Transcript دریافت فایل
عوامل موثر بر مدل هاي برنامه
ريزي توسعه
تهيه كننده :سمانه خندان
استاد مربوطه :آقاي مهندس بهرامي زاده
1
بهار 89
تعريف برنامه ريزی
برنامه ريزي عبارتست از فرايندي داراي مراحل مشخص وبهم
پيوسته براي توليد يك خروجي منسجم در قالب سيستمي
هماهنگ از تصميمات .برنامه ريزی فكر كردن راجع به آينده
يا كنترل آن نيست بلكه فرايندي است كه ميتواند در انجام اين
امور مورد استفاده قرار گيرد .برنامه ريزي ،تصميمگيري در
شكل معمول آن نيست بلكه از طريق فرايند برنامه ريزي،
مجموعهاي از تصميمات هماهنگ اتخاذ ميشود .برنامه ريزی
ميتواند براي زمان حال يا آينده انجام شود.
ويژگيهاي برنامه ريزی
)1تشخيص يك نياز يا انعكاس يك انگيزه
)2جمعآوري اطالعات
)3مرتبط ساختن اطالعات و عقايد
)4تعريف اهداف
)5تأمين مقدمات
)6پيشبيني شرايط آينده
)7ساخت زنجيرههاي متفاوتي از اقدامات مبتني بر تصميمات متوالي
)8رتبهبندي و انتخاب گزينهها
)9تعريف سياستها
)10تعريف معيارهاي ابزار ارزيابي برنامه
برنامه ريزی استراتژيک
برنامه ريزی استراتژيک فرايندی است که اکثر شرکتهای موفق و
صاحب نام دنيا از آن برای هدايت و پيشبرد
برنامه ها و فعاليتهای خود با افق ديد بلندمدت و درجهت دستيابی
به اهداف و تحقق ماموريت سازمانی بهره می گيرند .اين نوع
برنامه ريزی که تاکنون اغلب مورداستفاده سازمانهای بزرگ
واقع شده است ،اگر به درستی تدوين شود ،به انتخاب
استراتژی هايی منجر می شود که درصورت اجرای صحيح و
به موقع ،تعالی و پيشتازی سازمان را به ارمغان می آورد.
مزاياي برنامه ريزی استراتژيك
قبل از پيش آمدن مشكالت احتمالي از وقوع آنها خبر ميدهد.
به عالقمند شدن مديران به سازمان كمك ميكند.
تغييرات را مشخص كرده و شرايط عكسالعمل در برابر تغييرات را
فراهم ميكند.
هر نيازي را كه براي تعريف مجدد سازمان ضروري است تعيين
ميكند.
براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده بستر مناسب ايجاد ميكند.
به مديران كمك ميكند كه درك روشنتري از سازمان داشته باشند.
عوامل موثر در توسعه وبهره وری سازمانها
الف) عوامل داخلي:
مجموعه عواملي هستند كه تحت كنترل سازمان بوده و سازمان مي تواند با بكارگيري
تكنيك ها و روشهاي مديريتي روي آنها تاثير گذارد.
كه به دو دسته عوامل سخت افزاري و نرم افزاري تقسيم مي گردند.
ب) عوامل خارجي:
مجموعه عواملي هستند كه تحت كنترل سازمان نبوده و عوامل خارج از سازمانباعث پيدايش آنها هستند.
نكته مهم در خصوص عوامل خارجي اين است كه اين عوامل تغييراتش براي كليهسازمانها يكسان است و سازمانهاي موفق با بررس ي و پايش اين عوامل ،موفقيت
خود را تضمين مي كنند.
6
الف) عوامل داخلي:
-1عوامل سخت افزاري مانند:
محصول از طريق :طراحي بهتر ،گسترش تحقيق و توسعه ،بازاريابي و فروش با درنظر گرفتن كميت ،كيفيت ،زمان و هزينه مناسب.
ماشين آالت و تجهيزات از طريق :تعميرات و نگهداري خوب و بموقع ،استفاده موثرو مطلوب تر از ظرفيت آنها ،توجه به نحوه بهره برداري ،دوام و عمر آنها،نوآوري،
هزينه ،سرمايه گذاري ،گسترش ظرفيت ها و برنامه ريزي توليد
تكنولوژي مواد و انرژي از طريق :بهره گيري از مواد و ارائه ،محصول مفيد با مصرف انرژيكمتر در واحد محصول ،انتخاب مواد اوليه مناسب و صحيح و با كيفيت مطلوب،
كنترل ضايعات ،باالبردن كيفيت مواد اوليه با استفاده از فرآيندهاي اوليه و آماده سازي
مواد اوليه ،فرآيندهاي اصلي توليد ،بهبود وضعيت انبارداري و گردش موجوديها.
