Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının akademiki Zərifə Əziz qızı Əliyeva 28 aprel 1923-cü ildə Şərur rayonunun Şahtaxtı kəndində anadan olmuşdur.

1942-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra o, Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə daxil olmuş və 1947-ci ildə həmin institutu bitirmişdir. Sonra o, Moskva şəhərində Mərkəzi həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda oftalmologiya üzrə ixtisaslaşdırma kursu keçmişdir.

1950-ci ildə Zərifə xanım Əliyeva aspiranturaya daxil olmuş və 1953-cü ildə buranı bitirmişdir. 1957-ci ilə qədər Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Oftalmologiya İnstitutunda elmi işçi, 1960-cı ildən 1967-ci ilə qədər böyük elmi işçi, 1967-ci ildən isə Ə.Əliyev adına Azərbaycan Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda göz xəstəlikləri kafedrasının dosenti, professor, görmə orqanının peşə patologiyası laboratoriyasının müdiri, oftalmologiya kafedrasının müdiri (1982-1985) vəzifələrində çalışmışdır.

1985-ci il aprel ayının 15-də Moskva şəhərində vəfat edən Zərifə xanım Əliyevanın cənazəsi 1994-cü ildə Moskvanın Novo-Deviçye qəbiristanlığından Bakıya gətirilərək, Fəxri Xiyabanda, atasının qəbri yanında dəfn olunmuşdur.

2013-cü ilin aprel ayında Azərbaycanın görkəmli alimi, tibb elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Zərifə Əziz qızı Əliyevanın 90 illiyi tamam olur.

Akademik Zərifə xanım Əliyeva respublikamızda tibb elminin inkişafına mühüm töhfələr verərək oftalmologiyanın aktual problemlərinə dair sanballı tədqiqatları ilə böyük şöhrət qazanmışdır.

Onun elmi-pedaqoji və ictimai fəaliyyəti həkimlərin yeni nəslinin yetişməsinə və Azərbaycanda oftalmologiya elminin inkişafına güclü təsir göstərmişdir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, ölkəmizdə tibb elminin inkişafında əvəzsiz xidmətləri olan akademik Zərifə Əliyevanın 90 illik yubileyinin keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə qərara alıram:

1. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi

Azərbaycan yubileyinə Milli həsr Elmlər olunmuş Akademiyası tədbirlər və Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi ilə birlikdə akademik Zərifə Əliyevanın 90 illik planını hazırlayıb həyata keçirsin.

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti

bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Bakı şəhəri, 7 fevral 2013-cü il.

Zərifə fəlsəfəsi, xanım Əliyevanın mənəvi həyat dünyası, oftalmologiya elminin inkişafındakı xidmətləri genişmiqyaslı o qədər zəngin şəxsiyyət və çoxcəhətlidir ki, onun fəaliyyətinə nəzər salarkən, bu dahi insanın olması qənaətinə gəlmək olur.

Zərifə xanımın fitri istedada malik novator alim, pak və nadir bir insan kimi yaşadığı dərin mənalı ömrü, keçdiyi şərəfli dərsi, həyat kamillik yolu və hər bir Azərbaycan vətəndaşı, hər bir alim və həkim üçün həyat və mənəviyyat müdriklik məktəbidir...

Zərifə xanım Əliyeva Azərbaycanın qeyrət və idraklıq, ağıl və dərrakəlik, mətanət və mübarizlik, zəriflik və nəciblik, gözəllik və mərhəmətlik, humanistlik və vətənpərvərlik rəmzi sayılan Tomris ana və Nüşabələrin, Burla xatun və Banuçiçəklərin, Məhsəti Gəncəvi və Xurşudbanu Natəvanların, Tuti Bikələrin, Nigarların, Həcərlərin 20-ci yüzillikdə yüksələ bilmişdir.

ən layiqli davamçılarından biri kimi müasir dövr sivilizasiyasının mürəkkəb və keçilməz sədlərini məharətlə adlamış, onun ciddi tələblərinə mətinliklə cavab verərək elm və təfəkkürün, həkimlik və pedaqoqluğun, rəhmdillik və təvazökarlığın, alicənablıq və insansevərliyin ən uca zirvəsinə

Əziz anam, şirin sözlü anam, Qəlbin kövrək, eşqin solmaz bahar.

Gülər üzlü, qara gözlü anam, hara getsəm gözün mənə baxar, Ana qəlbin layla olar gəzər, Doğma səsin ömrü-günü bəzər Ana səsin aydın səhər olar, Ana qəlbin keşik çəkər bizə, Yolum üstə uzaq səfər olar, İşıq olar nurdan düşən gözə.

