Transcript menaxhmenti -organizimi 9

Natyra e Organizimit
Mr.sci.Sokol Krasniqi PhD C
1
Pas përfundimit të kësaj ligjërate do të mësoni:








Funksioni menaxherial i organizimit
Procesi i organizimit dhe parimet e tij
Ndarja dhe projektimi I punës
Departamentizimi
Diapazoni i menaxherit
Pushteti,autoriteti dhe decentralizimi i tij
Delegimi i autoritetit
Konflikti dhe menaxhimi i tij
2
Organizimi është funksion menaxherial me anë të së
cilit drejtuesit synojnë kombinimin e përpjekjeve të
individëve për arritjen e objektivave të përcaktuara



Nëse menaxhimi paraqet gurë themeltar të
biznesit, organizimi përbën skeletin mbi të cilin
ngritet ai.
Struktura organizative - kuadri bazë ku realizohet
procesi i marrjes së vendimeve menaxheriale
Strukturë e thjeshtë,e manovrueshme,pak e
kushtueshme
3

Organizmi formal
Përcaktohet si rrjeti i komunikimeve në organizatë;kanale
zyrtare nëpërmejt së cilave kalon informacioni

Vendosja e politikave dhe procedurave të
caktuara që përshkruajnë veprimet e ardhshme
Formalizimi fillon me përcaktimin e politikës së vendimeve
(R.Stewart)
Formalizimi është i rëndsishëm (sidomos te
organizatat e mëdha dhe të mesme të biznesit)
 Formalizimi v.s. Fleksibiliteti

4



Janë format grafike të marrdhënjeve
formale-relacionet në mes tyre,
Paraqesin linjën e komunikimit dhe rrjedhjen
e autoritetit e të përgjegjësisë përgjatë
hierarkisë
Kartat organizative janë:
 Dydimensionale vertikale
 Horizontale dhe
 Koncentrike
5
6

Karta organizative
vertikale..
7
8
Avantazhet dhe disavantazhet e organizimit
formal
avantazhet
disavantazhet
a. Japin informacion të shpejtë mbi
mënyrën e ndërtimit dhe funksionimit
të firmës
a. Formë statike e organizimit
b. Mundëson studimin i marrdhënjeve
që ekzistojnë në firmë dhe rritë
mundësinë e përmisimit të tyre
b.
c. Ofrojnë pikënisje racionale për të bërë c.
ndryshime në të ardhmën
d.
Marrdhënjet njerëzore nuk mund të
pasqyrohen mirë
Nuk pasqyrojnë krahasimin e
autoritetit për pozitat e të njejtit nivel
Mund të vjetrohen shpejt (duhet
bërë ndryshimet)
dh. Karta i demoralizon njerëzit
9


Njerëzit në procesin e punës krijojnë lidhje
informale
Formojnë ide dhe qëndrime që mund të
ndihmojnë apo pengojnë arritjen e objektivave
Aktivitet individësh pa ndonjë qëllim të caktuar me ndikim në
rezultatet e përbashkëta- Ch.Bernard
 Organizimi informal është i përshtatshëm për:
 Së pari – duhet të sigurohemi se nuk kanë sens të kundërt me
marrdhënjet formale
 Së dyti – të kontribojnë sa më shumë për arritjen e objektivave
10
në organizatë
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Përcaktohen objektivat,planet dhe politikat e
organizatës
Përcaktohen dhe klasifikohen aktivitetet e nevojshme
për realizimin e tye
Grupohen aktivitetet në mënyrën më të përshtatshme
Delegohen autoriteti tek personat përgjegjës realizimi i
efektivitetit më të lartë
Lidhja dhe koordinimi i grupeve vertikale & horizontale
(marrdhënjeve të autoritetit)
Vlerësimi i rezultateve të organizimit
11
 Uniteti i objektivave
Presidenti
 Specializimi
 Koordinimi
z.v. Presidenti
 Zingjiri i komandës
 Zingjiri skalar
Menxh. i prodh.
 Delegimi
 Diapazoni i menaxherit
 Përgjegjësia
Menxh. i dept.
Mbikqyrësi
12
Rritja e firmës kërkon që njerëzve tu përcaktohet
detyra specifike-ndarje e punës apo specializim



