Slide 1

Audyt wewnętrzny jako źródło
oceny kontroli zarządczej
w jednostce

Monika Kos
radca ministra
Departament Polityki Wydatkowej
Ministerstwo Finansów
1


Slide 2

Plan prezentacji
Dlaczego należy systematycznie
oceniać kontrolę zarządczą?

Jaka jest rola audytu wewnętrznego w
ocenie kontroli zarządczej?

Jak efektywnie wykorzystywać dostępne
źródła zapewnienia?


Slide 3

Kontrola zarządcza cel i założenia
Kontrola zarządcza – próba profesjonalizacji
zarządzania w sektorze publicznym.
Ramy kontroli zarządczej określa definicja i cele w uofp
oraz standardy kontroli zarządczej (minimalne wymogi).
Cele kontroli zarządczej: bardziej świadome i
uporządkowane zarządzanie jednostką sektora
publicznego.
Rezultaty - poprawa funkcjonowania jednostki i
zapewnienie, że osiąga cele i działała terminowo,
zgodnie z prawem, w sposób bardziej oszczędny i
efektywny.
Oddziaływanie - poprawa jakości świadczonych usług,
zaspokojenie potrzeb i wzrost satysfakcji klientów jsfp.
3


Slide 4

Model kontroli zarządczej
Poziom strategiczny – misja, wizja, cele
Działalność
operacyjna

Sprawozda
wczość

Zgodność

Środowisko
wewnętrzne

Stanowisko

Ocena
ryzyka
Czynności
kontrolne
Informacja i
komunikacja
Monitoring

Komórka
operacyjna
Komórka
organizacyjna
Poziom
jednostki

Na podstawie Zintegrowanych Ram Kontroli Wewnętrznej (Internal Control Integrated Framework)
4 COSO


Slide 5

Kontrola zarządcza a cykl PDCA
(przykładowe relacje)

Poziom strategiczny – misja, wizja, cele

UWAGA: Powiązanie/integracja komponentów KZ z elementami cyklu
PDCA potwierdza konieczność cyklicznej oceny w odniesieniu do obu.5


Slide 6

Ocena kontroli zarządczej
Ocena stanu kontroli zarządczej powinna umożliwić ustalenie, czy:

jednostka działała zgodnie z przepisami prawa
oraz procedurami wewnętrznymi;
jednostka działała skutecznie (cele) i efektywnie
(relacja rezultatów do nakładów);
sporządzone były wiarygodne sprawozdania;

zasoby jednostki były chronione (zasoby
materialne, pracownicy, informacje);
w jednostce przestrzegano i promowano zasady
etycznego postępowania;
funkcjonował efektywny i skuteczny przepływ
informacji;
funkcjonował system zarządzania ryzykiem.

6


Slide 7

5 linii obrony przed ryzykiem

1 linia
obrony

2 linia
obrony

3 linia
obrony

Ogólne
zasady
zarządzania
jednostką
Mechanizmy
kontroli

Zarządzanie
ryzykiem
Zarządzanie
zgodnością
Zarządzanie
jakością

Audyt
wewnętrzny

Regulator

Kierownicy komórek organizacyjnych

Audyt zewnętrzny

Kierownik jednostki

7


Slide 8

Role i zadania audytu
wewnętrznego
Systematyczna i
uporządkowana • Zadania
zapewniające
ocena systemu
kontroli
zarządczej

Czynności
doradcze

Wsparcie
kierownika w
osiąganiu
celów
jednostki

• Pozostałe działania

8


Slide 9

Zadania zapewniające (1)
Zadaniem audytu jest badanie podatności
organizacji na ryzyko oraz ograniczanie zagrożeń
realizacji celów.
Zadanie audytu obejmuje przegląd systemów kontroli
wewnętrznej, w celu wydania zapewnienia (lub nie),
że:
istniejące narzędzia i mechanizmy kontroli
stanowią odpowiednią reakcję na zidentyfikowane
ryzyka (w odniesieniu do typu i poziomu
zidentyfikowanego ryzyka),
kontrole działają skutecznie.
9


Slide 10

Zadania zapewniające (2)
audyt efektywnościowy
nakłady

działania

efekty

• 3 x E (economy, efficiency, effectiveness)
• Economy – oszczędność – do oceny nakładów
• Efficiency – wydajność – do oceny relacji
pomiędzy efektami a nakładami
• Effectiveness – skuteczność – do badania relacji
nakładów do efektów
10


Slide 11

Informacja podstawowym
produktem audytu
Sprawozdanie z
zadania
zapewniającego

Informacje z
czynności
doradczych

Inne opinie (np.
ogólne, wydane
na podstawie
Standardu 2450)

Informacje stanowiące wsparcie
kierownika w procesie decyzyjnym

11


Slide 12

Zakres zapewnienia audytu
Systematyczna ocena kontroli zarządczej, to
podstawowe zadanie audytora wewnętrznego.
Opinia audytu wewnętrznego na temat KZ jest ważnym
źródłem zapewnienia nt. stanu jej funkcjonowania.
Nie jest ani możliwe ani celowe objęcie badaniami
wszystkich obszarów działania jednostki w każdym roku,
więc ocena ta będzie dotyczyć obszarów objętych
badaniem.
Ważne jest, aby zadania audytowe obejmowały
obszary kluczowe dla działalności jednostki z punktu
widzenia mogących wystąpić ryzyk.
Dla uzyskania pełnej wiedzy o stanie kontroli
zarządczej należy korzystać z dodatkowych źródeł
zapewnienia.
12


Slide 13

Mapa zapewnienia
Funkcja

Samo- Zarz.
ocena ryzyk.

Audyt
ISO

ADO Komórka
PR

Audyt
wewn.

…

Audyt
zewn.

Obszar
Sprawozdawczość finansowa
Zgodność z
prawem
Bezpieczeństwo
informacji
Orzecznictwo
…

13


Slide 14

Efektywne wykorzystanie audytu
wewnętrznego – rola kierownika
Budowanie odpowiedniego
środowiska wewnętrznego (jasny
podział zadań/ zapewnienie dostępu do
informacji etc.).
Przekazywanie audytowi swoich
priorytetów do rocznego planu audytu.
Zapewnienie wystarczających
zasobów i niezależności operacyjnej
audytu.
Zachowanie odpowiednich proporcji
pomiędzy zadaniami zapewniającymi i
czynnościami doradczymi.
14


Slide 15

Podsumowanie
Kontrola zarządcza (KZ) odnosi się do wszystkich obszarów
działania i poziomów funkcjonowania jednostki.
Rozwiązania przyjęte w ramach KZ powinny zapewniać
realizację celów jednostki.

KZ jest zintegrowana z cyklem PDCA dlatego cykliczność
oceny i ciągłego rozwoju powinna odnosić się na równi do KZ,
jak i działań w ramach tego cyklu.
Systematyczna ocena KZ przeprowadzana przez AW jest ważnym
źródłem zapewnienia. Ocena ta powinna obejmować kluczowe
obszary (ryzyka) i uwzględniać priorytety kierownika jednostki.
Audytor powinien dostarczać zapewnienia w obszarach, które
badał. Dla pełnej opinii nt. KZ należy korzystać z dodatkowych
źródeł.
Kierownik jednostki, wykorzystując dostępne narzędzia,
powinien stworzyć system, który pozwoli na uzyskanie
zapewnienia we wszystkich obszarach.

15


Slide 16

16