Slide 1

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 2

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 3

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 4

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 5

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 6

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 7

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 8

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 9

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 10

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 11

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 12

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 13

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 14

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 15

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 16

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 17

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 18

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 19

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 20

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 21

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 22

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 23

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 24

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza


Slide 25

Holinergički sistem
Holinergički lekovi
Antiholinesterazne supstance
Trovanje organofosfornim pesticidima
Trovanje nervnim bojnim otrovima
Trovanje gljivama

Holinergički lekovi
Direktno dejstvo na muskarinske i nikotinske
receptore-acetilholinu slično
Estri holinaacetilholin,metaholin,karbahol,pilokarpin,
muskarin.
Antiholinesterazne supstance-indirektno preko
nagomilanog acetilholina
Inhibišu acetilholinesterazu-antiholinesterazni
lekovi(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin)
Antiholinesterazni insekticidi
Antiholinesterazni bojni otrovi

Direktni holinergici
Acetilholin,metaholin-muskarinski receptori brza
razgradnja terapijski beznačajni
Karbahol,betanehol-muskarinski i nikotinski efektipostoperativni ileus
Pilokarpin alkaloid iz biljke Pilocarpus jaborandimuskarinski efekti-sniženje intraokularnog
pritiska,mioza,pojačana sekrecija pljuvačnih i
bronhijalnih žlezda,hipotenzija,povećanje motaliteta GIT.
Pilokarpin u terapiji glaukoma-antagonista kod trovanja
atropinom
Muskarin alkaloid iz gljive Amanita muskaria-atropin
antidot

Indirektni holinergici
Kratko dejstvo-reverzibilne
antiholinesteraze(fizostigmin,neostigmin,piridostigmin,
edrofonijum)
Dugo dejstvo-ireverzibilne antiholinesteraze
Antiholinesterazni
insekticidi(paration,malation,fosfamidon, metrifonat)
Antiholinesterazni bojni otrovi(sarin,soman,tabun)-10100 puta toksičniji
Mehanizam transesterifikacije-hidroliza acetilholina pod
uticajem enzima acetilholinesteraze-katjonski deo
acetilholina za anjonski deo enzima.

Fizostigmin i neostigmin
Reverzibilne antiholinesteraze
Fizostigmin alkaloid sadrži tercijalni azot prodire u CNS
Neostigmin sintetsko jedinjenje kvaternerni azot ne
prolazi u CNS
Fizostigmin-muskarinske efekte-mioza,smanjenje
intraokularnog pritiska,grč akomodacije,pojačana
salivacija,bronhosalivacija,bronhokonstrikcija,
znojenje,bradikardija,defekacija,uriniranje
Neostigmin-muskarinske i nikotinske efekte-fascikulacije
skeletnih mišića
Antidot-atropin,d-tubokurarin-na motornu pločurelaksans

Indikacije
Glaukom-pilokarpin-mioza,kontrakcija cilijarnog
mišića(oko akomodirano na blizinu),smanjenje
intraokularnog pritiska
Postoperativni ileus-neostigmin
Miastenija gravis-neostigmin ili piridostigmin
Trovanje tubokurarinom-neostigmin i
edrofonijum
Kontraindikacije-astma,peptički
ulkus,hipertireoza.

Podela organofosfornih insekticida
prema putu ulaska u organizam
Insekticidi uneti perkutanim putem

Insekticidi uneti inhalatornim putem
Insekticidi uneti peroralnim putem

Karakteristike trovanja
organofosfornim insekticidima
Akutna- hronična
Profesionalna- zadesna
Lokalno- opšte dejstvo
Vrsta otrova- količina –dužina ekspozicijeput prolaska-stanje organizma-drugi faktori
Dominantna simptomatologija
Problem dijagnoze hroničnih trovanja

Lečenje trovanja organofosfornim
insekticidima
Ihalatorni put-izneti iz kontaminirane sredine
mere CPR detoksikacija eventualna antidotska
terapija
Peroralni put-povraćanje lavaža želuca
medicinski ugalj laksacija prirodna i veštačka
detoksikacija organizma simptomatska i
antidotska terapija
Perkutani put-skidanje kontaminirane odeće
pranje kože vodom i sapunom ispiranje očiju

Trovanje organofosfornim
pesticidima
Najčešće korišćeni insekticidi
Visoka aktivnost prema štetočinama
Visoka toksičnost za čoveka i životinje
Manja stabilnost od organohlornih
Ulaze svim putevima u organizam
Akutna i hronična trovanja (kumulacija)
Malation-fosfamidon-paration

Mehanizam dejstva
Polienzimski otrovi
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Trovanje endogenim acetilholinom
Stimulacija ili paraliza prenosa impulsa u
CNS vegetativnim ganglijama skeletnim i
glatkim mišićima egzokrinim žlezdama i
KVS
Muskarinski efekti-lakši nikotinski efektiteži centralni efekti trovanja

Klinička slika
Muskarinski efekti
Nikotinski efekti
Centralni efekti
Lakši oblici-nivo enzima iznad 50%
Srednje teški oblici-nivo enzima 30-40%
Teški oblici-nivo enzima ispod 10%
Hronična trovanja

