Ki*ilik Geli*imi
Download
Report
Transcript Ki*ilik Geli*imi
Kişilik Gelişimi
Birisinin
kişiliğinden
bahsettiğimizde, onu diğer
kişilerden farklı kılan ve belki de
onu tek yapan özellikleri
kastediyoruz. Kişiliğin bu
yönlerine bireysel farklar denir.
Bazı insanlar sinirlidir, bazıları
değil; bazı insanlar içedönüktür,
bazıları dışadönük.
İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin tümüdür. (Farklı durumlar karşısında değişim gösn
yanstığımız düşünce, his, motivasyon ve davranışların bütünü)
• İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin
tümüdür (farklı durumlar karşısında değişim
göstermeksizin yansıttığımız düşünce, his,
motivasyon ve davranışlar bütünü olarak
tanımlanabilir).
•
İLİK: İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin tümüdür. (Farklı durumlar karşısında değişim
göstermeksizin yansıttığımız düşünce, his, motivasyon ve davranışların bütünü)
İŞİLİK: İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin tümüdür. (Farklı durumlar karşısında değişim
göstermeksizin yansıttığımız düşünce, his, motivasyon ve davranışların bütünü)
KİŞİLİK: İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin tümüdür. (Farklı durumlar karşısında değişim
göstermeksizin yansıttığımız düşünce, his, motivasyon ve davranışların bütünü)
KİŞİLİK: İnsanları diğerlerinden ayıran özelliklerin tümüdür. (Farklı durumlar karşısında değişim
göstermeksizin yansıttığımız düşünce, his, motivasyon ve davranışların bütünü)
Freud, Erikson gibi bazı psikologlar
kişilik gelişiminin de farklı dönemler
içinde ortaya çıktığını kabul
etmektedirler.
‘Bireyin belli bir dönemdeki kişilik
özellikleri, onun diğer gelişim
özellikleriyle ilişkili bir biçimde
oluşmaktadır’. Örnek veriniz
Freud’a göre yeni
doğumuş
bebekler farklı
aşamalardan
geçerek
kişiliklerini
geliştirirler.
Freud
Freud bu aşamaları ‘psikoseksüel gelişim
dönemleri’ olarak adlandırır.
Kişilik gelişimi beş dönem içinde kendini
gösterir.
Freud’a göre ilk 3 dönemin kişilik üzerindeki
etkileri daha fazladır.
Freud’a göre yaşamın ilk 6 yılında geçirilen
yaşantıların izleri hiçbir zaman yok olmaz ve
yetişkinlik yıllarında da bireyin davranışlarını
etkilemeye devam eder.
Oral dönem
2. Anal dönem
3. Fallik dönem
4. Latans dönem
5. Genital dönem
1.
Çocuğa verilen bakımın niteliği, yetişkinlik
döneminde kişinin bağımlılık ve güven
düzeyini belirler.
Bebek tam olarak annesine bağımlıdır.
Bebek için beslenmesi sevildiğinin,
doyurulmaması ise istenmediğinin işaretidir.
Yeterince beslenemeyen ya da uzun süre
emzirilen bebeklerde güvensiz ve bağımlı bir
kişiliğin çekirdekleri oluşur.
Bu dönemde çocuğa tuvalet kontrolü
kazanması, kendini denetlemesi, kurallara
uyması öğretilir.
Baskıcı, katı bir disiplin anlayışı ya da çocuğu
tamamen başı boş bırakmak bağımsızlık
duygusunun gelişmesini geciktirir.
Cinsel kimlik gelişmeye başlar.
Çocuk cinsiyet farklılıklarını keşfeder, sorular
sorar.
Merakı yüzünden cezalandırılan, sorduğu
sorular ve davranışları için kınanan çocuklar,
yetişkinlik döneminde uygun cinsel kimliği
benimsemekte sorunlarla karşılaşabilirler.
İlk 3 dönemde geliştirilen özelliklerin yeni bir
özümlemesi yapılarak, kazanılan özellikler
pekiştirilir.
Kişilik bir çocuk kişiliğinden yetişkin kişiliğine
dönüşür.
Erikson, Freud’dan farklı olarak, kişilik
gelişiminde ağırlığı sadece çocukluk yıllarına
vermez, kişilik gelişimini yaşam boyu süren
bir süreç olarak kabul eder.
Erikson ayrıca sosyal çevrenin kişilik gelişimi
üzerindeki etkilerini de vurgulamaktadır.
Erikson’un kuramına göre, sosyal çevre içinde
yer alan kimseler (anne-baba, öğretmenler ve
arkadaşlar) çocuğun psiko-sosyal gelişimi
için önemlidir.
Erikson kişilik gelişiminde, biyolojik temelli
doğuştan getirilen bazı özellikler üzerinde de
durmaktadır.
Erikson epigenetik bir temel ile kişilik
gelişimini açıklamaktadır.
Kimliği oluşturan benlik gelişimi belirli zaman
dilimleri içinde aşamalı bir oluşum içinde
biçimlenir.
Kişilik gelişim dönemleri hiyerarjik bir sıra ile
ortaya çıkar.
Birey doğuştan saptanmış çevre ile etkileşimini
sağlayan bir potansiyel ile benliğini geliştirir.
Yaşamı boyunca birey gelişim dönemlerinin her
birinde farklı bir çatışma ya da karmaşa durumu
(dönemeç noktaları) ile yüz yüze gelir.
