معاونت غذا و دارو کاشان معاونت غذا و دارو کاشان
Download
Report
Transcript معاونت غذا و دارو کاشان معاونت غذا و دارو کاشان
معاونت غذا و دارو کاشان
معاونت غذا و دارو کاشان
“ “ Self careخود مراقبتي
• برخي افراد به ضرورت ارزيابي سالمت خود اعتقاد ندارند و تا زماني
كه بيماري به سراغشان نيامده از انجام هرگونه بررس ي وضعيت
سالمت خود اجتناب مي كنند و برخي حتي ترجيح مي دهند از بيماري
خود اطالع نداشته باشند.
• زنان و مردان25-60سال ،اغلب نقش والدين را برعهده دارند و
سرپرست خانواده هستند و سالمت آنان محورسالمت خانواده و
جامعه است واغلب زماني به پزشك مراجعه مي كنند كه بسيار دير
است
معاونت غذا و دارو کاشان
• سالمتي :يعني برخورداري از وضعيت مطلوب جسمي ،روحي و رواني و
اجتماعي نه فقط نبود بيماري و ناتواني .انسان سالم ،انساني است
كه از نظر جسمي سالم ،از نظر فكري بي عيب ،از لحاظ رواني شاد ،
از لحاظ اجتماعي فعال ،از نظراقتصادي مولد و از نظر فرهنگي
مسئول باشد.
• شيوه زندگي سالم :يعني تمرين عادات خوب و سالم و بكار بستن آن
ها در تمام مراحل زندگي و همچنين دوري جستن از عادات زيان بار و
غير سالم .انتخاب شيوه زندگي سالم عامل مهمي در تامين ،حفظ و
ارتقاي سالمتي است.
معاونت غذا و دارو کاشان
پيشگيري
يعني مقابله با شرايط مضر سالمتي .پيشگيري مي تواند شامل اقداماتي باشد كه:
-1قبل از ايجاد بيماري يا اختالل صورت مي گيرد ،مثل واكسيناسيون(پيشگيري سطح اول)
-2براي تشخيص بيماري در مراحل اوليه آن صورت مي گيرد تا درمان هرچه زودتر انجام شود،
مثل ماموگرافي براي تشخيص سرطان سينه در مراحل اول آن ) پيشگيري سطح دوم(
-3براي توانبخش ي پس از بيماري و كاستن از ناتواني و عوارض بيماري انجام مي شود تا كيفيت
زندگي افزايش يابد ) پيشگيري سطح سوم(
براي انجام اقدامات پيشگيرانه يا افراد بايد به مراكز ارائه خدمت مراجعه نمايند و يا اين كه خود
فرد با توجه به عوامل خطر و عالئم بيماري براي تشخيص زود هنگام اقدام نمايد
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتي
يعني اقدامات و فعاليت هاي آگاهانه ،آموخته شده و هدفداري كه فرد به منظور حفظ
حيات و تامين ،حفظ و ارتقاي سالمت خود و خانواده اش انجام مي دهد.
در واقع خود مراقبتي شامل اعمالي است كه مردم انجام مي دهند تا تندرست بمانند ،از
سالمت جسمي خود نگه داري كنند ،نيازهاي اجتماعي ورواني خود را برآورده سازند ،از
بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند ،ناخوش ي ها و وضعيت هاي مزمن را بهبود بخشند و
نيز از سالمت خود بعد از بيماري حاد ويا ترخيص از بيمارستان حفاظت كنند.
•خودمراقبتي باعث كاهش مراجعات پزشكي ،و جلب مشاركت افراد در برنامه ريزي و
تصميم گيري براي اقدامات
•سالمتي خود ،مي شود .گاهي اوقات از مفهوم خودمراقبتي برداشت غلطي صورت مي گيرد
و با خود درماني اشتباه مي شود
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتي
خود مراقبتي گام اول سالمت است .گام اول سالمت ،همين است كه ما يادبگيريم
خودمان از خودمان مراقبت كنيم.بين 65تا 85درصد از مراقبت هايي كه به
سالمت ما منجر مي شود ،محصول همين خوئد مراقبتي است.
