FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Hoofdstuk 17 a Trauma’s en ongevallenletsels FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Een vrij uitgebreid hoofdstuk.

Download Report

Transcript FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Hoofdstuk 17 a Trauma’s en ongevallenletsels FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Een vrij uitgebreid hoofdstuk.

Slide 1

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 2

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 3

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 4

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 5

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 6

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 7

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 8

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 10

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 11

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 12

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 13

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 14

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 16

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 17

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 18

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 19

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 20

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 21

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 22

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 23

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 24

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 25

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 26

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 27

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 28

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70


Slide 29

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

1

Hoofdstuk 17 a

Trauma’s
en
ongevallenletsels

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

2

Een vrij uitgebreid hoofdstuk …
•800—829:

Fracturen

•830—839:

Luxaties

•840—848:

Verstuikingen, verrekkingen en spierscheuren

•850—854:

Intracraniële traumata (behalve schedelbreuken)

•860—869:

Inwendige letsels van thorax, abdomen en pelvis

•870—897:

Open wonden

•900—904:

Letsels van de bloedvaten

•905—909:

Laattijdige gevolgen van traumata, toxische effecten, e.a.

•910—919:

Oppervlakkige letsels

•920—924:

Kneuzingen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

3

… echt héél uitgebreid!
•925—929:

Crush-letsels (o.m. verpletteringen)

•930—939:

Letsels t.g.v. vreemde voorwerpen in een natuurlijke opening

•950—957:

Letsels van zenuwen en ruggenmerg

•958:

Vroegtijdige verwikkelingen van traumata

•959:

Overige en niet-gespecificeerde ongevallenletsels

•990—995:

Andere effecten van externe oorzaken

•995.5/8x:

Kinder- en volwassenmishandeling

•E-codes:

Codering van externe oorzaken

•Orthopedische procedures

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

4

Coderen van ongevallenletsels
Verschillende letsels (verschillende codereeksen):
• apart coderen
• tenzij combinatiecode

Vage codes voor multipele traumata: te vermijden!
Polytrauma: meest ernstige diagnose is hoofddiagnose

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

5

E-codes: externe oorzaken (1/3)
Gebruik is verplicht in België!
• in het bijzonder bij categorieën 800 tot 999
• daar waar nodig

Altijd als nevendiagnose!
Geeft informatie over:
• de wijze, de omstandigheden
• de intentie, het opzet
• de plaats van het gebeuren

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

6

E-codes: externe oorzaken (2/3)
Verkeersongevallen: hiërarchie
1. lucht- en ruimtevaartuigen
2. watervaartuigen
3. motorvoertuigen
4. andere voertuigen (fiets, dier, enz…)
5. spoorvoertuigen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

7

E-codes: externe oorzaken (3/3)
Intentie / opzet:
• accidenteel
• suïcidaal:
E950—E958
• intentioneel: E960—E966 & E968.x

Plaats: E849.x coderen als gekend  E849.9 brengt niets bij!
Laat-gevolg: enkel te gebruiken bij laat-gevolg diagnosecodes!
• accidenteel: E929.x
• suïcidaal:
E959
• intentioneel: E969

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

8

Kinder- en volwassenmishandeling (1/2)
Te coderen in geval van gedocumenteerde zekerheid:
• bij een kind:
995.5x
• bij een volwassene (≥ 18 jaar): 995.8x
Vermoeden van, met negatieve observatie: V71.81
Volgorde van codering:
1. 995.5/8x of V71.81 altijd als hoofddiagnose want ernstig!
2. aanwezige letsel(s) coderen als nevendiagnose(n)
3. E-codes niet vergeten!…

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

9

Kinder- en volwassenmishandeling (2/2)
E-codes van toepassing
voor de aard van de mishandeling
• intentionele mishandeling: E960—E966 & E968.x
• intentionele verwaarlozing: E968.4
• accidentele verwaarlozing: E904.0
voor de dader van de mishandeling: E967.x

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

10

Fracturen: inleiding (1/2)
Open  gesloten fractuur:
• open fractuur = wonde in verbinding met breukhaard
• geen vermelding  gesloten fractuur by default
maar best om bijkomende info vragen!

