Slide 1


Slide 2


Slide 3

‫‪ ‬روزگاری درمان بیماران عمدتا“ منحصر به تجویز دارو ‪ ،‬رعایت رژیمهای غذایی خاص و انجام‬
‫عملیات فیزیکی توسط خود طبیب می گردید ‪ .‬اما پس از انقالب صنعتی و پیشرفت روزافزون‬
‫تکنولوژی بویژه از نیمه دوم قرن بیستم تجهیزات و وسایل پزشکی نقش محوری و عمده ای را‬
‫در سه حوزه پیشگیری ‪ ،‬تشخیص و درمان بیماریها ایفا می کنند بنحوی که اصوال“ تصور‬
‫مرکز درمانی فاقد آنها دور از ذهن می نماید‪.‬‬
‫‪ ‬تجهیزات از منظر وجه سرمایه ای پارامتر بسیار مهمی در اقتصاد بهداشت مراکز درمانی‬
‫محسوب می گردند‪ .‬لذا همانقدر که وجود این تجهیزات و وسایل در صحن عملکرد و موفقیت‬
‫مراکز درمانی موثر ومفید است ‪ ،‬عملکرد نادرست و یا مختل شدن آن ‪ ،‬در روند مراکز درمانی‬
‫و فعالیت متخصصین اختالل و اشکال و بعضا“ صدمات جبران ناپذیر ایجاد می نماید ‪.‬‬

‫‪3‬‬


Slide 4

‫‪ ‬بنابراین وجود واحدی که در مراکز درمانی بطور تخصص ی وظیفه مدیریت بر این سامانه ها را‬
‫داشته و از طرفی از آخرین دست آوردها و پیشرفتهای تکنولوژیکی این عرصه مطلع و آنها را‬
‫بدرستی در اختیار متخصصین امر قرار دهد ‪ ،‬اگرچه در کشور ما تا حدودی جدید و نو ظهور‬
‫به نظر می رسد ‪ ،‬ولی در کشورهای صاحب علم و تکنولوژی روز ‪ ،‬سالهاست که امری معمول‬
‫و بدیهی می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬برابر بررس ي هاي انجام شده در ايران براي راه اندازي بيمارستانهاي جديد التأسيس يك سوم‬
‫هزينه هاي ساخت و ساز و تجهیز بيمارستان به خريد تجهیزات پزشكي مي يابد و از طرف ديگر‬
‫براي نگهداري و تعمیر تجهیزات پزشكي بايد مبلغ ‪ 10-20‬درصد قيمت خريد آنها در بودجه‬
‫پيش بيني شود‪.‬‬
‫‪4‬‬


Slide 5

‫‪ ‬تحقیقات در ارتباط با بيشترين موارديكه باعث عدم استفاده از دستگاهها مي شدند ‪56/7‬‬
‫درصد نبودن لوازم فني و تعمیر بموقع آنها را اعالم نموده اند‪.‬‬
‫‪ ‬ونگ )‪ (wong‬در سال ‪ 1991‬در تحقيقي كه در ارتباط با تجهیزات پزشكي در برزيل انجام‬
‫داد نتايج حاكي از آن بود كه ‪ 20‬تا ‪ 40‬درصد تجهیزات پزشكي به دليل فقدان خدمات‪،‬‬
‫قطعات يدكي و يا لوازم مصرفي بال استفاده مانده اند‪ .‬بايد از قبل اين قطعات برآورد شود تا‬
‫زمان مصرف شده براي تعمیر و سرويس كاهش يابد تا به درآمدهاي بيمارستانها يا ارائه‬
‫خدمات پزشكي به بيماران لطمه اي وارد نشود‪.‬‬
‫‪ ‬كندال در تحقيقاتي كه در ارتباط با بودجه ساليانه بيمارستانها انجام داد اظهار نمود كه‬
‫بمنظور اثر بخش ي مناسبتر بيمارستانها بايستي يك چهارم از بودجه ساليانه خود را به هزينه‬
‫مراقبت از تجهیزات پزشكي اختصاص دهند‪.‬‬
‫‪5‬‬


Slide 6

‫‪‬در يك ساختار تخصص ي بيمارستاني در ازاي هر يكصد تخت يك نفر پرسنل اجرايي موردنياز‬
‫است كه اين برآورد با توجه به سطح پيچيدگي فعاليتهاي بيمارستانها ميتواند متفاوت باشد‪.‬‬

‫‪‬در نهايت بر اساس تعداد موارد درخواست تعمیر و نگهداري دقيق ميتوان هزينه نگهداري و‬
‫تعمیرات تجهیزات پزشكي را تا ‪ 60‬درصد كاهش داد‪.‬‬