Muskarinski efekti
Mioza i poremećaj vida
Znojenje
Salivacija
Bronhokonstrikcija
Bronhosekrecija
Bradikardija
Crevne kolike i dijareja
Inkontinencija urina

Nikotinski efekti
Fascikulacije skeletnih mišića
Tahikardija
Hipertenzija

Centralni efekti
Nemir i nesanica
Zbunjenost i ataksija
Konvulzije
Depresija disanja
Cirkulatorni kolaps

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 1gr polako iv unutar 24 časa-prvih
48 sati na svakih 6 sati 1gr
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje nervnim bojnim otrovima
Organofosforna jedinjenja visoke
toksičnosti,brzo smrtonosno dejstvo,najopasnije
hemijsko oružje
Inhibicija holinesteraze
Koža,respiratorni,digestivni put
Sarin,soman,tabun-bez boje i
mirisa,postojani,veliki gubici
Ireverzibilna inhibicija acetilholinesteraze
Muskarinski,nikotinski,centralni efekti
Miotični,brohospastični,konvulzivno-komatozni

Terapijski postupak
Preventivne mere(zaštitna odeća)
Opšte mere
Specifična terapija
Dopunska terapija

Terapija trovanja
Koža-dekontaminacija
Respiratorni-prekid kontakta mere CPR
Peroralni-isprati želudac medicinski ugalj-laksativi
Antidotska terapija atropin 2-4mg iv nakon toga 1-2mg
na svakih 5-10 minuta do znakova atropinizacije
Pralidoksim etiološki antidot kod trovanja ireverzibilnim
inhibitorima daje se 2,5gr polako iv unutar 15minutanakon pola sata ponovo 1,25gr,najteži početna doza 5gr.
Atropin se daje 5-7 dana pralidoksim 7-10 dana četiri
puta dve tablete na dan od 500mg
Konvulzije se prekidaju diazepamom 10mg polako iv

Trovanje gljivama
Otrovnih gljiva ima svuda gde ima i jestivih
Najtoksičnije vrste su-amanita faloides,amanita
verna,amanita virosa,giromitra eskulenta i vrste galerina
Do smrti može da dođe i ako se pojede samo jedan deo
otrovne gljive-100 smrtnih slučajeva godišnje usled
trovanja gljivama
Amanita muskaria-tip antiholinergika-alkaloid sličan
atropinu izaziva narkozu,konvulzije ,halucinacije.
Tip muskarina-iste efekte na glatke mišiće i egzokrine
žlezde kao holinergička stimulacija
Amanita faloides-termostabilne peptide amanitin i
faloidin-toksično na sve ćelije organizmajetera,bubrezi,srce i mozak.

Klinička slika trovanja gljivama
Glavni znaci akutnog trovanja gljivama su
povraćanje,respiratorni poremećaji i žutica
Tip amatoksin-amanitin-amanita
faloides,galerina-latencija 6-24č-mučnina
povraćanje,krvave stolice.povraćanje krvavog
sadržaja,povećanje i bolna osetljivost
jetre,oligurija,anurija,žutica,edem
pluća,hipoglikemija mentalna
konfuzija,glavobolja,oštećenje
CNS,koma,konvulzije
Smrtnost 50%

Klinička slika
Tip giromitrina-povraćanje,dijareja,hemoliza,konvulzije,
koma-smrtnost 15-40%
Tip muskarina-muskarinski efekti-smrt-5%
Tip antiholinergika-atropinski efekti-retka smrt
Tip GIT iritanata-digestivne smetnje retko smrt
Tip disulfirama-povraćanje dijareja-aritmije,osetljivost na
alkohol slično disulfiramu nekoliko dana traje, smrt retko.
Tip halucinogena-ataksija,dezorijentacija,opšta
slabost,midrijaza,groznica,bol u abdomenu,konvulzijesmrt retko.
Tip koji izaziva oštećenje bubrega-bubrežna
insuficijencija

Labaratorijski nalazi

Povećanje kreatinina i ureje u
krvi
AST,ALT,LDH,Bilirubini
povećani
Methemoglobin povećangiromitrin

Lečenje trovanja gljivama
Preventivne mere-izbegavati konzumaciju divljih
gljiva
Hitne mere-izazvati povraćanje,isprati
želudac,medecinski ugalj,forsirana laksacija
Antidot-amanitin-N-acetilcistein-200mg I.V.zatim
10mg-kg-h.
Penicilin G u velikim dozama
Muskarinsko-hoIinergički tip-atropin 1mg i.v.
Giromitrin-piridoksin 25mg-kg I.V.
Aritmija propranolol-Coprinus tip

Opšte mere
Balans tečnosti i elektrolita-infuzije
Hemodijaliza
Hemoperfuzija
Šećerna dijeta za jetru 4-5l-24č
K-vit-kod krvarenja
Postepen prelazak na per os
Lečiti anuriju
Suzbijati konvulzije
Kontrola temperature
Održavanje ventilacije
Forsirana diureza