Transcript GIS
Slide 1
GASTROİNTESTİNAL SİSTEMİN
KONJENİTAL MALFORMASYONLARINDA
RADYOLOYİ & YANILGILAR
Dr.Berna Oğuz
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Radyoloji Anabilim Dalı
Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı
Slide 2
Öğrenim hedefleri
• Konjenital GİS malformasyonlarında hangi
radyolojik tetkiklerin yapıldığının öğrenilmesi
• Radyolojik algoritmanın öğrenilmesi
• Radyolojik bulguların öğrenilmesi
• Yanılgılar
Slide 3
Konjenital GİS anomalileri
Fonksiyonel
Yapısal
Kombine
• Mekonyum tıkaç
sendromu
• Megasistis-mikrokolonintestinal hipoperistaltizm
Embriyolojik gelişim
bozukluğu
• Özofagus atrezileri
• Antral-pilorik atrezi
• Antral diyafram
• Duodenal atrezi
• Duodenak darlık
• Malrotasyon&fiksasyon
• Duplikasyon kistleri
• Anorektal atreziler
İnutero vasküler
komplikasyon
• Jejunal – ileal atrezi
• Kolon atrezisi- darlığı
• Komplike mekonyum
ileusu
• Hipertrofik pilor stenozu
• Midgut volvulus
• Komplike olmayan
mekonyum ileus
• Konjenital megakolon
Slide 4
• Yanılgı: Yenidoğanda GİS sisteminde
hava dağlılımı ve paterninin bilinmemesi
Slide 5
Genel bilgiler
• Doğumdan hemen sonra birkaç dakika içinde
midede hava izlenir.
• 3 saat içinde ince barsaklar gazla dolar.
• 8-9 saat sonra sigmoid kolonda gaz izlenir.
• Yenidoğanda ince ve kalın barsak gaz paterni
ayırt edilemez
Slide 6
Genel bilgiler
• Yenidoğan döneminde özofagustan distal
ileuma kadar olan düzeydeki tıkanıklıklar
"üst gastrointestinal sistem” (ÜGİS)
• Distal ileum ve kolonda izlenen
tıkanıklıklar
"alt gastrointestinal sistem” (AGİS)
Slide 7
Radyolojik yöntemler
•
•
•
•
•
Düz radyografi
GİS kontrastlı incelemeler
Ultrasonografi (US)
Bilgisayarlı tomografi (BT)
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
Slide 8
Düz radyogram
• GİS tıkanmasında ilk başvurulacak yöntem
• Hava dolu keskin sınırlı barsaklar ve hava-sıvı
seviyeleri izlenir
• ÜGİS tıkanıklıklarında tıkanma seviyesi belirlenir
– Tam tıkanıklık: ileri incelemeye gerek yok
• AGİS tıkanıklıklarında tıkanıklık seviyesini ve nedeni
saptamak zordur.
– Kontrastlı kolon tetkiki
• Tam olmayan tıkanıklıklarda kontrastlı GİS
incelemesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Slide 9
• Yanılgı: Skopi cihazı olmadan düz
röntgenogram çekerek kontrastlı GİS
incelemesi yapmak
Slide 10
Kontrastlı GİS incelemesi
•
•
•
•
Floroskopi altında yapılmalıdır
Baryum veya iyotlu kontrast maddeler
Oral, NG veya rektal yol ile verilebilir
Perforasyon şüphesinde baryum
kullanılmamalıdır
• Oral yoldan kontrast verilirken aspirasyona
dikkat edilmelidir
– Yüksek osmolar iyonik kontrast maddeler ciddi
pulmoner ödem yapabilir
Slide 11
Kontrastlı GİS incelemesi
• Mekonyum ileusu düşünülen olgularda hipertonik suda
çözünen iyonik kontrast maddeler tercih edilmelidir.
Barsak lümenine su çekerek mekonyumu yumuşatıp
obstrüksiyonun giderilmesinde tedavi edicidir.
Elektrolit ve su imbalansına sebep olabileceği için işlemden önce
infant hidrate edilmelidir.
Serum elektrolitlerine bakılmalıdır.
• Diğer durumlarda düşük osmolar suda çözünen
noniyonik kontrast maddeler tercih edilir.
• Hirschsprung hastalığında baryum tercih edilir. Çünkü 24
saat sonra alınan geç filmler tanısal değere sahiptir.
Slide 12
Ultrasonografi
•
•
•
•
•
Hipertrofik pilor stenozu
Enterik duplikasyon kistleri
Midgut malrotasyon
Mekonyum ileusu
Mekonyum peritoniti
Slide 13
BT ve MRG
• Özofagial ve enterik duplikasyon kistleri
• Anorektal anomaliler
Slide 14
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 15
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 16
Özofagus atrezisi (ÖA) ve
trakeoozofagiyal fistül (TÖF)
A
%5-10
B
%1
C
%80-90
D
%1-3
E
%5-8
Slide 17
ÖA ve TÖF
• Filme daima abdomen dahil edilmelidir
• Hava ile dolu proksimal özofagus poşu ve
distalde gaz yokluğu
• Trakeoozofagiyal fistül eşlik ediyorsa distalde
gaz saptanabilir
• Kontrastlı inceleme genellikle gerekmez
• Floroskopi altında yavaş yavaş 1 ml’den daha az
kontrast verilerek poş görüntülenebilir.
• VACTERL asosiasyonu
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Yanılgı: Çok fazla kontrast verilerek
aspirasyona yol açılması.
Slide 21
“H” tipi fistül
• H tipi fistül tanısı gecikebilir.
• İnfant döneminde öksürük ile birlikte
beslenme güçlüğünün olması
• Çoğunlukla T2 ve T3 seviyesindedir.
• Tanı koymak için sineözofagografi tetkiki
yapılmalıdır
Slide 22
• Yanılgı: TÖF düşünülen hastalarda
normal özofagografi tetkiki yapmak
Slide 23
Sineözofagografi
• C-kollu floroskopi
• Hasta yüzüstü yatarken lateral projeksiyonda
floroskopi eşliğinde yapılmalıdır.
• NG ile sulandırılmış baryum veya suda erir
iyonik kontrast madde (izotonik noniyonik
kontrast) verilerek fistül açısından özofagus
taraması yapılır.
Slide 24
Slide 25
Özofagial web
Slide 26
Özofagus duplikasyonu
Slide 27
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 28
Gastrik atrezi
• Gastrik obstrüksiyonun nadir nedeni
• DR’de tek kabarcık “single bubble”
görünümü ve distalde gaz yokluğu
– kontrastlı inceleme gerekmez.
Slide 29
Gastrik web
• Çoğunlukla antral yerleşimlidir.
• Antral mukozal diyafram, prepilorik septum, antral
diyafram, antral membran
• DR:
– hava ile distandü görünümde mide izlenir.
– obstrüksiyonun derecesine göre distal barsaklarda hava olabilir
ya da olmayabilir.
• ÜGİS tetkiki:
– lineer ince dolum defekti
– “çift bulbus (double bulb)” görünümü
• US: mide sıvı ile dolu iken kurvaturlar arasında ekojen
bir bant şeklinde izlenir.
Slide 30
Slide 31
Hipertrofik pilor stenozu
• Dairesel pylor kaslarının hipertrofisi sonucu
gelişir. Longitudinal kaslar etkilenmez.
• 2-5/1000 ; E/K:4/1
• Projektil kusma, dehidratasyon, hipokloremik
alkaloz ve sarılık: 2 ve 6. haftalar arası
• Klinik muayenede: hiperperistaltik dalgalar veya
pilorik kitle olarak adlandırılan “zeytin (olive)”
palpe edilir
Slide 32
Hipertrofik pilor stenozu
• US primer görüntüleme yöntemidir
• Mide distandü görünümde ise antro-pilorik
bölgenin değerlendirilmesi kolay olacaktır.
• Eğer mide distansiyonu yetersiz ise
– beslenme sonrası
Slide 33
Ultrasonografi
• Hedef işareti
• Mide peristaltizmde artışı
• Mukozadan serozaya olan pilor kas
kalınlığı ≥ 3 mm
• Pilor kanal uzunluğu ≥ 17 mm
• Pilor çapı ≥ 15 mm
Slide 34
• Yanılgı: Hipertrofik pilor stenozu pilor
spazmı ile karışabilir
• Pilor görüntüsünde değişiklik olması ve
ölçümlerin farklı değerlerde olması
pilorospazm yönünden önemli bir ipucudur
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Baryumlu inceleme
• US şüpheli ise veya GÖR düşünülüyorsa
yapılabilir.
• Az miktarda kontrast madde tercihen NG
tüp yoluyla verilmelidir.
• Pilor stenozu bulguları görüldüğünde
– hasta tetkik odasından çıkartılmadan kontrast
maddenin NG yoluyla boşaltılması gerekir.
Slide 38
Baryumlu inceleme
• Midede hiperperistaltizm
• Pilor kanalında uzama ve daralma
‘’ip işareti (string sign)’’
• Antral “diş (teat)” görünümü
• Antral “omuz işareti (shouldering)”
görünümü
• Pilor kanalında “çift kanal (doubletrack)” görünümü
• Duodenal bulbusun “şemsiye
(umbrella sign)” işareti
Slide 39
Mide volvulusu
• Mide ile karaciğer, dalak, kolon ve diyafram arasında
fiksasyonu sağlayan ligamentlerin laksitesi veya yetersiz
fiksasyonu midenin volvulusuna neden olur.
– Küçük bebeklerde ligamanlar gevşek.
• Düz radyogramda mide dilate izlenir.
• Baryumlu grafi ile tipi gösterilir.
Slide 40
organoaksiyel
• Rotasyon midenin uzun eksenine
paralel yönde gelişir.
• Büyük ve küçük kurvatur yer
değiştirir.
• Sıklıkla aerofaji ile birliktedir.
mezenteroaksiyel
• Mezentere paralel, midenin uzun
eksenine dik yönde rotasyon
• Antrum fundusun olması gereken
lokalizasyondadır.
• Posttraumatik ortaya çıkar.
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 45
Duodenal atrezi
• Gastrointestinal sistem atrezi ve tıkanıklıklarının en
sık görüldüğü yer duodenumdur.
• Olguların %80’inde atrezi ampulla vateri
distalindedir ve klinik olarak safralı kusma
genellikle vardır.
• Eşlik eden anomaliler
– Down sendromu (%30), konjenital kalp hastalıkları, TÖF,
imperfore anüs, bilier atrezi, malrotasyon ve anüler
pankreas eşlik edebilir
• Prenatal US’de polihidramniyoz görülür.
Slide 46
Duodenal atrezi
• Düz radyogramda
mideye ve dilate proksimal duodenuma ait
klasik “çift kabarcık (double bubble)”
görünümü
distalde gaz yokluğu
kontrastlı GİS tetkiki yapılmasına ihtiyaç yoktur
Slide 47
Slide 48
Duodenal darlık
• Duodenal darlıklar atreziden daha sık görülür.
• Parsiyel obstrüksiyona yol açarlar.
• Duodenal darlıklarda DR’de distal barsak
segmentlerinde obstrüksiyonun derecesine göre değişik
miktarlarda hava bulunabilir.
• Parsiyel duodenal obstrüksiyonlar
duodenal web
duodenal darlık
anüler pankreas
Ladd’s bantları
midgut vulvulus
preduodenal portal ven
duplikasyon kisti
Slide 49
Duodenal darlık
• Kontrastlı ÜGİS incelemesi obstrüksiyonun yerini
ve derecesini gösterir.
• Midede hiperperistaltizm görülebilir.
• Duodenal web veya diyafram, orta kısmından
pasaja izin veren küçük bir açıklık bulunan
membranlardır
• Anüler pankreas: duodenumun ikinci kısmının
sarılması darlığa neden olur
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 55
Jejunal / ileal atrezi ve darlık
• DR: atretik veya stenotik segmentin
proksimalinde kalan barsak luplarında dilatasyon
ve hava-sıvı seviyeleri izlenir
• Kontrastlı ÜGİS tetkiki: proksimal anslarda
genişleme ve obstrüksiyon seviyesi izlenir.
• Jejunal ve ileal atrezi düşünüldüğünde kolon
grafisi de çekilmelidir
Slide 56
Jejunal / ileal atrezi ve darlık
Kolon grafisinde:
• Eğer atretik segment proksimal jejunal seviyede
ise atretik seviyenin distalindeki barsağın yeterli
salgı üretmesi nedeniyle
– kolon normal kalibrede izlenir
• Distal jejunal veya ileal atrezi durumlarında ise
yeterli salgı olmaması nedeniyle
– mikrokolon görünümü izlenir (fonksiyonel mikrokolon)
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Midgut malrotasyon
• Duodenojejunal ve ileokolik segmentlerin omfalomezenterik
damarların çevresinde 270 derece saat yönünün tersine
dönüşüyle
– duodenojejunal bileşke (DJB), süperior mezenterik arterin (SMA)
solunda ve arkasında
– çekum ise sağ alt kadranda yerleşim gösterir.