• پنج ويژگي مستتر در تعريف خود مراقبتي:
.1رفتاري است داوطلبانه
.2فعاليتي است آموخته شده
.3حق و مسئوليتي است همگاني براي حفظ سالمت خود ،خانواده و نزديكان
.4بخش است از مراقبت هاي نوزادان ،كودكان و نوجوانان و
.5ساملندان كه قادر به مراقبت از خود نيستند
معاونت غذا و دارو کاشان
انواع خود مراقبتي
•
•
•
•
خود مراقبتي براي حفظ سالمت
خود مراقبتي در ناخوش ي هاي جزئي
خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن
خود مراقبتي در بيماري هاي حاد
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتي براي حفظ سالمت
مطالعات نشان ميدهد كه بخش عمده سال هاي ازدست رفته عمر در كشور ما
به سبب مرگ زود رس و معلوليت ناش ي از حوادث ،بيماري هاي رواني و
اختالالت رفتاري و همچنين بيماري هاي قلبي است
راههاي كاهش بار اين بيماري ها:
ارتقا سطح آگاهي مردم جهت تغيير رفتار سالمت در آن ها منابع اطالعاتي قابل
درسترس عموم مردم جهت آگاهي در زمينه هاي مرتبط با سالمت همچون
نشريات ،تلويزيون و اينترنت
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتي در ناخوش ي هاي جزئي
بر اساس مطالعه اي در انگلستان 20،درصد مراجعات به پزشكان و مراكز درماني
مربوط به همين بيماري جزئي است
طبق آمار شبكه سالمت ،نزديك دوسوم مشاوره هاي پزشكان عمومي كه منجر به
تجويز دارو مي شود بدون دارو قابل درمان است
آموزش همگاني سالمت و ارايه منابع قابل اعتماد براي خود مراقبتي در بيماري هاي
جزئي مي تواند دست كم جلوي يك پنجم از مراجعات پزشكي بي مورد را بگيرد
در انگلستان مبلغ صرفه جويي شده در نظام سالمت ،صرفا از همين منظر ساالنه
96ميليارد دالر است
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن
نتايج حاصل از خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن:
• كاهش 40در صد از مراجعات به پزشكان عمومي
• كاهش 17در صد از مراجعات به پزشكان متخصص
• كاهش 50درصد از مراجعات به مراكز اورژانس
• كاهش 50درصد از موارد بستري در بيمارستان ها
• كاهش 50درصد ازروزه اي غيبت از كار
معاونت غذا و دارو کاشان
خود درماني
به مفهوم اقدام به درمان بدون داشتن اطالعات كافي در زمينه عالئم و بيماري ها
يا تصميم گيري هاي خود سرانه و غير استاندارد درماني است.
از جمله رفتارهاي خودسرانه اي كه با استانداردهاي خودمراقبتي تطبيق ندارد
استفاده نابجا از دارو مي باشد كه نه تنها موجب درمان بيماري نمي شود بلكه
باعث ايجاد عوارض دارويي درطوالني مدت نيز مي گردد.
