Slide 1

กลุ่มสำระวิทยำศำสตร์

ออกจากโปรแกรม

เข้ าสู่ โปรแกรม

โดย โรงเรี ยนวัดฉั ตรแก้ วจงกลณี สำนักงำนเขตบำงพลัด กทม.


Slide 2

วัตถปุ ระสงค์
- มุ่งเน้ นให้ ผ้ ูเรี ยนมีความรู้ ความเข้ าใจ เกีย่ วกับการจัดประเภทของสั ตว์ มี

ทักษะในการสั งเกต วิเคราะห์ เปรี ยบเทียบ สรุ ป เห็ นคุณค่ าของการศึ กษา
ค้ นคว้ า นาหลักและวิธีการทางวิทาศาสตร์ มาใช้ ในชีวิตประจาวัน ซึ่งในเนือ้ หา
บทเรี ยน เรื่ องสั ตว์ น่า รู้ นี้ ผู้เรี ยนจะได้ ศึกษาลักษณะต่ าง ๆ การจาแนกสั ตว์
ออกเป็ นพวก

เนื้อหาในการนาเสนอ
- ประกอบด้ วยบทเรียน เรื่องสั ตว์ น่ารู้ “สั ตว์ มีอะไรต่ างกันบ้ าง”

หน้ าถัดไป


Slide 3

บทเรียน
สัตว์มีกระดูกสันหลัง

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง

มีโครงกระดูกภายในลาตัว
สัตว์แต่ละชนิดมีโครงกระดูกลักษณะต่างกัน

ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว

จาแนกเป็ น 5 พวก

ปลา
สัตว์ครึ่ งบกครึ่ งน้ า
สัตว์เลื้อยคลาน

สัตว์ปีก

ฟองน้ า
หนอนตัวแบน
หอย
หมึกทะเล
สัตว์ทะเลผิวขรุ ขระ

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

กลับสู่ หน้ าแรก

แบบฝึ กหัดท้ ายบท


Slide 4

แนวความคิด
สัตว์มีกระดูสันหลัง
กระดูกสันหลังจะมีลกั ษณะเป็ นแกนยาว พาดอยูท่ างด้านหลังของลาตัวสัตว์ ตั้งแต่คอ
ลงไปกระดูกสันหลังของสัตว์ไม่ได้เป็ นท่อนเดียวยาวตลอดลาตัว แต่มีลกั ษณะเป็ น
ข้อๆ หรื อท่อนมาต่อกัน ทาให้สะดวก ต่อการเคลื่อนไหว
ความสาคัญของกระดูกสันหลัง

มีหน้าที่ช่วยค้ าจุนร่ างกาย ซึ่ งสัตว์มีกระดูกต่างกัน จะมีการเคลื่อนที่แตกต่างกัน

หน้ าถัดไป


Slide 5

แนวความคิด
สัตว์มีกระดูสันหลัง
โครงกระดูกของสัตว์แต่ละชนิดมีลกั ษณะต่างกัน เช่น

ปลา - โครงกระดูกปลาไม่มีกระดูกแขนขา แต่มีโครงกระดูกเป็ นครี บต่างๆ
นก - โครงกระดูกนกส่ วนที่เป็ นปี กจะเล็กและยาวมาก
กบ - โครงกระดูกกบขาหลังจะยาวกว่าขาหน้า
งู - โครงกระดูกจะเป็ นข้อๆ ต่อกันยาวมาก เป็ นต้น

