Transcript Teoria podziału funkcjonalnego EC – na przykładzie teorii Ricardo

Teoria podziału funkcjonalnego EC – na
przykładzie teorii Ricardo

1.
2.
3.
a)
b)
c)
Teoria podziału Ricardo
charakterystyka ogólna
Teoria podziału jako „łącznik” miedzy teorią
wartości i teorią wzrostu Ricardo
Ahistoryczny charakter
Główne elementy składowe:
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia
Teoria zysku
Teoria renty gruntowej
1
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Pojęcie płacy naturalnej i rynkowej
 Płaca naturalna jest określona przez trzy czynniki
1. Minimum kosztów utrzymania robotnika i jego
rodziny – czynnik najważniejszy (pojęcie
funduszu utrzymania robotników)
2. Koszty zaspakajania potrzeb wyższego rzędu
3. Koszty zdobycia kwalifikacji
 Wniosek: płaca naturalna nie jest pieniężnym
odpowiednikiem minimum utrzymania i jest
historycznie zmienna (stale rośnie)
2
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Płaca rynkowa: określona przez sytuację na
rynku pracy (podaż i popyt)
 Prawo płacy Ricardo (zależność między płacą
w t)(
naturalną i rynkową)
LS - podaż pracy, LD – popyt na pracę, t- czas
Prawo płacy - długi okres
dL
 f ( w  w(t )
dt
dL
w  w(t )  0 
0
dt
dL
w  w(t )  0 
0
dt

S
S
S
3
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Płaca rynkowa – krótki okres
L
w  w( )
L
D
S
dW
L L 
0
dt
dW
L L 
0
dt
D
S
D
S
4
Teoria płacy, pracy i zatrudnienia Ricardo
Płaca naturalna i rynkowa w długim okresie

w w(t)
w(t)

w

dLs/dt=dLD/dt=dL/dt
t
W długim okresie działanie
prawa płacy prowadzi do
zrównania się dynamiki
podaży pracy, popytu na
pracę i dynamiki ludności
Wzrost plac naturalnych
(dobrobytu) jest pochodną
ogólnego rozwoju
gospodarczego a nie
roszczeń placowych
Płace rynkowe stale
oscylują wokół płac
naturalnych
5
Teoria zysku Ricardo



1.
2.
3.

Brak rozwiniętej teorii zysku – przyczyną jest
skrajnie ahistoryczne ujmowanie kapitału i
kapitalizmu
Zysk jako przekształcona forma tzw. wartości
dodatkowej
Sprzeczność między zyskiem i płacą
Krótki okres: bezpośrednia
Długi okres: poprzez mechanizm wzrostu rent
gruntowych i związany z tym wzrost plac
naturalnych (funduszu utrzymania robotników)
Długookresowy spadek stopu zysku prowadzi
do tzw. sekularnej stagnacji gospodarki
Tzw. zbożowa wersja teorii zysku (corn
theory of profit) jako próba pokonania
wewnętrznej sprzeczności teorii wartości
opartej na pracy
6
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)

1.
2.
3.
4.
5.
Główne założenia TRG
Prawo malejącej produkcyjności (MP<AP)
Ograniczona ilość ziemi (nadającej się do
rolniczego użytkowania)
Prywatna własność ziemi
Swoboda przepływu kapitału (do/z rolnictwa)
Trójklasowy model rolnictwa: robotnicy rolni,
właściciele, producenci rolni
7
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)
c pr  ( K obr.  K trw. ) kr .  p ( K obr.  K trw. ) kr .
'

1.
2.
Źródło/mechanizm powstawania renty
gruntowej
W warunkach krańcowych (najgorszych) cena produkcji
obejmuje koszty i zysk przeciętny
W warunkach lepszych niż najgorsze cena produkcji
zawiera nadwyżkę nad zysk przeciętny i ta nadwyżka jest
źródłem renty
cpr = koszty + zysk przeciętny + renta
3.
Teoria nie wyjaśnia, co jest źródłem zysku w warunkach
najgorszych
8
Teoria renty gruntowej (rent naturalnych)

1.
2.

Rodzaje renty gruntowej (różniczkowej)
Pierwsza: wynikająca ze zróżnicowania warunków
naturalnych
Druga: wynikająca ze zróżnicowania intensywności
produkcji, postępu technicznego itp..
Różnice w zawłaszczaniu renty
2.
Pierwsza: w całości właściciele
Druga: przejściowo (okres trwania umowy
dzierżawnej) producenci, potem właściciele

Antyfeudalny aspekt społeczny TRG Ricardo
1.
9