معاونت غذا و دارو کاشان
جنبه هاي مختلف خود مراقبتي
•توجه به وزن خود و نگه داشتن آن در محدوده مناسب ( ( BMI= 18/5- 24/9
•آشنايي با تغذيه سالم و پيروي از رژيم غذايي صحيح
•توجه به اهميت فعاليت بدني و نقش آن در سالمت افراد
•توجه به مضرات دخانيات و اقدام جهت ترك سيگار
•آگاهي از تاثير استرس بر سالمتي و اهميت كنترل آن
•توجه به نقش خواب در سالمت جسمي و رواني و آگاهي از بهداشت خواب
•آشنايي با عالئم و نشانه هاي افسردگي
•آشنايي با عالئم و نشانه هاي اضطراب
•آشنايي با راه هاي تقويت حافظه
•توجه به سالمت قلب و عروق و آشنايي با عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي
•توجه به عوامل خطر ابتال به پوكي استخوان و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
•توجه به عوامل خطر ابتال به آرتروز و كمر درد و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
•آشنايي با سرطان هاي شايع و عوامل خطر و راه هاي پيشگيري از آن ها
•توجه به اهميت ارزيابي هاي پاراكلينيك و انجام به موقع آن
معاونت غذا و دارو کاشان
داليل استقبال عمومي به خود مراقبتي
•
•
•
•
•
•
•
محدوديت سيستم سالمت تخصص ي و نقش پزشكي مدرن
برخي اثرات منفي مراقبت هاي پزشكي مدرن :حالت قيم گونه و پدر مابانه
مراقبت هاي پزشكي و كمرنگ بودن نقش مردم در پزشكي مدرن
تغيير الگوي بيماري ها از حاد به مزمن
تغيير ديدگاه از درمان به مراقبت
رشد دانش افراد غير متخصص
تمايل افراد به كنترل شخص ي مسائل بهداشتي
نياز به كنترل هزينه ها ي مراقبت
معاونت غذا و دارو کاشان
اهميت خود مراقبتی
• بيماري هزينه براست و منابع خانواده و جامعه را مي بلعد
• اميد به زندگي بيشتر
• افزايش ميانگين سن
• بسياري از مشكالت اصلي بهداشتي قابل پيشگيري يا به تعويق انداختن هستند
• بعض ي علل مرگ به سهولت قابل رفع(كمربند ايمني)
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتی در بیماران دیابتی
• با توجه به اینکه دیابت نوعی اختالل مادامالعمر بوده و درمان قطعی ندارد،
لذا این بیماری مستلزم رفتارهای خود مراقبتی ویژه در تمام عمر است .تقریبا
یک بیمار دیابتی در یک سال 3ساعت با یک متخصص بهداشتی تماس دارد و
8757ساعت باقیمانده را با مهارتهایی که از طریق آموزش دریافت کرده
است از خود مراقبت میکند.
• خود مراقبتی بیماران دیابتی موجب ارتقاء کیفی زندگی شده و در کاهش هزینهها
موثر است،با انجام خود مراقبتی از تعداد موارد بستری در بیمارستان کاسته
میشود و با پیگيری مداوم میتوان از عوارض حاد و مزمن بیماری پیشگيری کرد
و یا بروز عوارض را به تعویق انداخت.
• مهم ترین فرد در تیم دیابت ،خود بیمار است که در صورتی که آموزش کامل و
صحیح داشته باشد می تواند در کنترل بیماری و جلوگيری ازپیشرفت آن و ابتال
به عوارض ،نقش مهمی ایفا کند.
آنچه بيمار ديابتي بايد بداند
عالیم کاهش قند خون:
می
• معموال هنگام پایين آمدن قند خون ،فرد دچار تعریق ،تپش قلب و لرزش بدن
شود .همچنين رنگ پریدگی ،بی قراری ،گزگز لب ها و انگشتان و زبان ،گرسنگی و حالت تهوع
• از عالیم کاهش قند خون است.
علت کاهش قند خون:
• هنگامی که شخص انسولين تزریق کرده و به دلیل مختلف مثل فراموش ی ،کاهش بیشتر قند
خون ،و یا گاهی به خاطر لجبازی با خانواده از خوردن غذا اجتناب می کند دچار کاهش قند
خون می شود.
• همچنين در افرادی که مقدار انسولين خود را هنگام فعالیت بدنی و یا پس از ورزش های
شدید کاهش نداده اند این پدیده مشاهده می شود.
آنچه بيمار ديابتي بايد بداند
درمان کاهش قند خون:
در هنگام بروز عالیم فوق شخص باید مقداری شربت قند) حاوی 3تا 4حبه قند (یا
نصف لیوان آب میوه میل نماید .پس از چند دقیقه مصرف همين مقدار از شربت می
تواند در عرض 5تا 6دقیقه قندخون را به اندازه ی کافی بال ببرد .اگر فاصله ی کاهش
قند خون تا وعده ی غذایی بعدی بیش ازیک ساعت باشد ،بیمار می تواند پس از مصرف
شربت قند از چند لقمه غذا نيز استفاده کند.