Multipele fracturen: cf. richtlijnen bij polytrauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

11

Fracturen: inleiding (2/2)
Fractuur herhalen als HD: wanneer?
WÉL: bij nieuwe behandeling of oppuntstelling
• voorbeeld 1:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:
• voorbeeld 2:
1e hospitalisatie:
2e hospitalisatie:

gips of spalk tijdens vakantie
osteosynthese na repatriëring
gips
second opinion waarvoor nieuwe oppuntstelling,
echter zonder nieuwe/andere behandeling

NIET: subcategorie V54.1 of complicatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

12

Types fracturen
Schedelfracturen en intracraniële letsels:
• tijdsduur bewustzijnsverlies: de grootste waarde coderen!
• commotio cerebri (850.xx): meestal bewustzijnsverlies
• postcommotio syndroom (310.2)  opgelet als < 48 uur

Wervelfracturen: met of zonder ruggenmergletsel
Fracturen van de ledematen
Pathologische fracturen:
• DD. traumatische fracturen: mening van de clinicus vragen!

Indeukingsfracturen (traumatisch of pathologisch)
Geboortetraumata: zie hoofdstuk 15

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

13

Procedures bij fracturen (1/2)
Ledematen:
Procedure

Aanbrengen

Verwijderen

Reductie zonder
interne fixatie

gesloten reductie

79.0x



open reductie

79.2x



Reductie mét
interne fixatie

gesloten reductie

79.1x

78.6x

open reductie

79.3x

78.6x

78.5x

78.6x



97.88

Interne fixatie
zonder reductie
Reductie én
externe fixatie

niet-invasieve fixatie
(immobilisatie)
invasieve fixatie
(externe fixator)

Externe fixatie zonder reductie (tractie)

78.1x
+ 79.0x—79.3x

78.6x

93.4/5x

97.88

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

14

Procedures bij fracturen (2/2)
Schedelbeenbreuken:
• 76.7x: reductie aangezichtsbeenderen
• 21.7x: reductie neusbeen
• 02.02: reductie schedeldakbeenderen

Wervelbreuken:
• 03.53: reductie
• spinale artrodese: + 81.0x + 81.62—4  77.7x (excisie greffe) — zie hfdst. 13

Debrideren:
• vervat bij herstel van alle schedelbreuken
• vervat bij herstel van gesloten wervelbreuken
• moet in andere gevallen gedocumenteerd zijn!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

15

Orthopedische nazorg of “aftercare” (1/2)
Categorie V54: voorrang op cat. V58!
• V54.1x: traumatische fracturen
• V54.2x: pathologische fracturen
• V54.81: gewrichtsvervanging

Gebruik als hoofddiagnose:
• opname voor verdere verzorging fractuur/trauma
• voortzetting therapie

Gebruik als nevendiagnose:
• opname voor een andere pathologie
• evaluatie en/of investigatie fractuur/trauma

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

16

Orthopedische nazorg of “aftercare” (2/2)
Code V58.43: andere traumata en verwondingen  fracturen
 V54.xx en V58.43 sluiten elkaar uit voor hetzelfde letsel!
Subcategorie V54.0:
• verwijderen van fixatiemateriaal: V54.01
• aanpassen van fixatiemateriaal: V54.09

Code V53.7 (“brace”, “cast”, “corset”, “shoes”):
• aanpassen van orthopedisch materiaal
• vervangen van orthopedisch materiaal

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

17

Andere traumata
Luxaties (830—839):





fractuurluxatie = fractuur (diagnose- & procedurecodes)
luxatie: open of gesloten (geen vermelding  gesloten luxatie by default)
reductie:
79.7x (gesloten) of 79.8x (open)
reductie onderkaak: 76.93 (gesloten) of 76.94 (open)

Sprains & strains (840—848): weinig onderscheid in ICD-9-CM!
Inwendige letsels (860—869): thorax, abdomen, kleine bekken
Bloedvaten en zenuwen (900—904 & 950—957):
• HD  ND in functie van reden voor opname
• eventuele bovenliggende open wonde wél coderen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

18

Open wonden
Categorieën 870—897
o.m. laceraties, prik- en snijwonden, beten, avulsies, amputaties, …
Gecompliceerde wonden (4de digit = ‘1’)  één van 4 criteria voldaan:





vertraagde heling
uitgestelde behandeling
vreemd voorwerp
majeure infectie

Open wonde  cellulitis / osteomyelitis:
HD bepaald in functie van verwonding of complicatie

Diagnosecode amputatie (BL: 885—887 en OL: 895—897)
= traumatische amputatie (merk op: codes voor uni-/bilateraal!)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

19

Oppervlakkige en diepe letsels
Oppervlakkige letsels (910—919):
• schaafwonden, blaren, splinters
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Kneuzingen (920—924):
• contusies, hematomen MAAR huid intact
• niet coderen bij relatie met onderliggend trauma