7
الف) عوامل داخلي( :ادامه)
-2عوامل نرم افزاري مانند:
افراد از طريق :ايجاد زمينه هاي مشاركت ،توجه به رفتارهايانساني ،حذف برخوردها و موانع ارتباطي ،رعايت استاندارد عملكرد
و تالش در بهبود آن ،توجه به رضايت از نوع كار و شغل ،مهم و
پراهميت و سودمند نشان دادن كار.
سازمان و سيستم ها از طريق :وحدت فرماندهي ،واگذاري مسئوليتها ،نظارت و كنترل ،تقسيم كار و ايجاد هماهنگي.
روشهاي كار ازطريق :جابجاي نيروي انساني ،ابزار ،محلهاي توليد،مواد ،ماشينهايي كه مورد استفاده قرار مي گيرند.
روشهاي مديريت شامل :سياستهاي نيروي انساني ،ايجاد مشاغل،برنامه ريزي ،نظارت ،هزينه ها و منابع سرمايه اي ،روشهاي
كنترل.
8
ب) عوامل خارجي:
-1عوامل ساختاري شامل:
تغييرات اقتصادي ،كشاورزي ،تكنولوژي ،رقابتي تحقيقات و توسعه ،تكنولوژي و كاربرد روشهاي تازه ،فنون جديد،محصوالت جديد.
تحرك اقتصادي ،مالي ،حضور در بازار رقابت ،منابع انساني ،زيربناهاي اقتصادي ،نوآوري و اختراعات
تغييرات اجتماعي و جمعيتي -2منابع طبيعي شامل نيروي انساني ،زمين ،سوخت و مواد خام.
-3دولت شامل عملكرد و مقررات دولتي ،حمل و نقل ،ارتباطات ،انرژي،
محيط زيست ،يارانه ،اقدامات مالي و ارزي.
9
عوامل موثر در توسعه نيروي انساني:
-1انگيزش
-2روابط مديريت و نيروي كار
-3بهسازي و آموزش نيروي انساني
-4سيستم پرسنلي مناسب
-5ساختار سازماني و سيستمهاي كارآمد
-6ضرورت اصالح فضاي كار
-7راهبرد هاي مديريتي مناسب
-8استفاده بهينه از منابع
-9تحقيق و توسعه
10
مدل مفهومي عوامل موثر بر توسعه فردي:
سطح توسعه يافتگي
جو اجتماعي
ساختار اجتماعي (فرهنگي)
شرايط اقتصادي
موقعيت سياسي
بي اعتمادي /لعتماد متقابل
بي انصافي و تبعيض /عدالت
احساس محروميت /رفاه و آسايش
نيازها ،آرمان ها ،ارزش ها
باورها ،مشوق ها
انگيزش
اخالق كار
عملكرد شغلي فرد
جو سازماني و گروه هاي غير رسمي
بهره وري
نيروي انساني
فشار گروه
روحيه گروه
شيوه رهبري
توانائي
11
دانش و مهارت
آموزش
تجربه ،عاليق
مدل هرسي و گلداسميت:
)P=f (A.C.H.I.E.V.E
=Pعملكرد
=Aتوانايي .قدرت به انجام رساندن توفيق آميز يك تكليف
=Cوضوح .روشني در درك پذيرش نحوه كار ،محل و چگونگي انجام آن.
=Hحمايت سازماني .حمايتي كه كارمندان براي تكميل كردن اثربخشي كار به آن
نياز دارند.
=Iانگيزه .شور و شوق و تمايل به انجام تكليف
=Eارزيابي .سازه و كار قضاوت در رابطه با چند و چون انجام كار
=Vاعتبار .مناسبت ،قانونمندي و مشروع بودن تصميم مدير
=Eمحيط .مجموعه عوامل موثر برون سازماني
12
عوامل بلند مدت موثر بر توسعه:
-
ايجاد و توسعه محصوالت جديد
معرفي روش هاي توليد جديد
كشف منابع جديد
يافتن كانالهاي جديد بازاريابي
-عقاليي كردن ساخت اقتصادي و بهره وري
13
مدل سازمان بين المللي كار:
سازمان بين املللي كار عوامل موثر بر بهره وري را از ديدگاه وسيع تر به سه
دسته زير طبقه بندي كرده است:
عوامل كلي از قبيل آب و هوا ،توزيع جغرافيايي مواد خام و غيره عوامل تشكيالتي وفني از قبيل كيفيت مواد خام ،جانمايي و حملاستقرار كارخانه ،فرسايش و از بين رفتن ماشين آالت و ابزار و غيره.
