Transcript menaxhmenti - ligjerata 4 - mjedisi i jashtem biznesor

MJEDISI I JASHTËM BIZNESOR
Sokol Krasniqi PhD C
Pas përfundimti të kësaj ligjerate do të:
 Mësoni për mega mjedisin dhe faktorët që
ndikojnë në të
 Mësoni pët Mikromjedisin dhe kush
vepron në atë mjedis

Roli determinues i mjedisit – teoria e seleksionimit natyral

Roli determinues i organizatës – përshtatje e influencim

Roli determinues i mjedisit dhe organizatës
3.2
Mjedisi i përgjithshëm
Ndikimi kulturor
Ndikimi politik - ligjor
Ndikimet teknologjike
Ndikimet e
konkurencës
Biznesi
Faktoret
ndërkombëtarë
Faktorët
Politiko ligjore
Ndërmarrja
Faktorët
teknologjikë
Faktorët
ekonomike
Faktorët Socialkulturore
1. Faktorët Ekonomik

Përqindja e rritjes ekonomike
 Përqindja e interesit
 Inflacioni
 Papunësia
2. Faktorët Social-Kulturore

Normat
 Zakonet
 Qëndrimet
 Sjellja

Ndryshimet e shijeve
3. Faktorët Politiko-ligjor

Kuadri ligjor
 Politikat fiskale
 Stabiliteti politik
 Shembull:
 Taksa e SME-ve
 Iniciativat për thjeshtimin e
barrierave administrative

(çmimi i energjisë/ tarifat dog. për
importet)
4. Faktorët Teknologjike
Pasqyrim i njohurive aktuale të prodhimit





Ndikimet në procesin e punës
Produkte të reja
Makineri, pajisje
Inovacionet
Shembull:



Tv me ekran të rrafshtë
USB
Programe kompjuterike
5. Faktorët Ndërkombëtare





Jo vetëm kompanitë shumëkombëshe por edhe firmat vendase
Rrit mundësinë për stabilizim të çmimeve
Rrit hapësirat e tregjeve përtej atyre kombëtare
Investimet e huaja, prodhojnë produkte, punësojnë njerëz dhe
janë burim njohurish përmes shkëmbimit të eksperiencave
Kurset e këmbimit
 Import/eksportet
Sindikatat
Partnerët
Fuqia punëtore
Organizata
e biznesit
Klientët
Konkurrentët
Rregullatorët
Furnitorët
1. Klientet- blejnë mallrat dhe shërbimet e firmës

Individë /organizata
 Karakteristikat :





Numri
Përbërja demografike
Aftësia për të negociuar
Sasia e parave në dispozicion
Shijet dhe preferencat (zhvillimi ekonomiko social)
2. Konkurrentët ofrojnë p/sh të njejta ose alternative

Studimi i konkurrencës
 Mallrat zëvendësuese
 Numri/përqëndrimi
 Shembull:
Blerja e një makine
3. Furnitorët
ofrojnë lëndë të para ose p/sh

Numri i lartë i furnitoreve
 Bashkëpunimi
 Integrimi
Problemet lidhen me çmimin, afatet e lëvrimit dhe cilësinë e
produkteve
4. Sindikatat
brenda një firme biznesi ose në kuadër të industrisë

Përcaktimi i objektivave
 Marrja e vendimeve të rëndësishme
(Përcaktimi i pagave)

Shembull:

Minierat (Grevat)
5. Punonjësit oferta = të gjithë individët që mund të punësohen

Çmimi i fuqisë punëtore
 Madhësia e ofertës së fuqisë punëtore
 Cilësi e fuqisë punëtore
6. Rregullatorët përpiqen të influencojnë objektivat e organizatave