Crush-letsels (925—929):
• huid geschonden EN/OF
onderliggende weke weefsels ernstig geschonden (bijv. plettrauma)
• bovenliggende open wonden NIET coderen!
• fractuur, inwendig trauma of trauma capitis WÉL coderen
•  NIET te verwarren met het crush-syndroom (zie verder)

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

20

Vreemde voorwerpen
Vreemde voorwerpen in natuurlijke opening (930—939):
• codering enkel in functie van natuurlijke opening
• niet in functie van aard voorwerp

Andere:
• bij open wonde  gecompliceerde wonde (3de criterium)
• bij chirurgie
 complicatie van de ingreep (998.4)
bijv. per-op achtergelaten compres

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

21

Vroegtijdige complicaties
Categorie 958
o.m. luchtembool, vetembool, bloeding, traumatische shock,
crush syndroom, Volkmann-contractuur, …
Crush-syndroom:
• bij majeur trauma: 958.5
•  crush-letsels!!

Abdominaal compartimentsyndroom (ACS):
• traumatisch ACS:
958.8
• niet-traumatisch ACS: 729.9

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

22

Laattijdige complicaties
Categorieën 905 tot 909 + E929.x of E959 of E969
Volgorde van codering:
1. restletsel t.g.v. ongeval (bijv. fractuur, pseudartrose, parese, …)
2. laat-effect code 905—909
3. laat-effect E-code E929.x, E959 of E969
Complicaties van fracturen:
• malunion = consolidatie met scheefstand: 733.81
• nonunion = geen consolidatie opgetreden: 733.82

Mechanische complicaties met orthopedisch materiaal: 996.4
• luxatie van heupprothese
• slijtage van heupprothese
• …

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

23

Hoofdstuk 17 b

Brandwonden

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

24

Indeling
•940:

Oog en adnexen

•941—945: Uitwendig integument (hoofd, romp, ledematen)
•946:

Multipele locaties

•947:

Inwendige organen

•948:

Uitgebreidheid (% verbrand lichaamsoppervlak)

•949:

Ongespecificeerde brandwonden: te vermijden!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

25

Diepte van brandletsels
Graad van de brandletsels = vierde digit:
• 0 = onbepaald: te vermijden!
• 1 = eerstegraad
• 2 = tweedegraad
• 3 = derdegraad
• 4 = diepe derdegraad zonder
verlies van lichaamsdeel
• 5 = diepe derdegraad mét
verlies van lichaamsdeel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

26

Volgorde van codering
Actuele (“actieve”) brandwonden:
• hoogste graad voor éénzelfde anatomische locatie
= identieke 5-digitcode
• dalende volgorde van ernst voor verschillende anatomische locaties
• gebruik van E-codes (bijv. E890—E899): zie hoofdstuk 17A

Restletsels (“laat-effect”) van brandwonden:
• 906.5—9 + E929.4 (late effects of accident caused by fire)
of E959 (suicide) of E969 (assault)
• V51 mag hier niet als hoofddiagnose
• E897 mag hier helemaal niet voorkomen (want geen laat-effect code)!

Actieve brandwonden en sekwellen zijn tegelijk mogelijk!

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27

Uitgebreidheid: sterk aanbevolen!
Categorie 948  altijd nevendiagnose!
Hoofddiagnose = cat. 940—947

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

28

Procedures bij brandwonden (1/2)
Debrideren:
• excisioneel:
86.22 (= O.R.-procedure)
• niet-excisioneel: 86.28

Huidflappen: zie tabel
• vrije huidflap:
subcategorie 86.6
• gesteelde huidflap:
subcategorie 86.7
• opname enkel voor revisie van
zowel vrije als gesteelde flap: V58.43 + 86.75

Laattijdige ingrepen:
• Z-plastie (huidcontracturen): 86.84
• VY-plastie (retractie vinger): 86.89

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

29

Procedures bij brandwonden (2/2)
Vrije huidflap
lichaamsvreemd
humaan
homo~
allo~
86.66

dierlijk
hetero~
xeno~
86.65

huidsubsti
tuten
86.67

Gesteelde huidflap
lichaamseigen

fullthickness

splitskin

lichaamseigen
voorbereiding

86.71

dissectie zonder
verplaatsing

86.72

86.61
(hand)

86.62
(hand)

86.63
(elders)

dissectie met
86.69
verplaatsing en
(elders) fixatie in één tijd

aspecifieke code: 86.60

86.73
(hand)
86.74
(elders)

aspecifieke code: 86.70