Slide 1

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 2

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 3

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 4

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 5

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 6

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 7

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 8

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 9

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 10

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 11

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 12

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 13

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 14

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 15

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 16

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 17

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 18

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 19

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 20

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 21

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 22

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 23

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 24

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 25

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 26

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 27

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 28

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 29

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 30

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 31

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 32

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 33

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 34

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 35

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę


Slide 36

Zarządzanie logistyką
Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas
 to zgromadzona, większa niż potrzebna w
danej chwili ilość czegoś, mająca
wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi
zapasów
 skoordynowana w czasie i przestrzeni
działalność, polegająca na gromadzeniu,
przechowywaniu i obsłudze zapasów, a
prowadzona z wykorzystaniem zbioru
budynków i budowli magazynowych wraz
z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa
 działalność techniczna, ekonomiczna i
organizacyjna związana z
magazynowaniem dóbr materialnych w
celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych
 magazyny do składowania
długookresowego
 magazyny ekspedycyjne do
krótkookresowego składowania
pośredniego
 magazyny ruchome (kontenery, naczepy)
 magazyny przeładunkowe w punktach
węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener
 urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej







na jego wielokrotne wykorzystanie
zaprojektowany w sposób umożliwiający
przewóz towarów jednym bądź wieloma
środkami transportu bez przeładowywania
towarów
wyposażony w środki do manipulacji, w tym
zwłaszcza do przeładunku z jednego środka
transportu na drugi
łatwy do napełniania i opróżniania
o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów
 otwarte, czyli wydzielone place
 półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z

powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do
których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty
 zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i
materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi
lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia
temperatura, wilgotność i wentylacja
 specjalne, przystosowane do przechowywania
materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według
specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne
urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów
sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na
miejsce powstawania
1. Zapasy surowcowe
2. Zapasy dystrybucyjne
3. Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych
 Standardowe: wynikają z określonej cykliczności

produkcji i związanych z nią dostaw
 Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku
zapotrzebowania ponadstandardowego,
szczególnie w okresie realizacji zamówienia na
dostawę oraz jako zabezpieczenie przed
niepewnością wynikającą z braku informacji o
dokładnych potrzebach materiałowych w
przyszłych okresach, wielkościach dostaw,
momentach wystąpienia zapotrzebowania,
momentach dostawy, ubytkach magazynowych

 Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem
przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu
popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także
wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego
przy większym ilościowo zakupie
 Wymuszone: powstają w czasie radykalnego
zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym
zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw
cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów
dystrybucyjnych
 wytworzenie zamówionych produktów przed
przewidywanym terminem zapotrzebowania (np.
ze względu na technologię lub ekonomikę
produkcji)
 nieodebranie zamówionych produktów przez
klientów
 wcześniejsze wytworzenie produktów na
przewidywane zamówienia klientów na
podstawie przyjętych założeń o gotowości
realizacji dostawy w ramach określonej polityki
obsługi klienta
 produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych
klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów
 koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i
wybór dostawcy, negocjacje, złożenie
zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie
dostawy)
 koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów
 koszty pracy i koszty rzeczowe związane z

magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i
wydanie, liczenie, ważenie, transport
wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja
magazynów, zużycie energii, koszty pracy)
 koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty
kredytu obrotowego, utracone przychody,
utracone zyski)
 koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne
zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy,
koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów,
moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty
utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów
 utracone zyski ze sprzedaży wyrobów
gotowych
 straty wywołane przestojami w produkcji
 straty pośrednie – niezadowolenie
klientów, utrata klientów, konieczność
obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów
 poprawa obsługi klienta
 wspieranie zarządzania produkcją
 umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze





zaopatrzenia i transportu
ochrona przed zmianami cen
ochrona przed niespodziewanymi zmianami
popytu i czasu realizacji zamówienia
cykliczność w produkcji płodów rolnych
zabezpieczenie przed następstwami klęsk
żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja
towarów
 jest znana od 1973 roku w Stanach
Zjednoczonych i od 1976 w Europie
 Europejski System Kodowania Towarów
(European Article Numer – EAN) ustalił
układ symboli EAN-13 i skróconą wersję
EAN-8

Elementy systemu EAN
 pierwsze trzy cyfry – prefix kraju
 następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku

krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery
jednostek kodujących, to jest producentów lub
dystrybutorów krajowych
 kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny
towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć
przyporządkowany osobny kod
 ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra
kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności
odczytania kodu przez skaner

Wyjątki
 Książki – 978 (ISBN – International
Standard Book Number)
 Czasopisma – 977 (ISSN – International
Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN
 jednoznaczna identyfikacja każdego

oznakowanego artykułu, bez względu na
jego pochodzenie czy przeznaczenie
 usprawnienie ewidencjonowania ruchu
wyrobów w obrocie handlowym, również
ponad granicami
 dokumentowanie transakcji handlowych
 ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz
statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

 możliwość uzyskiwania od odbiorców

sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej
informacji na temat zbytu, w celu dostosowania
produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku
 przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków związanych z ruchem
towarów
 oszczędność czasu pracy przeznaczonego na
inwentaryzację towarów
 zwiększenie ochrony nabywców przez
prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport
 zespół czynności polegających na
przemieszczaniu dóbr materialnych w
czasie i przestrzeni przy użyciu
odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego
 proces przewozowy – załadunek,
przewóz, przeładunek i wyładunek
 spedycja – poprzedza i kończy proces
przewozowy; czynności: magazynowanie
przejściowe, przygotowanie ładunku do
transportu, organizacja transportu,
czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu
 transport kolejowy
 transport samochodowy
 transport rurociągowy
 żegluga śródlądowa i morska
 transport lotniczy

Transport kolejowy
 Bezpieczny dla środowiska
 Najtańszy
 Wymaga zastosowania innych metod
transportu dla zapewnienia
kompleksowości obsługi
 Niezbędna jest infrastruktura kolejowa
(tory, trakcja, bocznice, urządzenia do
załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy
 Umożliwia kompleksowość usługi
 Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury






drogowej
Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
Zagrożenie dla pozostałych użytkowników
dróg
Rosnące koszty
Malejąca przepustowość dróg oraz
rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy
 Wymaga stworzenia specjalistycznej
infrastruktury
 Bardzo niskie koszty eksploatacji
 Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi
 Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa
 Stosunkowo tani środek transportu
 Dostępny tylko na terenach spławnych
rzek
 Wymaga regulacji rzek – interwencja w
naturę, zagrożenie powodziowe
 Stosunkowo wolny

Żegluga morska
 Najstarszy środek transportowy
 Umożliwia przewóz bardzo dużych
ładunków
 Od czasu wynalezienia kontenera brak
ograniczeń co do rodzaju
transportowanych dóbr
 Stosunkowo wolny
 Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy
 Najszybszy rodzaj transportu
 Duże zagrożenie dla środowiska
naturalnego
 Bardzo wysokie koszty
 Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy
Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych
pojazdów
 Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu






konkretnego ładunku
Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy
po odpowiednim przeszkoleniu
Kierowca może być motywowany również do
sprzedaży towaru
Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią
reklamę firmy
Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad
pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to
nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych
przewoźników
 Firmy mogą się przystosowywać do dużej






sezonowości popytu
Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń
i tras
Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i
wszechstronniejszy serwis
Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta
odpowiedzialność za administrowanie pojazdami
i kierowcami
Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
transport
Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych
między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę