Transcript gerbulhariltsaa

ГЭР БҮЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
Хүнийг нөхөн үйлдвэрлэх нийгмийн
механизм бүхий цусан төрлийн холбоо
болон гэрлэлт, үрчлэлтийн холбоогоор
харилцан
үүрэг
хүлээж,
туслалцан
дэмждэг, нэгдмэл ахуй амьдралтай бүлэг
хүмүүсийн нэгдлийг гэр бүл гэнэ.
www.themegallery.com
ГЭР БҮЛ НЬ ХҮНИЙ ХӨГЖЛИЙН АНХДАГЧ ОРЧИН,
НИЙГМИЙН ҮНДСЭН НЭГЖ, СОЁЛ УЛАМЖЛАЛ ӨВЛӨГДӨН
ШИНЭЧЛЭГДЭХ, АЖ ТӨРӨХ ЁСНЫ БИЧИЛ АХУЙ МӨН.
ГЭР БҮЛИЙН МӨН ЧАНАР, ГЭР БҮЛИЙН АЗ
ЖАРГАЛ ЮУ ВЭ?
www.themegallery.com
Ñ¿¿ëèéí ¿åä íèéãìèéí àëèâàà ¿çýãäýë,
ò¿¿íèé ýåðýã, ñºðºã ¿çýãäëèéí ìºí чàíàðûã
îíîøëîõ, чèã õàíäëàãûã òîãòîîõäîî èõýíõ
ñóäëààчèä, óëñ òºðèéí ç¿òãýëòí¿¿ä ãýð
á¿ëä õàíäàõ, ãýð á¿ëèéí õºãæèë, ç¿é òîãòîë,
òîãòîëöîîíîîñ шалтгааныг хайх нь зүйтэй гэж
үзэж байна. Нèéãìèéг бүрдүүлэгч болон
хүний амьдралын гол орчин нөхцлийн хувьд
ãýð á¿ë íü íèéãìèéí ¿çýãäëèéí á¿õèé ë
ýëåìåíòèéã òýýæ, òýð õýðýý𠺺ðèéí õ¿ðýýíä
èëýðõèéëæ, ãàäàãøëóóëäàã áºãººä ýíý íü
íèéãìèéí ºðãºí õ¿ðýýíä íºëººëæ áàéäàã.
ГЭР БҮЛ ДАРААХ ҮНДСЭН ҮҮРГҮҮДИЙГ
ГҮЙЦЭТГЭХ ЁСТОЙ.




Нийгмийн анхдагч хянагчийн үүрэг. Гэр бүл энэ үүргийг гүцэтгэхдээ
гэр бүлийн гишүүдийн нийгэмд биеэ авч явах ёс суртахууны хэм
хэмжээг тогтоохоос гадна эцэг эхийн, эцэг эх хүүхдүүдийн, ахмад
болон өсвөр үетэйгээ харилцах харилцааны соёл, хариуцлага, эрх
үүргийн хэмжээг тогтоож хянаж байдаг.
Гэр бүлийн хүмүүжүүлэх үүрэг. Өсвөр болон залуу үеийг
нийгэмшүүлэх, бие хүн болгох, хүүхдүүдийг эрүүл чийрэг бие
бялдартай, эх оронч, зөв боловсон, зан суртахууны соёлтой иргэн
болгож хүмүүжүүлэх үүрэгтэй.
Эв нэгдэлтэй байх үүрэг. Гэр бүлийн гишүүд бусдынхаа оюун санаа,
эрдэм боловсролын хөгжлийг дэмжиж, эв нэгдэлтэй байж, нэг
нэгнийхээ өмнө ёс суртахууны хэм хэмжээг чанд баримтлах
үүрэгтэй.
Нийгмийн нэр хүндийн үүрэг. Гэр бүл нийгэмд байр сууриа эзэлж ,
гэр бүлийн нэр төрийг өргөж явах үүрэгтэй. Үүний тулд гэр бүлийн
гишүүд нэр төрөө эрхэмлэж, эрдэм боловсрол эзэмшиж дараа
үеийхэндээ өв хөрөнгөө өвлүүлэх үүрэгтэй.




Гэр бүл чөлөөт цагаа зөв өнгөрүүлэх үүрэгтэй.
Чөлөөт цагаараа сурч боловсрох, авъяас чадвараа нээж
хөгжүүлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, хамтын үйл
ажиллагааг явуулах үүрэгтэй.
Сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй. Гишүүд
матераиллаг хэрэгцээгээ хангаад зогсохгүй бусаддаа оюун
санаа, сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх, сэтгэлийн
хөдөлгөөнийг тогтворжуулах, хүний баяр баясгалан аз
жаргалын
хэрэгцээг
хангах,
эрсдэлээс
нэгнийгээ
хамгаалах үүрэгтэй.
Нөхөн үржихүйн үүрэг. Гэр бүл нөхөн үржихүйн үүргээр
үр удмаа үлдээж нийгмийн нөхөн үйлдвэрлэлийн үүрэг
гүйцэтгэдэг.
Эдийн засгийн үүрэг. Нийгмийн баялгийг үйлдвэрлэхэд
гэр бүлийн гишүүд оролцох үүрэгтэй ба мөн гэр бүлийн
эдийн засгийн хэрэгцээг бүрэн дүүрэн хангах үүрэгтэй.
ГЭР БҮЛ ДЭЭРХ ҮҮРГҮҮДИЙГ БИЕЛҮҮЛЖ ЧАДАЖ
БАЙВАЛ ХӨГЖСӨН БӨГӨӨД ЧАДВАХЖСАН ГЭР БҮЛ
ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.

Монгол хүний амьдрал улам бүр олон талтай,
баялаг утга агуулгатай болж амьдралын
чанар нь ерөнхийдөө сайжрах хандлагатай
болсон хэдий ч гэр бүлүүдийн багагүй хэсэг
нь үүргээ биелүүлж чадахгүй байсаар байна.
ГЭР БҮЛИЙН ХАРИЛЦАН ҮЙЛЧЛЭЛ НЬ ХҮМҮҮСИЙН ӨДӨР ТУТМЫН
АМЬДРАЛЫН ЗАЙЛШГҮЙ ХЭСЭГ БАЙДАГ УЧРААС ҮР БҮТЭЭЛТЭЙ АЖИЛЛАХ
НЬ ГЭР БҮЛИЙН БАЯР ХӨӨР, ЭРЧ ХҮЧ, СЭТГЭЛ ХАНАМЖ, ГУНИГ ГУТРАЛ
ЗЭРГЭЭС ШУУД ХАМААРДАГ.
Гэр бүлийн
амьдралын мөчлөг
Ãýð á¿ëèéí бүтэц хэв
маяг,õàðèëöàà, îéëãîëöîë
Ãýð á¿ëèéí õºãæèë,
чàäâàõè
ГЭР БҮЛИЙН ГОЛ МӨН ЧАНАР БОЛ:
ЗАЛУУ ХОСУУД
Гэр бүлийн харилцаа
www.themegallery.com
ГЭР БҮЛИЙН ОРШИН ТОГТНОХ ГОЛ СУУРЬ ҮНДЭС
БОЛ ЭХНЭР НӨХРИЙН ХООРОНДЫН ХАРИЛЦАА
ЮМ.
www.themegallery.com

Хүмүүсийн харилцаа амжилттай явагдах нь
тэдний хооронд харилцан ойлголцол бий
болсон тэр тохиолдолд л үүснэ. Хүмүүс
бие биеийнхээ сэтгэл мэдрэмж зан
байдлыг нь хэрхэн хүлээн авч тусгаж, ямар
хэмжээнд
ойлгож
байгаагаас
тэдний
хоорондын
хандлага
тодорхойлогдож
харилцаа үүсэх бөгөөд түүний тусламжаар
хамтын үйл ажиллагаа хэрэгждэг.
МОНГОЛЧУУД:
Эвт шаазгай буга барина.
 Дугтарвал хүч нэг, дуугарвал дуу нэг
 Нэг нь нийтийн төлөө, нийт нь нэгийн төлөө
 Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ гэх мэтээр
хэлцдэг.
 Гэр бүлийн уур амьсгал, нөлөөлөл, үлгэр
дуурайлал гэдэг ажлын бүтээмж, үнэлгээнд
хамгаас чухал. Гэр бүлийн гишүүд бол нэг
модноос ургасан үр жимс учраас амьдралын
чухал шижмээрээ холбоотой хүмүүс юм.

www.themegallery.com
ШУ-НЫ ҮҮДНЭЭС ГЭР БҮЛИЙН ХАРИЛЦААНД
ЗӨРЧИЛ ҮҮСГЭДЭГ ХҮЧИН ЗҮЙЛ
Үзэл бодол, зан чанарын
 Боловсролын ялгаа
 Хүсэл, сонирхолын ялгаа
 Дадал зуршлын ялгаа
 Санхүүгийн бэрхшээл
 Бэлгийн харилцаа

