Slide 1

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 2

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 3

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 4

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 5

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 6

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 7

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 8

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 9

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 10

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 11

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 12

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 13

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 14

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 15

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 16

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 17

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 18

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 19

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 20

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 21

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 22

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 23

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 24

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 25

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 26

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 27

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 28

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 29

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 30

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 31

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 32

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 33

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 34

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 35

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 36

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 37

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 38

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 39

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 40

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 41

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 42

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 43

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 44

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 45

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 46

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 47

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 48

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 49

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 50

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 51

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 52

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 53

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 54

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 55

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 56

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 57

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 58

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 59

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 60

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 61

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 62

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 63

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 64

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 65

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri


Slide 66

Beyin ve Öğrenme Stilleri

Konu Başlıkları
• Beyin Hücresi ve Öğrenme
• Sağ ve Sol Beyin
• Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri
• Beyin Baskınlığı Envanteri
• Beynin 4 çeyreği
• Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri
• Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
• Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler
• Sınıf Uygulamaları

•Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar
•Öğrenme Stilleri
•Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları
•Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan
Öğrenciler
•Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?

•Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri
•Öğretim Stilleri
•Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler

•Sınıf Uygulamaları

BİZDEN BİRİ
“ Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. çoğu zaman bu
sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin
hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir.
Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir.
Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar,
eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır,
bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb.
Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren
yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı
şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için
bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son
derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru
olanı yapmaktadırlar.
Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve
“aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.
”

Dendritlerin
dallanması ve
komşu
hücrelerle
sinaptik bağlar
oluşturulması
zekanın
gelişmesi
demektir.

SOL (Analitik)

SAĞ (Global)

Ardışık Yarı Küresel Stil

Eşzamanlı Yarı Küresel Stil

Sözel

Görsel

Kelimenin anlamına odaklanır.

Sesin tonuna odaklanır.

Ardışık

Rastgele

Bilgiyi doğrusal olarak işler.

Bilgiyi farklı düzenlerde işler.

Yapılan işlerde mantık arar.

Yapılan işlerde duygu arar.

Plana göre hareket eder.

Bir plan doğrultusunda hareket
etmez.
İnsanların suratlarını hatırlar.

İnsanların ismini hatırlar.
Konuşurken çok az
mimiklerden faydalanır.
Dakiktir.

ve

Konuşurken çok fazla jest ve mimik
kullanır.
Daha az dakiktir.

Formal çalışma düzenlerini tercih
eder.
çalışırken parlak ışıktan hoşlanır.

Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı
tercih eder.
çalışırken sık sık hareket eder.

jest

Beyin Baskınlığı Envanteri
Soru 1
Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde
hangi tarafı tercih edersiniz?
a) Sağ
b) Sol
Soru 2
Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz?
a) öznel (açık uçlu, tartışma)
b) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3
Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 4
Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz?
a) Evet
b) Hayır
Soru 5
Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman
durması gereken yerde mi duruyor?
a) Hayır
b) Evet

Soru 6
Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü
öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?
a) Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği
hissederek öğrenmeyi tercih ederim.
b) Öncelikle
hareketlerin
sırasını
öğrenmeyi
ve
basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih
ederim.
Soru 7
Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli
aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz?
a) Değiştirmeyi tercih ederim.
b) Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8
Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin
edebilir misiniz?
a) Hayır
b) Evet

Soru 9
Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız?
a) Geometri
b) Cebir
Soru 10
Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı
hatırlamak daha kolaydır?
a) Suratlarını
b) Adlarını

Soru 11
Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı
anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız?
a) Resim
b) Yazı
Soru 12
Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat
edersiniz?
a) Ne söylendiğine
b) Nasıl söylendiğine
Soru 13
Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta
kullanırsınız?
a) Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım.
b) Ara sıra kullanırım.

Soru 14
Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü
nasıldır?
a) Karışık bir haldedir.
b) Temiz ve düzenlidir.
Soru 15
Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak
daha kolaydır?
a) Ana fikirleri okumak daha kolaydır.
b) Spesifik detayları okumak daha kolaydır.
Soru 16
En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz?
a) Uzanarak
b) Düz oturarak

Soru 17
Komik
şeyleri
mi
yoksa
mantıklı
şeyleri
mi
söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz?
a) Komik şeyleri
b) Mantıklı şeyleri

Soru 18
Matematikte
a) Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam.
b) Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Doğrusal

Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler
yoluyla işler.

Ardışıksal

Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler.

Sembolik

Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve
matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır.

Mantıksal

Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını
kullanır.

Sözel

Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler.

Gerçek Tabanlı

Bilgiyi gerçeğe dayalı
düzenlemelere odaklanır.

olarak

işler;

kurallara

ve

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları
Bilişsel İşleme
Türü

Kısa Tanımlama

Bütüncül

Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin
bütününü görür.

Rastgele

Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden
diğerine geçişler yapar.

Somut

Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler.

Sezgisel

Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru
cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz.

Sözel Olmayan

Düşünceleri resimler gibi işler.

Hayal
Odaklı

Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere
daha az odaklanır.

Gücü

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme
Stillerine İlişkin Varsayımlar
• Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde
işlerler.
• Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak
işlemeye yatkındırlar.
• Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir
şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir.
•Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına
gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri
• Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme

• Sembolik Yerine Somut İşleme
• Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı
İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme
• Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler.
• Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler.
• Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde
düzenler ve sonuca varır.
• Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler.
• Önce resmin detayını değil, tamamını görür.
• Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı
verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi
ardışıksal olarak işler.
• Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar.
• Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar.
• Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye
geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti
koyarlar.
• Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok
kolaydır.
• Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip
etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev
yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin
yaklaşımları rastgeledir.
• Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler
ve belirli bir öncelikleri yoktur.
• Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler.
• Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı
değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından
kaynaklanmaktadır.

• Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını
yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme
• Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun
yaşamaz.
• Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik
alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar.
• Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel
formülleri çabuk ezberleyebilirler.
• Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler.
• Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek,
dokunmak isterler.
• Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme
• Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek
ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır.
• Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir
sonuca varırlar.
• Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve
noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler
dikkat ederler.
• Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise
bilgiyi sezgileri ile işlerler.
• Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak
nasıl bulduklarından tam emin olamazlar.
• Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ
beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme
• Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle
ifade ederken çok az zorluk çekerler.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini
kolaylıkla yapabilirler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri
açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta
sıkıntı çekerler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak
desteklenmesine ihtiyaç duyarlar.
• Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar.
• Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini
yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü
Yönlü İşleme
• Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir.
• Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından
etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar.
• Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek
isterler.
• Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye
çalışırlar.
• Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları
vardır.
• Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar.
• Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları
kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli
Serebral Bölümü
D

Mantıksal
Analitik
Gerçek Tabanlı
Niteliksel

Bütüncül
Sezgisel
Bütünleştirici
Sentez Yapan

Düzenli
Ardışıksal
Planlı
Detay

Kişilerarası
Duygusal
Kinestetik
Duygu Tabanlı

Sağ Beyin
Sözel Olmayan

Sol Beyin
Sözel

A

• Sol Serebral (sol üst)
• Sol Limbik (sol aşağı)
C

B

Limbik Bölümü

• Sağ Limbik (sağ aşağı)
• Sağ Serebral (sağ üst)

Beyin çeyrekleri Baskın Bireylerin
Belirli Özellikleri
• Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler

• Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler
• Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar

• Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Teorisyenler
Bu tür bireyler derslerden, gerçeklerden, detaylardan,
kritik düşünmeden, ders kitaplarından ve okumaktan
hoşlanırlar. Teorisyenlerin beyinlerinin sol üstü
(Serebral) baskındır.

Düzenleyiciler
Bu tür bireyler, özet çıkarma, çek listeleri ve egzersiz
yapma teknikleri ile öğrenmeyi tercih ederler.
Problem çözerken basamaklara ve belirli kurallara
dikkat ederler. Bu bireylerin sol aşağı beyin çeyreği
(limbik) baskındır.

Yenilikçiler
Yenilikçiler, beyin fırtınasını, metaforları, şekilleri ve
resimleri, zihin haritalarını, sentez yapmayı ve
bütüncül yaklaşımları tercih ederler. Bu bireylerin,
beyinlerinin üst sağ çeyreği (Serebral) baskındır.