Mənim görən gözüm sənsən, ana, Ömrüm-günüm, sözüm sənsən, ana Qəlbi geniş ana, həyat verdin mənə, Günəş kimi yana-yana, ana, Mənim günəş anam, Ana, əziz ana, Ana qəlbi başım üstə səma Qəlbi geniş ana, həyat verdin mənə, Günəş kimi yana-yana, ana, Mənim günəş anam, Ana, əziz ana, Ana qəlbi başım üstə səma

s Akademik Z ə viyy ə li ə rif tibb ə Ə liyeva g ə nc n ə slin t ə lim-t ə rbiy ə sind ə , yüks ə k i ş çil ə rinin, layiqli v ə t ə n övladlarının hazırlanmasında, h ə kim-oftalmoloqların ixtisaslarının ilb ə il artırılmasında, professional elmi kadrların yeti ş dirilm ə sind ə böyük xidm ə tl ə r göst ə rmi ş dir. O, onlarca elml ə r doktorunun v ə elml ə r namiz ə dinin elmi r ə hb ə ri olmu ş dur. Akademik Z ə rif ə xanım Ə liyeva oftalmologiya elmind ə ə ld ə nailiyy ə tl ə r ə , xalqımızın sa ğ lamlı ğ ı ke ş iyind ə etdiyi tutarlı dayanan çoxsaylı h ə kim-oftalmoloqların yeti ş dirilm ə sind ə ə v ə zsiz xidm ə tl ə r ə Az ə rbaycanın ə m ə kdar elm xadimi f ə xri adına gör ə layiq görülmü ş dür. O, h ə mçinin çoxillik elmi, pedaqoji, müalic ə vi, ictimai f orden v ə ə aliyy ə ti n ə tic ə sind ə qazandı ğ ı u ğ urlara gör ə medallarla, f ə xri f ə rmanlarla t ə ltif edilmi ş dir.

bir sıra

“Zərifə Əliyeva çox ağıllı insan və böyük professional idi. Mən onu öz sahəsinin məşhur alimi hesab edirəm. Oftalmologiyada o, bir nömrəli idi”.

Görkəmli oftalmoloq, akademik A.Nesterov

“Əgər mən peşəkar ədəbiyyatçı kimi Zərifə xanım Əliyeva haqqında əsər yazası olsaydım, heç şübhəsiz ki, onu “Əvəzolunmaz insan haqqında povest” adlandırardım”.

Professor V.V.Şmelyeva

“Biz onu sevmişik, sevirik və ömrümüzün sonuna qədər sevəcəyik.

Zərifə xanımın bədii duyumu, bədii istedadı bənzərsiz idi. Zərifə xanım necə böyük məharətlə ifa edir, nəğmələr oxuyurdu. Onun incə barmaqları sürətlə pianonun dilləri üstündə gəzir, toplaşdığımız otağı bəzən gur, bəzən də həzin musiqi sədaları bürüyürdü”.

Professor N.Şulpina

O ağıl, o kamal, sədaqət rəmzi, Bənövşə fəslində tərk etdi bizi.

Üstünə tökülən güllər ağladı, Ona ana deyən dillər ağladı.

Analıq etdiyi neçə oğul, qız, Parlaq istedadlar qaldı anasız.

O qüdrət timsalı, böyük sərkərdə Ağladı dözməyib bu acı dərdə.

Tabutun üstündə əyilib başı, Güllərə qarışdı onun göz yaşı.

Kişilər ağlasa, ağlayar vətən, Zəriflər zərifi, Zərifəmiz sən Nə ülvi qadından, nə zəngin xilqət, Sənsiz gözü yaşlı qalan məhəbbət Sənin şöhrət oldu təmiz adına.

Eşq olsun qüdrətli o sərkərdənin Qəlbini fəth edən müdrik qadına!

Mirvarid Dilbazi

Zərifə xanım Əliyevanın həyat fəlsəfəsinin ilkin qaynaqlarını hər şeydən əvvəl onun uşaqlıq çağlarında axtarmaq lazımdır.

Sonradan, o özü ana olarkən etiraf edirdi ki, uşaqlıq çağları insanın özünü dərk etməsində həlledici mərhələdir və insanın bütün ömrü boyu dünyasını heç nə ilə əvəz etmək mümkün müraciət deyil.

olduğunu anlayır.

etdiyi İnsan uşaqlıq məhz uşaqlıqda xeyrin və şərin nə

Zərifə xanımın adı, şöhrəti Yaddan çıxan deyil, əbədilikdir.

Alim müdrikliyi, həkim şəfqəti ölçüyə gəlməz.

Səfərə çıxdımı alim dedilər, Hamı söhbət açdı səadətindən.

Evinə döndümü-bir qadın-ana Hamıya pay düşdü Ana əllərinin hərarətindən!

Əl tutdu bir kimsə düşəndə dara, Yaxşıllıq etsə də gətirməz dilə.

O yandı, alışdı bir ulduz kimi, Sönməyib işığı, yol gəlir hələ.