БОДИТ БАЙДАЛ ДЭЭР
гýð á¿ëèéí ãèø¿¿äèéí чºëººò áàéäàë áîëîí
èäýâõèòýé
àæèëëàõ
áîëîìæ
õÿçãààðëàãäñíààñ,
 гýð á¿ëèéí ãèø¿¿äèéí çàí ¿éëä ººð÷ëºëò îðж
архи хэтрүүлэн хэрэглэх болсон,
 бэлгийн харилцаандаа сэтгэл ханамжгүй
байх,
 õ¿ñýë ýðìýëçýë, ñîíèðõîëä ýñрýã áàéäàë áèé
áîëîõ,
 гýð á¿ëä çàõèðàí òóøààõ, õàòóó øèð¿¿í çàí
õàðüöàà äàâàìãàéëàõ,

мàòåðèàëëàã àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä õ¿íäðýë
óчиðсанààñ
 гýð á¿ëèéí äîòîîä õàðèëöààíä òºðºë ñàäíû ç¿ãýýñ
õýò îðîëöñîíîîñ
 аìüäðàëûí òîäîðõîé ººðчëºëòºíä áýëòãýãäýýã¿é
áàéõ, жишээ нь ìàòåðèàëëàã òàë, ¸ñ ñóðòàõóóí,
ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéäàë ãýõ ìýò
 хàäàì-áýð-õ¿ðãýí, òýäíèé õîîðîíäûí õàðèëöààíààñ
 гýðëýñýí õ¿íèéõýý õóóчèí çóðøëûã òýâчèæ
чàäàõã¿éãýýñ
 ханийхаа өмнө буулт хийж уучилж,
чаддаггүйээс
 хайр хүндлэл, ойлголцол дутсанаас зөрчил
үүсдэг байна.

Номын кафе
ЧИ БУРУУТАЙ
“Чи буруутай”
БУСДЫГ БУРУУТГАХАД ХҮРДЭГ ЗАРИМ
ШАЛТГААН
www.themegallery.com
• “Өөрийгөө ариусгах” алдаа
• Өөрийн толгой дээрх эврийг үзэлгүй өрөөлийн
толгой дээрх өвсийг харах
• “Мэдсээр байж зөрүүдлэхийн” алдаа
• “Өнгөц ойлгон өрөөсгөл үнэлэх” алдаа.
• “Бусдад уруу татагдахын ” алдаа.
• Өнгөрсөн ба ирээдүйн хооронд тэлэгдэхийн алдаа.
Зөрөлдөөнтэй зан үйлд хариу үйлчлэл үзүүлэх
Хүн өөрийн дотоод сэтгэлийг хамгаалахын тулд дараах
зүйлийг бодож тунгаах хэрэгтэй:
 Саруул уужим ухаан
 Бусдыг ойлгох
 Сэтгэлийн дотоод амгалан тайван
 Таны хариу түрэмгийлэл байх ёсгүй
 Эв эеийг эрхэмлэх
 Өөрийн буруу алдаа дутагдлаа
хүлээн зөвшөөрөхөд бэлтгэ
 Битгий өсөрх
Хүчирхийлэлийн
хэлбэр
1.Сэтгэл санааны
хүчирхийлэл
2.Бие махбодийн
хүчирхийлэл
Хүчирхийлэлийн үйлдэл
Нэр хоч өгөх, үгийн муугаар дайрах,
айлгах, доромжлох, муу хүн хэмээн
итгүүлэх, амьдралын баяр
баясгалангүй болгох. Сэтгэл санааны
дарамтанд байлгах
Зодох, цохих, алгадах, бэртээх, эрүүл
мэндээр хохироох, амь насыг бүрэлгэх
3.Бэлгийн
хүчирхийлэл
Бэлгийн дур хүслээ хангах объект мэт
хандах, хүслийг нь үл харгалзан хүч
хэрэглэх, хардаж буруутгах
4.Эдийн засгийн
Ажлаас нь гаргах, орлогогүй болгох,
хянан хавчих, хяналт тавих, эдийн
ÖÀÃ ÕÓÃÀÖÀÀ- ÕÎÂÎÐ
ÕÝÐÝÃËÝÝ