عالیم افزایش قند خون:
عالیم افزایش قند خون نيز شباهت زیادی به کاهش قند خون دارد .این عالیم شامل
خستگی ،دردشکم ،حالت تهوع ،استفراغ ،بوی بد دهان ،کاهش سطح هوشیاری و در
نهایت بیهوش ی) کما (خواهدبود.
معاونت غذا و دارو کاشان
نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی
ورزش و تحرک بدنی:
برنامه منظم ورزش ی و استراحت کافی میتواند به کنترل قند خون و کاهش نیاز به انسولين کمک
کند
به بیماران توصیه میشود که از پزشک خود بپرسند که تا چه حد میتوانند تمرینات بدنی سنگين
و فشرده انجام دهند .الزم است بیمار با گرفتن نبض خود (حين و پس از ورزش) ميزان ضربان
قلب خود را کنترل کند.توصیه میشود بیمار تا حدی ورزش کند که شدت آن اعمال را مشاهده
نماید ،یعنی تا حدی که کم کم به نفس نفس و تعریق بیافتد اما نه آنقدر که نتواند صحبت کند.
همچنين توصیه میشود که هنگام ورزش مواد کربوهیدرات ساده و داروی خود را بهمراه داشته
باشند ،زیرا احتمال دارد که دچار کاهش قند خون بشوند .به بیماران توصیه میشود که هنگام
تزریق یا تأثير انسولين بر بدن و یا قبل از مصرف غذا ورزش نکنند.
هیچگاه بیماران دیابتی به تنهایی ورزش نکنند و افرادی که دچار عوارض چشمی شدید (رتینوپاتی
شدید) هستند باید از انجام ورزشهای شدید و سنگين خودداری کنند زیرا ممکن است باعث
خونریزی شبکیه بشوند.
معاونت غذا و دارو کاشان
نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی
رژیم غذایی:
هدف از رژیم غذایی در افراد دیابتی پیشگيری از عوارض کوتاه مدت و بلند مدت
دیابت است ،از آنجا که دیابت بر متابولیسم بدن تأثيرگذار است رژیم غذایی
میتواند در بهبود وضعیت بیمار نقش مهمی ایفا کند.
بين 60-90درصد افراد مبتال به دیابت نوع 2چاق هستند به این افراد توصیه
میشود که از وزن خود بکاهند زیرا بیماران چاق برای کنترل سطح قند خون خود
باید انسولين بیشتری تولید کنند.
معاونت غذا و دارو کاشان
نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی
آموزش مصرف دارو :
• درمان بیماران دیابتی به دو شیوه استفاده از داروی خوراکی و تزریق انسولين انجام میشود.
• الزم است که بیماران انواع انسولين را بشناسند:
• انسولين شفاف کریستال(سریع -کوتاه اثر)
• انسولين کدر شيری رنگ( NPHمتوسط یا طوالنی اثر)
• همچنين توصیه میشود که بدون مشورت با پزشک نوع و مقدار مصرف انسولين را تغیير ندهند و هنگام
ترکیب ،ابتدا انسولين کریستال و سپس NPHرا درون سرنگ بکشند .انسولين کریستال حتما باید قبل
از غذا تزریق شود ولی NPHرا میتوان موقع خواب نيز تزریق کرد.
• بهترین مکانها برای تزریق :شکم-باالی بازو -جلو و اطراف رانها و نشیمنگاه است .بیماران دیابتی بايد هر
بار محلهای تزریق را تعویض نمایند و شستشو و پاک کردن سوزن تزریق با هر ماده ای و استفاده
مجدد ممنوع است.
• بیماری که داروی خوراکی کنترل دیابت مصرف میکند ،باید بداند که این دارو با افزایش ترشح
انسولين در بدن و کاهش مقاومت سلولی ،قند خون را تنظیم میکند و به بهتر شدن رژیم درمانی کمک
میکند اما هرگز جایگزین آن نمیشود .الزم است بیماران هرگز بدون مشورت با پزشک نوع و مقدار دارو
را تغیير ندهند.
چند توصیه مهم
کنترل روزانه و منظم قند خون بسیار مهم است و الزم است که بیمار و خانواده او طریقه کنترل قند
خون را یاد بگيرند.