İnsancıllar
Bu bireyler, işbirlikçi öğrenmeyi, grup tartışmalarını, rol
canlandırmayı ve dramatizasyonu tercih ederler.
Baskın olan çeyrekleri ise sağ aşağıdır. (Limbik)

Tercih Edilen Etkinlikler







Kesin tanımlamalar (Teorisyenler)

Olgulara dayanan öğrenmeler (Teorisyenler)

Basamak basamak talimatlar (Düzenleyiciler)

Zaman çizelgeleri (Düzenleyiciler)

Beyin fırtınası ve serbest bütünleştirici etkinlikler
(Yenilikçiler)
 
Görsel grafikler ya da zihin haritaları (Yenilikçiler)
 
Etkileyici hikayeler kullanımı (İnsancıllar)
 
İşbirlikçi etkinlikler (İnsancıllar)

Tercih Edilmeyen Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Anlaşılmaz, muğlak talimatlar (Teorisyenler)
Zamanın verimsiz kullanımı (Teorisyenler)
Yavaş ilerleme (Yenilikçiler)
Özetlemenin ya da kavramsal çatı çalışmalarının
eksikliği (Yenilikçiler)
Düzensizlik, zayıf aşamalandırma (Düzenleyici)
Egzersiz zamanının azlığı (Düzenleyici)
Kişisel olmayan yaklaşımlar ya da örnekler
(İnsancıllar)
Duyusal olmayan girdiler (İnsancıllar)

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin
tercihleri farklılıklar gösterir.
2. Bu tercihler ,
• bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı
• bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi
• bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir.
3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme
stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile
oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları
4. Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer
aldığı bir öğrenmedir.
5. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme
stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar.
6. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye
ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye
ihtiyaç duymalıyız.
7. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve
dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme
stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe
Koşan Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği)
Özet (D çeyreği)
Isınma (C çeyreği)
Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği)
Somut örnekler (B çeyreği)
Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği)
Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A
çeyreği)
Hikayeleme (C çeyreği)

İçimizden Biri
Öğrenimine
Ankara
Üniversitesi
İngilizce
Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam
eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın
odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene
yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi
tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı
olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek
yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu.
Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve
endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı
verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir
öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve
doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı
bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili
Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları
Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta;
• Öğrenciler sıkılabilir.
• Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir
• Sınavlarda başarısız olabilirler.
• Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler.
• Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar.
• Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir
eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya
başlarlar.

Tipik Bir Sınıf
Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler
sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan
öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları
sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz
almadan
konuşamazlar,
izinsiz
yerlerinden
kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar,
gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama
öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf
ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Görsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•
•

Detaylı notlar alırlar.
Önde oturmayı tercih ederler.
Düzenlidirler.
Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken
genellikle gözlerini kapatırlar.
Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar.
Görerek öğrenmeyi severler.
Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar.
İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler.
İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları
tercih ederler.
Pasif bir çevreyi ideal bulurlar.
Okumaya düşkündürler.
Yüzleri iyi hatırlarlar.
Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•
•
•
•

•
•
•
•
•

Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar.
Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler.
Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz
olabilirler.
Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler.
İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara
tahammül edemezler.
Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler.
Plansızlığa,
programsızlığa
tahammül
edemeyebilrler.

İşitsel Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve
önde ne olup bittiğine dikkat etmezler.
Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne
giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler.
Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile
mırıldanırlar ve konuşurlar.
Sesli okuyarak birşeyler öğrenebilirler.
Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere
dönüştürerek anlarlar.
Yazarken konuşurlar.
İşittiklerini kolayca hatırlarlar.
Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Gürültüden rahatsız olurlar.

•

Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.

•

Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız
edebilir.

•

Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına
gitmez.

•

Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.

•

Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler
•
•
•
•
•
•
•

•
•

Aktiftirler ve sık sık ara verirler.
Konuşurken jest ve mimik kullanırlar.
Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri
hatırlamakta güçlük çekerler.
Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri
bulurlar.
Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler
algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur.
Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren
derslerden hoşlanırlar.
Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi
yerlere otururlar.
Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar.
Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi
fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları
•

Okumayı sevmezler.

•

Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden
hareket ederler.

•

Vücutları ile karşılık verirler.

•

Kendi stilinde sunulmazsa
algılamakta yavaş kalabilirler.

