مميزه های اثربخش سازی تالش ها در فن بازار محمدعلي شفيعا - استاد دانشکده مهندسي صنايع ومديريت اجرايي دانشگاه علم وصنعت ايران [email protected] www.iust.ac.ir

Download Report

Transcript مميزه های اثربخش سازی تالش ها در فن بازار محمدعلي شفيعا - استاد دانشکده مهندسي صنايع ومديريت اجرايي دانشگاه علم وصنعت ايران [email protected] www.iust.ac.ir

‫مميزه های اثربخش سازی تالش ها‬
‫در فن بازار‬
‫محمدعلي شفيعا‪-‬استاد دانشکده مهندسي صنايع ومديريت اجرايي‬
‫دانشگاه علم وصنعت ايران‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪www.iust.ac.ir‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫خلق ايده‬
‫ثبت ايده‬
‫ارزيابی ايده‬
‫انتخاب فرصت‬
‫حمايت مالی اوليه‬
‫تهيه نقشه راه‬
‫توسعه فناوری و محصول‬
‫ارزيابی پتانسيل بازار فناوری و فرآورده‬
‫نمونه سازی‬
‫ثبت مالکيت معنوی‬
‫آزمون ميدانی‬
‫حمايت مالی‬
‫اجرای فاز نيمه صنعتی‬
‫تهيه بسته دانش فنی‬
‫ارائه به فن بازار‬
‫تجاری سازی‬
‫فن بازار ملی ایران‬
‫(دفتر همكاری‌های‬
‫فناوری ریاست‬
‫جمهوری)‬
‫مركز فن بازارهای‬
‫یزد‪ ,‬صنعتی آصف‬
‫فن‌بازار منطقه‌ای‬
‫خراسان (پارک علم ‌و‬
‫فناوری خراسان)‬
‫بروز اثربخشی در تالش های فن بازاری‬
‫موسسات پژوهشی و دانشگاه ها و دولت بايد نقش موثر خويش رادرتالش‬
‫های فن بازار به خوبی ايفا کنند ت بتوان به پيشرفت و اثر بخشی‬
‫بيشتر اميد داشت‪.‬‬
‫• موسسات پژوهشی می توانند به عنوان منبع اصلی تغذيه فکری و‬
‫پژوهش مورد استفاده قرار گيرند‪.‬‬
‫• دانشگاه ها به عنوان نهادی که می توانند پژوهش های پژوهش گران‬
‫را مورد پوشش قرار دهند و از طرفی به دليل اعتبار علمی می توانند‬
‫ماهيتی بازارياب ايفا کرده و اولين قدم را برای ارائه يک فناوری و‬
‫پخته کردن آن برای ارائه به جامعه ايفا کنند‪.‬‬
‫• دولت با تشکليل سيستمی به حمايت از اين ابداعات پرداخته و توجه‬
‫سرمايه گزران و شرکت ها را به اين فناوری جديد جلب کند‪.‬‬
‫فنبازارهای شناخته شده اثرگذار‬
‫• فنبازار آسيا و اقيانوسيه ‪APCTT‬؛ مستقر در دهلینو‬
‫• فنبازار ‪Yet2‬؛ در آمريكا‬
‫• فنبازار هنگ کنگ‬
‫به متقاضی کمک می کنند که حداکثر ارزش را برای کارخويش که می‬
‫تواندهريک از موارد زير باشدايجاد کند‪:‬‬
‫‪ .1‬توسعه يک فرآورده جديد ‪،‬‬
‫‪ .2‬جستجوی بهترين سازمان برای بستن قرارداد ‪،‬‬
‫‪ .3‬افزايش سرمايه يا بازاريابی يک محصول جديد‪.‬‬
‫درتمامی اين موارد تکنو مارکها بواسطه برخورداری از کارشناسان‬
‫متنوع و با تجربه در زمينه های تخصصی قادر به ارايه کمک های‬
‫متنوع به متقاضيان هستند‪.‬‬
‫فن بازار‪ -‬تکنومارت ‪ -‬تکنومارکت‬
‫تسهيل کننده ای درتبادالت فرآورده های ذهنی ناملموس‪.‬‬
‫بنگاهي كه ادبيات مشترك بين خريدار و فروشنده برقرار‬
‫می کند‪.‬فروشنده کااليی که در بازار نمونه تطبيقی ندارد‪.‬‬
‫نهادي تسهيل كننده تبادل متاعي كه حالت ملموس دارد‪.‬‬
