Slide 1

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 2

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 3

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 4

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 5

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 7

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 8

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 10

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 11

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 13

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 14

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 16

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 17

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 18

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 19

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 20

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 21

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 22

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 23

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 24

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 25

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 26

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 27

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19


Slide 28

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 9

Aandoeningen
van het
spijsverteringsstelsel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Indeling
•500—529:

Mondholte, speekselklieren en kaken

•530—537:

Slokdarm, maag en duodenum

•540—543:

Appendicitis

•550—553:

Abdominale hernia’s

•555—558:

Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis

•560—569:

Darmen en peritoneum

•570—579:

Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren
(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefsels
behalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,
cellulitis en abces van de mond(bodem),
aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:
glossitis, abces, ulcus, glossodynie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus   in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11
• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén invloed op
de codering!

530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)
530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)
530.85: Barrettoesofagus

112.84: oesofagitis door candida
017.8x: oesofagitis door tbc

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:
• op ulcus:
• op primaire slokdarmvarices:
~ secundaire (bijv. cirrose):
• op Dieulafoy-letsels:
• op Mallory-Weisssyndroom:

530.21
456.0
456.20
530.82
530.7

 Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie  specifieke codes!
• infectie:
530.86
• mechanische complicatie: 530.87

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van
•
•
•
•

obstructie (5de digit)
chroniciteit
bloeding
perforatie

Cat. 531: maagulcus (peptisch)
• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)

Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)
• postpylorus en bulbus (duodenaal)

Cat. 533: peptisch ulcus NOS
• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd

Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)
• anastomotisch, stomaal, marginaal
• a fortiori gastrocolisch of jejunaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

Andere ulcera: overzicht
Type ulcus

zonder bloeding

met bloeding

530.20

530.21

569.82

+ 578.x (578.9)

Rectaal & anaal ulcus
(stercoraal)

569.41

+ 569.3

Darmulcus door amoeben

006.9

Darmulcus door tbc

014.8

Darmulcus door tyfus

002.0

Cardio-oesofagaal ulcus
Dundarmulcus (primair)

Colonulcus

+ 578.x (578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:
• 578.0: hematemesis
• 578.1: melena
• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS

Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)

Er bestaat geen specifieke code: code 578
• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN
• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis
• atrofisch
• alcoholisch
• biliair, irriterend

Cat. 536: functionele stoornissen van de maag
•
•
•
•

acute dilatatie
gastroparese
dyspepsie
complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx;  abces: 682.2)

Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum
• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)
• angiodysplasie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid:
Verzorging:
Aanleg:
Revisie:
Sluiting:

diagnosecode V44.x
diagnosecode V55.x
procedurecode
procedurecode
procedurecode

Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:
slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon
(zie tabel codeerhandboek)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)
geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma
≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …
•
•
•
•

infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)
mechanische complicatie
andere gespecificeerde complicatie (NEC)
niet-gespecificeerde complicatie (NOS)

… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:
• infectie
 zoek “infection”, “abscess”
• mechanische complicatie  zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”
• andere complicaties
 zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel:

750.4 ( congenitaal by default)

Colondivertikel:
 dundarmdivertikel:

562.1x ( verworven by default)
562.0x

Diverticulose darm NOS
= diverticulose colon:
562.1x
 diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel:

751.0 (mét of zonder diverticulitis)

Perforatie van een divertikel zit vervat in de codes
van divertikel of diverticulose!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 756.6
• traumatisch: codes 862.0—1

behalve voor de hernia hiatalis:
• verworven: cat. 550—553
• congenitaal: code 750.6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,
ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),
intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):
obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):
gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
 Aandacht: 5de digit  uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:
• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!
• dus laparoscopie niet bijkomend coderen

Congenitale hydrocoele met hernia:
•
•
•
•

kan zowel bij jongens als bij meisjes!
diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden
diagnose niet door de codeercel
diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Evisceratie  eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= acute situatie met blootliggen van de darmen
 complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
 551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis
(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis
(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:
diverse aandoeningen van de appendix: chronische of
recurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,
fecaliet, enz…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:
= weefselophoping rondom de appendix
= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
 Peritonitis bij appendicitis  :
= macroscopische bevinding (chirurg)
 veralgemeende ontsteking van het peritoneum
≠ microscopische bevinding (patholoog)
 “peri-appendicitis”

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Darmobstructie zonder herniatie
560.0:
560.1:

invaginatie
paralytische ileus
 ≠ postop  complicatiecode 997.4 + 560.1
560.2: volvulus
560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)
560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties
560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
 ≠ subobstructie
560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)
127.0: ascariasis

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking

 meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
 JA, als relevant bevonden door de chirurg
 JA, als reden van opname / interventie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Colitis en ileïtis
555.x:
556.x:
557.x:
558.x:

regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)
rectocolitis ulcerosa (‘CU’)
darminfarct, abdominale angor
niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
•
•
•
•

door straling
toxisch (+ E-code)
allergisch (+ V-code)
niet-gespecificeerd

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur
565.1: anale of anorectale fistel
566:
anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel
564.6: anaal spasme
569.0: anale of anorectale poliep
569.1: rectale prolaps
569.2: anale of anorectale stenose
569.3: anale of anorectale bloeding
569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)
met of zonder complicaties
•
•
•
•
•

bloeding
prolaps
incarceratie
ulceratie
fluxio (= hemorroïdale flebitis)

455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)

787.6: anale sfincterinsufficiëntie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose
• 571.0: alcoholische leversteatose
• 571.8: niet-alcoholische leversteatose
• 571.2: alcoholische levercirrose
• 571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv. cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten
• 572.0: leverabces
• 572.2: hepatisch coma

573: toxische en infectieuze hepatitis
let op: code first underlying disease …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):
• galblaas en ductus cysticus
• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal

Lithiasis (= galstenen):
• enkel t.h.v. de galblaas:
subcat. 574.0 tot 574.2
• enkel t.h.v. de galwegen:
subcat. 574.3 tot 574.5
• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9

Cholecystitis zonder galstenen:
• acuut:
575.0
• chronisch:
575.11
• acuut op chronisch: 575.12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen

Aandoening

galblaas

galwegen

—

576.1

Stenose / occlusie / strictuur
zonder galsteen

575.2

576.2

Perforatie / ruptuur

575.4

576.3

Fistel

575.5

576.4

—

576.5

575.8

576.8

Cholangitis

Spasme van de sfincter van Oddi
Cyste

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:
bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch): 42.33
 ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch): 42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:
bijv.:  abdominoperineal resection of rectum: 48.5
 pelvic evisceration:
68.8
 abdominopelvic amputation:
84.19