Transcript w4-Budzetowanie aktyw i pas

Controlling finansowy
BUDŻETOWANIE AKTYWÓW I
PASYWÓW
BUDŻET GOTÓWKI JEST SPORZĄDZANY
W CELU ZIDENTYFIKOWANIA
FINANSOWYCH POTRZEB
I MOŻLIWOŚCI FIRMY,
ZAPEWNIAJĄCYCH PRZEDE WSZYSTKIM
UTRZYMANIE PRZEZ NIĄ PŁYNNOŚCI
Podane są w nim:
Przyszłe potrzeby gotówkowe, a więc określane
jest zapotrzebowanie na krótkoterminowe
kredyty i pożyczki
Rozkład w czasie potrzeb gotówkowych
Ustalane są również wielkości przyszłych nadwyżek
finansowych (możliwe wtedy staje się określenie
sposobów ich zagospodarowania)
Podstawowym zadaniem przy tworzeniu budżetu
gotówki jest określenie wpływów i wypływów
gotówki oraz ustalenie momentów ich pojawienia
się w przyszłości, w okresie objętym planowaniem,
przede wszystkim po to, aby nie wystąpiły trudności
finansowe związane z terminowym regulowaniem
zobowiązań firmy
W procesie budowania tego budżetu wyróżnia się trzy
podstawowe etapy:
W pierwszym etapie określa się przewidywane wpływy
gotówki osiągane przez firmę ze sprzedaży gotówkowej i
sprzedaży kredytowej
Drugi etap polega na określeniu przyszłych wydatków
gotówkowych firmy
W trzecim etapie prognozuje się docelowe saldo gotówki,
które stanowi podstawę do obliczenia skumulowanych
nadwyżek lub niedoborów gotówki
BUDŻETOWANIE NALEŻNOŚCI
FIRMY SPRZEDAJĄ I KUPUJĄ PRODUKTY
ZA GOTÓWKĘ LUB NA KREDYT
PRZY SPRZEDAŻY NA KREDYT DOCHODZI
DO POWSTANIA NALEŻNOŚĆ FIRMY
SPRZEDAJĄCEJ I ZOBOWIĄZANIE FIRMY
KUPUJĄCEJ
Istnieje kilka form sprzedaży kredytowej .
Najczęściej występuje sprzedaż na kredyt, której warunki
dotyczą tzw. sprzedaży ze skontem i bez skonta
W sposób ogólny te dwa warunki są określane np.:
2/10, netto 30.
Liczba 2 określa wartość skonta, w tym przypadku
wynosi ona 2% wartości wymienionej na fakturze.
Kupujący ma prawo do wniesienia kwoty pieniężnej
mniejszej o 2% od wypisanej na fakturze, jeśli zapłatę
uiści w ciągu 10 dni.
Gdy kupujący rezygnuje ze skonta, to płaci pełną kwotę
podaną na fakturze, z tym, że okres do zrealizowania
wpłaty jest teraz dłuższy i wynosi 30 dni
Kwotę należności jest stosunkowo trudno ustalić, dlatego
najczęściej szacuje się nie dokładny, lecz przeciętny
poziom należności
Do jego ustalenia niezbędne są:
wartości przeciętnej dziennej sprzedaży
i przeciętnego okresu spływu należności
Przeciętną dzienną sprzedaż oblicza się, dzieląc roczną
wartość sprzedaży przez liczbę dni w roku
Natomiast wyznaczenie wartości liczbowej przeciętnego
okresu spływu należności jest możliwe wtedy, kiedy
znane są terminy i wartości wpłat dokonywanych przez
klientów firmy
Np.: Jeśli dla warunków sprzedaży kredytowej
określonych jako 2/10, netto 30 wiadomo, że:
40% wpłat wpływa 10 dnia,
a 60% wpłat firma otrzymuje po 30 dniach,
to przeciętny okres spływu należności wynosi:
DSO (przeciętny okres spływu należności) =
0,40 x 10 dni + 0,60x30 dni = 4 dni + 18 dni = 22 dni
Firma ta oczekuje zatem przeciętnie przez 22 dni na
zapłatę za towary sprzedane klientom na kredyt
Po wyznaczeniu przeciętnego dziennego poziomu
sprzedaży i przeciętnego okresu spływu należności
możliwe jest ustalenie przeciętnej wartości należności
Jest ona równa iloczynowi tych dwóch wielkości
Trzeba pamiętać że:
1. Nie cała wartość należności obciąża finansowo firmę,
tylko pewna część tej kwoty wiąże się z
zaangażowaniem pieniędzy firmy
- zysk
-koszty stałe
2. Występują koszty kredytu kupieckiego
- koszty utrzymania kredytu,
- koszty monitorowania i ściągania należności
- złe długi
BUDŻETOWANIE ZAPASÓW
W zakresie zarządzania zapasami controlling
finansowy odgrywa rolę poboczną, doradczą,
ewentualnie korygującą
Jest to obszar controllingu produkcji lub marketingu
Z punktu widzenia planowania finansowego rozważa się
dwa rodzaje kosztów związanych z występowaniem
zapasów:
- koszty utrzymania zapasów (koszty zmienne)
[koszty magazynowania, przeładunku i przemieszczania,
ubezpieczenia oraz zużycia i starzenia się zapasów]
- koszty odtwarzania zapasów (koszty stałe)
[koszty składania i realizacji zamówień oraz koszty
zapasu bezpieczeństwa]
Przy sporządzaniu planów zapasów wykorzystuje się
szereg metod, wśród których najczęściej występuje
metoda ABC i model ekonomicznej (optymalnej)
wielkości zamówienia, EOQ (ang. economics ordering
ąuantity), a także jego rozwinięcie w postaci tzw.