‫تسهيل كننده وضمانت دهنده ‪،‬درمواردی است که در آنها‪:‬‬
‫• امكان مقايسه جنس و قيمت متاع نيست‪.‬‬
‫• امكان مقايسه راحت و مطمئن فناوری وجود ندارد‪.‬‬
‫• جنبه هاي گوناگون آنچه خريد و فروش مي شود ‪ ،‬نامعلوم‬
‫و انحصاري است‪.‬‬
‫عدم بهره گیری از خدمات فن بازار‬
‫ضرورتهاي وجودی فن بازار‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نياز به انتشار وسيع و سريع فناوري در سطح ملي و سرعت‬
‫بخشيدن به معرفي يك فناوري و در نهايت كاربرد آن با توجه‬
‫به عمر كوتاه فناوري هاي جديد‪،‬‬
‫جلوگيري از تالشهاي موازي شركتها براي تحقيق و توسعه‬
‫و كاهش هزينههاي تحقيق و توسعه‪,‬‬
‫نياز شركتها به تطبيق و بهره گيري از فناوريهاي جديد براي‬
‫تقويت قدرت واكنش خود به محيط‪،‬‬
‫شناخت نيازهاي واقعي صنعت براي دانشگاهها‪ ،‬پژوهشگاهها‬
‫و محققين‪،‬‬
‫ارائه فرصتهايي به كارآفرينان براي خلق كسب و كار جديد‪.‬‬
‫مخاطبين اصلي فن بازار‬
‫محققين‪ ،‬مخترعين‪ ،‬دانشمندان‪ ،‬صنعتگران‪ ،‬سرمايه‬
‫گذاران‪.‬‬
‫لزومي ندارد كه كاربر و توسعهدهنده فناوري خودخالق يا‬
‫مبدع آن باشد‪ .‬شايد فرداختراعي داشته و به دستاوردي‬
‫رسيده‪ ،‬ولي توان عملياتي كردن آن را نداشته باشد‪.‬وی می‬
‫تواند خواستار واگذاري دانش فني خود به شركت و يا‬
‫شخص ديگري شود و در قبال آن از سود و سهم فروش آن‬
‫منتفع گردد‪.‬‬
‫فعاليتهاي فن بازارطبق زنجيره ارزش پورتر‬
‫فعاليتهاي اصلي‬
‫كه با مبادالت فناوری مرتبط اند و گونه هاي پشتيباني كه اطالعات و‬
‫خدمات كامل را براي گسترش مبادالت ارائه مينمايند‪.‬‬
‫فناوري(ورودي)مبادله‪،‬واسطهگري ومشاوره فناوری(عمليات) و‬
‫ارزيابي وخدمات تجاريسازي فناوري قابل تجارت (بازاريابي و‬
‫خدمات) بخشهاي مختلف فعاليتهاي اصلي محسوب ميشوند‪.‬‬
‫فعاليتهاي پشتيباني‬
‫‪ .1‬زيرساخت‬
‫‪ .2‬مديريت منابع انساني‬
‫‪ .3‬مديريت فناوري‬
‫‪ .4‬خريد و تملك‪.‬‬
‫وقتي شرايط به نفع فروشنده است‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ضرورت وجود واسطي كه بتواند ريسك خريدار را كاهش‬
‫بدهد احساس مي شود‪.‬‬
‫به خريداركمك كند تا امكان مقايسه متاع مورد خريداري رابا‬
‫فناوری هاي مشابه بدست آورد‪.‬‬
‫كمك به تعيين قيمت عادالنه كرده‪،‬جلوي تدابيري كه براي‬
‫شانه خالي كردن ازمسئوليتي که اخذمي شود را بگيرد‪.‬‬
‫ضمانت مناسب بودن فناوری خريداري شده‪:‬فناوری که‪,‬باب‬
‫حال خريدارباشد‪.‬ايجادامكان اندازه گيري مشخصات فناوری‬
‫مناسب‪.‬نمايان كردن وجوه مختلفي از فناوری‪.‬نمايش رايانه‬
‫ای‪،‬برگزاري نمايشگاه‪ ،‬مشاهده پذيركردن فناوری‪.‬‬
‫اثربخش سازهای محوری فن بازار‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بتواند بهره برداري ازفناوری و پتنتهاي استفاده نشده‪ ،‬چه به‬
‫وسيله بخش خصوصي ارائه شده باشد و چه به وسيله بخش‬
‫دولتي‪ ،‬چه داخلي باشد‪ ،‬چه بينالمللي را محقق سازد‪.‬‬
‫يك سري خدمات مشاوره‪ ،‬خدمات واسطه گري و مبادالتي از‬