หน้ าถัดไป


Slide 6

สัตว์มีกระดูสันหลัง
- มีโครงกระดูกภายในลาตัวจาแนกเป็ น 5 พวก เช่น

ปลา

สัตว์ครึ่ งบกครึ่ งน้ า

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

สัตว์เลื้อยคลาน

สัตว์ปีก

หน้ าถัดไป


Slide 7

สัตว์มีกระดูสันหลัง
สั ตว์ จาพวกปลา
เป็ นสั ตว์ พวกหนึ่งทีอ่ าศัยอยู่ในนา้ ตลอดชีวิต มีท้งั ปลานา้ จืดและปลานา้ เค็ม
หายใจด้ วยเหงือก สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศ ส่ วนใหญ่ ปฏิสนธิภายนอกออกลูกเป็ นไข่
โดยออกไข่ ครั้งละมากๆ ไข่ มขี นาดเล็ก และมีเมือกบางๆหุ้ม มีครีบใช้ ในการเคลือ่ นไหว
ลักษณะภายนอกของปลา ประกอบด้ วยปาก จมูก ตา แผ่ นปิ ดเหงือกและครีบ
ซึ่งช่ วยในการเคลือ่ นไหวของปลา

หน้ าถัดไป


Slide 8

สัตว์มีกระดูสันหลัง
ปลาแบ่ งออกเป็ นชนิดต่ างๆ ดังนี้
ชนิดไม่ มีเกล็ด เช่ นปลาดุก ปลากดเหลือง ดูภาพ
ชนิดมีเกล็ดตามลาตัว เช่ น ปลาตะเพียน ปลาช่ อน ปลาหมอ ปลานิล
ชนิดสามารถหากินบนดินเลน ดินชืน้ แฉะตามป่ าชายเลน เช่ น ปลาตีน
ชนิดเป็ นปลาสวยงาม นิยมนามาเลีย้ งดูไว้ เป็ นงานอดิเรก
เช่ น ปลาทอง ปลาการ์ ตูน ดูภาพ
ชนิดอาศัยอยู่ในนา้ เค็ม เช่ น ปลากระเบน ปลาฉลาม ดูภาพ
ชนิดอาศัยในนา้ จืด เช่ น ปลากราย ปลากระดี่ ดูภาพ
ชนิดอาศัยอยู่ในนา้ กร่ อย เช่ น ปลากระพง ปลากระบอก ดูภาพ

หน้ าถัดไป

ดูภาพ

ดูภาพ


Slide 9

ปลาดุก

สัตว์มีกระดูกสันหลัง ปลา ชนิดไม่มีเกล็ด

ปลากดเหลือง

หน้ าถัดไป


Slide 10

สัตว์มีกระดูกสันหลัง ปลามีเกล็ด
ปลาตะเพียน

ปลาช่อน
ปลาหมอ
ปลานิล

หน้ าถัดไป


Slide 11

สัตว์มีกระดูกสันหลัง
ชนิดสามารถหากินบนดินเลน ดินชื้นแฉะตามป่ าชายเลน
ปลาตีน

หน้ าถัดไป


Slide 12

สัตว์มีกระดูกสันหลัง
ชนิดเป็ นปลาสวยงาม นิยมนามาเลีย้ งดูไว้ เป็ นงานอดิเรก
ปลาทอง