‫‪6‬‬


Slide 7

‫‪ ‬تعریف ‪ :‬مجموعه ایست که در سیستم ماتریس ی سازمان وظیفه مدیریت کلیه امور مرتبط‬
‫با تجهیزات و وسایل پزشکی را در راستای تامین ایمنی الزم برای بیماران و پرسنل و نیز بهره‬

‫وری بهینه این تجهیزات جهت ارتقاء سه شاخصه کارآیی ‪ ،‬اثربخش ی و رضایتمندی بیماران‬
‫بعهده دارد‪.‬‬

‫‪7‬‬


Slide 8

‫الف ‪-‬استفاده موثر از تجهیزات و وسایل پزشکی و بهره گیری بهینه از تمامی قابلیت های آنها‬
‫ب ‪-‬افزایش عمر مفید تجهیزات ‪ ،‬تضمین صحت و دقت عملکرد آنها و جلوگیری از خرابیهای زودهنگام و‬

‫نابهنگام‬
‫ج ‪-‬کاهش هزینه های نگهداری ‪ ،‬تعمیر ‪ ،‬و زمان از کارافتادگی دستگاهها‬
‫د ‪ -‬تامین ایمنی الزم برای پرسنل و بیماران در ارتباط با تجهیزات و وسایل پزشکی‬

‫هـ ‪ -‬هدایت مراکز درمانی به استفاده از تکنیکها ‪ ،‬تجهیزات و وسایل نوین متناسب با نیازهای واقعی و‬
‫توانائیهای مرکز درمانی‪.‬‬
‫‪8‬‬


Slide 9

‫‪ -1‬آموزش‬
‫‪ -2‬تامین ایمنی بیماران و پرسنل‬
‫‪ -3‬مدیریت چرخه نصب و تعمیر‬
‫‪ -4‬نظارت بر انبار طبی و انبار اسقاط‬
‫‪-5‬مدیریت نگهداری و عملکرد دستگاه‬
‫‪-6‬کارشناس ی و مشاور خرید تجهیزات و وسایل پزشکی‬
‫‪-7‬کارشناس ی اقتصادی تجهیزات پزشکی‬
‫‪-8‬نظارت بر اجرای استانداردهای فضاهای درمانی در خصوص تجهیزات پزشکی‬
‫‪-9‬مستند سازی و نگهداری اطالعات‬
‫‪-10‬ارتباط با اداره تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی متبوع‬
‫‪9‬‬


Slide 10

‫‪ ‬توانایی استفاده صحیح و بجا ‪ ،‬بهره گیری موثر از تمامی قابلیت های تجهیزات و وسایل‬
‫پزشکی ‪ ،‬اجتناب از سوء استفاده و خطرات آنها ‪ ،‬رعایت اصول نگهداری روزمره جهت‬

‫افزایش عمر مفید تجهیزات و تهیه گزارشهای مربوطه ‪ ،‬منوط به آموزش کامل و صحیح‬
‫کاربران و نیز پاسخگویی مداوم به شبهات و سئواالت آنان می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬این آموزشها نیز موجب کاهش افت عملکرد واحدهای مرکز درمانی هنگام تعویض پرسنل با‬

‫نظرات جدید می گردد ‪.‬‬

‫‪10‬‬


Slide 11

‫‪ ‬دستگاهها و لوازم پزشکی جهت تشخیص و درمان در ارتباط مستقیم با بیماران و‬

‫پرسنل بوده و می بایست اقدامات تامینی جهت حفاظت افراد از عوارض مربوطه و‬
‫همچنین هنگام بروز خرابیها نظیر تشعشعات ‪ ،‬جریانهای نشتی ‪ ،‬ضربات ‪ ،‬آتش سوزی‬
‫و ‪ ...‬برابر روشهای استاندارد و توصیه شده بعمل آید‪.‬‬

