Transcript Wybrane kosztu braku wczesnego wsparcia

Wybrane koszty braku
wczesnego wsparcia
dr Paweł Kubicki
Szkoła Główna Handlowa
Warszawa, 02.04.2014
Patronat honorowy:
Koszty niepełnosprawności – X mld złotych

64,4 mld zł (dane za 2010 r., Piętka-Kosińska 2012: 59)


11,2 mld zł (dane za 2013 r., MPiPS)


świadczenia dla osób niepełnosprawnych (43%) i ich opiekunów (8%), publiczne wydatki na
ochronę zdrowia (blisko 29%). Indywidualne wydatki na ochronę zdrowia osób niepełnosprawnych
10%, wydatki PFRON – 6%, a subwencja oświatowa na dzieci niepełnosprawne – 4%. Orzecznictwo
0,4% ogółu wydatków
świadczenia pielęgnacyjne - 1,7 mld zł, 255 mln zł dodatki do świadczeń, zasiłki
pielęgnacyjne 1,7 mld zł, świadczenia rodzinne dla osób niepełnosprawnych - 340 mln
zł, pomoc społeczna 3,5 mld (1,8 mld zł utrzymanie domów pomocy społecznej, 700
mln zł przekazuje na finansowanie usług opiekuńczych i ośrodków wsparcia, zasiłki
stałe - 863 mln zł. Zasiłki okresowe 51 mln zł), PFRON 3 mld dopłaty do wynagrodzeń
niepełnosprawnych pracowników, 916 mln zł na rehabilitację społeczną i zawodową.
X mld zł (brak danych)

Koszty wydatków bezpośrednich plus koszty alternatywne
Koszty ponoszone przez rodziców


Wydatki na:
 diagnozę
 leczenie i terapię
 dodatkową opiekę
Koszty:
 czasowe
 emocjonalne


alternatywne (utraconych korzyści)
Szacunkowo to od kilkuset do kilku tysięcy złotych miesięcznie
Typologia opiekunów i optymalne formy wsparcia

Grupa pierwsza - opiekunowie 24/7. Osoby, które prawie cały swój czas
poświęcają na opiekę i dla których świadczenie jest dobrym rozwiązaniem, choć
powinno być uzupełnione np. o opiekę wytchnieniową.

Grupa druga – opiekunowie „w rozkroku”. Osoby poświęcające na tyle dużo czasu,
że bez wsparcia nie mogą być aktywne zawodowo na normalnym rynku pracy.
Miotają się między domem i pracą, a podwyżka świadczenia przy braku innych form
wsparcia będzie sprzyjać dezaktywizacji.

Grupa trzecia - opiekunowie nominalni. Osoby formalnie pełniące opiekę, ale jej
faktycznie nie sprawujące. Tutaj danie świadczenia to czyste wyrzucanie pieniędzy
w błoto.

Część sporów wynika z braku doprecyzowania, o kim mówimy.
Wydatki to nie wszystko – subwencja oświatowa

System oświaty finansowany jest za pomocą subwencji oświatowej, a poprawnie: części
oświatowej subwencji ogólnej, naliczanej dla każdej jednostki samorządu terytorialnego w
oparciu o algorytm. Można go znaleźć w corocznym Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej
w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej na dany rok budżetowy.

Na ucznia niepełnosprawnego kwota subwencji jest uzupełniona o dodatkową kwotę,
wynikającą z rodzaju niepełnosprawności: stanowi ona od 1,4- do 9,5-krotności stawki bazowej
na ucznia. Owa kwota uzupełniająca zwana wagą przeliczeniową naliczana jest dla samorządu
na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego przedstawionego przez danego
ucznia.

Samorząd ma pełną dowolność w wydatkowaniu kwoty z subwencji poza przypadkami, kiedy
uczeń trafi do placówki niepublicznej, kiedy to subwencja zamienia się w dotację. Przykładowy
uczeń z autyzmem (waga 9,5), który trafił do pierwszej klasy publicznej ogólnodostępnej szkoły
rejonowej we wrześniu 2013 r. i został zgłoszony do systemu informacji oświatowej to
dodatkowe 49798 zł dla gminy. Jednocześnie całkowicie zgodnie z obowiązującym prawem uczeń
ten może mieć tylko dwie godziny zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w tygodniu i nic więcej.
Może też mieć, przy staraniach rodziny i dobrej woli samorządu, indywidualnego nauczyciela
wspomagającego. Niezależnie od tego, jakiego wsparcia potrzebuje, jak i co ważniejsze jakie
wsparcie otrzyma w rzeczywistości! gmina otrzyma taką samą kwotę. Łączne wydatki na
dodatkowe wagi przeliczeniowe dla wszystkich uczniów orzeczeniowych z różnymi
niepełnosprawnościami to około 4 mld złotych rocznie.
Średnia roczna kwota subwencji dla JST na ucznia
w 2014 r. (wskaźnik korygujący Di=1)

SZKOŁY

P2 = upośledzenie umysłowe w stopniu
lekkim, niedostosowanie społeczne,
zaburzenia zachowania, zagrożenie
uzależnieniem, niedostosowaniem
społecznym, z chorobami przewlekłymi

P3 = niewidomi, słabowidzący,
niepełnosprawni ruchowo, w tym z afazją,
zaburzenia psychiczne

P4 = niesłyszący i słabosłyszący,
upośledzenie umysłowe w stopniu
umiarkowanym lub znacznym

P5 = upośledzenie umysłowe w stopniu
głębokim, niepełnosprawności sprzężone
oraz autyzm, w tym zespół Aspergera

PRZEDSZKOLA

P32 = niesłyszący, słabosłyszący,
niewidomi, słabowidzący, z
niepełnosprawnością ruchową w tym z
afazją, z upośledzeniem umysłowym

P40 = niepełnosprawności sprzężone oraz
autyzm, w tym zespół Aspergera,
wychowankowie OREW
Podsumowanie

Nie jest istotne, ile wydajemy, ale co chcemy osiągnąć!

Co jest naszym celem? Czy zwiększenie kwot pozwoli go
zrealizować? W jaki sposób rozliczymy wykonawców?

Analiza kosztów powinna uwzględniać koszty alternatywne,
a nie tylko bezpośrednie wydatki budżetowe!

Najczęściej te „niepoliczalne” koszty ponosi kobieta, w tym
wypadku matka dziecka z niepełnosprawnością.
Dziękuję za uwagę
Dane kontaktowe: [email protected]