‫طريق شبكه تخصصي فناوری ارائه دهد‪.‬‬
‫اطالعات مرتبط بافناوری‪ ،‬شيوههاي تجارت و پتنتها به‬
‫سازمانهاي خطرپذير و اعضاي عمومي و خصوصي را داده‪,‬‬
‫خدمات پشتيباني مانند جستجوي عرضهكننده و متقاضي‬
‫فناوری‪ ،‬ارزيابي و مشاوره فناوری قابل تجارت‪ ،‬بررسي بازار‬
‫براي كسب و كار خطرپذير‪ ،‬خدمات تأمين مالي و خدمات‬
‫تأسيس كارخانه را به اعضا ارائه دهد‪.‬‬
‫نقش فن بازار‬
‫• نمايش‪,‬‬
‫• قيمت گذاري‪,‬‬
‫• برقراري شرايط عادالنه در انعقاد قرارداد‪,‬‬
‫توجه به تفاوت تغييرارزش اين متاع با گونه هاي سخت‬
‫افزاري ازنظر تغييرات قيمت در گذر زمان و تاثيرات‬
‫مصرف‪.‬‬
‫تكنومارك مي تواند تغييرات قيمت ونيز اطالعات مربوط به‬
‫خريد و فروش فناوری را ثبت و ضبط نموده‪,‬ارتباط‬
‫تغييرات را ترسيم كند‪.‬‬
‫نقش هاي محوله به فن بازار‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫ايجاد جريان فناوری با برداشتن موانع ‪.‬‬
‫بازارسازي براي دستاوردهاي پژوهشي‪.‬‬
‫ارايه اطالعات گوناگون مثل قيمت‪ ،‬مشاوره هاي حقوقي و‬
‫مالي‪.‬ارشاد فناوری‪.‬‬
‫كمك به خريد و فروش فناوری‪.‬‬
‫كاهش آنتروپي موسسات عرضه كننده فناوری‪.‬‬
‫گسترش همكاري هاي فراسازماني‪.‬‬
‫• عدم آشنايی باروش های بازاريابی دانش فنی‪.‬‬
‫• عدم آشنايی با سناريوی های واگذاری دانش فنی‪.‬‬
‫• عدم آشنايی با قراردادهای واگذاری دانش فنی‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪1-‬‬
‫دانش فنی‪ :‬در اين حالت شركت الف طي قراردادي دانش فني‬
‫(دانش چگونگي) مورد نياز و كليه اسناد مربوطه را از‬
‫شركت ب فناوري اخذ ميكند‪.‬‬
‫مشاوره در طراحي ‪:‬در اين حالت يك شركت از شركت‬
‫دارنده فناوري ميخواهد تا در طراحي محصول يا فناوري‬
‫مشاوره ارائه دهد‪.‬‬
‫تحقيقات مشترك‪ :‬در اين حالت شركتهاي عرضهكننده‬
‫فناوري و متقاضي فناوري براي تحقيقات مشترك و در پي‬
‫آن توسعه فناوري خاص‪ ،‬با هم سرمايهگذاري ميكنند‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪2-‬‬
‫سرمايهگذاري مشترك ‪(J.V) :‬در اين حالت دو يا چند شركت‪،‬‬
‫منافع خود را در تشكيالتي تجاري تركيب ميكنند و به‬
‫واسطه آن ميتوانند براي توسعه فناوري‪ ،‬ساخت محصول‬
‫يا تكميل دانش فني يكديگر به تبادل دانش و منابع بپردازند‪.‬‬
‫سهم سرمايهگذاري طرفين در اين داد و ستد متغير و به‬
‫توافق بين آنها بستگي دارد‪ .‬در اغلب موارد حاصل اين‬
‫نوع ارتباطات يك شركت جديد است‪.‬‬
‫خريد‪ :‬در اين حالت شركت ب تمام يا بخشي از فناوري مورد‬
‫نياز خود را از شركت الف خريداري ميكند‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪3-‬‬
‫• كليد در دست ‪:‬در اين حالت طبق توافق بين دريافتكننده و‬
‫انتقالدهنده كل مسؤوليت اجراي طرح از وارد كردن تا نصب‬
‫و راهاندازي فناوري‪ ،‬حتي تمام امور مربوط به حفظ و مراقبت‬
‫و نگهداري از دستگاهها توسط فروشنده صورت ميگيرد‪.‬‬
‫• كمكهاي فني‪ :‬در اين وضعيت‪ ،‬طبق توافق بين متقاضي و‬