• Mezenterin DJB’den çekuma dek kalın ve geniş tabanlı
uzanması malrotasyonu önler.
Slide 60
Midgut malrotasyon
• Orta barsak rotasyonunun kesintiye uğraması: malrotasyon
• DJB ve çekumun anormal yerleşimi: malfiksasyon
• Malfiksasyonla birlikte çekumdan karın duvarı veya peritona
uzanıp duodenumda tıkanmaya neden olabilen Ladd
bantları bulunabilir.
Slide 61
Midgut malrotasyon
• Malrotasyonun derecesine göre
– asemptomatik
– obstrüksiyon: kusma ve distansiyon
• Tanısal olarak gecikmiş olgularda
– lenfatik ve vasküler dolaşımın bozulması
sonucu barsaklarda nekroz
Slide 62
Normal duodenal pozisyon
Duodenumun nonrotasyonu
Parsiyel duodenal rotasyon, duodenojejunal Parsiyel duodenal rotasyon, jejunum sağ alt
bileşke sağda pedikül hizasında yerleşimli
kadran yerleşimli
Slide 63
Redundan, gezici, vertebra sağında yerleşimli
duodenum
Duodenum ve jejunumun tirbuşon görünümü
(volvulus)
Slide 64
Midgut volvulus
• Malrotasyonun bir komplikasyonudur
• Kısa mezenter ile asılı barsakların SMA aksı çevresinde
dönmesi sonucunda tıkanmaya yol açan acil bir
durumdur.
• Kontrastlı tetkikte “tirbüşon görünümü (corkscrew sign)”
• Renkli Doppler US’de “girdap işareti (whirlpool sign)”
• BT veya MRG’de “topaç işareti” izlenir
• Girdap işareti volvulus için objektif ve tanısal bir
bulgudur. Mezenterin ve SMV nin SMA etrafında
dönüşüyle ortaya çıkar.
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
• Yanılgı: Malrotasyon tanısının
konulmasında sadece kolon tekikinin
yapılması
Slide 69
Malrotasyon - çekum
• Malrotasyonlu olguların % 20’sinde normal
lokasyonunda
• Tüm popıulasyonun %15’inde mobil
çekum
• Volvulus varsa tanıda yetersiz
Slide 70
Slide 71
Mekonyum ileusu
• Mekonyum intrauterin hayatta safra tuzları, safra asitleri,
intestinal mukozadan dökülen debrilerin oluşturduğu
salgı
• Doğumu takiben genellikle ilk 48 saat içinde çıkarılır
• Perinatal stres nedeniyle vagal cevabın sonucu olarak
intrauterin dönemde de çıkarılabilir.
Slide 72
Mekonyum ileusu
• Mekonyum ileusu distal ileumda impakte mekonyumun
neden olduğu yenidoğan ileusudur.
• Anormal şekilde koyu mekonyuma bağlı olan tablo
hemen daima kistik fibrozisle birliktedir.
• Yenidoğan döneminde saatler içinde batın distansiyonu
ve kusma şeklinde klinik bulgu verir.
Slide 73
Radyolojik bulgular
Düz röntgende
• Distal ince barsak obstrüksiyonu bulguları
– farklı kalibrede dilate barsak lupları
– hava sıvı seviyeleri: barsaklar mekonyumla dolu olduğu için sıvı
seviyeleri azdır.
• Mekonyumla karışan havanın yarattığı köpüklü bir
görünüm ortaya çıkar: “sabun köpüğü” görünümü
– ileal atrezide, kolon atrezisinde, Hirchsprung hastalığında ve
mekonyum plak sendromunda da görülebilir.
• Mekonyumla dolu ağır barsak lupunun volvulusu sıktır
– intestinal stenoz, gangren atrezi ve perforasyona yol açabilir
• Lokalize perforasyon veya infarkta bağlı yerel
kalsifikasyon görülmesi önemli bir bulgudur.
Slide 74
Radyolojik bulgular
Kolon grafisinde
• Mikrokolon (kullanılmamış ince ve boş kolon)
• Mukus parçasına ait ip gibi dolma defekti
• İleuma geçen kontrast madde genişlemiş ileal
segmentler içerisinde mekonyum parçalarını
çevreler.
• Suda eriyen hiperosmolar kontrast madde
– %30-50 olguda mekonyum parçalarının yumuşatılıp
boşaltılmasını sağlayarak tedavi edicidir.
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Mekonyum peritoniti
• İntrauterin dönemde tam obstrüksiyonun proksimalinde
kalan barsağın perforasyonu sonucu oluşur.
Çoğunlukla intestinal atrezilerde
in-utero dönemde iyileşmiş asemptomatik yenidoğanlarda
• DR’de
– peritoneal kalsifikasyonlar: kalsifiye mekonyuma bağlı
– Skrotumda kalsifik dansiteler: prosesus vajinalis patent ise
– ince barsak luplarında dilatasyon: eşlik eden barsak atrezisi varsa
• US’de kalsifikasyonlar barsak duvarı dışında ekojen
dansiteler şeklinde izlenir.
Slide 78
Slide 79
Mekonyum psödokisti
1.gün
2.gün
Slide 80
İnce barsak duplikasyonları
• Gestasyonun 8.haftasında rekanalizasyonun tam
olmaması sonucu gelişir.
• İntestinal mukoza ile çevrili yuvarlak veya tübüler kistik
lezyon şeklinde izlenir.
• Çok nadiren gerçek lümen ile bağlantı bulunabilir.
• Yerleşim yerleri
–
–
–
–
–
ileum en sık (%35)
özofagus (%20)
mide
duodenumda
Kolon çok nadir.
Slide 81
Klinik bulgular
• Olguların 1/3’ünde yaşamın ilk yılında
palpabl kitle
• %15 olguda kanama veya invajinasyon
• Obstrüksiyona bağlı kusma
Slide 82
Radyolojik bulgular
• Düz grafiler genellikle normaldir
– Nadiren kitle ve obstrüksiyon bulguları izlenebilir.
– Kalsifikasyon nadirdir.
– çok nadiren vertebra anomalileri eşlik edebilir.
• US ile intestinal mukoza ile çevrili kistin izlenmesi tanı
koydurucudur.
– Uniloküler anekoik sıvı dolu kist
– Kistin iç kısmındaki ekojenik rim mukoza ve hipoekoik dış kat kas
tabakasıdır (çift duvar görünümü).
– Hemoraji yada yoğun mukoid materyal nedeniyle internal ekolar ve
septasyonlar görülebilir.