ปลาการ์ตนู

หน้ าถัดไป


Slide 13

สัตว์มีกระดูกสันหลัง
ชนิดอาศัยอยู่ในนา้ เค็ม เช่ น ปลากระเบน ปลาฉลาม
ปลากระเบน

ปลาฉลาม

หน้ าถัดไป


Slide 14

สัตว์มีกระดูกสันหลัง
ชนิดอาศัยอยู่ในนา้ จืด ปลากราย ปลากระดี่
ปลากราย

ปลากระดี่

หน้ าถัดไป


Slide 15

สัตว์มีกระดูกสันหลัง
ชนิดอาศัยอยูใ่ นน้ ากร่ อย เช่น ปลากระพง ปลากระบอก
ปลากระพง

ปลากระบอก

หน้ าถัดไป


Slide 16

สัตว์มีกระดูสันหลัง
สั ตว์ ครึ่งบกครึ่งนา้
ลักษณะภายนอกของสั ตว์ ครึ่ งน้าครึ่ งบก คือ เป็ นสั ตว์ ที่มีลักษณะผิวหนังเปี ยกชื้น
ไม่ มเี กล็ด ทาหน้ าที่แลกเปลีย่ นแก๊ สในการหายใจ จึงต้ องอาศัยอยู่ใกล้ กบั แหล่ งนา้ หรือ
ที่ชื้นแฉะ สั ตว์ ครึ่ งน้าครึ่ งบก สามารถสื บพันธุ์ ได้ เมื่ออายุ 2-3 ปี ปฏิสนธิภายนอก
ลาตัว โดยวางไข่ ในน้า ไข่ มีจานวนมากและมีว้ ุนหุ้ ม ลอยเป็ นแพอยู่เหนือผิวน้า (ไข่
คางคกมี ว้ ุ น หุ้ ม เช่ น เดี ย วกั น แต่ จ ะต่ อ กั น เป็ นสาย ยาวพั น อยู่ กั บ พื ช น้า ) ตั ว อ่ อ น
เจริ ญเติบโตในน้าจนถึงระยะหนึ่งที่เป็ นตัวอ่ อน เช่ น ลูกอ๊ อดของกบจะอาศัยอยู่ในน้า
ขณะอยู่ในน้าหายใจด้ วยเหงือก เมื่อเติบโตเต็มที่ จะขึ้นมาอยู่บนบกและหายใจด้ วย
ปอด สั ต ว์ พ วกนี้ไ ด้ แ ก่ กบ คางคก เขี ย ด อึ่ ง อ่ า ง เป็ นต้ น บางชนิ ด มี รู ป ร่ า งคล้ า ย
สั ตว์ เลือ้ ยคลาน เช่ น จิง้ จกนา้ หรือซาลามานเดอร์ (กระท่ าง)

หน้ าถัดไป


Slide 17

สัตว์มีกระดูสันหลัง
สั ตว์ เลือ้ ยคลาน
เป็ นสัตว์ที่สามารถดารงชีวติ อยูบ่ นบกได้ ลักษณะภายนอกคือ ผิวหนังแห้ง ลาตัวมี
เกล็ดหุ ม้ สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศ มีการปฏิสนธิ ภายในออกลูกเป็ นไข่ วางไข่บนบก ไข่
มีจานวนไม่มากนัก ไข่มีขนาดใหญ่และมีเปลือกแข็งหรื อเปลือกหุ ม้ มีขา 4 ขา
สัตว์เลื้อยคลานจะอาศัยบนบก แต่บางชนิดหากินในน้ า สัตว์เลื้อยคลานมีมากมาย
หลายชนิด เช่น จระเข้ จิ้งเหลน กิ้งก่า จิ้งจก ตุก๊ แก ตะพาบน้ า เต่า แต่บางชนิดไม่มีขา
เช่น งู เป็ นต้น

หน้ าถัดไป


Slide 18

สัตว์มีกระดูสันหลัง

สั ตว์ ปีก
เป็ นสัตว์ที่มีลกั ษณะแตกต่างจากสัตว์มีกระดูกสันหลังชนิดอื่นๆ โดยมีลกั ษณะ
ภายนอกคือ มีขาคู่หน้าพัฒนาเป็ นปี ก เพื่อใช้สาหรับบิน มีขา 2 ขา มีเกล็ดที่ขาและ
นิ้วเท้า มีปีก 2 ปี ก มีขนเป็ นแผงแบบขนนก ขนปกคลุมทัว่ ทั้งลาตัว สัตว์ปีกหายใจด้วย
ปอด สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศ มีการปฏิสนธิ ภายใน โดยออกลูกเป็ นไข่ วางไข่บนบก
ไข่มีจานวนไม่มากนัก ไข่มีเปลือกแข็งหุ ม้ สัตว์ปีกไม่มีฟัน แต่จะมีจงอยปากแข็งแรง
มีรูปแบบแตกต่างกัน สัตว์ปีกมีกระจายทัว่ ไป เช่น ไก่ ห่าน นกชนิดต่างๆ เช่น นกแก้ว
นกขุนทอง นกเขา บางชนิดหากินในน้ า เช่น เป็ ด หงส์ บางชนิดบินไม่ได้ เช่น
นกกระจอกเทศ นกเพนกวิน นกอีมู ซึ่ งปัจจุบนั สัตว์ปีกจาพวกนกได้กลายเป็ นสัตว์
สวยงามสาหรับนักดูนก