جراحات پوستی میتوانند خطر عفونت را افزایش دهند الزم است که روزانه پوست خود را چک
کنید و مطمئن شوید که هیچگونه زخم و خراش ی روی آن ایجاد نشده .
هر روز با آب گرم و صابون حمام کنید و جهت جلوگيری از خشکی پوست پس از استحمام از
لوسیونهای چرب استفاده کنید.
از انگشتان پا و قسمتهایی از بدن که با زمين در تماس اند مراقبت کنید و از راه رفتن با پای برهنه
اجتناب كنيد ،همچنين روزانه پاها را از لحاظ عدم وجود هرگونه زخم بررس ی كنيد.
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتی در بیماران قلبی
مطالعات نشان داد هاند که حداقل % 50بیماران مبتال به نارسایی قلبی از توصیه
هاي درمانی خود تبعیت نمی کنند .و همين امر منجر به بستري شدن مجدد آنها می
شود .درنقطه مقابل ،خود مراقبتی موثر ،عاملی مهم در ارتقاء پیامدهاي مثبت
سالمتی و پیشگيري از بستري شدن هاي مکرر می باشد.
خود مراقبتی در نارسایی قلبی بر مواردي چون:
مدیریت رژیم غذایی و دارویی ،محدودیت دریافت سدیم ومایعات
توزین روزانه ،ورزش منظم
پایش عالئم ونشانه هاي تشدید بیماري
تصمیم گيري جهت اقدامات مناسب درمانی داللت می کند
خود مراقبتی در بیماران قلبی
اصالح شیوه زندگی
• با تغیير برنامه غذایی و توجه به آنچه که مصرف می کنید با کنترل یا کاهش وزن ،ورزش کردن
یا دست کم پیاده روی در اکثر روزها ،ترک دخانیات ،کنترل قند خون ،چربی خون و فشار
خون
مدت استراحت ،ورزش و فعالیت:
• فعالیت خود را به تدریج و آرام افزایش دهید.
• برنامه و ميزان و سرعت فعالیت های روزانه در حدی باشد که باعث ناراحتی قلبی یا تنگی نفس یا
خستگی نشود .از فعالیت هایی که سبب درد سینه ،تنگی نفس و خستگی می شود خودداری
کنید.
• بين فعالیت ها به استراحت بپردازید.
• از انجام حرکات ورزش ی یا کار بالفاصله بعد از غذا پرهيز کنید.
خود مراقبتی در بیماران قلبی
ناراحتی های روحی:
• از فشار عصبی و استرس دوری کنید.
رانندگی:
• از هفته چهارم پس از حادثه قلبی حاد می توانید رانندگی کنید.
• از رانندگی مداوم بپرهيزید.
• در طول رانندگی هر یک ساعت استراحت کرده و قدم بزنید.
گروه های غذایی :
• از خوردن غذاهای سنگين از نظر مقدار کربوهیدرات یاچربی و همچنين از مصرف غذاهای نفاخ
پرهيز نماید.
• از مصرف خورش های پرچرب و آبگوشت چرب ،جگر ،کله پاچه ،دنبه و پوست مرغ خودداری
نمایید .
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتی در بیماران قلبی
نحوه مصرف قرص هاي زير زباني نيترو گليسيرين
• هميشه قرص را همراه خود داشته باشيد.
