoplazmada gilkojen içerir (PAS)
Tümörü çevreleyen stroma lenfositten
zengindir.
PLAP pozitifdir.
Diğer germ hücreleri ile birarada o.b
(Mikst germ tm)
Tedavi;
Radyosensitifdir.
Yolk Sak (Endodermal
Sinus ) Tümör
Disgerminomdan sonra 2. En sık
görülen malign germ hücre tm.
Undiferensiye ve multipotent embryonel
Ca ‘nın yolk cak ve vitellin yapılara
diferensiyasyonu soucu oluşuyor.
Çocok ve genç erişkinde
AFP düzeyi artmıştır.
Makroskopi
Unilateral
Kapsüllü, yuvarlak düzgün yumşak bazen
lobüle gri renkli, hemoraji kiskik jelatinöz
Mikroskopi
Değişik histolojik paternleri var
Santralde damarı olan psödopapiller yapılar
içerir ki bunlara schiller-Duval cisimi denir.
Diagnostiktir.
İntrasitoplazmik ,ekstrasel PAS + hyalen
cisimler var.
Embryonel Karsinom
Testistekine benzer.,
Germ hücre tümörlerinin enaz
diferensiye olan formudur.
Diğer germ hücre tm’leriyle genellikle
kombine olarak görülür. (Yolk sak,
Disgerminom,immatur teratom)
Çocuk ve genç erişkinde
Makroskopi
Genelde kombine olduğu için görünüm diğer
tiplere göre değişir.
Mikroskopi
Sinsityal yapılar, solid gruplar,yarıklar ve
glanda benzer yapılar oluşturan orta
büyüklükte sitoplazmik sınırları
belirsiz,nükleolü belirgin büyük nükleuslu
hücrelerden oluşur
Sitokeratin +(Disgerminom-).AFP’de +,
CD30+ dir.
Oldukça maligndir.
Koryokarsinom
Malign germ hücresinin ekstraembryonik
difernsiyasyonuna bir örnektir.
Germ hücre orijini sadece prepubertal ise
söylenir.
Genelde kombine
HCG düzeyi yüksek.
Plasental koryoca aksine kemoterapiye
cevapsızdır.
Gestasyonel koryoca daha iyi prognozludur.
SEKS KORD STROMAL
TM
Sınıflaması
1)Granuloza stromal hücreli tümörler
A) Granuloza hücreli tm (Adult,juvenil)
B) Tekoma-Fibroma
2) Sertoli stromal hücreli tm
A) Sertoli hücreli tm
B)Leydig hücreli tm
C) sertoli-Leydig hücreli tm
3) Gynandroblastoma
4) Undifferensiye
1) Granuloza hücreli Tümör
Adult ve juvenil olmak üzere 2 tiptir.
Adult olanı %95 oranda, yani daha sıktır.
Postmenapozda görülür.
Klinik olaraken sık östrojen salgılayan
ovaryan tm’dür.
Fonksiyonel tümörlerde endometriyumda
hiperplazi eşlik eder.%5-25 oranında
karsinomda o.b
Makroskopi
Değişik boyuttadır. Çok küçük,büyük ob.
Solid veya kistik o.b.
Gri beyaz sarı renkli(lipide bağlı)
Karakteristik olarak kistiktir ve kisler kanla
doludur.
Mikroskopi
Granuloza hücrelerinden oluşur. Teka
hücrelerive fibroblastlar eşlik eder.
Nükleuslarda groove(kahve çekirdeği)
görünümü tipik.
Call-EksnerCisimi; Gland benzeri yapıların
ortasında asidofilik materyal bulunur. İmmatür
folikül şeklinde tanımlanır. Bu yapı belirginse
tanı kolaydır.
Tümör 2 açıdan önemli,
1) Östrojen salgılama potansiyeli
2) Malignite tehlikesinin varlığı (%5-25)
Prekoks puberte,end hip,memenin kistik hast
birlikte ob
Tekoma-Fibroma
Over stromasından kaynaklanan
fibroblast veya iğsi lipid damlacığı
içeren hücrelerden oluşur.
Tekoma hormonal aktiftir.
Tekoma kesiti sarı,fibroma beyaz renkli.
Sertoli Leydig Hücreli
Tümör
Testis hücrelerinin değişik gelişim
evrelerindeki hücreleri temsil eder
Her yaşta o.b
Normal dişi cinsiyeti gelişimini engelleyebilir.
Meme atrofisi,amenore,sterilite vb.
Mik;
Sertoli veya leydig hücrelerinden oluşan
tübüllerden oluşur.
Gynandroblastom
Sertoli leydig hücreli tm+ granuloza hüc
tm
Gonadoblastoma
Germ hüc tm +seks kord stromal tm
Disgerminom+granuloza hüc tm
Metastatik tümörler
Bilateral ise,
Nodül yapısı çok ise,
Damar invazyonu varsa METASTAZ
Lenfoma ve sarkomlarda met yapar.
Ensık mide barsak,
apendiks,uterus,meme akciğer ve deri
met görülür.
Krukenberg Tümörü,
Genelde bilateral ve hemen her zaman
metastatik orijinli tümöre denir.
Primer odak; Mide,Barsak ve meme
Mik; Taşlı yüzük hücreleri dir.
Musikarminle + boyanır.