Böbrek Fonksiyon Testleri
Download
Report
Transcript Böbrek Fonksiyon Testleri
Böbrek Fonksiyon Testleri
Prof. Dr Orhan CANBOLAT
Böbrek Fonksiyon Testleri
Böbrekler
Su Metabolizması
Elektrolit – Asit Baz Dengesi
Metabolik Ürünlerin Atılımı
Endokrin Rol
Böbrek fonksiyonlarının takibi diğer organ fonksiyonlarını
takip açısından önemlidir
Klinik olarak böbrek fonksiyonlarının bozukluğunun tespit
edildiği durumda nefronlar fonksiyonlarını % 50 yakın oranda
kaybetmiş olabilir.
Su Metabolizması
İdrar = Ultrafiltratın % 1
400- 25.000 ml / gün
Protein ve nükleik asitlerin son ürünü solüt yüklenmesine yol açar
Böbreğin ilk bozulan özelliği konsantre etme kabiliyetidir.
Son ürünler ; Ürik asit , üre , kreatin solut yüklenmesine yol açar
Laktat , Beta hidroksi bütirat’ın atılımı için suya ihtiyaç duyarız
En fazla solüt yüklenmesine DM ( glukoz ) sebep olur
Su Metabolizması
Uygun bir konsante etme yeteneği için,
Glemerüler filtrasyon hızı
Renal plazma akım hızı
Böbrek hücrelerini normal olması gerekir
Osmolarite artışına karşı ADH yoluyla su tutulumu yapılarak denge
sağlanmaya çalışılır
İdrar Osmolarite ; 50-1200 mosm ol / kg
Plazmanın osmolalitesi 283 mosmol / kg
Osmolalite artışı = Katı artışı
İdrar dansitesi , 1.003 - 1.025
İdrarda çözünmüş olan katılara bağlıdır .
Ölçümü kolaydır
Genel bilgi verir
Elektrolit – Asit Baz Dengesi
Proximal tübülüs ; Cl , Na ; K , HCO3, Ca , P geri emilimi
Distal Tübülüs ; K+ , H , sekresyonu , Na , HCO3 tutulumu
Henle Kulpu ; Su tutulumu
Aldosteron etkisiyle ; Sodyumun geri emilmesine karşılık, (K+ )
ve hidrojen (H +) iyonları idrara verilir
Asit ve baz dengesinin sağlanmasında böbrekler ,
Akciğerlerle beraber merkezi role sahiptir
Metabolik Ürünlerin Atılımı
Metabolizmanın son ürünleri “C “ ve “ N” bazlı ürünledir.
Geri dönüşümü yok
Suda çözünürler
Toksik etkiye sahiptir
Böbrek hastalarına özel diyet uygulanması son ürünlerin yapısal
özelliklerine bağlıdır.
Endokrin Rol
Yapım
Eritropoetin
Renin
Kallikrein
PG
D vitamininin aktivasyonu
Kreatin
Yıkım
İnsülin ,Glukagon , Aldesteron
Böbrek Fonksiyonlarını takibi
Glomerül filtrayon hızı
Protein
Üre
Ürik asik asit
Osmolarite
Elektrolitler
Kolay , Ucuz
Patolojinin yerini ve Etyolojiyi tanımlamaz
Böbrek hastalığını veya sistemik bir hastalığı haber verir
Uyarır
Glomerül filtrasyon hızının ölçülmesi
Klerens ; Birim zamanda bir maddeden temizlenen kan veya plazma miktarını belirler
Kreatinin = Arg + glisin
Böbreğin konsentre etme yeteneğini gösterir
E. 0.9- 1.5 mg/dl
( serum )
K:0.7 – 1.3 mg /dl ( serum ) Maddenin % mg idrardaki miktarı
Maddenin % mg kandaki miktarı
İdrar hacmi = ml / dk
Kreatini Klerens
E : 20 -105
K .20-95
Böbrek yetmezliğini hakkında bilgi verir
Normalin ; % 20 -40
önemli böbrek yetmezliği
% 40 - 60 orta dereceli böbrek yetmezliği
% 60 – 80 hafif dereceli böbrek yetmezliği
Üre
Proteinlerin son yıkım ürünü
1.Pre - renal ; Üre yükselir , Kreatin değişmez
Dehidratasyon
Yüksek proteinli diyet
Protein yıkım artışı
Hemoraji
Açlık
Kortizol
2. Renal ; Üre düşer
Akut ve kronik böbrek yetmezliği
Azalmış renal kan akımı
3. Post -renal ; üre ve kreatinin yükselir
Üreter , Üretra , mesana tıkanması ( Taş , Tümör )
35 mg /dl ( serum )
Üre
Serum Üre / serum kreatinin = 12 - 20
Oranın azalması ; Üre azalır
ATN
Protein alımında düşüş
Kc hastalıkları
Oranın artışı; Kreatini normal, genelde üre artar
Yıkımın arttığı durumlar
Üremik hastalarda yüksek protein alımı
Kanama
Proteinüri
Böbrek hastalıklarını tanımlamada en spesifik olanıdır.
Glemerüler proteinüriler = Albüminürü
En sık görülenidir
1.Diffüz böbrek hastalıkları = Diyabet
2.İmmün kompleks hastalıkları = Nefrotik Sendrom ,Pyelonefrit
Günlük protein atımı 1 gr üstünde
Tübüler Proteinüriler
1.Aminoasitüriler , Lizin , Argini , Sistein
2.Yanık , Pankreatit, nefrotoksik ilaçlar
3.Küçük protein yapıların geri emilim bozukluğu
Aşırı Üretim Proteinürisi
1.Multipl Myeloma ; Ben Jones Proteinürüsi
Postrenal Protenüriler
1. Mesane Hastalıkları ; Enflamasyon , taş , Tümör
Ürik asit
Pürin metabolizması son ürünü ,
Non –spesifik
Gut hastalığına yol açar
4.5-7.5 mg /dl / gün
Hiperürisemi
1.Esansiyel ; aşırı üretim , salınım azalması
2.Nükleik asit turn- over artışı
3.Enzimatik defektler ; Lesh – Nyhan Sendromu ,
4.BY
5.Kurşun toksisitesi
6.Diüretikler
Hipoürisemi
1.Xo enzim defekti
2.Hepatosellüler hastalılar
3.Radyo opak maddeler
4.Rebasorsiyon bozukluğu
2 mg /dl / gün altına düşer
PRPP sentetaz aktivite artışı
Böbrek Fonksiyonlarının Takibi
BÖBREK FONKSİYONU
SERUM KREATİNİN
(mg / dl )
SERUM ÜRE
( mg / dl )
Böbrek fonksiyonu % 70 -75
Renal Fonksiyon azalmış
1.0 - 2.5
15 - 30
Böbrek fonksiyonu % 25 -50
Renal yetersizlik
2.5 - 6.0
25 - 60
Böbrek Fonksiyonu % 10-25
Renal yetmezlik
5.5 - 11
55 - 110
Böbrek fonksiyonu % 0 – 10
Üremik Sendrom
8>
80 >