หน้ าถัดไป


Slide 19

สัตว์มีกระดูสันหลัง
สั ตว์ เลีย้ งลูกด้ วยนม
เป็ นสัตว์ประเภทมีกระดูกสันหลัง ลักษณะภายนอกคือ ผิวหนังเรี ยบ มีขนเป็ น
เส้นแบบเส้นผมปกคลุมทั้งลาตัว มีแขนและขาไม่เกิน 2 คู่ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ านมส่ วน
ใหญ่สืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ มีการปฏิสนธิ ภายในออกลูกเป็ นตัว ตัวเมียมีต่อมสร้าง
น้ านมสาหรับเลี้ยงลูกอ่อน จึงเรี ยกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ านม สัตว์ประเภทนี้พบได้
ทัว่ ไป ได้แก่ คน วัว ควาย ลิง ม้า แมว สุ นขั วาฬ โลมา เป็ นต้น สัตว์บางชนิดขาหน้า
เปลี่ยนเป็ นปี กได้ เช่นค้างคาว

หน้ าถัดไป


Slide 20

แนวความคิด
ลักษณะโดยทัว่ ไปของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เป็ นสัตว์ที่ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว มักจะมีขนาดเล็ก
ถ้ามีขาจะมีจานวนขามาก และมีการเคลื่อนที่แตกต่างกัน แบ่งตามประเภทของสัตว์ไม่
มีกระดูกสันหลังได้ดงั นี้
ความสาคัญของกระดูกสันหลัง
มีหน้าที่ช่วยค้ าจุนร่ างกาย ซึ่ งสัตว์มีกระดูกต่างกัน จะมีการเคลื่อนที่แตกต่างกัน

หน้ าถัดไป


Slide 21

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง

- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว
ฟองน้ า

หนอนตัวแบน

หอย

สัตว์พวกลาตัวมีโพรง

สัตว์ทะเลผิวขรุ ขระ
ลาตัวเป็ นปล้อง

หนอนตัวกลม

หมึกทะเล

พวกมีขาเป็ นข้อ

หน้ าถัดไป


Slide 22

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว

พวกฟองนา้ สัตว์พวกนี้ลาตัวเป็ นโพรง มีช่องเปิ ดด้านบน มีรูพรุ นให้น้ าออก มีหนาม
หรื อเส้นใยเป็ นโครงค้ าจุนร่ างกาย สื บพันธุ์ได้ท้ งั แบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ ไม่มี
ระบบประสาท ส่ วนใหญ่อาศัยในน้ าเค็ม เช่น ฟองน้ าต่างๆ

หน้ าถัดไป


Slide 23

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว

พวกหนอนตัวแบน สัตว์พวกนี้ลาตัวแบนยาว มีปาก แต่ไม่มีทวารหนัก ไม่มีระบบ
หมุนเวียนเลือด สื บพันธุ์ได้ท้ งั แบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ มี 2 เพศในตัวเดียวกัน
ส่ วนใหญ่ดารงชีวติ เป็ นปรสิ ต เช่น พยาธิ ตวั ตืด พยาธิ ใบไม้

หน้ าถัดไป


Slide 24

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว

พวกหอยและหมึกทะเล สัตว์จาพวกนี้ลาตัวนิ่ม มีหวั ใจสูบฉีดเลือด หอยเคลื่อนที่
ได้โดยกล้ามเนื้อที่ยนื่ ออกจากตัว ส่ วนหมึกทะเลเคลื่อนที่โดยใช้หนวด และการพ่นน้ า
ออกจากลาตัว สัตว์พวกนี้ส่วนใหญ่หายใจด้วยปอดและผิวหนัง สื บพันธุ์โดยอาศัยเพศ
ออกลูกเป็ นไข่ ส่ วนใหญ่อาศัยอยูใ่ นน้ าเค็ม เช่น หอยและหมึกทะเล บางชนิดอาศัยอยูบ่ น
บก เช่น หอยทาก

หน้ าถัดไป


Slide 25

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว
พวกมีขาเป็ นข้ อ สัตว์พวกนี้จะมีขาต่อกันเป็ นข้อๆ ลาตัวแบ่งเป็ น 3 ส่ วน คือ ส่ วนหัว
ส่ วนอก และส่ วนท้อง มีระบบหมุนเวียนเลือด มีระบบประสาท และมีระบบทางเดิน
อาหารที่สมบูรณ์ สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศ สัตว์พวกนี้ได้แก่ แมลงต่างๆ ปู กุง้ แมงป่ อง
แมงดาทะเล ตะขาบ กิ้งกือ เป็ นต้น

หน้ าถัดไป


Slide 26

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว
พวกลาตัวเป็ นปล้อง สัตว์พวกนี้ลาตัวกลมยาว คล้ายวงแหวน ต่อกันเป็ นปล้อง ผิวหนัง
เปี ยกชื้น มีระบบหมุนเวียนเลือดแบบปิ ด มีระบบประสาท และระบบทางเดินอาหาร
สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ มีอวัยวะสื บพันธุ์ท้ งั 2 เพศในตัวเดียวกัน บาง
ชนิดอาศัยบนบก เช่น ไส้เดือนดิน ทากดูดเลือด บางชนิดอาศัยในน้ า เช่น ปลิงน้ าจืด

หน้ าถัดไป


Slide 27

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว
พวกสัตว์ลาตัวมีโพรง สัตว์พวกนี้ลาตัวคล้ายทรงกระบอก มีช่องเปิ ดออกจากลาตัวเพียง
ช่องเดียว กลางลาตัวเป็ นโพรง เป็ นทางให้อาหารเข้า และกักอาหารออกจากลาตัว มีเข็ม
พิษไว้ป้องกันตัวและจับเหยือ่ สื บพันธุ์ได้ท้ งั แบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ บางชนิด
อาศัยในน้ าเค็ม เช่น แมงกะพรุ น ปะการัง ดอกไม้ทะเล และบางชนิดอาศัยในน้ าจืด เช่น
ไฮดรา

หน้ าถัดไป


Slide 28

สัตว์ไม่มีกระดูสันหลัง
- ไม่มีโครงกระดูกภายในลาตัว
หนอนตัวกลม สัตว์พวกนี้ลาตัวกลมยาว ผิวเรี ยบ ไม่เป็ นปล้อง มีปากและทวารหนัก ไม่มี
ระบบเลือด เพศผูแ้ ละเพศเมียแยกกันคนละตัว สื บพันธุ์แบบอาศัยเพศ ดารงชีวิตเป็ น
ปรสิ ตในร่ างกาย เช่น พยาธิ ไส้เดือน พยาธิ ตวั จี๊ด

หน้ าถัดไป


Slide 29

แบบฝึ กหัด
อธิบาย ให้นกั เรี ยนอ่านคาถามแล้วเลือกคาตอบที่ถูก
1. สัตว์ในข้อใดเป็ นสัตว์ที่มีกระดูกสันหลังทั้งหมด

2. ข้อใดเป็ นลักษณะทัว่ ไปของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง

ก. ไส้เดือน งู กุง้

ก. ไม่มีกระดูกสันหลัง

ข. กุง้ ม้า ไส้เดือน งู

ข. มีจานวนขาน้อย

ค. ม้า งู ปลา กบ

ค. ขนาดตัวใหญ่

ง. แมงมุม หอย แมลงปอ

ง. มีกระดูกสันหลัง

หน้ าถัดไป


Slide 30

แบบฝึ กหัด
อธิบาย ให้นกั เรี ยนอ่านคาถามแล้วเลือกคาตอบที่ถูก
3. จระเข้ จัดเป็ นสัตว์ชนิดใด