õ¿¿õýääýý çîðèóëàõ öàã ýöýã
ýõýä áàéх ёстой
Ýõíýð íºõºð õî¸ð áèå áèåäýý
çîðèóëàõ öàã çàâ áàйх ёстой
¯ð ä¿íòýé öàã õóãàöààг бүхэл гэр
бүлдээ гаргаж байх ёстой
ЭРЭГТЭЙ ЭМЭГТЭЙ ХҮНИЙ ХЭРЭГЦЭЭ
ӨӨР БАЙДАГ
ÝÐÝÃÒÝÉ ÕҮÍÈÉ ÕÝÐÝÃÖÝÝ
1
ÝÐÝÃÒÝÉ Õ¿ÍÈÉ ÕÝÐÝÃÖÝÝ
2
Нөхөрлөл
ийн хэрэгцээ
ÝÐÝÃÒÝÉ Õ¿ÍÈÉ ÕÝÐÝÃÖÝÝ
ÝÐÝÃÒÝÉ Õ¿ÍÈÉ ÕÝÐÝÃÖÝÝ
4
Дýìæëýã, хүндлэл,
магтаал, үнэлэмж
ÝÐÝÃÒÝÉ Õ¿ÍÈÉ ÕÝÐÝÃÖÝÝ
5
Бие даасан хэрэгцээ
ÝÌÝÃÒÝÉÍ ÕÝÐÝÃÖÝÝ-1
ÝÌÝÃÒÝÉÍ ÕÝÐÝÃÖÝÝ-2
ÝÌÝÃÒÝÉÍ ÕÝÐÝÃÖÝÝ -3
ÝÌÝÃÒÝÉÍ ÕÝÐÝÃÖÝÝ-4
ÝÌÝÃÒÝÉÍ ÕÝÐÝÃÖÝÝ-5
ГЭР БҮЛХҮМҮҮЖЛИЙН
ОРЧИН
Хүүхэд
Хүүхдийн өсөж торних, хүмүүжиж
боловсрох үйл явцыг удирдахдаа дараах
асуудлуудыг анхаарах шаардлагатай.
1. Нас сэтгэхүйн онцлогыг нь харгалзаж үзэх
Нялх
нас
/0-1/
Балчир
нас
/1-5/
Бага
нас
/6-11/
Өсвөр
нас /12дээш
ХҮҮХДИЙГ НАС БИЕ СЭТГЭЦИЙН ОНЦЛОГООС НЬ ХАМААРАН
ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ
0-5 нас буюу бага нас
Энэ үед хүүхэд хэлд орох учир
анхнаас нь зөв үг хэлүүлж сургах,
ингэхийн тулд түргэн хэллэг
цээжлүүлж хэл яриаг нь
зүгшрүүлэх
Чадах зүйлийг нь өөрөөр нь
хийлгэж сургах
•Юм бүхний учрыг шалгаах учир
уурлаж уцаарлахгүй тэвчээртэй
сонсож уйгагүй тайлбарлаж өгөх
•Сайн муу, сайхан, муухай үйл
явдлыг үлгэрийн баатаруудаар
илэрхийлэн ойлгуулах
•Хэт эрхлүүлэхийг хориглох
6-12 нас буюу дунд нас
13-17 нас буюу ахлах
нас
Хүүхэддээ юмыг таниулж
нэрлэж өгөх, домог туульс
, үлгэр ярьж өөрсдөөр нь
яриулж цээжлүүлэх
*алдаа гаргасан үед нь
хамаагүй зэмлэхгүй,
алдаа дутагдалтай нь
адил үлгэр, сургаал үгс
хэлж зэмлэн
сургамжилдаг
* Бусдын сайн үйлсийг
дуурайлгах, муу үйлсийг
жигшүүлэх
Ямар ч юмны 2 талыг
өөрөө тусгаж ойлгох,
аливааг хийх дадалтай
болдог. Тиймээс хүүхдийг
биеийг нь даалгаж
өөрөөр нь хийлгүүлэх
•Болохгүй үед нь
эвтэйхэн хэлж ойлгуулна.
•Эцэг эх ах эгч нар
тогтуун харилцаж,
сэтгэлгээг нь аль болох
зөв жолоодох.
•Өмнөх үед олж авсан
суурь мэдлэгийг нь дадал
заншил болгоход
анхаарна.
•Эхэлсэн зүйлээ дуусгадаг
зуршилд сургана.
Монголчууд хүүхдийн нас бие сэтгэцийн хөгжил
онцлогт тааруулан сурган хүмүүжүүлэх үйл
ажиллагааны чиглэлийг тогтоон
баримталдаг.Үүнд:




0-5 насанд нь хан хөвгүүн мэт асар
6-10 насанд нь биедээ сүүдэр
мэт дагуул
11-15 насанд нь бие даалга
16 наснаас нь найз нөхөд мэт харилц хэмээсэн
байдаг.
2. Төрөлтийн эрэмбээр нь харилцах
Төрөлтийн эрэмбэ буюу айлын хэд дэх хүүхэд
вэ гэдгээр нь бас зан араншинг нь тодорхойлж
болно.
Төрөлтийн эрэмбэ: Нэг эцэг эхийн хүүхдүүд гэр
орны адилхан нөхцөлд өсч бойждог хэдий ч
тэдний орчны хүрээлэл өөр өөр болдог. Энэ нь
гэр бүлд хүүхэд шинээр мэндлэх бүрт
өөрчлөгдөж байдаг.
Ууган
хүүхэд.
Айлын
ганц
хүүхэд
Хоёр
дахь
хүүхэд
Отгон
хүүхэд
• дүү нь эцэг эхийнх нь хайр халамжийг татах
болсныг хараад хуучин эзэлж байсан өндөрлөгөө
эргэж эзлэхийг эрмэлздэг.
• Ганц хүүхэд эхийнхээ халамжинд удаан байх учраас
орчныхоо хүмүүсээс хайр халамжийг шаардана.
Амьдралын ийм хэв маяг нь хүнийг хувиа бодсон бусдаас
хамааралтай болгодог.
• Энэ хүүхэд нь өрсөлдөмтгий, нэр төрийн хойноос
хөөцөлдөмтгий болдог.Ах эгчээсээ илүү гэдгээ ямагт
батлан харуулах хүсэл нь түүний амьдралын хэв маягийг
тодорхойлж өгдөг.
• Энэ хүүхдэд дутуу дулимгийн мэдрэмж хүчтэй төрдөг ба
бусдаас хамаарамтгай байж магадгүй.Гэхдээ отгон хүүхэд
нь хүсэл тэмүүлэлтэй байдаг учраас сайн хөгжимчин, нэр
төртэй сайн оюутан байх нь олонтооо.
3. Хүүхдийнхээ төрх араншинг тодорхойлж
харгалзан үзэх
 Темперамент: Нэг ангийн сурагчдыг ажиглаад
үзье. Удаан, түргэн, шаралхуу, эмзэг, хөгжилтэй,
сэргэлэн, тайван дөлгөөн зэрэг олон ааш
араншинг та олж ажиглах нь лавтай. Үүнийг
олон янзаар тайлбарлах боловч темперамент
буюу төрх араншин гэсэн ухагдахуунтай эн
тэргүүнд холбож үзэх хэрэгтэй юм.
Холерик :
Хөөрөл ихтэй,
тэнцвэргүй,шаралхуу,
бусадтай харилцахдаа
огцом түрэмгий эрч
хүчтэй хэв шинж.
Сангвиник: Маш их
хөдөлгөөнтэй, амьдралын
нөхцөл байдал
өөрчлөгдөхөд амархан
дасдаг, нийтэч зантай,
сэргэлэн цовоо хэв
шинжийн
хүн .
Темпераментын
хэв шинжүүд:
Флегматик :Сэтгэлийн
хөдөлгөөний гадаад илрэл
багатай, үйл хөдлөл нь
тогтуун тайван, эхэлсэнээ
дуусгах чадвартай,
тэвчээртэй, дэмий чалчих
дургүй хэв шинж.
Меланхолик: Ихээхэн
мэдрэмтгий,шархламтгай
сэтгэлтэй амархан ядардаг
сул хэв шинж.
ÀÐÃÀ ǯÉÍ ÃÓÐÂÀËÆÈÍ
Хүмүүжил, төлөвшил

Боловсрол
Нийгэмшил
ХҮҮХЭДТЭЙГЭЭ ХАРЬЦАХ ХҮМҮҮЖИЛ ОЛГОХ ҮЙЛ ЯВЦ
Хүүхдээ
хүмүүжүүлэхдээ
загнаж зодохгүй байх
Зөв буруу, сайн саарыг
ялган салгаж сургах
Хүүхдийг төрсөн
цагаас нь эхлэн
удам судрыг нь
мэдүүлэх
УДМАА ТАНЬЖ ХҮН БОЛДОГ УСАА МЭДЭЖ МАЛ
БОЛДОГ \МОНГОЛ МЭРГЭДИЙН СУРГААЛИАС\
Хүүхэд хүмүүжүүлэхэд гаргадаг алдаа:
Гэр бүл бүр өөрийн хүмүүжлийн аргаа өмнөх
ижий, аав нарын гаргадаг байсан алдааг давтаж
бий болгодог. Мөн эцэг эхчүүд маань хүүхдээ
хүмүүжүүлэхдээ дараах нийтлэг алдааг гаргадаг
байна.