• در صورت بروز ناراحتي قلبي فعاليت خود را متوقف كرده و در صورت امكان دراز
بكشيد
• مي توانيد هر 5يا 10دقيقه يك قرص زير زباني استفاده كنيد
• در صورتي كه ناراحتي قلبي بيشتر از 15دقيقه طول بكشد يا علي رغم مصرف 3
قرص درد همچنان ادامه داشته باشد بايد به پزشك مراجعه كرد
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتی در بیماران قلبی
•همچنين در صورت بروز تنگي نفس ،سنكوپ ،ضربان قلب تند يا كند ويا
تورم در مچ پا يا باالتر بايد به پزشك مراجعه نمود
معاونت غذا و دارو کاشان
خود مراقبتی در بیماران قلبی
• بعد از مصرف قرص زير زباني جهت جلوگيري از سرگيجه به مدت 15الي 20دقيقه در
وضعيت كامال راحت يا درازكش بمانيد
• پس از تسكين درد مي توانيد باقي مانده قرص را از دهان خارج كنيد به ويژه اگر در اثر
مصرف آن دچار سردرد مي شويد
• قرص ها پس از 3الي 6ماه خاصيت خود را از دست ميدهند
• شرايط نگه داري قرص هاي زير زباني نيترو گليسيرين:
در ظروف شيشه اي تيره رنگ و در جاي خشك و خنك و دور از افتاب
از نگه داري قرص در نزديك بدن خودداري نمائيد زيرا گرماي بدن سبب بي خاصيت
شدن قرص مي شود
از نشانه هاي موثر بودن قرص احساس سوزش خفيف زير زبان هنگام مصرف آن است
معاونت غذا و دارو کاشان
خود درماني با استفاده از داروهاي OTC
• OTCبه چه معنی است ؟
کلمه OTCمخفف over-the-counterاست یعنی فروش دارو بدون نسخه آن چه که
واضح و مشخص است نقش مهم داروسازان در مشاوره ی دارويي همه داروها و مهم تر ازهمه،
داروهای بدون نسخه می باشد و در واقع آنجاست که داروسازان بعنوان تجويز کننده ی دارو ضمن
مشاوره ی کامل و ارائه ی توصيه های الزم به بيماران در خصوص نحوه ی استفاده ،دوز مصرفي،
دوره ی درمان ،فواصل مصرف ،تداخل دارو -دارو و دارو -غذا ،عوارض دارويي ،مسموميت دارويي،
شرايط نگهداری و ...مسووليت درمان بيماران را بعهده مي گيرند.
فعالیت کلیدی داروسازان در توصیه ها و تجویزهای دارویی به بیماران ،در بیماریهای ساده و
کوچک با ارائه داروهای بدون نسخه همراه با مشاوره با آنان است .این موضوع نیازمند مهارت
داروساز در شناخت عالئم و فراهم کردن اطالعات موردنیاز جهت انتخاب داروهای مناسب بدون
نیاز به نسخه و توانایی ارجاع بیماران خاص به متخصص مناسب است.
معاونت غذا و دارو کاشان
شایعترین داروهای OTC
•
•
•
•
: Pain relieversمسکن ها
: Antihistaminesآنتی هیستامين -ضد حساسیت ها
: Decongestantsدکونژستانها -ضد احتقانها
:Cough medicinesداروهای ضد سرفه
معاونت غذا و دارو کاشان
شایعترین داروهای OTC
مسکن ها
• این دسته از داروها برای برطرف کردن سردرد و تب یا دردهای عضالنی و استخوانی بکار می روند .
استامینوفن
• استامینوفن با مهار حس درد در مغز و نخاع سبب کاهش درد می شود .
آنتی هیستامين ها
• داروهایی هستند که با مها ر گيرنده های مربوط به خارش -تحرکات بینی -ترشح خلط و عطسه
سبب کنترل آنها می شوند -این داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بين مردم شناخته می
شوند
• از مهمترین آنها می توان از داروهای زیر نام برد :
دیفن هیدرامين -کلرفنيرامين -کلماستين -هیدروکس ی زین -پرومتازین -لوراتادین -زادتين -سیتيریزین -و ...
•
دکونژستانها
شایعترین داروهای OTC
دکونژستانها داروهایی هستند که باعث تنگی رگهای مخاط بینی شده و سبب فروکش کردن التهاب و ورم و احتقان در
این ناحیه می شوند از داروهای ضد احتقان بدون نسخه می توان ازپزودو افدرین و فنیل افرین نام برد .که فنیل
افرین در بازار دارویی ایران درترکیب قرص آنتی هیستامين دکونژستان وجود دارد .