– Nadiren kist tamamen ekojenik izlenebilir ve yanlışlıkla solid lezyon
sanılabilir.
• MRG kistik lezyonu ve lokalizasyonu gösterir
• Olguların %15-20’sinde multipl duplikasyon kistleri olabilir.
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 88
Konjenital megakolon
(Hirchsprung hastalığı)
• Yenidoğan intestinal obstrüksiyonlarının 1/5’i
• Myenterik gangliyon hücrelerin yokluğu sonucu
oluşan fonksiyonel bir tıkanma hastalığıdır.
• Aganglionik segment
rektum ve sigmoid kolona sınırlı ise “kısa segment” %30
kolon proksimalinden sigmoide kadar farklı seviyelerde
ise “uzun segment”
tüm kolon ve terminal ileumun bir parçası etkilenirse
“total aganglionozis” %3-5
internal sfinktere lokalize ise “çok kısa (ultrashort)
segment”
Slide 89
Klinik bulgular
• Sıklıkla yaşamın ilk 6 haftasında bulgular çıkar.
• Klinik olarak
–
–
–
–
mekonyumun çıkarılamaması
abdominal distansiyon
kusma
enterokolit atağı
• Uzun segment hastalıkta enterokolit ve
perforasyon daha sık gözlenir.
– perforasyon sıklıkla çıkan kolonda veya apendikste
görülür.
Slide 90
Radyolojik bulgular
• Düz grafide
kolonda dilatasyon
alt düzey obstrüksiyon bulguları
• Baryumlu kolon tetkikinde
geçiş zonunun görülmesi ve rektosigmoid
oranın ters dönmesi tanısal bir bulgudur.
Normalde 1:1 veya üzeri olan rektosigmoid
oran rektum aleyhine azalır.
Slide 91
Baryumlu kolon tetkiki
• Geçiş zonunu ortadan kaldıracağı için tetkikten 24 saat
öncesinden itibaren lavman yapılmamalıdır.
• Erken dolum anında iki yönlü grafiler alınmalıdır.
• Aganglionik segmentte düzensiz unkoordine
kontraksiyonlar (%20) görülebilir ve yanlışlıkla mukozal
ülserasyonlar olarak yorumlanabilir.
• Geçiş zonu görülünce tetkike hemen son verilmelidir.
• Radyolojik geçiş zonu patolojik geçiş zonunun
distalindedir.
Slide 92
Radyolojik bulgular
• Total aganglionozisde ve sadece internal
sfinktere lokalize “ultrashort segment” formunda
kontrastlı tetkik normal olabilir.
• Şüpheli olgularda 24 saat sonra alınan geç
boşaltım grafilerinde baryumun sigmoid kolonda
retansiyonu görülür (rektumda baryum 24 saat
kalabilir).
• Kesin tanı rektal biyopsi ile konur.
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Total aganglionozis
Slide 98
Mekonyum plak sendromu ve
yenidoğanın küçük sol sendromu
• Fonksiyonel kolon obstrüksiyon nedenleri
• Yenidoğanın kolon matürasyonundaki yetersizlik
• Klinik bulgular
– mekonyum çıkaramama
– abdominal distansiyon
– kusma
• Miadında normal doğan yenidoğanlarda
• Predispozan faktörler
–
–
–
–
prematürite
maternal ilaç kullanımı
preeklampsi
maternal diabet öyküsü
Slide 99
Mekonyum plak sendromu ve
yenidoğanın küçük sol sendromu
• DR
– ince ve kalın barsaklarda distansiyon şeklinde distal
obstrüksiyon bulguları
• Kolon grafisi
– dilate sağ ve transvers kolon, küçük sigmoid ve sol
kolon
– Mekonyum plakları dilate kolonda multipl dolma
defektleri şeklinde izlenir.
– Hiperosmolar kontrast madde hem tanısal hem de
terapötiktir.
Eğer klinik tablo birkaç gün içinde düzelmezse,
Hirchsprung hastalığının ekartasyonu için biyopsi
yapılmalıdır.
Slide 100
Slide 101
Megasistis-mikrokolon-intestinal
hipoperistaltizm (Berdon sendromu)
• İntestinal obstrüksiyonun nadir görülen konjenital nedenidir
• Dilate mesane ve dilate kısa barsak
– abdominal distansiyon
•
•
•
•
•
•
Organik obstrüksiyon yoktur.
İnce barsaklarda hipomotilite vardır
ÜGİS incelemesinde retrograd peristaltizm görülür.
Kolon grafisinde mikrokolon vardır.
US dilate mesaneyi ve bilateral hidronefrozu gösterir.
Prune Belly sendromuna benzer şekilde anterior karın duvarı
kasları incedir
Slide 102
Anorektal malformasyonlar
• Genitoüriner sistemin arka barsaktan ayrılmasında
defekt vardır.
• Anorektal anomaliler sıklıkla genitoüriner sistem ile
fistül traktı ile ilişkilidirler.
• Klinik muayane ile tanı konmaktadır.
• İnternal anatomiyi değerlendirebilmek amacıyla
radyolojik çalışma yapılabilir.
Slide 103
Anorektal anomaliler
• Radyolojik değerlendirme doğumdan 12-18 saat sonra
• İnvertogram
• Pron pozisyonda horizontal ışınla alınan DR
– özellikle fistüllü tiplerde
• Son yıllarda US de sıklıkla kullanılmaktadır.
– perine ile distal poş arası < 15 mm alçak tip
– perine ile distal poş arası > 15 mm yüksek tip
• Tiplendirme uygulanacak cerrahi yöntemin seçiminde
önemlidir.
Slide 104
Slide 105
Anorektal anomaliler
• Üretrosistogram, fistülogram, vajinogram fistülü
göstermek için yapılır
• BT ve MRG ile
– puborektalis kası
– eksternal sfinkteri içeren pelvik anatomi değerlendirilebilir.
• Konjenital anorektal malformasyonlar
– vertebra, spinal kord ve ürogenital sistem anomalileri ile birlikte
görülebilirler.
• Spinal radyografiler: iskelet anomalilerinde
• MRG: intraspinal lezyonlarda
• US: renal anomali taramasında
Slide 106
Slide 107
Sonuç
• GİS anomalilerinde radyolojik görüntüleme
yöntemlerinin rolü önemlidir.