analizy zapasu bezpieczeństwa (ang. safety stock
analysis).
W ostatnich latach coraz szersze zastosowanie,
szczególnie w dużych firmach japońskich i
amerykańskich, znajdują takie metody, jak just-in-time
(na czas) i out-sourcing (poza firmą) oraz
skomputeryzowane systemy kontroli zapasów
Metoda ABC
Wyróżnia się kilka grup zapasów, za podstawę podziału
na grupy przyjmuje się wartość zapasu w stosunku do
jego wolumenu
Grupę A tworzą te składniki zapasów, które mają
wysoką wartość, lecz występują w niewielkiej ilości.
Są to np. wyroby wysokiej techniki wchodzące w skład
wytwarzanego produktu, np. elementy elektroniczne w
samochodach. Jest ich niewiele, lecz są bardzo drogie
Do grupy B zalicza się składniki zapasów o przeciętnej
ilości i wartości
Do grupy C należą natomiast te składniki zapasów,
które występują w dużych ilościach, ale ich wartość
jest niska, np. piasek w firmach budowlanych
Model ekonomicznej (optymalnej) wielkości
zamówienia, EOQ (ang. economics ordering ąuantity)
Aby wyznaczyć wartość EOQ należy dysponować
informacjami o:
KUZ - funkcji kosztów utrzymania zapasów
K UZ
Q
 kU
2
gdzie:
Q – liczba jednostek w partii zapasu
kU – koszt utrzymania jednostki zapasu
i:
KOZ - funkcji kosztów odtworzenia zapasów
K OZ
T
F
Q
gdzie:
F – stały koszt zamówienia jednej partii zapasu
T – liczba jednostek danego rodzaju zapasu w roku
EOQ jest = Q optymalnej liczbie jednostek zamawianej
partii zapasów
gdy: KUZ = KUZ
czyli:
Q
T
kU  F
2
Q
stąd:
Q
2TF
kU
Funkcje kosztów zapasów i optymalna
wielkość zamówienia
Koszty
zapasów
(złoty)
Całkowity koszt zapasów
Koszty utrzymania zapasów
Koszty odnawiania zapasów
EOQ
Wielkość zamówienia
(sztuki)
PLANOWANIE PASYWÓW BIEŻĄCYCH
KRÓTKOTERMINOWE KREDYTY BANKOWE
Kredytobiorca zawsze stara się uzyskać określony
kwotowo kredyt o najniższych odsetkach, spłacanych
w korzystny sposób, w optymalnym dla siebie okresie
W zależności od okresu, na który są przyznawane
kredyty, dzieli się je na:
•Kredyty krótkoterminowe
•Kredyty długoterminowe
Podział taki wynika z przyjętego w finansach
podziału decyzji finansowych na decyzje:
•krótkoterminowe, których skutki pojawiają się w
czasie nie dłuższym niż rok
i
• długoterminowe, których skutki odczuwalne są
przez wiele lat
KREDYTAMI KRÓTKOTERMINOWYMI
SĄ KREDYTY O OKRESIE ZWROTU
ZACIĄGNIĘTEGO DŁUGU NIE
PRZEKRACZAJĄCYM ROKU
Kredyty takie charakteryzują się m.in. tym, że wiążą się
z nimi dwa rodzaje odsetek
Umowy kredytowe są zawierane przy wykorzystaniu tzw.
nominalnej stopy odsetek, które dla kredytów o okresie
spłaty krótszym od roku różnią się od rzeczywistych stóp,
nazywanych efektywnymi stopami odsetek
Odsetki od kredytów krótkoterminowych mogą być
ponadto naliczane jako:
odsetki proste (ang. simple interesf)
zdyskontowane (ang. discount interesf)
skumulowane (ang. add-on interesf)
Banki mogą udzielać kredytów z tzw. saldem
kompensacyjnym (ang. compensating balance)
(Ten rodzaj kredytu ogranicza swobodę dysponowania
przez kredytobiorcę całością przyznanego kredytu. Bank
przyznaje w takim przypadku kredyt pod warunkiem, że
kredytobiorca pozostawi na swoim koncie w banku pewną
część przyznanego kredytu. Ta pozostawiona w banku
kwota stanowi właśnie saldo kompensacyjne)
Charakterystyki 5 rodzajów kredytów zaciągniętych w kwocie 1000 zł na l rok,
przy stopie procentowej równej 24%
L
p
.
Rodzaj kredytu
Kwota
kredytu do
dyspozycji
kredytobiorc
y (zł)
Całkowita
kwota
kredytu (zł)
Stopy odsetek
Kwota
odsetek
(zł)
Saldo
kompensacyjne
(zł)
nomina efektyw
lna (%) na (%)
1 Odsetki proste
1000,00
1000,00
24,00 24,00
240,00 -
2 Odsetki
zdyskontowane
1000,00
1000,00
24,00 31,58
315,79 -
3 Odsetki skumulowane
1000,00
1000,00
24,00 50,19
501,90 -
4 Odsetki proste i saldo
kompensacyjne
1000,00
1250,00
24,00 30,00
300,00 250,00
5 Odsetki
zdyskontowane
i saldo kompensacyjne
1000,00
1785,71
24,00 42,86
428,60 357,14
Zarządy firm powinny starać się o zaciąganie kredytów
obciążonych najniższymi kosztami
Do porozumienia dochodzi wtedy, kiedy w rozmowach
uwzględni się interesy każdej ze stron, tak, aby umowa
kredytowa była korzystna dla banku i dla firmy
Osiągnięcie pożądanego kompromisu jest jednak możliwe
tylko wówczas, gdy uczestnicy negocjacji znają zasady
obliczania kosztów kredytu
ZOBOWIĄZANIA WOBEC
DOSTAWCÓW
W kredycie kupieckim wyróżnia się okres
kredytowania klienta bez skonta (noszący również
nazwę okresu kredytowania netto) i okres
kredytowania, w którym przyznawane jest skonto
(nazywany niekiedy okresem skonta)
Kredytowanie przez sprzedającego zapasów
i części należności kupującego
Okres finansowania
przez sprzedającego
Cykl konwersji
zapasów
Okres ściągania
należności
Okres spłaty
zobowiązań
Cykl konwersji gotówki
Cykl konwersji
zapasów
Okres ściągania
należności
Okres spłaty
zobowiązań
Cykl konwersji gotówki
Sprzedający
Kupujący
Przy planowaniu okresu kredytowania bierze się pod
uwagę wiele czynników. Za najważniejszy uznaje się
cykl operacyjny kupującego, który obejmuje okres
konwersji zapasów i okres ściągania należności od
klienta firmy.
Im krótsze są te dwa okresy, tym krótszy powinien być
przysługujący kupującemu okres zalegania z
płatnościami zobowiązań (Ta zależność wynika z tego, że
okres spłaty zobowiązań u kupującego jest okresem
ściągania należności u sprzedającego)
Gdy okres spłaty zobowiązań przez kupującego (jest on
równy okresowi ściągania należności przez
sprzedającego) jest dłuższy od jego okresu konwersji
zapasów, to firma sprzedająca finansuje nie tylko zapasy
kupującego, lecz również część jego należności
Przy planowaniu warunków sprzedaży kredytowej bierze
się ponadto pod uwagę takie czynniki, jak:
1. Trwałość sprzedawanego wyrobu
Krótszy okres kredytowania będzie miał sprzedawca
produktów mlecznych niż sprzedawca lodówek
2. Popyt na towary
Towary o ustalonej pozycji na rynku charakteryzują się
szybszym obrotem, a zatem przy ich sprzedaży okres
kredytowania będzie krótszy. Towary nowe, dopiero
wchodzące na rynek, będą sprzedawane wolniej i dlatego
ich okres kredytowania powinien być dłuższy
3. Marża zysku i standardowość wyrobów
Wyroby tańsze i standardowe mają krótszy okres
sprzedaży niż produkty o wysokiej cenie, odbiegające
od przyjętych standardów. Dlatego towary z niską marżą
zysku i standardowe będą miały krótszy okres
kredytowania
4. Ryzyko kredytu
Jest to jeden z bardziej złożonych czynników. Ogólnie
można stwierdzić, że im większe jest ryzyko
niedotrzymania warunków kredytu przez kupującego,
tym krótszy będzie (jeśli w ogóle kredyt zostanie
przyznany) okres jego spłaty
5. Wielkość zakupu
Przy małych zakupach kredyt może nie być przyznawany,
ponieważ obsługa kredytu, a więc związane z tym koszty,
w niewielkim tylko stopniu zależą od jego wielkości.
Również klient taki nie jest znaczącym partnerem i
dlatego sprzedającemu mniej na nim zależy
6. Konkurencja na rynku
Im silniej konkurują ze sobą firmy, tym okres kredytu
może być dłuższy. Jest to jeden ze sposobów
uatrakcyjnienia sprzedaży
7. Typ konsumenta
Sprzedający może zróżnicować warunki kredytowania
w zależności od rodzaju działalności kupujących
Inne warunki będzie przyznawał np. hurtowniom,
a inne sklepom detalicznym, jeszcze inne dużym domom
handlowym