•

Farkında
olmadan
yatkındırlar.

sunulan

insanlara

bilgileri

dokunmaya

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde
Baskın Olan Öğrenici
Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin
laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu
öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken
aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf
içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel
öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar
deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma
anında,
okunan
yazıların
görselleştirilme
özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli
beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma
etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir
bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda
başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı:
Serpil Gökçe








Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece
ne söylersem GÖRÜR.
Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim
okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı
tercih eder.
Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim
yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm
ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara
bölünmüştür.
Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem
bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma
kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan
noktaları bu kalemlerle altını çizer.
Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili
sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor
kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan
 Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi
kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel
öğrenici olan komşularını rahatsız eder.
 Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği
zamanlarda
bile
kendisine
söylenenleri
tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü
söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde
söyleyebilir.

 Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı
seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları
öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin
öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın işitsel öğrencinin adı:
Serdar İhsan






Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü
sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini
tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi
kendine konuşur.
Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak
zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda
sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü
en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf
yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek
kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir.
Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla
birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı
sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak
diğerlerinin
yazılı
kağıdına
oranla
daha
iyi
anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez
kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı
ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını
farkedince gerçekten çok şaşırdı.)



Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami
Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana
ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı.



Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz.
Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere
dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda
deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün
yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de
Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı:
Sami Kemal


Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline
getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun
ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce
ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına
izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal,
genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer
insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ
kurmaktan son derece zevk alıyor.



Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde
dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor.
Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders
anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu
şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri
sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha
iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne?
Soru 1
Bir sınav hazırlığı yaparken,
a) Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim.
b) Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden
sessizce tekrar etmeyi tercih ederim.
c) Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller
oluştururum.
Soru 2
Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.)
b) Mırıldanırım.
c) Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3
Zor bir problemi çözerken,
a) Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları
teker teker kontrol ederim.
b) Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle
ilgili konuşurum.
c) Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları
zihnimde canlandırırım.
Soru 4
Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken,
a) İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih
ederim.
b) İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları
tercih ederim.
c) Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar
verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5
Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için
a) Bilgilendirme filmi izlerim.
b) Birinin bana açıklamasını beklerim.
c) Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım.
Soru 6
Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini
ilk yaparsınız?
a) Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir
harita bulurum.
b) Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin
sorular sorarım.
c) Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra
talimatları okurum.

Soru 7
Ne tür bir restorana gitmezsiniz?
a) Aydınlatma araçları çok parlak olana.
b) Müzik sesi çok fazla olana
c) Koltukları rahat olmayana

Soru 8
Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz?
a) Resim sınıfına
b) Müzik sınıfına
c) Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9
Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden
yaparsınız?
a) Gülümserim.
b) Sevinç çığlığı atarım.
c) Sevinçten havaya zıplarım.

hangisini

Soru 10
Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok
hatırlarsınız?
a) Partideki insanların suratlarını hatırlarım.
b) Partideki insanların isimlerini hatırlarım.
c) Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11
“k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce
aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm.
b) Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim.
c) Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim.
(Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb.
şeyleri hissederim.)
Soru 12
Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Hikayeyi yazarım.
b) Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım.
c) Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13
Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi
sizi en çok rahatsız eder?
a) Görsel uyaranlar
b) Gürültü
c) Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular
Sorular 14
Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız?
a) Kaşlarımı çatarım.
b) Bağırırım.
c) Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15
Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini
yaparsınız?
a) Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim.
b) Yanımdakiyle sohbet ederim.
c) Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler
yaparım.
Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip
olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.
Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki
cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz
söylenebilir.

Nörolojik Göstergeler
Hareket

Ses ve
İşleme Hızı

İşlem Yeri

Fiiller

Hareketsiz

Çok hızlı

Gözler etrafında
hareket, örneğin;
gözleri kırpmak,
kısmak, kaşları
kaldırmak.

Odaklanmak, görmek,
bakmak, seyretmek,
açıklamak, resimlemek,
sisli, göstermek, fark etmek,
ortaya çıkmak

Metronom
tipi

Kulaklar, ağız
etrafında hareket,
seslerde değişim,
örneğin; ah, hmm
vb.

Dinlemek, sesler, söylemek,
duymak, konuşmak, şiir
yazmak ya da uyaklı bir
hale getirmek

Çok yavaş

Boyun altından
başlayarak
hareket ve
değişimler.