•
داروهای ضد سرفه
داروهایی که برای سرفه تجویز می شود دو دسته هستند :یکی داروهای ضد سرفه و دیگری اکسپکتورانت ها -
داروهای ضد سرفه سبب مهار رفلکس سرفه می شوند که از جمله آنها می توان از دکسترومتورفان و کلوبوتینول نام
برد .گروه دیگر این داروها اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط شده وبدین وسیله باعث می شوند که
با هر بار سرفه مجاری تنفس ی از خلط و ترشح پاک شود .که در این گروه گایافنزین قرار دارد که هم بصورت مجزا و هم
درتركیب اكسپكتورانت ساده و كدئين وجود دارد
معاونت غذا و دارو کاشان
چگونگی استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی بدون نسخه OTC
•هرچند برای تهیه و خرید داروهای بدون نسخه نیازی به تجویز پزشك نیست اما این
داروها نيز می تواند سبب بروز عوارض جانبی ناخواسته و گاهی بسیار جدی در
استفاده كنندگان گردد .
تركیبات دارویی :شامل ماده موثر موجود در دارو است كه سبب كاهش عالئم در
شما می گردد
اندیكاسیونها یا موارد مصرف دارو كه مصرف آن سبب بهبودی آنها در بیمار می
گردد
هشدارها كه شما هنگامی كه این دارو را استفاده می كنید باید بدانید شرایط
استفاده از غذاهای همراه-دارو ها و یا رانندگی همراه با استفاده از آنها چیست؟
معاونت غذا و دارو کاشان
چگونگی استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی بدون نسخه OTC
چگونگی مصرف كه در چه زمانی مصرف آنها بهتر است .
سایر اطالعات مهمی كه ممكن است الزم باشد بدانید( همانند روش
نگهداری و …(
مواد نگهدارنده و رنگهای خوراكی و سایر مواد شیمیایی كه همراه دارو
وجود دارد -دانستن این نكات بخصوص برای افرادی مهم است كه
به ماده یا رنگ خاص ی حساسیت دارند .
آدرس یا تلفن سازندگان آن كه اگر نیاز به اطالعات بیشتری داشتید باآنها
تماس بگيرید .
معاونت غذا و دارو کاشان
چگونه ازدرمان با این داروها بهترین نتیجه را بگيریم ؟
همانطور كه داروهای بدون نسخه ممكن است در بسیاری از موارد مفید
باشد در مواردی نيز ممكن است مضراتی داشته باشد برای استفاد صحیح
از این دارها به این راهنمایی ها توجه كنید :
• با پزشك مشورت كنید
• در زمانی كه روش استفاده یا تاثير یك دارو را بدرستی نمی دانید از پزشك یا
داروساز داروخانه ای كه دارو را از آنجا تهیه می كنید همه این اطالعات را
سوال كنید
• اگر بیش از یك دارو مصرف می كنید از پزشك یا داروساز بخواهید كه
تاثيرات متقابل آنها را بر همدیگر به روشنی برای شما توضیح دهند تا شما
هم از واكنشهای متقابل داروهایی كه مصرف می كنید آگاهی یابید .
معاونت غذا و دارو کاشان
مواردي كه بايد به بيمار هنگام دريافت داروي بدون نسخه توضيح داد:
•
•
•
•
•
•
این دارو چه كاری انجام می دهد؟
این دارو را چه موقع باید مصرف كنید ؟
اثرات جانبی و واكنشهای ناخواسته این دارو در بدن چه چيزهایی می تواند باشد ؟
این دارو با چه غذاها یا نوشیدنی هایی تداخل دارد؟
در زمان مصرف دارو چه نوع فعالیتهایی باید كم شود یا با احتیاط انجام شود؟
چگونه می توانیم بفهمیم كه دارو اثر كرده است ؟
معاونت غذا و دارو کاشان
نام ژنریك و تجارتی چیست و شما چه وظیفه ای در قبال آن دارید؟
• نام ژنریك دارو همان نام ماده موثره موجود در دارو است
• نام تجارتی نامی است كه ممكن است هر كارخانه سازنده ای برای یك دارو یك
نام خاص استفاده نماید كه البته در بازار دارویی ایران این نامها حذف شده ولی
از ابتدای سال 1380مجددا این نامها بتدریج در حال وارد شدن به بازار دارویی
ایران است
• اگر نام دارو همان نام ژنریك دارو است كه می توانید بدون دغدغه آن را
مصرف كنید ولی اگر دارویی با نام تجارتی تهیه نموده اید قبل از مصرف باید
حتما مطمئن شوید كه این دقیقا همان داروئی است كه مورد نظر شماست.
