Slide 1

System instytucjonalny Unii
Europejskiej

cz. III – charakterystyka instytucji c.d.

Opracował dr Radosław Potorski


Slide 2


Slide 3

• TS UE jest pionem sądowym w ramach struktury instytucjonalnej UE;
• Zapewnia on „poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów” –
art. 19 Traktatu o Unii Europejskiej;
• TS UE nie należy utożsamiać z Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości
(a po zmianach wprowadzonych Traktatem z Lizbony (TL) – z Trybunałem
Sprawiedliwości), bowiem TS UE obejmuje Trybunał Sprawiedliwości,
Sąd Pierwszej Instancji i sądy wyspecjalizowane – art. 19 ust. 1 akapit
pierwszy.


Slide 4

Trybunał Sprawiedliwości

Sąd

Sądy
wyspecjalizowane


Slide 5

• Każdy kraj wyznacza jednego sędziego;
• W Trybunale funkcjonują także rzecznicy generalni (jest ich 8). Ich

zadaniem jest przedstawienie tzw. uzasadnionych opinii co do
niektórych spraw. Rzecznicy tworzą je na podstawie całokształtu
dostępnych materiałów (m.in. chodzi tutaj o prawo krajowe,

obowiązujące zwyczaje, opinie doktryny, akty uchylone);
• Kadencja sędziów oraz rzeczników trwa 6 lat.


Slide 6

• Postępowanie w sprawie niewykonania zobowiązań przyjętych na
podstawie Traktatu przez państwo członkowskie art. (226, 227 TWE) 258,
259 TFUE
• Postępowanie w sprawie zgodności z Traktatem ustanawiającym UE
projektowanej umowy międzynarodowej (mającej być zawartą pomiędzy
UE i organizacją międzynarodową bądź też państwem trzecim)
• Postępowanie w sprawach, które wynikają z przepisów art. (229 i 229a
TWE) 261, 162 TFUE – tj. na podstawie kompetencji nadanej przepisami
prawa pochodnego
• Postępowanie w sprawie polityki wizowej, azylowej, imigracyjnej i innych
polityk związanych ze swobodnym przepływem osób
• Postępowania wynikające z przepisów Traktatu o Unii Europejskiej


Slide 7

• TS może rozpatrywać odwołania od rozstrzygnięć Sądu (a także sądów
wyspecjalizowanych) jeżeli zachodzi poważne ryzyko, że orzeczenie to
może mieć wpływ na jedność i spójność prawa unijnego;
• De facto daje to TS pełną kontrolę nad linią orzeczniczą pionu sądowego
UE;
• Orzekanie w ramach kwestii pytań prejudycjalnych art. (177 TEWG/234
TWE) 267 TFUE.


Slide 8

3.
Sąd / trybunał krajowy kieruje
wniosek
do
Trybunału
o
dokonanie wykładni określonego
przepisu unijnego (jednocześnie
następuje zawieszenie toczącego
się postępowania krajowego)

1.
Rozpoczęcie
postępowania przed
sądem / trybunałem
krajowym

Trybunał
Sprawied.

2.
W trakcie postępowania zachodzi
konieczność
zastosowania
regulacji unijnych, które zdaniem
sądu / trybunału krajowego
wymagają
(doprecyzowania)
interpretacji

4.
Trybunał
prowadzi
postępowanie prejudycjalne.
Wydaje wyrok zawierający
interpretację prawa unijnego i
kieruje go do sądu / trybunału
krajowego

5.
Postępowanie
krajowe toczy
się dalej

6.
Sąd / trybunał krajowy kończy
postępowanie
rozstrzygając
sprawę. Korzysta przy tym z
interpretacji prawa unijnego
dokonanej
przez
Trybunał
Sprawiedliwości


Slide 9

• Skarga na nieważność aktu wydanego przez organ UE art. (230 TWE) 263
TFUE;
• Skarga na bezczynność organów UE art. (232 TWE) 265 TFUE;
• Skargi, które wynikają z tzw. klauzul arbitrażowych w umowach zawartych
przez Wspólnotę/UE lub w jej imieniu art. (238 TWE) 272 TFUE;
• Odwołania od orzeczeń sądów wyspecjalizowanych.


Slide 10

• Rozstrzyganie sporów a interpretacja prawa (aktywizm jurydyczny TS);
• Stosunek państw (początkowo negatywny) do zjawiska aktywizmu
jurydycznego TS;
• Precedensowy charakter rozstrzygnięć TS;
• Największym wyzwaniem było zapewnienie przestrzegania swoich
orzeczeń – zachęcenie do współpracy sądów krajowych oraz obywateli
państw członkowskich
• Interpretacja pro-integracyjna dokonywana przez TS – zjawisko spillover;


Slide 11

Sektor
wtórny
Przepływ
energii

Sektor
pierwotny
Przepływ
towarów
Sektor
wtórny
Przewóz
ulotek

Sektor
wtórny
Przepływ
dzieł sztuki


Slide 12

Osoby
poszukujące
pracy

Dzieci
pracowników

Studenci

Przepływ
pracowników

Osoby
zatrudnione
na niecały
etat

Stażyści


Slide 13


Slide 14

• EBC jest wynikiem przejścia procesu integracji do poziomu uniigospodarczo walutowej;
• Powstał w czerwcu 1998 roku z przekształcenia Europejskiego Instytutu
Walutowego (który istniał od stycznia 1994);
• ESBC tworzony jest przez EBC oraz banki centralne państw
członkowskich;
• Kapitał EBC wynosi 5 760 652 402 Euro (i może zostać podwyższony na
skutek decyzji Rady Prezesów).


Slide 15

• Głównym celem ESBC jest utrzymywanie stabilności cen i wsparcie
ogólnych polityk gospodarczych w UE;
• W związku z tym podstawowe zadania ESBC to:
a. definiowanie i urzeczywistnianie polityki pieniężnej UE
b. przeprowadzanie operacji walutowych
c. utrzymywanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami walutowymi
państw członkowskich
d. popieranie sprawnego funkcjonowania systemów płatniczych.


Slide 16

Zarząd EBC

Rada Prezesów

Rada Ogólna


Slide 17

Traktat o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Monetarnej

• Traktat z Maastricht i kryteria konwergencji oraz Pakt Stabilizacji i
Wzrostu (1997);
• „Sześciopak” – podpisany podczas polskiej prezydencji – 2011;
• (Europejski Mechanizm Stabilizacji Finansowej a następnie):
Traktat ustanawiający Europejski Mechanizm Stabilności podpisany 11
lipca 2011
• Pakt Fiskalny jest postrzegany jako narzędzie wspomagające zapobieganiu
kolejnym kryzysom w strefie Euro – poprzez wzmożenie skuteczności
nakładanych sankcji na członka strefy łamiącego przyjęte zobowiązania –
tzw. reguła wydatkowa PF
• Debata w Polsce odnośnie ratyfikowania PF (korzyści i zagrożenia;
problem zastosowania art. 89, bądź 90 Konstytucji RP)


Slide 18

• Nie jest organem kontroli sądowej;
• Pełni funkcję organu kontroli finansowej;

• Funkcjonuje od 1975 roku [od wejścia w życie Traktatu Finansowego],
wcześniej działał jako tzw. komisja obrachunkowa;
• Status instytucji unijnej otrzymał wraz z Traktatem z Maastricht 1992;

• TO tworzony jest przez reprezentantów każdego z państw członkowskich;
• Kadencja sędziów TO trwa 6 lat.


Slide 19

Dziękuję za uwagę