Yakalamak, hissetmek,
tutmak, asmak, kapmak gibi
aksiyon kelimeleri

Görsel

İşitsel

Kinestetik

Çok fazla
hareket

Davranışsal Göstergeler
Görsel

İşitsel

Kinestetik

Düzenli

Kendisi ile konuşur

Fiziksel ödülleri tercih eder.

Düzenli ve sistemli

Dikkati kolayca dağılır.

İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur.

Sessiz

Söyleneni tekrarlar.

Fazla hareket eder.

Görüntü yönelimli

Matematik ve yazıda zorlanır.

Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir.

Temkinli

Konuşma dilini çok kolay başarır.

Küçük kas gelişimi iyidir.

Okumayı çok sever.

Ritmik konuşur.

Yaparak öğrenir.

Resimler aracılığıyla ezberler.

Müziği çok sever.

Görerek ve yürüyerek ezberler.

Sesten daha az rahatsız olur..

Sesleri taklit edebilir.

Okurken elleri ile takip eder.

Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker.

Dinleyerek öğrenir.

Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri)

Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder.

Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde
ezberler.
SES

Fiziksel olarak tepki verir.

Çene yukarıda, ses yüksek”

Tonlamada, tempoda değişimler olur

Çene aşağıda, ses daha yüksek

Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve
vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa
kavuşuncaya dek dikkatlidir.

Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk
önce sözel olarak dener.

Gördüğü her şeyi hatırlayabilir.

Tartışılan her şeyi hatırlayabilir.

ÖĞRENME
Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir.

HATIRLAMA
Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir.

KONUşMA
Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister.

Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı
sever. Ardışık olayları anlatmayı sever.

Yüksek bir okuma hızına sahiptir.

Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve
dinlemekten hoşlanır.

Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon
kelimelerini sık kullanır.

OKUMA
Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin
aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder.

YAZMA
Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli
bir şekilde öğrenebilir.

Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken
de konuşur.
HAYAL GÜCÜ

Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı
daha kötüdür.

Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir,
olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan
yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır.

Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır.

Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla
birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar
konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum
Görsel

Kinestetik

Hızlı konuşur.

İşitsel

Daha yavaş konuşur.

Ritmik bir şekilde konuşur.

kullanır.

Öğrencilerin projelere
katılmasını sağlar. (hecelemeye
ve gramere önem verir.)

Sınıf tartışmalarını sever.

Bir çok içeriği örtülü bırakmayı
sever.

Kavramların önemli olduğunu
vurgular. (hecelemeye ve
grameri vurgulamaya yatkındır.)

Öğretmen ya da öğrenciler
metni yüksek sesli okurlar.

Biçimlerin önemli olduğunu
vurgular. (gramer, heceleme,
başlık)

Öğrencileri değerlendirmek
amacıyla öğrencilerin
yaptıklarını dikkate alır.

Farklı sözcükler kullanarak
öğrencilerin yorumlarını kabul
etmeye yatkındır.

Bireyleri
değerlendirmek
amacıyla görsel geri bildirimlere
değer verir.

Birimler ya da takımlar halinde
çalışan, görevleri yerine getiren
öğrencileri vardır

Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi
kalıplarla başlayan öğrencilerle
konuşarak tartışarak sağlanan
disiplin anlayışı vardır.

Çok fazla gösteri kullanır.

Dersin odağından kolayca sapma
gösterebilir. (savaş hikayeleri)

Görsel
yardımlar
(tepegöz ve tahta)

Görsel yardımları nadiren kullanır,
çok fazla yorum kelimesi ya da
gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh,
uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Bilgisayar grafikleri
Görsel yapbozlar
Haritalar
Posterler
Grafikler
Zihin haritaları
şemalar
Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler
• Sınıf tartışmaları
• Sözlü sınavlar
• Münazaralar
• Sesli okuma
• Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•

Konuya ilişkin canlandırmalar
Dramatizasyon
Konuya ilişkin araç gereçler
Dersin farklı bir ortamda işlenmesi
Alan gezisi
Kesme, yapıştırma
Poster oluşturma
Model inşa etme

Unutmayın!
Öğrenciler,
• Okuduklarının % 10’unu
• Duyduklarının % 20’sini

• Gördüklerinin % 30’unu
• Gördüklerinin ve duyduklarının % 50’sini

• Söylediklerinin % 70’ini
• Söylediklerinin ve yaptıklarının % 90’ını hatırlamaktadırlar.

Teşekkürler !
Beyin ve Öğrenme Stilleri