عوامل انساني از قبيل روابط مديريت و كاركنان ،شرايط اجتماعي ورواني كار ،فعاليت اتحاديه كارگري و غيره.
14
مدل سومانث:
سومانث برخي از مهمترين عوامل موثر بر بهره وري در آمريكا را بشرح زير بر مي شمارد:
15
ميزان سرمايه گذاري
نسبت سرمايه به كار
تحقيق و توسعه
ميزان استفاده از ظرفيت
قوانين دولت
عمر كارخانه و تجهيزات
هزينه هاي انرژي
تركيب نيروي كار
اخالق كاري
ترس كارگران د رمورد از دست دادن شغل (ثبات و امنيت شغلي)
تاثير اتحاديه ها
مديريت
مدل گودوين:
مديريت بهبود بهروري
خودمان ،شغلمان ،سازمانمان
برنامه و فعاليتهاي دقيق
و زمان بندي شده
برنامه هاي آموزشي
آموزش كاربردي سرپرستان
برنامه ريزي بلند مدت
سياستها ،خط مشي ها
استراتژيها
برنامه
عملي و روشهاي سازمان يافته
ابزارها و تكنيكهاي مهندسي
نتايج
درست و
انجام
دادن
برنامه
ها
الگو ها ي حل مسئله
راه حلهاي ممكن
مطالعه كار
استقرار ماشين ْآالت
روشهاي كنترل،
برنامه ريزي
زمان بندي
بعد
عملي
مشاركت
سيستم
صفا -آرامش
ها
روش
تيم
ارتباطات
هاي
اهداف فردي
خالق
خواسته ها
كاري
درك،همكاري ،كار گروهي
رشد فردي ،افزايش سود،
رشد سازماني
16
اثر بخشي كلي
ابعاد و وجوه انساني
بعد
هنري
نگرش
انگيزش
مدل هر شاور و راش:
در اين الگو با استفاده از نظريه ((هرزبرگ)) روابط ميان عوامل
مربوط به سازمان و خود شخص،همراه با سازوكار تاخيري
در بلند مدت و كوتاه مدت نشان داده شده اند.
عالئم مورد استفاده در مدل:
عوامل مر بوط به سازمان
عوامل مربوط به شخص
مكانيزم تاخيري
كنترل نرخ به جاي سطح
تنها در بلند مدت تغيير امكان پذير است
17
مديريت و
جمع آوري
داده
پاداش كيفي
اندازه گيري عملكرد
پاداش كمي
عوامل
بهداشتي
طرح تقسيم سود
نگرش
رضايت شغلي
اداراك نقش
سرمايه تكنولوژي
روش انجام كار
توانايي مهارت
سطح كاركرد
قابل دسترس
عملكرد
محتوي
واكنش شخصي
همقطاران
و
مقامهاي باالتر
تالش
برحسب
وظيفه
اثر
تعديل رفتار
اثر متقابل عوامل
نسبت تالش به رضايت
شرايط كاري
شخصيت سازماني
اهداف
مربوط به شركت
اهداف شخصي
ارتباطات و درگير
شدن در كار
نسبت تالش به
دستمزد
18
انرژي جسمي و
روحي
تغيير اختيارات و
دستورالعمها
روشهاي نظارت
تالش
براي تغييرمند
استراتژي استوارت:
جلسات گروه اسمي
و تعيين فرصتهايي
براي بهبود بهره وري
خرده گروهها
خرده گروه1
خرده گروهK
استفاده مناسب
از
استراتژي
P/s
استفاده مناسب
از
استراتژي
P/s
تنظيم نتايج و توزيع آنها
بين شركت كنندگان
جلسه تماس
انجام كار
ارائه پيشنهادات نهايي
خير
}{Oj+1…….