معاونت غذا و دارو کاشان
وضعیت بحرانی مصرف خودسرانه دارو در ايران!
علت چيست؟.....
• علت بروز مصرف غير منطقی دارو در کشور:
– دسترس ی آسان مردم به دارو
– همچنين تهیه بدون نسخه برخی اقالم دارویی
ميزان باالي مراجعات مردم به پزشکان در کشورمان– مسائل اقتصادي
– فرهنگ عمومي جامعه
– باورهاي غلط افراد جامعه که مصرف آنتي بيوتيک هاي قوي تاثير بهتري در
روند درمان آنها خواهد داشت!
معاونت غذا و دارو کاشان
مصرف بي رويه آنتي بيوتيک ها در ايران!
• نیمي از بيماران مراجعه کننده به پزشکان عمومي حداقل يک نوع آنتي بيوتيک
دريافت مي کنند!
• خطر مقاومت ميکروبي اصلي ترين عارضه مصرف بيش از حد آنتي بيوتيک ها
معاونت غذا و دارو کاشان
علل مصرف نابجای آنتی بيوتيک ها
•
•
•
•
•
•
•
•
جایگاه نامناسب مصرف عدم کنترل و مصرف زیاد
آنتی بيوتيک ها بيش از نياز بطور مثال استفاده از آنتی بيوتيک برای عفونت ویروس ی
توقف و قطع مصرف آنتی بيوتيک قبل از اتمام دوره درمانی
استفاده از باقی مانده آنتی بيوتيکی که از نسخه های قبل به جای مانده است
تکرارمجدد نسخه پزشک بدون اجازه وی
سهل انگاری و یا عدم توجه به مقادیر تجویزی ،و به ميل خود دوز
دارو را تغيير دادن
درمان خودسرانه بيمار یا مصرف آنتی بيوتيک ها جهت تسریع در رشد و کاهش بيماری
دام و طيور
معاونت غذا و دارو کاشان
نکاتی که در مصرف آنتی بيوتيک ها باید مورد توجه قرارگيرد:
• الف -تمام داروهای تجویز شده در نسخه باید توسط بيمار دریافت شود و مقدار و
مدت آن که بسته نوع وشدت عفونت توسط پزشک دستور داده شده دقيقا"
رعایت گردد تا عفونت کامال" ریشه کن گردد.
• ب -راهنمائی های روی برچسب دارو مورد توجه کامل قرار گيرد و دارو سر ساعت
مصرف گردد .برخی آنتی بيوتيکها باید قبل از غذا و با معده خالی ،برخی همراه غذا
و برخی که بصورت محلول یا سوسپانسيون هستند و باید قبل از مصرف شيشه
تکان داده شوند تا مقدار الزم از آنتی بيوتيک به بدن بيمار ،برسد ،آنتی بيوتيکها
باید در یخچال نگهداری شوند تا از تجزیه آن ها جلوگيری بعمل آید.
معاونت غذا و دارو کاشان
سفارش های الزم برای بيماران جهت احتراز از مصرف نابجای آنتی بيوتيکها
•
•
•
•
•
هرگز آنتی بيوتيکی را که برای شخص دیگری تجویز شده است ،مصرف نکنيد.
باید راهنمائی برای طریقه مصرف و مقدار دارو را بطور دقيق رعایت کند.
به محض اینکه احساس بهبودی کرد نباید مصرف دارو را قطع و متوقف نموده و باید
حتما" دوره درمان را تا آخر ادامه دهد.
از اصرار کردن به پزشک برای نوشتن آنتی بيوتيکی که حتی پزشک فکر ميکند ،تجویز
آن لزومی ندارد پرهيز کند و یا خودسرانه آن را تهيه کند.
از مصرف آنتی بيوتيک های تاریخ گذشته خودداری کند .زیرا برخی از آنها ممکن است
زیان آورباشند.
معاونت غذا و دارو کاشان
معاونت غذا و دارو کاشان