‫عرضهكننده فناوري‪ ،‬متقاضي فناوري در موارد مورد نياز‬
‫خود تقاضاي كمك و مشاورههاي فني ميكند‪.‬‬
‫• شريك شدن‪ :‬در اين حالت متقاضي فناوري بخشي از سهام خود‬
‫را در اختيار دارنده فناوري قرار ميدهد يا اينكه عرضهكننده‬
‫فناوري متقاضي را به عنوان شريك ميپذيرد و از اين طريق‬
‫تبادل اطالعات صورت ميگيرد‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪4-‬‬
‫معامله عالمت تجاري ‪:‬در اين روش عالمت تجاري ثبت شدهي‬
‫شركت معامله مي شود واز آن پس فقط شركت خريدار حق‬
‫استفاده از آن عالمت را در منطقه مورد توافق داراست‪.‬‬
‫تحت ليسانس (خريد حق امتياز)‪ :‬در اين حالت ‪ ،‬شركت متقاضي‬
‫حق امتياز توليد يك محصول يا ارائه يك خدمت ‪ ،‬امتياز مربوط‬
‫را از دارنده تحت نظارت وي دريافت مي كند‪.‬‬
‫مشاوره مهندسي‪ :‬شركت متقاضي فناوري در حيطه كاري از‬
‫دارنده فناوري تقاضاي مشاوره مهندسي مينمايد‪.‬‬
‫تجاريسازي مشترك ‪:‬در اين حالت شركت دارنده فناوري در‬
‫مرحله تجاريسازي فناوري خود به دنبال شريك براي‬
‫بازاريابي ميگردد‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪5-‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ادغام‪ :‬در اين حالت دو شركت با هم ادغام شده و شركت‬
‫جديدي با ماهيت حقوقي جديد ايجاد ميگردد‪.‬‬
‫تجهيزات توليد‪ :‬در اين روش كليه تجهيزات مربوط به توليد‬
‫محصول فناوري ‪ ،‬توسط فروشنده تحويل خريدار ميشود‪.‬‬
‫آموزش‪ :‬در اين روش متقاضي فناوري از عرضهكننده‬
‫ميخواهد تا از طريق آموزش متخصصان‪ ،‬فناوري مورد‬
‫نيازش را تامين كند‪.‬‬
‫كمكهاي بازاريابي ‪:‬در اين روش شركت با تجربه به شركت‬
‫نوپا يا كم تجربه در زمينه اي خاص كمك مي كند تا محصول‬
‫وارد بازار شود يا بازار گسترده تري را در اختيار بگيرد‪.‬‬
‫روشهاي مبادله فناوری در فنبازارها‪6-‬‬
‫• توليد قطعات اصلي ‪:‬در اين روش شركت متقاضي كااليي‬
‫را طبق مشخصات دقيق طرف ديگر توليد ميكند‬
‫• فرانشيز ‪:‬نوعي خريد حق امتياز است با اين تفاوت كه منبع‬
‫فناوري نوعي حمايت مداوم را به دريافتكننده عرضه‬
‫ارائه ميكند‪ .‬براي مثال شركت اصلي با تامين مواد اوليه و‬
‫كمك در بازاريابي و يا ارائه آموزش از دريافتكننده‬
‫حمايت ميكند‪.‬‬
‫اركان و نقش های اصلی و فرعی‬
‫بازار فيزيكي معامالت‪,‬بازار تجاري در اينترنت‪,‬نظام پشتيبان‬
‫نقش هاي اصلي ‪:‬ايجاد ‪،‬روان سازي وبيشينه سازي جريان‬
‫فناوری درسطح بخشي از صنعت‪ ،‬در سطح كشور يا بين‬
‫كشورها ‪ ،‬به گونه اي كه عرضه كنندگان و متقاضيان فناوری‬
‫بتوانند بر اساس قانون برنده‪ -‬برنده از مزايا و منافع فناوری‬
‫برخوردار گردند‪ .‬بازارسازي براي يافته هاي پژوهشي‪.‬‬
‫نقش هاي فرعي‪:‬ارايه پشتيبانيهاي اطالعاتي و مشاوره اي به‬
‫سازمان ها و شركت هاي نوآور به عنوان يكي ازعناصركليدي‬
‫در نظام ارشادفناوری‪.‬توسعه صادرات فناوری به خارج از‬
‫كشور به عنوان يك منبع عظيم كسب درآمد‪.‬‬