‫‪11‬‬


Slide 12

‫‪ ‬نظارت بر تحویل‪ ،‬نصب و راه اندازی صحیح تجهیزات و لوازم ‪ ،‬قراردادهای خدمات پس از فروش ‪،‬‬
‫اولویت بندی و پیگیری تعمیرات ‪ ،‬فاکتورهای هزینه تعمیرات ‪ ،‬مراحل و کیفیت و چگونگی تعمیر که‬
‫عمدتا“ از سوی شرکتها صورت می پذیرد به منظور کاهش زمان از کارافتادگی دستگاه ‪ ،‬کاهش هزینه‬
‫تعمیرات و عدم نیاز به تعمیرات مکرر می بایست صورت پذیرد ‪.‬‬
‫‪ ‬الزم به ذکر است با توجه به تنوع و پیچیدگی دستگاهها و لوازم پزشکی که در حوزه های مختلف بکار‬
‫گرفته می شود واز آنجا که امر تعمیر عالوه بر تخصص نیازمند آموزش و داشتن ابزار الزم و قطعات‬
‫یدکی مربوطه می باشد و نیز بعضا“ بهانه جویی شرکتها جهت رفع مسئولیت تعمیرات و یا بزرگنمایی‬
‫مشکالت ودر نتیجه افزایش هزینه های تعمیراتی ‪ ،‬اقدام مستقیم از سوی کارکنان واحد مهندس ی‬
‫پزشکی جهت تعمیر جز در موارد خاص و جزیی و دستگاههای ساده توصیه نمی گردد ‪.‬‬

‫‪12‬‬


Slide 13

‫‪ ‬همان اندازه که تجهیزات و لوازم پزشکی در تشخیص و درمان اهمیت و حساسیت دارد‪ ،‬رعایت شرایط‬
‫نگهداری و انبار تجهیزات ولوازم پزشکی و قطعات آنها نیز از اهمیت و حساسیت برخوردار است ‪ .‬از‬
‫طرفی اهمیت برنامه ریزی جهت تامین بموقع قطعات و لوازم پزشکی موردمصرف نیازی به توضیح‬
‫ندارد ‪ .‬بعالوه نظارت بر نحوه اعالم اسقاطی تجهیزات پزشکی ‪ ،‬بکارگیری قطعات سالم موجود در‬
‫دستگاه اسقاطی جهت راه اندازی سایر دستگاهها و نیز در صورت امکان تعمیر و راه اندازی‬
‫دستگاههایی که به غلط اسقاط اعالم گردیده اند ‪ ،‬در کاهش هزینه های مرکز درمانی می تواند تاثیر‬
‫بسزایی داشته باشد ‪.‬‬

‫‪13‬‬


Slide 14

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫نگهداری پیشگیرانه ) ‪( Preventive Maintenance‬یا به اختصار ‪PM‬به‬
‫مجموعه عملیات و بازرس ی هایی گفته می شود که برای جلوگیری از خرابی ناگهانی و افزایش‬
‫عمر مفید دستگاه به صورت دوره ای صورت می پذیرد ‪.‬‬
‫در این راستا برنامه ریزی و تهیه روالهای الزم و فرمهای مربوط به هر دستگاه با توجه به‬
‫توصیه ها و نکات اعالم شده از سوی تولید کننده برای بازدیدهای دوره ای ‪ PM‬انجام می‬
‫گیرد ‪.‬‬
‫از طرفی بررس ی صحت عملکرد و دقت پارامترهای خروجی تجهیزات در تشخیص و عملیات‬
‫درمانی کادر پزشکی نقش تعیین کننده ای دارد ‪.‬‬
‫برای اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات و کالیبره نمودن آنها ‪ ،‬می بایست آزمونهایی به شکل‬
‫دوره ای و با استفاده از ابزارهای ویژه کالیبراسیون بر روی دستگاه انجام پذیرفته و خطاهای‬
‫موجود تصحیح گردد ‪.‬‬
‫‪14‬‬


Slide 15

‫‪ ‬نیاز به دقت و امعان نظر در خصوص پارامترهای ذیل جهت خرید تجهیزات و وسایل پزشکی برای مرکز‬
‫درمانی ‪ ،‬واحد مهندس ی پزشکی را بعنوان یک عضو موثر در کمیته خرید مطرح می نماید ‪:‬‬
‫ـ شناسایی پارامترها و عملکردهای مورد نیاز مرکز درمانی بر اساس میزان و نوع مراجعین و انتظارات کادر پزشکی‬
‫وبر این اساس شناسایی دستگاههایی که واجد این پارامترها و عملکردها می باشند ‪.‬‬
‫ـ مسایل الزم برای سرویس و نگهداری ‪ ،‬وضعیت سرویس داخل کشور و تامین قطعات یدکی‬
‫ـ کسب اطالعات فنی الزم در خصوص عملکرد دستگاه در سایر مراکز درمانی داخلی و خارجی‬
‫ـ آنالیز صحت و سقم ادعاهای مطروحه از سوی فروشنده دستگاه‬
‫ـ تعیین اطالعات الزم و تعهدات فنی که از سوی فروشنده می بایست با توجه به نوع دستگاه در اختیار قرار گیرد‬
‫‪.‬‬
‫ـ کنترل دستگاههای خریداری شده بر اساس پروفرم های مربوطه و اطمینان از وجود تائیدیه های حاصل از‬
‫انجام تست های پذیرش ) ‪( Acceptance Test‬‬