Dönem
Karmaşa
0-1 yaş
Temel güvene karşı güvensizlik
2-3.5 yaş
Özerkliğe karşı kuşku ve utanç
4-6 yaş
Girişimciliğe karşı suçluluk
7-11 yaş
Çalışma ve başarılı olmaya karşı
aşağılık duygusu
Ergenlik dönemi
Kimliğe karşı kimlik bocalaması
İlk yetişkinlik dönemi
Yakınlığa karşı uzaklık
Yetişkinlik dönemi
Üreticiliğe karşı durgunluk
Olgunluk dönemi
Benlik bütünlüğüne karşı
umutsuzluk
Her bir döneme ait karmaşa ile ilgili olarak
örnekler veriniz.
Sizce Anaokulların psiko-sosyal gelişime
etkisi nedir? Bu dönemde öğretmenlere düşen
görevler nelerdir? Tartışın.
Kimlik bocalamasına yol açan etkenler 3
grupta toplanabilir:
1. Düşünce sistemindeki değişiklikler
Soyut işlemler dönemine geçiş
Ergen benmerkezciliği
2. Cinsel rollerdeki değişmeler
3. Meslek seçimine yönelme
Kişilik dönemleri ve özellikleri göz önünde
bulunarak öğretmenlere ne gibi öneriler
yapılabilir? Tartışın.
Anaokulu dönemi
İlköğretim dönemi
Ortaöğretim dönemi
Carl Rogers insancı (hümanistik) yaklaşımın
başlatıcısı ve temsilcilerindendir.
Hümanist yaklaşım nedir? Açıklayınız
Rogers ve Maslow gibi insancı yaklaşımı
benimsemiş psikologlar kişilik gelişimini
açıklarken, benlik yapısı üzerinde
durmaktadırlar.
Özben ve benlik tasarımı benlik yapısını
oluşturmaktadır.
İnsanlar özbenleri açısından bazı yönlerden
birbirlerine benzerken, bazı yönleriyle
birbirlerinden ayrılırlar.
Fizyolojik özellik taşıyan: yeme, içme, cinsel
gereksinmeler ve psikolojik olanlar: güven
duyma, başarılı olma vb gibi özellikler
açısından birbirlerine benzerlerken, müzik,
resim vb gibi konularda farklılık gösterirler.
Özben yapı olarak kötü değil iyi’ye yöneliktir.
Kötü olarak nitelendirilen tutum, düşünce ve
davranışlar temel gereksinmelerin
doyurulmaması ve engellenmesi sonucu
oluşurlar.
Benlik tasarımı kişinin kendisini algılayış
biçimidir. Kişinin kendi görüşüne göre
özelliklerinin, yeteneklerinin, duygu, düşünce
inanç ve tutumlarının şekillenmesidir.
Psikolojik danışmanın, danışma süreci
sırasında ortama benzer bir ortam öğretmen
tarafından sağlanabilir.
Öğrenciler kendilerini rahat hissettikleri sınıf
ortamında öğrenmeye açık olurlar.
Öğrenmede anahtar kişi öğretmendir.
Öğretmen kabul ediçi, empatik ve yargılayıcı
olmayan tutum sergilemelidir.
Öğretmen her öğrenciye değerli ve yetenekli
olduğunu hissettirmeli, kendi sorumluluğunu
üstlenmesi için öğrenciyi teşvik etmelidir.
Maslow insancı görüşün temsilcilerinden
biridir.
Maslow’a göre, olanak sağlandığında, her
insan kendini gerçekleştirerek gizil güçlerinin
farkına varacaktır.
Maslow sağlıklı bir kişiliğin gelişebilmesi için
gerekli olan gereksinmelerden meydana
gelen, piramit biçiminde bir gereksinmeler
hiyerarjisi ortaya koymuştur.
Maslow’a göre, kişinin kendini
gerçekleştirebilmesi için, alt basamaklardaki
gereksinmelerini karşılamış olması
gerekmektedir.
Temel gereksinmelerine doyum sağlayan
insan kendisinde var olan tüm potansiyelleri
açığa çıkaracak, yani kendini
gerçekleştirecektir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Kendilerini, başkalarını ve doğayı olduğu gibi kabul
ederler.
Gerçeği olduğu gibi algılayıp, içinde bulundukları ortama
kolay uyum sağlarlar.
Daha derin kişilerarası ilişkiler kurabilirler.
Yaşamdan doyum alırlar.
Özerk bir yapıları vardır, çevrelerinden bağımsızdırlar.
Yaratıcıdırlar.
Sıklıkla doruk yaşantılar geçirebilirler.
Demokratik bir kişilik yapısına sahiptirler.
Kendilerinden doğal davranırlar.
Kandileri dışında sorunlarla ilgileneirler.
Amaçlar ve araçlar arasındaki uygun ayırımları
yapabilirler.
12. Yalnız kalabilme gücüne sahiptirler.
13. İnsanlarla birlikte olmaktan hoşlanırlar,
ancak toplumsal kalıplara karşı çıkarlar.
14. Düşmanca olmayan bir mizah anlayışına
sahiptirler.
Sizce öğrencilerin kendilerini
gerçekleştirme sürecine doğru
ilerlemelerinde öğretmenin rolü ne
olmalıdır? Tartışın