Komiteti i mbrojtjes së mjedisit
 Komiteti i çmim standardeve
 Shoqata për mbrojtjen e konsumatorëve
 Entet rregullatore
7. Partnerët
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Evolucioni i biznesit në shekullin XX- shfaqja e shumëkombëshve
Rritja e pasigurisë së mjedisit ku veprojnë organizatat- studimi dhe
prognozimi i mjedisit
Lindja e klasës së menaxherëve- Domosdoshmëri për shkak të rritjes
së bizneseve dhe kompleksitetit të mjedisit
Rritja e ndërhyrjes së shtetit në ekonomi- forcimi i kuadrit rregullator
dhe rritja e pjesëmarrjes së biznesit në proces
Rritja e rolit të sindikatave- rritja e sferës së veprimtarisë dhe
ndikimit
Progresi i shpejtë teknik- teknologjik- vjetërim i shpejtë i
produkteve, investime të mëdha, kërkim-zhvillimi
Teknologjia e avancuar e informacionit- e-business, e-commerce
Zgjerimi i biznesit ndërkombëtar- organizata ndërkombëtare
Rritja e nivelit arsimor e kulturor të popullsisë- kërkesa për tu trajtuar
si subjekt dhe jo si objekt
Rritja e standardit të jetesës- game dhe strukturë e re nevojash e
kërkesash.
Ndërgjegjësimi i qeverisë për të ulur kostot sociale të bizneseveshpërndarje më e drejtë e të ardhurave, demokracia industriale,
pjesëmarrja aktive e punonjësve në menaxhim

Modeli ekonomik i përgjegjësisë sociale



Të prodhojë p/sh cilësore për të cilat ka nevojë shoqëria
Të arrijë një nivel fitimi të pranueshëm e të ofrojë vende pune
Modeli socio-ekonomik i përgjegjësisë sociale



Korporata është krijim i shoqërisë
Nëse nuk vepron si qytetar i mirë, shoqëria kërkon ndryshime
Është më mirë të tregojnë vetë interes, sesa të bëhen objekt i
veprimeve ligjore nga grupe sociale
Modeli ekonomik
Modeli socio-ekonomik
Theksi vihet ne:
Theksi vihet në:
Prodhim
Shfrytëzimin e burimeve
natyrore
Vendime të brendshme të
orientuara nga tregu
1.
4.
Bazimi në fitimin
4.
5.
Interesin e firmës apo
manaxherit
Rolin e vogel të qeverisë
5.
1.
2.
3.
6.
2.
3.
6.
Cilësinë e jetës
Konservimin e burimeve
natyrore
Vendime të orientuara nga
tregu me një fare kontrolli nga
komuniteti
Balancimin e aspektit ekonomik
dhe social
Interesin e firmës dhe
komunitetit
Angazhimin aktiv të qeverisë


1-Pёr arsye personale tё manaxherёve
a-arsye tё psikologjisё sё individёve (të trajtohen si mbështetës të
zhvillimit ek)

b-Egomania ose megalomania (për korporatat - kanë fuqi
ekonomike)



c-Motive religjioze apo filantropike
2- Pёr arsye ekonomike (firma ka përfitime ek)
3-Marketingu (punonjësit, klientët dhe investitorët)
OBJEKTI I PËRGJEGJËSIVE SOCIALE
Konsumatorët
Komuniteti e
shoqëria
Ndërmarrja
Punonjësit
Aksionerët






Sistemi i transportit
Sistemi i taksimit
Furnizimi me energji
Mbrojtja e pasurisë
Fuqia punëtore
Lëndët e para
A shkon përmbushja e detyrimeve sociale në sens të kundërt
me motivin e fitimit ???

Legjislacioni i punës
 Sigurime shëndetësore
 Dalja në pension
 Shëndeti e siguria në punë
 Trajtimi i drejtë e i barabartë

Fitim i pranueshëm për investimin
Konflikt me manaxhimin për riinvestimin e
dividendeve

Problem për manaxhimin:

Balancimi i objektivave konfliktuese e grupeve të
interesit (stakeholders)

Konsumerizmi- kërkesa që biznesi t’i kushtojë
vëmendje kërkesave e nevojave të konsumatorëve

Postulatet e konsumerizmit
(J. Kennedy, 1962)
1.
2.
3.
4.
Konsumatorët kanë të drejtë të jenë të sigurtë
Konsumatorët kanë të drejtë të informohen
Konsumatorët kanë të drejtë të zgjedhin
Konsumatorët kanë të drejtë të dëgjohen
Preokupim për shoqërinë sot:
Shëndeti/Siguria dhe Cilësia e produkteve







Obligimi social
Reagimi social
Inkludimi social
Përkrahje e qëndrimeve të
opinionit publik,
gatishmëri për ndihmë për çdo
grup,
parashikim i nevojave të
ardhshme të shoqërisë,
komunikim e bashkëveprim i
vazhdueshëm me komunitetin
Inkludimi
social
Obligimi
social
Reagimi
social
Javën tjeter ejani edhe më të pregaditur se sot