‫‪15‬‬


Slide 16

‫مرکز درمانی از یک طرف به عنوان مرکزی که هزینه ها و درآمدهایی داشته و می بایست برنامه‬
‫ریزی جهت ایجاد تعادل و کسب سود بیشتر در آن صورت پذیرد و از طرفی به لحاظ ارتباطی که‬
‫با جان و سالمتی انسانها داشته و یکی از مهمترین و بدوی ترین نیازهای بشری را تامین می نماید ‪،‬‬
‫از منظر اقتصادی بعنوان یک بنگاه اقتصادی خاص که طراحی فرآیندها و تصمیم گیریها در آن‬
‫تابع شرایط و محدودیتهایی است مد نظر بوده ودر این راستا واحد مهندس ی پزشکی وظیفه دارد‬
‫با همکاری واحدهای امور مالی ‪ ،‬انبار ‪ ،‬حسابداری صنعتی ‪ ،‬شاخصه های تخصص ی را در حوزه‬
‫تجهیزات و وسایل پزشکی کارشناس ی و جهت تصمیم گیری به مبادی ذیربط ارائه نماید ‪.‬‬

‫‪16‬‬


Slide 17

‫‪ ‬تشخیص و اجرای بهینه استانداردهای فضاهای درمانی با توجه به فرآیندهای درمانی نظیر‬
‫محل قرارگرفتن تجهیزات و وسایل ‪ ،‬نحوه ارتباط بخشها و حوزه های مختلف به یکدیگر و‬
‫نحوه دسترس ی به تجهیزاتی که استفاده از آنها میان چند بخش مشترک است و ‪ ...‬از اموری‬
‫است که می تواند یک مرکز درمانی را در انجام بهینه وظایف خود بویژه در زمانهای حیاتی‬
‫یاری رساند ‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین در بعض ی قسمتهای در نظر نگرفتن شرایط فیزیکی و امکانات الزم هم می تواند باعث‬
‫آسیب رساندن به دستگاه شود و هم اینکه ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای پرسنل‬
‫و بیماران بخش مربوطه و یا بخشهای مجاور داشته باشد‪.‬‬

‫‪17‬‬


Slide 18

‫‪ ‬مستند سازی و نگهداری اطالعات مربوط به انجام بندهای قبل جهت حفظ سوابق و طبقه‬
‫بندی آنها برای دسترس ی سریع و بموقع به این اطالعات نظیر شناسنامه های تجهیزات و‬

‫وسایل پزشکی ‪ ،‬سوابق تعمیراتی ‪ ،‬عملکردی ‪PM ،‬و کالیبراسیون هر کدام ‪ ،‬سوابق‬
‫آموزش ی پرسنل ‪ ،‬کاتالوگها ‪ ،‬دستورالعمها ‪ ،‬فیلمها ‪ ،‬اسالیدها و کتب مرجع مربوط به‬
‫تجهیزات ‪ ،‬اقدامات تامینی و سایر موارد مربوط به فعالیتهای واحد به لحاظ مراجعات بعدی‬

‫جهت تصمیم گیریهای آتی و تهیه گزارشهای مدون خواسته شده ‪ ،‬اهمیت زیادی داشته و می‬
‫بایست به بهترین وجه صورت پذیرد‪.‬‬
‫‪18‬‬


Slide 19

‫‪ ‬مشخصات فیزیکی واحد مهندس ی پزشکی‬
‫‪ ‬سطح ‪ 3‬یک اتاق اداری دو کارگاه ( کارگاه الکترونیک و الکتروتکنیک ‪ ،‬کارگاه مکانیک که‬
‫میبایست دارای محلی تحت عنوان چاله سرویس باشد‪ ،).‬یک انبار‬
‫‪ ‬سطوح ‪4‬و‪5‬و‪ 6‬نظیر سطح ‪ 3‬بعالوه یک کارگاه مستقل در داخل بخش اتاق عمل با ابزار‬
‫مستقل ‪.‬‬
‫‪ ‬مشخصات نیروی انسانی‪:‬‬
‫‪ ‬سطح ‪ 3‬یک نفر مسئول ( ترجیحا مهندس پزشک) یک نفر پرسنل اداری یک تکنسین( به ازای‬
‫هر مرکز سطح دو تحت پوشش) یک نفر کارشناس مهندس ی پزشکی جهت آموزش و ‪PM‬و‬
‫کالیبراسیون‬

‫‪19‬‬