Transcript indirmek için tıklayınız

STATÜKONUN MALİYETİ &
MUHTEMEL GELİŞMELER
Emine Akçadağ
 Türkiye’nin
güney
sınırına yakınlığı
nedeniyle ulusal
güvenliğe etkisi
 Batmayan dev uçak
gemisi ve füze
rampası
 Bölgedeki deniz ve
petrol nakliyatının
kontrolüne etkisi
 Başkent: Lefkoşa
 Cumhurbaşkanı: Derviş
Eroğlu (Ulusal
Birlik Partisi)
 Yönetim biçimi: Cumhuriyet
 Nüfus: 265.100 ( Nisan 2006 )
 GSMH: 5 milyar dolar (2008)
 Ekonomi: Tarım % 8, Sanayi % 11,
Hizmetler % 71
 Yıllık büyüme oranı: %7 (2008)
 İşsizlik: %9.4 (2008)
 Başkent: Lefkoşa
 Devlet
Başkanı: Dimitris Hristofyas
(AKEL-Emekçi Halkların İlerici Partisi)
 Yönetim biçimi: Başkanlık sistemi
 Nüfus: 793.963 (2009 )
 GSMH: 9.7 milyar dolar (2009)
 Ekonomi: Tarım % 3, Sanayi % 19,
Hizmetler % 78
 Yıllık büyüme oranı: %3.7 (2008)
 İşsizlik: %7.2 (2010)
 16. yüzyıldan
19. yüzyıla kadar Osmanlı
egemenliği
 1923 Lozan ile resmi olarak İngiliz kolonisi
 İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra
dekolonizasyon süreci ve Kıbrıslı Rumların
ENOSIS mücadelesi
 1955’ten itibaren Rum terör örgütü
EOKA’nın Kıbrıslı Türklere karşı silahlı
eylemleri
 1959’da imzalanan Londra ve Zürih
Anlaşmalarıyla Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilanı
 Türkiye, Yunanistan
ve Birleşik Krallık’ın
garantisi altında bir anayasa, bağımsız ve
çift toplumlu bir devlet
 Makarios’un Cumhurbaşkanı seçilmesi ve
Ada’daki Türklere karşı asimilasyon ve
şiddet politikası
 1967 yılında, Yunanistan’da Albaylar
Cuntası’nın yönetime gelmesi ve 1973
yılında Makarios’a karşı darbe
 1974’te Türk
nüfusun katledilmesini önlemek
amacıyla Ada’ya müdahale
 Ada’nın Kuzey ve Güney olarak ayrılması
 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin, 1983’te
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanı
 BM nezdinde çözüm görüşmeleri
 2004 “Annan Planı”nın Rumlar tarafından reddi
 GKRY’nin, 1 Mayıs 2004’te “Kıbrıs Cumhuriyeti”
adıyla AB’ye tam üyeliği
 Yerleşikler
 İşgal
meselesi
sorunu
 Ada’daki Türk
askeri
 Maraş’ın
statüsü
 Mülkiyet
sorunu
 Annan
Planı sonrasında BM’nin desteği
ile 2006’daTasos Papadopulos ve Mehmet
Ali Talat buluşması
 2008’de Talat ve GKRY yeni başkanı
Hristofyas buluşması
 Ağustos 2009'da Kıbrıs sorununa
kapsamlı çözüm bulmak amaçlı
müzakerelerin ilk turunun tamamlanması
 10 Eylül 2010'dan itibaren müzakerelerin
ikinci turu
Temmuz 2010’da
Kıbrıs’ta çözüm
müzakereleri
kapsamında mülkiyet
başlığının görüşülmesi
amaçlı Eroğlu ve
Hristofyas buluşması
 18 Kasım’da Hristofyas,
Ban Ki Moon ve Eroğlu
görüşmesi:
takvimlendirme ve
hakemlik adımları

 Kıbrıs
meselesi nedeniyle katılım müzakere
başlıklarının askıya alınması neticesinde
müzakerelerin hızını kaybetmesi
 Gümrük Birliği’ni aralarında Güney Kıbrıs’ın
da bulunduğu on yeni AB üyesini
kapsayacak şekilde genişleten Ek
Protokol’ün imzalanmasıyla ortaya çıkan
Türk liman ve hava sahalarının Güney
Kıbrıs’a açılması sorunu
 KKTC’ye uygulanan izolasyonlar ve
Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nün onayı sorunu
 1973
Ortaklik Antlasmasi ile AB’ye ihraç
edilen mallarda her iki taraf için de
tercihli ticaret rejimi
 1994’te
tercihli ticaret rejimine son
verilmesi neticesinde KKTC’nin
izolasyonu ve ek tarifeler