• DR ilk seçenek
• Proksimal tam tıkanıklık
– İleri inceleme gerekmez
• Distal tam tıkanıklık
• Parsiyel tıkanıklık
Kontrastlı inceleme
GASTROİNTESTİNAL SİSTEMİN
KONJENİTAL MALFORMASYONLARINDA
RADYOLOYİ & YANILGILAR
Dr.Berna Oğuz
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Radyoloji Anabilim Dalı
Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı
Slide 2
Öğrenim hedefleri
• Konjenital GİS malformasyonlarında hangi
radyolojik tetkiklerin yapıldığının öğrenilmesi
• Radyolojik algoritmanın öğrenilmesi
• Radyolojik bulguların öğrenilmesi
• Yanılgılar
Slide 3
Konjenital GİS anomalileri
Fonksiyonel
Yapısal
Kombine
• Mekonyum tıkaç
sendromu
• Megasistis-mikrokolonintestinal hipoperistaltizm
Embriyolojik gelişim
bozukluğu
• Özofagus atrezileri
• Antral-pilorik atrezi
• Antral diyafram
• Duodenal atrezi
• Duodenak darlık
• Malrotasyon&fiksasyon
• Duplikasyon kistleri
• Anorektal atreziler
İnutero vasküler
komplikasyon
• Jejunal – ileal atrezi
• Kolon atrezisi- darlığı
• Komplike mekonyum
ileusu
• Hipertrofik pilor stenozu
• Midgut volvulus
• Komplike olmayan
mekonyum ileus
• Konjenital megakolon
Slide 4
• Yanılgı: Yenidoğanda GİS sisteminde
hava dağlılımı ve paterninin bilinmemesi
Slide 5
Genel bilgiler
• Doğumdan hemen sonra birkaç dakika içinde
midede hava izlenir.
• 3 saat içinde ince barsaklar gazla dolar.
• 8-9 saat sonra sigmoid kolonda gaz izlenir.
• Yenidoğanda ince ve kalın barsak gaz paterni
ayırt edilemez
Slide 6
Genel bilgiler
• Yenidoğan döneminde özofagustan distal
ileuma kadar olan düzeydeki tıkanıklıklar
"üst gastrointestinal sistem” (ÜGİS)
• Distal ileum ve kolonda izlenen
tıkanıklıklar
"alt gastrointestinal sistem” (AGİS)
Slide 7
Radyolojik yöntemler
•
•
•
•
•
Düz radyografi
GİS kontrastlı incelemeler
Ultrasonografi (US)
Bilgisayarlı tomografi (BT)
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
Slide 8
Düz radyogram
• GİS tıkanmasında ilk başvurulacak yöntem
• Hava dolu keskin sınırlı barsaklar ve hava-sıvı
seviyeleri izlenir
• ÜGİS tıkanıklıklarında tıkanma seviyesi belirlenir
– Tam tıkanıklık: ileri incelemeye gerek yok
• AGİS tıkanıklıklarında tıkanıklık seviyesini ve nedeni
saptamak zordur.
– Kontrastlı kolon tetkiki
• Tam olmayan tıkanıklıklarda kontrastlı GİS
incelemesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Slide 9
• Yanılgı: Skopi cihazı olmadan düz
röntgenogram çekerek kontrastlı GİS
incelemesi yapmak
Slide 10
Kontrastlı GİS incelemesi
•
•
•
•
Floroskopi altında yapılmalıdır
Baryum veya iyotlu kontrast maddeler
Oral, NG veya rektal yol ile verilebilir
Perforasyon şüphesinde baryum
kullanılmamalıdır
• Oral yoldan kontrast verilirken aspirasyona
dikkat edilmelidir
– Yüksek osmolar iyonik kontrast maddeler ciddi
pulmoner ödem yapabilir
Slide 11
Kontrastlı GİS incelemesi
• Mekonyum ileusu düşünülen olgularda hipertonik suda
çözünen iyonik kontrast maddeler tercih edilmelidir.
Barsak lümenine su çekerek mekonyumu yumuşatıp
obstrüksiyonun giderilmesinde tedavi edicidir.
Elektrolit ve su imbalansına sebep olabileceği için işlemden önce
infant hidrate edilmelidir.
Serum elektrolitlerine bakılmalıdır.
• Diğer durumlarda düşük osmolar suda çözünen
noniyonik kontrast maddeler tercih edilir.
• Hirschsprung hastalığında baryum tercih edilir. Çünkü 24
saat sonra alınan geç filmler tanısal değere sahiptir.
Slide 12
Ultrasonografi
•
•
•
•
•
Hipertrofik pilor stenozu
Enterik duplikasyon kistleri
Midgut malrotasyon
Mekonyum ileusu
Mekonyum peritoniti
Slide 13
BT ve MRG
• Özofagial ve enterik duplikasyon kistleri
• Anorektal anomaliler
Slide 14
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 15
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 16
Özofagus atrezisi (ÖA) ve
trakeoozofagiyal fistül (TÖF)
A
%5-10
B
%1
C
%80-90
D
%1-3
E
%5-8
Slide 17
ÖA ve TÖF
• Filme daima abdomen dahil edilmelidir
• Hava ile dolu proksimal özofagus poşu ve
distalde gaz yokluğu
• Trakeoozofagiyal fistül eşlik ediyorsa distalde
gaz saptanabilir
• Kontrastlı inceleme genellikle gerekmez
• Floroskopi altında yavaş yavaş 1 ml’den daha az
kontrast verilerek poş görüntülenebilir.
• VACTERL asosiasyonu
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Yanılgı: Çok fazla kontrast verilerek
aspirasyona yol açılması.
Slide 21
“H” tipi fistül
• H tipi fistül tanısı gecikebilir.
• İnfant döneminde öksürük ile birlikte
beslenme güçlüğünün olması
• Çoğunlukla T2 ve T3 seviyesindedir.
• Tanı koymak için sineözofagografi tetkiki
yapılmalıdır
Slide 22
• Yanılgı: TÖF düşünülen hastalarda
normal özofagografi tetkiki yapmak
Slide 23
Sineözofagografi
• C-kollu floroskopi
• Hasta yüzüstü yatarken lateral projeksiyonda
floroskopi eşliğinde yapılmalıdır.
• NG ile sulandırılmış baryum veya suda erir
iyonik kontrast madde (izotonik noniyonik
kontrast) verilerek fistül açısından özofagus
taraması yapılır.
Slide 24
Slide 25
Özofagial web
Slide 26
Özofagus duplikasyonu
Slide 27
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 28
Gastrik atrezi
• Gastrik obstrüksiyonun nadir nedeni
• DR’de tek kabarcık “single bubble”
görünümü ve distalde gaz yokluğu
– kontrastlı inceleme gerekmez.
Slide 29
Gastrik web
• Çoğunlukla antral yerleşimlidir.
• Antral mukozal diyafram, prepilorik septum, antral
diyafram, antral membran
• DR:
– hava ile distandü görünümde mide izlenir.
– obstrüksiyonun derecesine göre distal barsaklarda hava olabilir
ya da olmayabilir.
• ÜGİS tetkiki:
– lineer ince dolum defekti
– “çift bulbus (double bulb)” görünümü
• US: mide sıvı ile dolu iken kurvaturlar arasında ekojen
bir bant şeklinde izlenir.
Slide 30
Slide 31
Hipertrofik pilor stenozu
• Dairesel pylor kaslarının hipertrofisi sonucu
gelişir. Longitudinal kaslar etkilenmez.
• 2-5/1000 ; E/K:4/1
• Projektil kusma, dehidratasyon, hipokloremik
alkaloz ve sarılık: 2 ve 6. haftalar arası
• Klinik muayenede: hiperperistaltik dalgalar veya
pilorik kitle olarak adlandırılan “zeytin (olive)”
palpe edilir
Slide 32
Hipertrofik pilor stenozu
• US primer görüntüleme yöntemidir
• Mide distandü görünümde ise antro-pilorik
bölgenin değerlendirilmesi kolay olacaktır.
• Eğer mide distansiyonu yetersiz ise
– beslenme sonrası
Slide 33
Ultrasonografi
• Hedef işareti
• Mide peristaltizmde artışı
• Mukozadan serozaya olan pilor kas
kalınlığı ≥ 3 mm
• Pilor kanal uzunluğu ≥ 17 mm
• Pilor çapı ≥ 15 mm
Slide 34
• Yanılgı: Hipertrofik pilor stenozu pilor
spazmı ile karışabilir
• Pilor görüntüsünde değişiklik olması ve
ölçümlerin farklı değerlerde olması
pilorospazm yönünden önemli bir ipucudur
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Baryumlu inceleme
• US şüpheli ise veya GÖR düşünülüyorsa
yapılabilir.
• Az miktarda kontrast madde tercihen NG
tüp yoluyla verilmelidir.
• Pilor stenozu bulguları görüldüğünde
– hasta tetkik odasından çıkartılmadan kontrast
maddenin NG yoluyla boşaltılması gerekir.
Slide 38
Baryumlu inceleme
• Midede hiperperistaltizm
• Pilor kanalında uzama ve daralma
‘’ip işareti (string sign)’’
• Antral “diş (teat)” görünümü
• Antral “omuz işareti (shouldering)”
görünümü
• Pilor kanalında “çift kanal (doubletrack)” görünümü
• Duodenal bulbusun “şemsiye
(umbrella sign)” işareti
Slide 39
Mide volvulusu
• Mide ile karaciğer, dalak, kolon ve diyafram arasında
fiksasyonu sağlayan ligamentlerin laksitesi veya yetersiz
fiksasyonu midenin volvulusuna neden olur.
– Küçük bebeklerde ligamanlar gevşek.
• Düz radyogramda mide dilate izlenir.
• Baryumlu grafi ile tipi gösterilir.
Slide 40
organoaksiyel
• Rotasyon midenin uzun eksenine
paralel yönde gelişir.
• Büyük ve küçük kurvatur yer
değiştirir.
• Sıklıkla aerofaji ile birliktedir.
mezenteroaksiyel
• Mezentere paralel, midenin uzun
eksenine dik yönde rotasyon
• Antrum fundusun olması gereken
lokalizasyondadır.
• Posttraumatik ortaya çıkar.
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 45
Duodenal atrezi
• Gastrointestinal sistem atrezi ve tıkanıklıklarının en
sık görüldüğü yer duodenumdur.
• Olguların %80’inde atrezi ampulla vateri
distalindedir ve klinik olarak safralı kusma
genellikle vardır.
• Eşlik eden anomaliler
– Down sendromu (%30), konjenital kalp hastalıkları, TÖF,
imperfore anüs, bilier atrezi, malrotasyon ve anüler
pankreas eşlik edebilir
• Prenatal US’de polihidramniyoz görülür.
Slide 46
Duodenal atrezi
• Düz radyogramda
mideye ve dilate proksimal duodenuma ait
klasik “çift kabarcık (double bubble)”
görünümü
distalde gaz yokluğu
kontrastlı GİS tetkiki yapılmasına ihtiyaç yoktur
Slide 47
Slide 48
Duodenal darlık
• Duodenal darlıklar atreziden daha sık görülür.
• Parsiyel obstrüksiyona yol açarlar.
• Duodenal darlıklarda DR’de distal barsak
segmentlerinde obstrüksiyonun derecesine göre değişik
miktarlarda hava bulunabilir.
• Parsiyel duodenal obstrüksiyonlar
duodenal web
duodenal darlık
anüler pankreas
Ladd’s bantları
midgut vulvulus
preduodenal portal ven
duplikasyon kisti
Slide 49
Duodenal darlık
• Kontrastlı ÜGİS incelemesi obstrüksiyonun yerini
ve derecesini gösterir.
• Midede hiperperistaltizm görülebilir.
• Duodenal web veya diyafram, orta kısmından
pasaja izin veren küçük bir açıklık bulunan
membranlardır
• Anüler pankreas: duodenumun ikinci kısmının
sarılması darlığa neden olur
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 55
Jejunal / ileal atrezi ve darlık
• DR: atretik veya stenotik segmentin
proksimalinde kalan barsak luplarında dilatasyon
ve hava-sıvı seviyeleri izlenir
• Kontrastlı ÜGİS tetkiki: proksimal anslarda
genişleme ve obstrüksiyon seviyesi izlenir.
• Jejunal ve ileal atrezi düşünüldüğünde kolon
grafisi de çekilmelidir
Slide 56
Jejunal / ileal atrezi ve darlık
Kolon grafisinde:
• Eğer atretik segment proksimal jejunal seviyede
ise atretik seviyenin distalindeki barsağın yeterli
salgı üretmesi nedeniyle
– kolon normal kalibrede izlenir
• Distal jejunal veya ileal atrezi durumlarında ise
yeterli salgı olmaması nedeniyle
– mikrokolon görünümü izlenir (fonksiyonel mikrokolon)
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Midgut malrotasyon
• Duodenojejunal ve ileokolik segmentlerin omfalomezenterik
damarların çevresinde 270 derece saat yönünün tersine
dönüşüyle
– duodenojejunal bileşke (DJB), süperior mezenterik arterin (SMA)
solunda ve arkasında
– çekum ise sağ alt kadranda yerleşim gösterir.
• Mezenterin DJB’den çekuma dek kalın ve geniş tabanlı
uzanması malrotasyonu önler.