‫مراحل رشدفن بازارها‬
‫‪ .1‬فن بازاربخشي تخصصي‬
‫‪ .2‬فن بازار ملي‬
‫‪ .3‬فن بازار دو جانبه‬
‫‪ .4‬فن بازار بين المللي‬
‫فن بازار اطالعات فناوری‪ :‬نظام كامل اطالع رساني كه‬
‫اطالعات مربوط به معامالت انتقال فناوری را گردآوري‪ ،‬وآن‬
‫را از طريق اينترنت به متقاضيان فناوری عرضه مي كند‬
‫تا‪،‬هرلحظه ازشرايط و رويداد هاي بازار فناوری با خبر باشند‪.‬‬
‫با استفاده ازاين نظام ‪،‬متقاضي مي تواند فناوری مناسب و نيز‬
‫دارندگان آن رابراي همكاري باهزينه مناسب جستجوكند‪.‬نمونه‪:‬‬
‫فن بازار ژاپن ‪ ،‬تكنوتوكيو‪ ،‬تكنوآسيا‪.‬‬
‫فن بازار معامالت فناوری‬
‫• نظامي كه از طريق تعامل چهره به چهره خريدار‬
‫وفروشنده فناوری وبرگزاري نمايشگاه هاي منظم ونامنظم‬
‫ازنمونه هاي فرآورده‪ ،‬فناوری وغيره به صورت واقعي‬
‫يامجازي‪،‬خريدو فروش فناوری را تسهيل مي كند‪ .‬در‬
‫جوار اين گونه بازارها‪ ،‬همايش هاي مرتبط با انتقال‬
‫فناوری و معرفي گونه هاي جديد وآينده نيز برگزار مي‬
‫شود‪.‬نمونه‪ :‬فن بازارانواردرفرانسه‪ ،‬فن بازار مشترك كره‬
‫و ژاپن‪ ،‬فن بازار مشترك كره و آمريكا‪.‬‬
‫فن بازار تركیبي يا كامل‬
‫• نظامي كه طيف كاملي از خدمات مرتبط با انتقال و توسعه‬
‫فناوری‪ ،‬شامل پيش بيني وارزيابي فناوری‪،‬مشاوره هاي‬
‫فناوری‪،‬پژوهش هاي بازاريابي‪ ،‬يافتن طرف مناسب انتقال‬
‫فناوری‪ ،‬پيداكردن شريك براي سرمايه گذاري‪،‬ثبت‬
‫اختراعات‪،‬حمايت مالي از تجاري سازي اختراعات و غيره‬
‫را به سازمان ها و شركت ها ارائه مي دهد‪.‬‬
‫نمونه‪ :‬فن بازار يونيدو‪ ،‬فن بازار هنگ كنگ‪.‬‬
‫فن بازار آسيا و اقيانوسيه‪ACPTT ،‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تحقيق و تحليل روندها‪ ،‬شرايط و فرصتها‬
‫خدمات مشاورهای‬
‫انتشار اطالعات‬
‫شبکهبندی و همکاری با سازمانهای بينالمللی و سهامداران‬
‫کليدی‬
‫آموزس پرسنل ملی به ويژه دانشمندان ملی و تحليلگرهای‬
‫سياسی‬
‫گروه فن بازار داروساری ال تی دی‬
‫در سال ‪ 1987‬برای برآوردن نيازهای صنعت داروسازی که‬
‫دستخوش سازماندهی مجددی شده بود به وجود آمد‪.‬‬
‫ماموريت تکنومارک فراهم کردن دستورالعمل هايی برای‬
‫شرکت های داروسازی بود‪.‬‬
‫از سال ‪ ، 1987‬تکنومارک ها در سرتاسر جهان به عنوان‬
‫يک راهنمای مشاوره ای که دارای تخصص های فنی ‪،‬‬
‫کاری ‪ ،‬مالی و تجاری برای داروسازی و ديگر صنايع‬
‫موجود می باشد اعتبار پيدا کرده است‪.‬‬
‫روند رو به گسترش تکنومارک ال تی دی‬
‫ارايه توصيه هايی در مورد توسعه دارو و تحقيقات بالينی ‪،‬‬
‫کنکاش در مسايل ساخت ‪،‬‬
‫بسته بندی ‪،‬‬
‫راهبردهای کاری ‪،‬‬
‫صدور پروانه کار ‪،‬‬
‫بازاريابی و سرمايه گذاری و‬
‫کار بررسی و تحليل آناليز بازار‪.‬‬
‫تکنو مارک ها موثر ديگر با نام آی ان سی‬
‫کار آن تغيير پوسته ها و دوباره اليه گذاری به صورت‬
‫ترسيمی است‪.‬‬
‫هدف از ايجاد اين تکنومارک وجود تقاضا برای رسيدن به‬
‫کيفيت باال است‪.‬‬