o
A.Smith atriboi progresin ekonomik, mbi të
gjitha, ndarjes së punës (rrisin produktivitetin)
Makina të specializuar ndihmojnë në ndarjen e
punës (rrisin efiçiencën dhe produktivitetin)
Shkalla optimale e specializimit
Puna monotone,shkalla e kënaqsisë dhe
motivimi pësojnë rënje (e edhe produktiviteti)
13
a.
b.
c.
Projektimi i punëve përfshin specifikimin e
përmbajtjes së punëve,metodat që duhet të
përdoren (disa operacione të cilat janë të
lidhuar mes tyre)
Rotacioni i punëve
Zmadhimi i punëve
Pasurimi i përmbajtjes së punëve (varieteti i
njohurive,identiteti,rëndësia,autonomia,fee
dback-u)
14
Departamentizmi
Grupimi i punonjësve që kryejnë funksione të njejta quhet
departamentizim
Metoda funksionale e departamentizimit grupon punonjës të cilët
kryejnë funksione të njejta
avantazhet
disavantazhet
a. Çdo departament përbëhet nga
specialist të funksioneve të veçanta
a.
përqëndrimi më shumë në spec
shmangje nga objektivat e
përgjithshme
b. Fushat e përgjegjësisë janë
përcaktuar qartë
b.
pozitat drejtuese kërkojnë njerëz me
eksperiencë
c. Menaxheri mund të kontrolloj &
koordinoj me efektivitet
d. Zbatohet lehtë në praktikë
15
Metoda e departamentizimit sipas
ndarjes gjeografike
Përdoret te kompanit e mëdha që kanë shtrirje
gjeografike
avantazhet
disavantazhet
a. Duke qenë afër njofin zakonet socialkulturore të popullsisë përkatëse,
marketingun,shitësit njohin psikologjin
e blerësve
a.
Rritje e shëbimeve,stafit
b. Ndërtimi i fabrikave ul koston e
transportit
b.
Kërkon menaxher të përgaditur
c. Mundëson kualifikimin e menaxherve
c.
Vështërson kontrollin nga
menaxherët e qendrës
d. Nxit decentralizimin e marrjës së
vendimeve
16
 Metoda
funksionale (fillon nga puna e kryer nga
pak punetore në formë funksionale)
 Metoda sipas ndarjes gjeografike (ofrohemi afër
zonës së klientëve)
 Metoda sipas produktit (produktet që janë të
lidhura në mes veti)
 Metoda sipas procesit (departamentet vendosen
afër procesit të prodhimit)
 Metoda e departamentizimit sipas kohës
(shërbimet pa ndërprerje)
17
Numri vartësve që mund të drejtojë një menaxher
ose numri i vartësve që raporton direkt tek një epror
V.A.Graicunas tri lloj marrëdhëniesh:
a. Marrëdhënie direkte (marrëdhënje me secilin
vartës veç e veç)
b. Marrëdhënie të kryqëzuara (marrëdhënje midis
vartësve)
c. Marrëdhënie të grupeve (midis grupeve të
vartësve)
18
o
o
o
o
o
o
o
o
Aftësia dhe niveli i kualifikimit të eprorëve dhe
vartësve të tyre
Largësia midis eprorit dhe vartësve
Preferenca për mbikqyrje
Shkalla e dinamizimit të mjedisit
Natyra e punës që bëjnë vartësit
Qartësia e autoritetit të deleguar
Koha në dispozicion të menaxherit për kryerjen e
detyrave të tij
Efektiviteti i komunikimit dhe madhësia e
kontakteve epror -vartës
19
Pushteti – ftësia e individëve për të nxitur (influencuar)
mbi veprimet e individëve tjerë
Klasifikimi i pushtetit në organizatën e biznesit
20
“E drejta për të dhënë urdhëra dhe për të kërkuar
bindje të plotë’’
1. Cilësitë e autoritetit
a.Përgjegjësia
b.Përgjegjësia për veprimet e kryera
(llogaridhënia)
2. Llojet e autoritetit
a.Autoriteti linear dhe i stafit
b.Autoriteti funksional
21


Stewart:,,Dy nga vendimet më të rëndsishëm
për tu marrë në organizatë: e para sesa e
decentraliziuar duhet të jetë organizata dhe e
dyta cilat vendime duhet të delegohen’’
Faktorët që ndikojnë në madhësinë e
decentralizimit
a. Madhësia e organizatës
b. Kompleksiteti i aktiviteteve
c. Shkalla e ndryshimit të mjedisit
22
Procesi i punës(objektivat) nga ekip menaxherësh &
punonjësish njerëz me nevoja,vlera ,personalitet
Individual – si pasojë, ekzistojnë edhe konfliktet
Pasojat negative:
 Konflikti mund të çojë tek armiqësia
 Pengojnë njeri-tjetrin
Pasojat pozitive:
 Rrit motivimin për punë (konkurrenca)
 Nxit daljen e problemeve në sipërfaqe
 Nxit kreativitetin dhe gjenerimin e ideve
 Morali dhe kohezioni i grupit
 Kur madhësia e konfliktit është e pranueshme perfomanaca ka
tendencë që të rritet
23
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ndërvartësia e detyrave
Diferencat në objektivat dhe interesat
Karakteri i kufiziar i burimeve disponibël
Mangësitë në komunikim
Ekzistenca e një sistemi të papërshtatshëm
shpërblimi
Konkurrenca midis individëve dhe grupeve
Tipi i strukturës organizative
24
Mënyrat e zgjedhjes së konflikteve janë:
a. Stimulimi i konfliktit
b. Parandalimi i konfliktit
c. Zgjedhja e konfliktit – dhe atë duke:
 Injoruar konfliktin
 Kompromisi
 Akomoditimi
 Konkurrenca
 Kooperimi
25
26