Rumlarin Annan Plani’ni reddi
sonucunda KKTC ile dogrudan ticarete
baslamak ve mali yardim için Komisyon
tarafindan çikarilan tuzuk taslagi
Uluslararasi ticarete iliskin kararlarda
oybirligi gerektiginden Rumlarin vetosu
sonucu tuzugun yururluge girememesi
 Lizbon
Antlaşması ile Avrupa
Parlamentosu (AP) ile Bakanlar
Konseyi’nin ortak karar aldığı konuların
ve Bakanlar Konseyi’nde nitelikli
çoğunlukla alınabilecek kararların
kapsamını genişlemesi
 Lizbon Antlaşması’nın yeni hükümleri ve
Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nün hukuksal
altyapısına ilişkin tartışmalar
 Avrupa
Parlamentosu’nun Tüzük
tartışmalarının yeni arenası haline
gelmesi
 Avrupa
Parlamentosu’nun, Doğrudan
Ticaret Tüzüğü’nün onaylanmasının ancak
“oy birliği” ile olacağına ilişkin kararı
 ABD-Türkiye
ilişkilerinde dönüm noktası:
1974 Kıbrıs harekatı
 80’lerde federal devlet kurulması önerisi ve
Amerikan ekonomik yardımı
 90’larda ABD’nin BM’yi harekete geçirme
çabası ve GKRY’nin AB üyeliğine karşı çıkış
 2000’lerde Orta Doğu’ya yönelik
operasyonlar için önem taşıyan Kıbrıs’taki
İngiliz üslerinin muhafazası isteği
 60’lardan
itibaren Kıbrıs’lı gençlerin
Moskova’da eğitimi (Hristofyas)
 Ortodoksluk bağı ve ekonomik ilişkiler
neticesinde GKRY’ne açık destek: “tek
uluslararası temsiliyeti olan birleşmiş
devlet”
 Ekim 2010’da turizm, sağlık, ekonomi ve
enerji alanlarında anlaşmalar
 Ortak eylem planı ve vergi düzenlemeleri
 2010
yılı GKRY-Rusya ticaret hacmi 1
milyar dolar
 Rusya’dan
silah ticareti
 Akdeniz’in
Rusya açısından önemi
 1971’den
itibaren diplomatik ilişkiler:
“Çin hükümeti, Kıbrıs Cumhuriyeti
hükümeti ve halkının yabancıların
müdahalesine ve iç işlerine karışmasına
karşı çıkmaktadır”.
 GKRY’nin tek Çin politikasına ve silah
ambargosun kaldırılmasına desteği
 Annan Planı’nın reddedilmesi ile değişen
Çin politikası
 Türkiye’nin
üyeliği için ön koşul haline
gelmiş Kıbrıs sorununun kısa vadede
çözümü mümkün görünmemektedir.
 Mevcut durum Rumların lehine görünmekle
birlikte Türkiye’nin uluslararası ilişkilerde
yükselen ivmesi, KKTC için önemli bir
artıdır.
 KKTC’nin uluslararası arenadaki
görünürlülüğü Rumları anlaşmaya zorlamak
adına büyük önem taşımaktadır.






ARISAN Eralp, Nilgün,“Doğrudan Ticaret Tüzüğü: Tüm
Taraflar İçin Bir Çıkış Yolu Olabilir Mi?”, TEPAV, Haziran
2010, s.3
ATUN, Ata, “AB'de Doğrudan Ticaret Tüzüğü Savaşı”, Politika
Dergisi, 30 Nisan 2010
DENKER, Sami, “Kıbrıs Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği’ne
üyelik sorunu”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi,
No.2, 2001, s.1-14
ELLIS, Robert, “Cyprus: misguided support for direct trade
with TRNC” , New Europe, 2 May 2010
KASIM, Kamer,” Soğuk Savaş sonrası dönemde Kıbrıs
sorunu”, Akademik Bakış Dergisi, No.1, Kış 2007, s. 57-72
KYRIACOU, Praxoula Antoniadou, Özlem Oğuz Çilsal ve
Fiona Mullen, “Ertesi Gün III: Türkiye ve Yunanistan'ın
Barıştan Kazancı”, PRIO Center, Press Release, 21 Temmuz
2010





KYRIACOU, Praxoula Antoniadou, Özlem Oğuz Çilsal ve
Fiona Mullen, “The day after II: Reconstructing a reunited
Cyprus”, PRIO Cyprus Centre, Paper 1/2009
KYRIACOU, Praxoula Antoniadou, Özlem Oğuz Çilsal ve
Fiona Mullen, “The day after: Commercial opportunities
following a solution to the Cyprus problem”, PRIO Cyprus
Centre, Paper 1/2008
POPE, Hugh ve Didem AKYEL, “The Lisbon Treaty Shines a
Ray of Hope on Cyprus ” , International Crisis Group, 15
April 2010
SANDIKLI, Atilla, “Yeni Kıbrıs Stratejisi "Tanıma"”,BİLGESAM,
12 Ekim 2009
SOPINSKA, Joanna, “Nicosia ready to challenge TRNC direct
trade regulation” , EUROPOLITICS, 22 April 2010