Хүүхдийнхээ зан
авир, төлөв
байдлыг буруу
хянадаг

Хүүхэддээ сэтгэл
хөдлөлөөр хандаж
харьцдаг
Эцэг эхийн хайр илрэн гарах онцлогийн
талаар эцэг эхийн өөрсдийнх нь дутмаг
хийгээд буруу ойлголт
Хүүхдийнхээ нас, биеийн онцлогийн тухай
эцэг эхчүүдийн сэтгэлзүйн дутмаг мэдлэг
Эцэг эхийн хувийн үлгэр жишээ, өөрсдийн
үүргээ, тавьж буй шаардлагын нэгдлийг
дутуу үнэлэх
“Эцэг эхийн сэтгэл санаа,
хайрын илрэн гарах онцлогийн
талаарх буруу ойлголт”Хүүхдээ хувийн өмч шигээ
үздэг эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ
адармаатай занг нь хурдан
дарахын тулд эсвэл байнга
шийтгэхдээ хатуу, харгис
хэрцгийдүү арга хэрэгслийг
хэрэглэх эсвэл хүүхэдтэйгээ
байх цаг заваа ямар нэгэн
аргаар хойшлуулах, хүүхэддээ
бүрэн эрх чөлөөг олгох замаар
хэт халамжилж хайрладаг.
“Хүүхдийн нас бие сэтгэл
зүйн онцлогийг сайн
мэдэхгүй байх”- Хүүхэдтэй
урьдын адил /насны үеэр
нь/ харилцах энэ нь нилээд
хэмжээгээр үргэлжилж
илэрэн гарч байдаг.
“Хувийн үлгэр жишээгээ тавьж
буй шаардлагын нэгдлийг
дутуу үнэлэх явдал”Хүүхэддээ эцэг эхчүүд ямар
үлгэр дуурайлал үзүүлэн
таниулах нь маш чухал.Хэрвээ
хүүхэд увайгүй, ичгүүр
сонжуургүй, эрээ цээргүй,
харгис хэрцгий, хорон санаатай
хүмүүсээс үлгэр жишээ авбал
хор хөнөөлөөс өөр юу авчрах
билээ.
Эмэгтэйчүүдийн хүүхдээ хүмүүжүүлэх үүрэг. Эх хүн бол
хүүхэдтэйгээ хамгийн анхны бөгөөд урт хугацаанд холбоо
тогтоогч юм. Эхийн зүгээс нөхөр, хүүхдээ хайрлах харамгүй
нандин хайр нь хүүхдийн хувьд бусад хүмүүсийг хайрлах
загвар дууриал болно. Харамгүй зөв хайр нь хүүхдэд
эрүүл саруул нийгмийн сонирхол
төлөвшүүлэхээс гадна эерэг хандлага,
хүнлэг зөв

сэтгэлийг бий болгодог.
Ээжийн үр хүүхэддээ хайраа илэрхийлэх байдал, ертөнцийг үзэх
үзэл, бусдад хандах хандлага, ажилч хөдөлмөрч байдал, аливааг
хийж гүйцэтгэх ухаан, тэсвэр тэвчээр зэрэг нь сөрөг мөн
чанартай байвал хүүхдийн хүмүүжил, төлөвшилд шууд сөрөг
нөлөө үзүүлдэг.
Хүүхдийн хүмүүжилд эцгийн нөлөөлөл. Эцгийн гэр
бүлдээ хандах хандлага нь эерэг байх ёстой.
Хүүхэдтэйгээ үе тэнгийнхэнтэйгээ харьцаж байгаа юм
шиг харьцан, хүүхдийнхээ хүмүүжилд эхнэртэйгээ хамт
идэвхтэй оролцдог хүн бол жинхэнэ эцэг хүн мөн. Эцэг
хүн доорх 2 алдаанаас зайлсхийх хэрэгтэй:
- Сэтгэл санааны хувьд хүүхдээсээ хол
хөндий байхаас.
- Захиран дарангуйлах байр сууринаас
хандахаас.
Ардын уран зохиолч Т. Галсан
 Идэш ууш сайтай гэрт хүүхэд
сөөм өсдөг.
 Инээд баясал дунд хүүхэд төө
өсдөг.
 Итгэл хайр дунд хүүхэд тохой
өсдөг.
 Эрдэм ажил дунд хүүхэд алд
өсдөг гэж хэлсэн байдаг.


Удам залгах ухааныг эцэг хүн л
үр хүүхэддээ заадаг.


Монгол гэр бүл бол сурган хүмүүжүүлэх ухааны
том их сургууль байсан. Тэгвэл өнөөдөр энэ
уламжлал алдагдаж байна.
Эцэг, эхчүүд ажилдаа ихэнх анхаарлаа
төвлөрүүлээд үр хүүхэд нь ямар хүмүүжилтэй, үзэл
бодолтой, үнэлэмжтэй хүн болж байгааг
анзаарахгүй явж байгаад гэнэт л нэг өдөр цочролд
орж байна.




Гэрийн сургуулийн аав багш бол өөрийн гэсэн
хүмүүжлийн арга барилтай байх ёстой.
Аавтай хүн артай торго мэт
Аавгүй хүн алдуурсан унага мэт гэсэн ардын
сайхан зүйр үг бий. Аавтай байх сайхан. Аавын
нөмөр их, үг нь үнэн хүчтэй, үйл нь ариун байдаг.