جمع آوري ستاده ها
خالصه و مرتبط نمودن
آنها براي مديريت عالي
تصميم
مديريت
عالي
خير
} {O 1 , …………Oj
}{OK+1
ارزيابي
مسئوليت اجرائي
19
بله
اجرا
نظارت
تصميم
مديريت
عالي
}{O1, O2, OK
تنظيم فعاليتها
الگوريتم آگاروال:
در اين رويكرد مجموعه اقداماتي به شرح زير براي بهبود بهروه وري در سازمان بايد
صورت پذيرد:
.1تعيين اهداف و تقدم و تاخر آنها نسبت به همديگر
.2مشخص كردن مالك و معياري براي ستاده ها با توجه به محدوديتهاي سازماني
.3تهيه و تدارك برنامه هاي عملي
.4حذف موانع شناخته شده بر سر راه بهبود بهره وري
.5تكميل روش اندازه گيري بهره وري و محاسبه بهره وري بر مبناي قيمت سال پايه
.6اجراي برنامه هاي عملي
.7برانگيختن كارگران و سرپرستان براي دستيابي به بهره وري بيشتر
.8ايجاد و حفظ روند فزاينده تالشها در جهت حركت بهره وري
.9بررسي نتايج فعاليتها در فرهنگ سازماني
20
مدل تحليلي بهبود توسعه):(APIM
Analytical Productivity Improvement
Model
.1جمع آوري اطالعات
.2محاسبه تغييرات بهره وري كلي و ايجاد فايلهاي اطالعاتي
.3تعيين ضرايب بهبود بهره وري
.4ارزيابي ضرايب بهبود بهر ه وري و استفاده از روشها
.5انتخاب نهايي روشهاي بهبود بهره وري
.6اجراي روشهاي انتخاب شده
21
الگوريتم مدل تحليلي بهبود توسعه:
جمع آوري داده ها
محاسبه تغييرات بهره وري كلي و
بنا نهادن فايلهاي اطالعاتي
تحليل رگرسيون جهت تعيين
ضرايب بهبود بهره وري
بله
>0ضرايب بهبود بهره روي
بررسي اثر بخشي روشها
با توجه به ضرايب منفي
انتخاب روشهاي كانديد
براي بهبود بهره وري
فرموله كردن برنامه ريزي
عدد صحيح
تحليل حساسيت
22انتخاب روش نهايي
خير
اجراي تكنيك منتخب
مدل كرست:
در اين مدل عواملي كه در بهبود بهره وري نيروي انساني مطرح هستند،
در قالب كلمه ” “CRESTتنظيم شده اند و توصيه مي شود كه
وضعيت آنها در جهت بهبود تغيير مثبت پيدا كند.
(تعهد
(احترام
كاربردي)
23
C= Commitment & Communication
و ارتباطات)
R= Respect
،بزرگداشت)
E= Enthusiasm
(جديت)
S= Security & Support
(امنيت و حمايت)
(آموزش T=training
چهارده عامل براي بهبود توسعه:
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
24
براي دراز مدت برنامه ريزي كن نه براي ماه يا سال آينده
به صرف كيفيت كاالي خود ،از خود راض ي نباش
براي فرآيند توليد خود يك سيستم كنترل كيفيت آماري ايجاد كن و از عرضه
كنندگان مواد اوليه خود ،نيز اين كار را بخواه ،حتي اگر هزينه بيشتري را در
كوتاه مدت متحمل شوي
فقط با چند عرضه كننده مناسب مواد ارتباط داشته باش
هميشه اين سوال را از خود بكن :آيا مشكالت من در سيستم از يك بخش
خاص توليدي است يا ناش ي از تمام فرآيند توليد؟
كارگران خود را براي انجام خواسته هاي خود آموزش دهيد
كيفيت كار سرپرستان توليد را باال ببريد
چهارده عامل براي بهبود توسعه:
-8ترس را از خود دور كنيد
-9دواير توليدي خود را تشويق كنيد به جاي تمركز بر هدفهاي بخش خود ،با يكديگر
كار كنند
-10غرق در هدفهاي كمي مانند شعار عمومي ((ضايعات صفر)) نشويد.
-11از كارگران انجام كار با كيفيت عالي را بخواهيدنه حاضر شدن به موقع و خروج به
موقع از محيط كار
-12كارگران و كاركنان خود را براي درك روشهاي آماري آموزش دهيد
-13كارگران خود را براي فراگيري مهارت جديد مورد نياز آموزش دهيد
-14مديريت عالي شركت را مسئول اجراي اين سيزده اصل كنيد
25