Transcript Kwestionariusz CANE

Kwestionariusz CANE jako
narzędzie do oceny potrzeb
osób starszych
Agnieszka Dymek – Skoczyńska
Katedra Profilaktyki Zdrowotnej
Pracownia Pielęgniarstwa Społecznego
Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Zmiany w strukturach demograficznych
współczesnych
społeczeństw pozwalają dostrzec
jeden z najważniejszych procesów
zachodzących w większości krajów
świata, w tym we wszystkich
krajach Europy, a mianowicie –
starzenie się ludności.
Odsetek osób w wieku
powyżej 65 lat
i więcej w krajach
europejskich waha się
od 11,2 % ogółu
społeczeństwa
na Cyprze
do 19,1% we Włoszech
Obecnie co piąty mieszkaniec Europy
przekroczył 60 rok życia, a w 2050
roku będzie to już trzeci.
Systematycznie rosnąca liczba osób
starszych dotyka całego świata
Społeczeństwo Polski starzeje się szybko.
Według danych Eurostatu w 2007 roku
osoby starsze stanowiły 13,4 % całej
populacji, co oznacza, że było ponad
5 milionów osób w wieku podeszłym.
Według prognoz na 2030 rok ich liczba
wyniesie 23,8 %, czyli w ciągu
najbliższych 20 lat prawie się podwoi.
Stały wzrost liczby osób starszych
oznacza wzrost liczby potencjalnych
potrzeb tej grupy, które będą musiały
być zaspokojone przez opiekę
zdrowotną i socjalną.
Potrzebę można zdefiniować jako odczuwany
przez jednostkę stan braku czegoś, co w związku
ze strukturą organizmu, indywidualnym
doświadczeniem jest niezbędne do utrzymania
jej przy życiu.
Z przyczyn pragmatycznych w opiece zdrowotnej
potrzebę definiuje się pośrednio – jako
wymaganie określonej interwencji lub terapii,
która pomoże zniwelować problem zdrowotny.
W ostatnich latach coraz częściej
proponuje się planowanie opieki medycznej
w oparciu o rozpoznane potrzeby,
zwłaszcza te niezaspokojone, bowiem ma to
zapewnić skuteczność i satysfakcję
z leczenia, a tym samym poprawić jakość
życia pacjentów.
Ustalenie zasad oceny potrzeb i możliwości ich
zaspokojenia pozwoli zoptymalizować opiekę, również w
zakresie kosztów
Zrozumienie konieczności oceny złożonych
potrzeb wynikających
z niepełnosprawności, fizycznych i psychicznych
chorób oraz problemów socjalnych osób w wieku
podeszłym zaowocowało poszukiwaniem
odpowiedniego narzędzia tej diagnostyki
które umożliwiłoby jednoczesną ocenę
profesjonalisty w zakresie służby zdrowia
opiekuna , personelu oraz osoby badanej.
Cel badań:
Celem podjętych badań jest analiza
zjawiska niesprawności w grupie osób po
75 roku życia oraz potrzeb z tym
związanych, a także ocena zakresu
koniecznego wsparcia oraz czynników
determinujących zapotrzebowanie na opiekę
Charakterystyka badanej grupy
Badaniu poddanych zostanie 200 osób
w wieku powyżej 75 roku życia (ta grupa wiekowa jest
głównym odbiorcą świadczeń zdrowotnych skierowanych
do osób niesamodzielnych).
Wśród 200 osób - 100 będzie mieszkańcami
Domu Pomocy Społecznej, a 100 - osobami przebywającymi
w środowisku domowym.
Próby dobierane są losowo.
Na obecnym etapie przebadano 82 mieszkańców DPS –u.
Narzędzia badawcze
U wszystkich zakwalifikowanych osób starszych zostanie
wykonana ocena zapotrzebowania na opiekę według
kwestionariusza CANE ( walidacja polskiej wersji narzędzia
przeprowadzona przez prof. J. Rymaszewską)
Ocena ta poszerzona jest o wybrane elementy
kompleksowej oceny geriatrycznej (KOG)
Kwestionariusz CANE ocenia 24 dziedziny życia, które
obejmują m.in.podstawowe i złożone czynności życia
codziennego, status materialny, kontakty społeczne,
zdrowie fizyczne oraz dodatkowo dwa obszary związane
z wydolnością i poczuciem obciążenia opiekunów
sprawujących opiekę nad osobami starszymi.
Pytania skierowane są zarówno do osoby starszej, osoby
sprawującej nad nią opiekę i pracowników służby zdrowia.
W ten sposób kwestionariusz pozwala ocenić i porównać
zakres udzielanej i potrzebnej pomocy przez osoby starsze
z różnych perspektyw.
Niezależnej oceny dokonuje badacz.
Elementy KOG
1.Samodzielnośc w zakresie podstawowych funkcji
życiowych oceniana jest przy użyciu indeksu Barthel
2.Ocena funkcji poznawczych prowadzona jest przy użyciu
krótkiej Skali Oceny Stanu Psychicznego (MMSE)
3.Do oceny nastroju stosuje się geriatryczną skalę depresji
(GDS). Ocena nastroju jest konieczna dla odpowiedzi na
pytanie między potencjalną depresją, a istniejącymi
potrzebami, w tym niezaspokojonymi.
4.Ocena mobilności i upadków dokonywana jest za pomocą testu
„ wstań i idź”
Spodziewane wyniki
Uzyskane wyniki będą analizowane osobno dla grupy respondentów ze
środowiska oraz grupy respondentów z DPs-u, a następnie
będą porównywane.
Wyniki respondentów wchodzących w skład KOG,
będą odnoszone do potrzeb ocenionych za pomocą kwestionariusza
CANE.
Jednoczesna analiza sprawności w zakresie
samoopieki ( skala Barthel) i potrzeb oraz ich zaspokojenia ( CANE)
pozwoli na wskazanie potencjalnych obszarów, w których istnieje
potrzeba wsparcia.
Badacz spodziewa się, że zakres potrzeb
niezaspokojonych będzie zupełnie inny w środowisku niż
w DPS.
Uwaga zostanie również zwrócona na różnice w ocenie
potrzeb przez badacza, badanego, opiekuna i personel
medyczny.
Jest możliwe, że oceniane obiektywnie potrzeby będą
różnić się od tych zgłaszanych przez badanego.
Praca jest fragmentem grantu badawczego
N N404 520 738