4. หมึกทะเลไม่จดั เป็ นสัตว์พวกเดียวกับปลาเพราะอะไร

ก. เป็ นสัตว์มีกระดูกสันหลัง และจัดอยูใ่ นกลุ่ม
สัตว์เลื้อยคลาน
ข. เป็ นสัตว์มีกระดูกสันหลัง และจัดอยูใ่ นกลุ่ม
สัตว์ครึ่ งบกครึ่ งน้ า
ก. เป็ นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง จัดอยูใ่ นกลุ่ม
สัตว์เลื้อยคลาน

ก. ไม่มีครี บ
ข. ไม่มีเหงือกไว้หายใจ
ค. มีลาตัวนิ่มไม่แบ่งเป็ นปล้อง
ง. ไม่มีกระดูกสันหลัง

ง. ไม่มีขอ้ ใดถูก

หน้ าถัดไป


Slide 31

แบบฝึ กหัด
อธิบาย ให้นกั เรี ยนอ่านคาถามแล้วเลือกคาตอบที่ถูก
5. สัตว์ในข้อใดต่างจากพวก

6. โลมาและวาฬ มีความสัมพันธ์กนั ในข้อใดมาก
ที่สุด

ก. ยุง
ข. แมลงปี กแข็ง

ก. ตัก๊ แตน
ง. แมงมุม

ถูกต้ องค่ ะ เพราะแมง
มุม มี 8 ขา และ ไม่ มี
ปี ก เหมือน ยุง
แมลงปี กแข็ง ตั้กแตน
ไงค่ ะ

ก. เป็ นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเหมือนกัน

ข. เป็ นสัตว์พวกปลาเหมือนกัน
ค. ออกลูกเป็ นไข่ได้เหมือนกัน
ง. สามารถหากินบนดินเลนได้เหมือนกัน

หน้ าถัดไป


Slide 32

แบบฝึ กหัด
อธิบาย ให้นกั เรี ยนอ่านคาถามแล้วเลือกคาตอบที่ถูก
7. ข้อใดกล่าวถูกต้อง

8. ไส้ เดือนดิน จัดเป็ นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังประเภทใด

ก. คางคกเป็ นสัตว์ที่มีผวิ หนังเป็ นเกล็ด ชอบ
อาศัยในพื้นที่แห้งแล้ง

ก. ลาตัวเป็ นปล้อง

ข. งูเป็ นสัตว์ที่มีโครงกระดูกอยูภ่ ายใน และมีผวิ หนัง
เป็ นเกล็ด
ก. ซาลามานเดอร์มีผวิ หนังเป็ นเกล็ด จึงจัดอยูใ่ นพวก
สัตว์เลื้อยคลาน
ง. ไส้เดือนเป็ นสัตว์ที่มีโครงกระดูกอยูภ่ ายใน และ
มีการเคลื่อนที่คล้ายงู

ข. พวกหนอนตัวแบน
ค. พวกหนอนตัวกลม
ง. สัตว์ลาตัวมีโพรง

หน้ าถัดไป


Slide 33

แบบฝึ กหัด
อธิบาย ให้นกั เรี ยนอ่านคาถามแล้วเลือกคาตอบที่ถูก
9. สิ่ งมีชิวติ ในข้อใดจัดอยูใ่ นพวกเดียวกัน
ก. งู และ คางคก

ข. โลมา และ กบ
ค. แมว และ ม้า
ง. กบ และ คน

10. ไส้เดือนไม่สามารถยกลาตัวชูขึ้นได้เหมือนงู
เพราะเหตุใด
ก. ลาตัวมีขนาดเล็ก

ข. ลาตัวแบ่งเป็ นปล้อง
ค. ไม่มีขาเดิน
ง. ไม่มีกระดูกสันหลัง

กลับสู่ บทเรียน