Хүүхэд ааваасаа цаанаа л нэг эмээж өсдөг. Аав
сайхан бүхний үлгэр дуурайл байдаг. Хүүхэд ааваараа
бахархдаг, гайхуулдаг би том болоод аав шигээ
мундаг хүн болно доо гэж битүүхэн мөрөөддөг.

Иймд эцэг хүн бие, хэл, сэтгэл 3-аараа
хүүхдийнхээ нүдэн дээр ариун байх учиртай. Үүнийг
монголчууд эртнээс уламжилж ирсэн. Орчин үед
хүүхдүүд сайн муу маш их мэдээлэл дунд амьдарч
байна. Бид үүнд анхаарахгүй бол болохгүй.

Элдэв сайн муу үйл байдаг л зүйл мэт мэдээллээр
дамжиж хүүхдийн чихэнд сууж байна. Иймд
хүүхэдтэйгээ ярилцаж санаа бодлыг нь сонсож байх нь
чухал юм. Аливаа зүйл дээр давуу байдлаар захирах
бус ярилцаж зөвшилцөж шийдвэрийг гаргадаг байх нь
зүйтэй.

Ёс суртахууны хувьд өөрийнхөө биелүүлдэггүй зүйлийг
хүүхдээсээ шаардах нь буруу байдаг. Сүүлийн үед
хүүхдүүд эцэг эхээсээ түрүүлж хөгжих хандлагатай
болсоныг анхаарах хэрэгтэй..

Монголчууд хүүхдийн хүмүүжлийг төрсөн цагаас бус
эхийн хэвлийд байх үеэс нь анхаарч ирдэг сайхан
уламжлалтай. Монгол эх хэвлийдээ үрээ тээсэн цагаас
эхлэн тайван, уян ухаалаг, болж уурлах уцаарлах,
элдэв муу үг сонсох, хэлэх, муу үйл хийхийг цээрлэдэг.
Хожмын хүүхдийн зан аашинд нөлөөлөнө гэж үздэг.

Иймд хүүхдийнхээ хүмүүжилд олдсон
цагаас нь анхаарч үлгэрлэж
хүмүүжүүлэхийг чухалчлах нь илүү үр
дүнтэй.

Бас хүүхдүүд чинь том болоод хэзээ ч
мартахааргүй сайхан дурсамжуудыг
үлдээж байх нь хүүхдийн чинь хожмын
амьдралд нөлөөтэй байдаг.
 Мөн өрх гэрийн архивыг үүсгэж үр
удамдаа үлдээх хэрэгтэй. Хэлсэн
хийсч хийсэн үлддэг гэдэг шүү дээ.










Сайн аав багш байхын тулд :
Хүүхдийнхээ ээжийг хүндлэх
Хүүхэдтэйгээ чөлөөт цагаа өнгөрөөх
Хүүхдээ сонсдог байх
Хүүхдээ зөв хайрлах
Хүүхэддээ үлгэр дуурайл болох
Хүүхэддээ амьдралын ухааныг зааж хүсэл тэмүүлэлтэй болгох
Хүүхэд бүр онцлогтой тэр бүхэнд өөр арга эв дүй шаарддаг.
Тухайлбал ууган хүүхэд хувцасны шинийг өмсөж, хоолны амттайг
идэж өсдөг. Удалгүй энэ их эрх мэдэл нь дүү гарсанаар
өөрчлөгдөж хямралд ордог. Би гологдлоо гэж ойлгодог.
Тэгвэл шилжилтийн насанд хүүхэд очмогцоо өөрийгөө том хүн
болсон гэж тооцож дураараа байх гэж эрмэлзэж эхэлдэг. Энэ нь
эцэг, эхийн дургүйцлийг хүргэж зөрчил үүсдэг. Энэ бүхэний
нарийн ялгаа онцлогыг харгалзаж хүмүүжүүлэх ёстой юм.


Аавын ухаанаар хүмүүжсэн хүүхэд алддаггүй.
Цагыг хамтдаа
өнгөрөөх.
Хүүхдийнхээ
үнэлэмжийг
дээшлүүлэх.
Хүүхдийнхээ
хичээл сурлагад
анхаарал тавих.
Хүүхдийнхээ найз
нөхдийн талаар
мэдэж байх .
Хүүхдийнхээ бие даасан байдлыг
хөхүүлэн дэмжих арга зам
Хүүхэддээ зөв
бурууг ялгах
чадвараа
хөгжүүлэхэд нь
туслах
Хариуцлагатай
аливаа зүйлд
чадварлаг байх
чанарыг
хөгжүүлэх
Бусдыг ойлгож
хүндэтгэх
чанараа
хөгжүүлэхэд нь
туслах
Хүүхдийнхээ
ирээдүйн
талаар бодоход
нь туслах