Slide 60
Midgut malrotasyon
• Orta barsak rotasyonunun kesintiye uğraması: malrotasyon
• DJB ve çekumun anormal yerleşimi: malfiksasyon
• Malfiksasyonla birlikte çekumdan karın duvarı veya peritona
uzanıp duodenumda tıkanmaya neden olabilen Ladd
bantları bulunabilir.
Slide 61
Midgut malrotasyon
• Malrotasyonun derecesine göre
– asemptomatik
– obstrüksiyon: kusma ve distansiyon
• Tanısal olarak gecikmiş olgularda
– lenfatik ve vasküler dolaşımın bozulması
sonucu barsaklarda nekroz
Slide 62
Normal duodenal pozisyon
Duodenumun nonrotasyonu
Parsiyel duodenal rotasyon, duodenojejunal Parsiyel duodenal rotasyon, jejunum sağ alt
bileşke sağda pedikül hizasında yerleşimli
kadran yerleşimli
Slide 63
Redundan, gezici, vertebra sağında yerleşimli
duodenum
Duodenum ve jejunumun tirbuşon görünümü
(volvulus)
Slide 64
Midgut volvulus
• Malrotasyonun bir komplikasyonudur
• Kısa mezenter ile asılı barsakların SMA aksı çevresinde
dönmesi sonucunda tıkanmaya yol açan acil bir
durumdur.
• Kontrastlı tetkikte “tirbüşon görünümü (corkscrew sign)”
• Renkli Doppler US’de “girdap işareti (whirlpool sign)”
• BT veya MRG’de “topaç işareti” izlenir
• Girdap işareti volvulus için objektif ve tanısal bir
bulgudur. Mezenterin ve SMV nin SMA etrafında
dönüşüyle ortaya çıkar.
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
• Yanılgı: Malrotasyon tanısının
konulmasında sadece kolon tekikinin
yapılması
Slide 69
Malrotasyon - çekum
• Malrotasyonlu olguların % 20’sinde normal
lokasyonunda
• Tüm popıulasyonun %15’inde mobil
çekum
• Volvulus varsa tanıda yetersiz
Slide 70
Slide 71
Mekonyum ileusu
• Mekonyum intrauterin hayatta safra tuzları, safra asitleri,
intestinal mukozadan dökülen debrilerin oluşturduğu
salgı
• Doğumu takiben genellikle ilk 48 saat içinde çıkarılır
• Perinatal stres nedeniyle vagal cevabın sonucu olarak
intrauterin dönemde de çıkarılabilir.
Slide 72
Mekonyum ileusu
• Mekonyum ileusu distal ileumda impakte mekonyumun
neden olduğu yenidoğan ileusudur.
• Anormal şekilde koyu mekonyuma bağlı olan tablo
hemen daima kistik fibrozisle birliktedir.
• Yenidoğan döneminde saatler içinde batın distansiyonu
ve kusma şeklinde klinik bulgu verir.
Slide 73
Radyolojik bulgular
Düz röntgende
• Distal ince barsak obstrüksiyonu bulguları
– farklı kalibrede dilate barsak lupları
– hava sıvı seviyeleri: barsaklar mekonyumla dolu olduğu için sıvı
seviyeleri azdır.
• Mekonyumla karışan havanın yarattığı köpüklü bir
görünüm ortaya çıkar: “sabun köpüğü” görünümü
– ileal atrezide, kolon atrezisinde, Hirchsprung hastalığında ve
mekonyum plak sendromunda da görülebilir.
• Mekonyumla dolu ağır barsak lupunun volvulusu sıktır
– intestinal stenoz, gangren atrezi ve perforasyona yol açabilir
• Lokalize perforasyon veya infarkta bağlı yerel
kalsifikasyon görülmesi önemli bir bulgudur.
Slide 74
Radyolojik bulgular
Kolon grafisinde
• Mikrokolon (kullanılmamış ince ve boş kolon)
• Mukus parçasına ait ip gibi dolma defekti
• İleuma geçen kontrast madde genişlemiş ileal
segmentler içerisinde mekonyum parçalarını
çevreler.
• Suda eriyen hiperosmolar kontrast madde
– %30-50 olguda mekonyum parçalarının yumuşatılıp
boşaltılmasını sağlayarak tedavi edicidir.
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Mekonyum peritoniti
• İntrauterin dönemde tam obstrüksiyonun proksimalinde
kalan barsağın perforasyonu sonucu oluşur.
Çoğunlukla intestinal atrezilerde
in-utero dönemde iyileşmiş asemptomatik yenidoğanlarda
• DR’de
– peritoneal kalsifikasyonlar: kalsifiye mekonyuma bağlı
– Skrotumda kalsifik dansiteler: prosesus vajinalis patent ise
– ince barsak luplarında dilatasyon: eşlik eden barsak atrezisi varsa
• US’de kalsifikasyonlar barsak duvarı dışında ekojen
dansiteler şeklinde izlenir.
Slide 78
Slide 79
Mekonyum psödokisti
1.gün
2.gün
Slide 80
İnce barsak duplikasyonları
• Gestasyonun 8.haftasında rekanalizasyonun tam
olmaması sonucu gelişir.
• İntestinal mukoza ile çevrili yuvarlak veya tübüler kistik
lezyon şeklinde izlenir.
• Çok nadiren gerçek lümen ile bağlantı bulunabilir.
• Yerleşim yerleri
–
–
–
–
–
ileum en sık (%35)
özofagus (%20)
mide
duodenumda
Kolon çok nadir.
Slide 81
Klinik bulgular
• Olguların 1/3’ünde yaşamın ilk yılında
palpabl kitle
• %15 olguda kanama veya invajinasyon
• Obstrüksiyona bağlı kusma
Slide 82
Radyolojik bulgular
• Düz grafiler genellikle normaldir
– Nadiren kitle ve obstrüksiyon bulguları izlenebilir.
– Kalsifikasyon nadirdir.
– çok nadiren vertebra anomalileri eşlik edebilir.
• US ile intestinal mukoza ile çevrili kistin izlenmesi tanı
koydurucudur.
– Uniloküler anekoik sıvı dolu kist
– Kistin iç kısmındaki ekojenik rim mukoza ve hipoekoik dış kat kas
tabakasıdır (çift duvar görünümü).
– Hemoraji yada yoğun mukoid materyal nedeniyle internal ekolar ve
septasyonlar görülebilir.
– Nadiren kist tamamen ekojenik izlenebilir ve yanlışlıkla solid lezyon
sanılabilir.
• MRG kistik lezyonu ve lokalizasyonu gösterir
• Olguların %15-20’sinde multipl duplikasyon kistleri olabilir.
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Konjenital GİS anomalileri
•
•
•
•
•
Özofagus anomalileri
Mide anomalileri
Duodenum anomalileri
İnce barsak anomalileri
Kalın barsak anomalileri
Slide 88
Konjenital megakolon
(Hirchsprung hastalığı)
• Yenidoğan intestinal obstrüksiyonlarının 1/5’i
• Myenterik gangliyon hücrelerin yokluğu sonucu
oluşan fonksiyonel bir tıkanma hastalığıdır.
• Aganglionik segment
rektum ve sigmoid kolona sınırlı ise “kısa segment” %30
kolon proksimalinden sigmoide kadar farklı seviyelerde
ise “uzun segment”
tüm kolon ve terminal ileumun bir parçası etkilenirse
“total aganglionozis” %3-5
internal sfinktere lokalize ise “çok kısa (ultrashort)
segment”
Slide 89
Klinik bulgular
• Sıklıkla yaşamın ilk 6 haftasında bulgular çıkar.
• Klinik olarak
–
–
–
–
mekonyumun çıkarılamaması
abdominal distansiyon
kusma
enterokolit atağı
• Uzun segment hastalıkta enterokolit ve
perforasyon daha sık gözlenir.
– perforasyon sıklıkla çıkan kolonda veya apendikste
görülür.
Slide 90
Radyolojik bulgular
• Düz grafide
kolonda dilatasyon
alt düzey obstrüksiyon bulguları
• Baryumlu kolon tetkikinde
geçiş zonunun görülmesi ve rektosigmoid
oranın ters dönmesi tanısal bir bulgudur.
Normalde 1:1 veya üzeri olan rektosigmoid
oran rektum aleyhine azalır.
Slide 91
Baryumlu kolon tetkiki
• Geçiş zonunu ortadan kaldıracağı için tetkikten 24 saat
öncesinden itibaren lavman yapılmamalıdır.
• Erken dolum anında iki yönlü grafiler alınmalıdır.
• Aganglionik segmentte düzensiz unkoordine
kontraksiyonlar (%20) görülebilir ve yanlışlıkla mukozal
ülserasyonlar olarak yorumlanabilir.
• Geçiş zonu görülünce tetkike hemen son verilmelidir.
• Radyolojik geçiş zonu patolojik geçiş zonunun
distalindedir.
Slide 92
Radyolojik bulgular
• Total aganglionozisde ve sadece internal
sfinktere lokalize “ultrashort segment” formunda
kontrastlı tetkik normal olabilir.
• Şüpheli olgularda 24 saat sonra alınan geç
boşaltım grafilerinde baryumun sigmoid kolonda
retansiyonu görülür (rektumda baryum 24 saat
kalabilir).
• Kesin tanı rektal biyopsi ile konur.
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Total aganglionozis
Slide 98
Mekonyum plak sendromu ve
yenidoğanın küçük sol sendromu
• Fonksiyonel kolon obstrüksiyon nedenleri
• Yenidoğanın kolon matürasyonundaki yetersizlik
• Klinik bulgular
– mekonyum çıkaramama
– abdominal distansiyon
– kusma
• Miadında normal doğan yenidoğanlarda
• Predispozan faktörler
–
–
–
–
prematürite
maternal ilaç kullanımı
preeklampsi
maternal diabet öyküsü
Slide 99
Mekonyum plak sendromu ve
yenidoğanın küçük sol sendromu
• DR
– ince ve kalın barsaklarda distansiyon şeklinde distal
obstrüksiyon bulguları
• Kolon grafisi
– dilate sağ ve transvers kolon, küçük sigmoid ve sol
kolon
– Mekonyum plakları dilate kolonda multipl dolma
defektleri şeklinde izlenir.
– Hiperosmolar kontrast madde hem tanısal hem de
terapötiktir.
Eğer klinik tablo birkaç gün içinde düzelmezse,
Hirchsprung hastalığının ekartasyonu için biyopsi
yapılmalıdır.
Slide 100
Slide 101
Megasistis-mikrokolon-intestinal
hipoperistaltizm (Berdon sendromu)
• İntestinal obstrüksiyonun nadir görülen konjenital nedenidir
• Dilate mesane ve dilate kısa barsak
– abdominal distansiyon
•
•
•
•
•
•
Organik obstrüksiyon yoktur.
İnce barsaklarda hipomotilite vardır
ÜGİS incelemesinde retrograd peristaltizm görülür.
Kolon grafisinde mikrokolon vardır.
US dilate mesaneyi ve bilateral hidronefrozu gösterir.
Prune Belly sendromuna benzer şekilde anterior karın duvarı
kasları incedir
Slide 102
Anorektal malformasyonlar
• Genitoüriner sistemin arka barsaktan ayrılmasında
defekt vardır.
• Anorektal anomaliler sıklıkla genitoüriner sistem ile
fistül traktı ile ilişkilidirler.
• Klinik muayane ile tanı konmaktadır.
• İnternal anatomiyi değerlendirebilmek amacıyla
radyolojik çalışma yapılabilir.
Slide 103
Anorektal anomaliler
• Radyolojik değerlendirme doğumdan 12-18 saat sonra
• İnvertogram
• Pron pozisyonda horizontal ışınla alınan DR
– özellikle fistüllü tiplerde
• Son yıllarda US de sıklıkla kullanılmaktadır.
– perine ile distal poş arası < 15 mm alçak tip
– perine ile distal poş arası > 15 mm yüksek tip
• Tiplendirme uygulanacak cerrahi yöntemin seçiminde
önemlidir.
Slide 104
Slide 105
Anorektal anomaliler
• Üretrosistogram, fistülogram, vajinogram fistülü
göstermek için yapılır
• BT ve MRG ile
– puborektalis kası
– eksternal sfinkteri içeren pelvik anatomi değerlendirilebilir.
• Konjenital anorektal malformasyonlar
– vertebra, spinal kord ve ürogenital sistem anomalileri ile birlikte
görülebilirler.
• Spinal radyografiler: iskelet anomalilerinde
• MRG: intraspinal lezyonlarda
• US: renal anomali taramasında
Slide 106
Slide 107
Sonuç
• GİS anomalilerinde radyolojik görüntüleme
yöntemlerinin rolü önemlidir.
• DR ilk seçenek
• Proksimal tam tıkanıklık
– İleri inceleme gerekmez
• Distal tam tıkanıklık
• Parsiyel tıkanıklık
Kontrastlı inceleme