Хүүхдүүд аавын тухай юу боддог вэ?
6 настайдаа – Миний аав бүхнийг мэддэг.
10 настайдаа - Миний аав их юм мэддэг.
15 настайдаа - Би аавын дайтай мэддэг.
20 настайдаа – Аав нэг их юм мэддэггүй нь ойлгомжтой.
30 настайдаа - 1удаа аавын саналыг сонсоход буруудахгүй.
40 настайдаа – Ямартай ч аав зарим зүйлийг мэддэг.
50 настайдаа – Миний аав бүхнийг сайн мэддэг.
60 настайдаа – Ай даа аав минь амьд сэрүүн байсан ч
болоосой. Ааваасаа асуух юмсан.
Үүнээс үзэхэд эцэг хүүхэд 2-ын харилцаанд үл ойлголцол
ямар нэг байдлаар үүсэж байдаг нь харагдаж байна.
1. Инээмсэглэлийн ид шид
2. Уучлал, хайр
3. Зөн билгийн мэдрэмжтэй байх
4.Цаг ямагт эерэг талаас нь ханддаг байх
5. Үгийн сонголт, үгийн баялагтаа анхаарах
6.Хүлээцтэй, эхлээд сонсдог байх
7. Хүндэтгэлтэй, тэгш хандаж сурах
8. Өгөөмөр сэтгэлтэй байх
9. Өөрийгөө захирч сурах
БИ ХЭН ЮМ БЭ?
БИ АЙГААД БАЙНАА.
АЙХ ХЭРЭГГҮЙ ТА ӨӨРИЙГӨӨ
ХЭН БЭ ГЭДГИЙГЭЭ ТАНЬ МЭД.
Хүн бүрт байх ёстой.
“Би сонсолт” нь
Байнга гаднаас мэдээлэл
авах биш өөрөөсөө ав.
www.themegallery.com
НАСАНД ХҮРЭГЧДИЙН БУРУУ ҮЛГЭР ДУУРАЙЛ
ХҮҮХДИЙН ХҮМҮҮЖИЛД ДАРААХ ҮР ДАГАВАРЫГ
АВЧИРДАГ.
Дарангуйлах:
хатуу
гараар
барьж
хүмүүжлүүлэхийг
илүүд үздэг хандлага
бөгөөд хүүхдийг худалч, аймхай, догшин
болгодог.
 Хөндий байх: нь өөрийн үүрэг хариуцлагаас
чөлөөлж, хүүхдийнхээ хувь заяаг өөрт нь
даатгадаг
хандлага
бөгөөд
хүүхдийг
ганцаардуулж, улмаар амархан уруу татагдах
сэтгэл гонсгор явахад хүргэдэг.
www.themegallery.com
Ихэмсэг байх нь : албан тушаал, эд хөрөнгө
зэргээрээ гайхуулан бусдыг үл тоомсорлодог
хандлага бөгөөд хүүхдийг эд хөрөнгө, албан
тушаалд
шунасан,
бардам
дээрэлхүү
болгодог.
 Яншин үглэх нь: өөрийгөө бүхнийг мэддэг,
чаддаг, хүүхдээ юу ч чадахгүй гэсэн хандлага
бөгөөд хүүхдийг бусдын гар харсан,
идэвхгүй, сэтгэлийн хөдөлгөөнгүй, зоригогүй
болгодог.

www.themegallery.com
Ёсчирхон номчирхох нь хүүхэдтэй насанд
хүрэгч шиг хандаж, ёс журмыг хатуу
баримтлахыг шаарддаг хандлага бөгөөд
хүүхдийг
аливаад
үнэн
сэтгэлээсээ
ханддаггүй, амьдралаас хол, хуурамч
дүртэй, хэт номчирхуу болдгодог.
 Хэт
хайрлах нь хүүхдээ эрхлүүлэх,
бөөцийлөх, дур зоргоор нь байлгах хандлага
бөгөөд хүүхдийг бие даах чадваргүй,
магтаал, хайр халамжид дуртай, тунирхуу
болдгодог.

www.themegallery.com
Санаа амарлангуй байх нь амьдралын
тодорхой зорилгогүй, аливааг цаг хугацаатай
гэдгийг ойлгодоггүй хандлага бөгөөд
хүүхдийг хайхрамжгүй, хэнэггүй, урсгалаараа
нэгэн болгодог.
 Шан хөлс харах нь амьдрал мөнгөн дээр
тогтдог гэсэн ойлголтыг төлөвшүүлсэн,
урамшуулах аргыг хэтрүүлсэн хандлага
бөгөөд хүүхдийг бүх зүйлийг шан харамжаар
шийддэг, бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй, хувиа
хичээсэн болгодог байна.

Аз жаргалтай, амар тайван
гэр бүлийн төлөө...