Transcript ارائه کتبی Instructor : mehdi besharat [email protected] فهرست مطالب -١ تعریف -٢ خصوصیات -٣ انواع -٤ مراحل آماده سازی 2 تعیین موضوع تهیه منابع تهیه اولیه متن اصلی کسب و سازماندهی اطالعات تولید.

‫ارائه ک تبی‬
Instructor : mehdi besharat
[email protected]
1
‫فهرست مطالب‬
‫‪ -١‬تعریف‬
‫‪ -٢‬خصوصیات‬
‫‪ -٣‬انواع‬
‫‪ -٤‬مراحل اماده سازی‬
‫‪2‬‬
‫تعیین موضوع‬
‫تهیه منابع‬
‫تهیه اولیه متن اصلی‬
‫کسب و سازماندهی اطالعات‬
‫تولید متن اصلی‬
‫تنظیم ساختار سه بخشی‬
‫‪ )١‬تعریف‬
‫نوعی ارائه است که رسانه ی اصلی ان نوشتار است‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال از شکل هم برای انتقال ایده استفاده می شود ‪.‬‬
‫در مقوالت علمی و فنی‬
‫سبک و سیاق ک تابت به حیطه ای بستگی دارد که ارائه کننده در ان قلم می زند ‪.‬‬
‫ک تابت علمی و فنی سبک خاص خود را دارد ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ )٢‬خصوصیات‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪4‬‬
‫غیابی است‪.‬‬
‫قابل استناد است‪.‬‬
‫با فرصت است‪.‬‬
‫مشروح است‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال زیاد است‪.‬‬
‫تعداد مخاطبین‬
‫ا‬
‫معموال واحد دارد‪.‬‬
‫سبک و سیاق مشخص و‬
‫تاثیر گذاریش تدریجی است‪.‬‬
‫‪ )٢‬خصوصیات ( ادامه )‬
‫‪ .8‬احتمال بروز اشتباه کمتر است‪.‬‬
‫‪ .9‬امکان تبادل نظر رویاروی وجود‬
‫ندارد و ا‬
‫اساسا نوعی انتقال اطالعات‬
‫یکسویه است‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ارائه کننده‬
‫مخاطب‬
‫پیام گیری‬
‫امکانات ارائه کتبی‬
‫• نوشتار‬
‫• شکل‬
‫• جدول‬
‫• فرم ارائه‬
‫پیام کاوی‬
‫پیام‬
‫اندیشی‬
‫پیام‬
‫سازی‬
‫پیام‬
‫پیرای ی‬
‫درک یا حس‬
‫پیام‬
‫؟‬
‫پرسش‬
‫ابهام‬
‫تردید‬
‫پیام‬
‫فرستی‬
‫؟‬
‫ارائه ک تبی ‪ :‬انتقال اطالعات یکسویه‬
‫‪6‬‬
‫‪ ) ٣‬انواع‬
‫ارایه ک تبی را می توان از نظر‬
‫فرم ‪ ،‬صورت ‪ ،‬ماهیت محتوا ‪ ،‬سبک ‪ ،‬هدف ‪ ،‬مورد استفاده ‪ ،‬مخاطبین ‪ ،‬سطح محتوا و ‪...‬‬
‫رده بندی کرد ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ .1‬دانشگاهی‬
‫از قبیل ‪:‬‬
‫ک تاب ‪ ،‬جزوه ‪ ،‬مقاله ‪ ،‬انواع گزارشها ‪ ،‬رساله ‪ ،‬یادادشت تحقیق ‪ ،‬دانشنامه (تز) ‪،‬‬
‫مجله ‪ ،‬برنامه های کامپیوتری و ‪..‬‬
‫‪ .2‬غیر دانشگاهی‬
‫از قبیل ‪:‬‬
‫ک تاب ‪ ،‬مجله ‪ ،‬روز نامه ‪ ،‬جنگ ‪ ،‬بروشور‪ ،‬بولتن ‪ ،‬کاتالوگ ‪،‬‬
‫انواع گزارشها ‪ ،‬ک تابچه های راهنما ‪ ،‬اطلس ‪ ،‬البوم ‪ ،‬فصل نامه ‪،‬‬
‫سالنامه ‪ ،‬مکاتبات اداری و‪. ...‬‬
‫‪8‬‬
‫‪ )٤‬مراحل اماده سازی‬
‫چهار عمل اصلی ارائه کننده ‪:‬‬
‫‪ .1‬پیام اندیشی‬
‫‪ .2‬پیام سازی‬
‫‪ .3‬پیام پیرای ی‬
‫‪ .4‬پیام فرستی‬
‫حاصل این چهار عمل یک متن است‬
‫که صورت ‪ ،‬ساختار و محتوای مشخصی دارد ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫بخش اغازی‬
‫بخش میانی‬
‫بخش پایانی‬
‫هر یک از این سه بخش اجزای ی دارد که خواهیم دید ‪.‬‬
‫مهمترین بخش همان متن اصلی یا قسمت میانی است ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪ )٤‬مراحل اماده سازی (ادامه)‬
‫‪ -١‬تعیین موضوع‬
‫‪ -٢‬تهیه منابع‬
‫‪ -٣‬تهیه طرح اولیه متن اصلی‬
‫‪ -٤‬کسب و سازماندهی اطالعات‬
‫‪ -٥‬تولید متن اصلی‬
‫‪ -٦‬تنظیم ساختار سه بخشی‬
‫رعایت این مراحل اکیدا توصیه میشود ‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪ 4-1‬تعیین موضوع‬
‫‪ .1‬مشخص کردن زمینه موضوع‬
‫‪ .2‬تحدید موضوع‬
‫‪ .3‬تعیین عنوان مناسب‬
‫‪12‬‬
‫‪ 4-1-1‬مشخص کردن زمینه موضوع‬
‫در محیط های اموزشی ‪:‬‬
‫توسط استاد‬
‫توسط دانشجو با مشاوره استاد‬
‫در محیط های غیر اموزشی ‪:‬‬
‫توسط مدیریت باالتر در خواست می شود‬
‫توسط فرد یا سازمانی خارج از محیط کار تقاضا می شود‬
‫‪13‬‬
‫‪ 4-1-2‬تحدید موضوع‬
‫موضوع ارائه باید محدود و کامال تعریف شده باشد ‪.‬‬
‫هر موضوعی را می توان از چند جنبه مورد مطالعه و بررسی قرار داد ‪ .‬عوامل موثر بر میزان تحدید موضوع‬
‫‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪14‬‬
‫سطح ارائه کننده‬
‫هدف ارائه‬
‫وضع مخاطبین‬
‫مالحظات فنی‬
‫میزان گستردگی زمینه موضوع‬
‫خواسته های مخاطبین‬
‫مدت ارائه‬
‫امکانات اماده سازی محتوای ارائه‬
‫مالحظات مدیریتی‬
‫سطح ارائه‬
‫‪ 4-1-2‬تحدید موضوع (ادامه)‬
‫ضوابط تحدید موضوع ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪15‬‬
‫مقطع تاریخی‬
‫محدوده جغرافیای ی‬
‫خصوصیاتی از مخاطب‬
‫جنبه یا جنبه های ی از خود موضوع‬
‫‪ 4-1-2‬تحدید موضوع(ادامه)‬
‫مثال‪:‬‬
‫زمینه موضوع ‪ :‬تاثیر کار با کامپیوتر بر انسان‬
‫موضوع تحدید شده ‪:‬‬
‫‪ .1‬تاثیر کار با کامپیوتر بر کودکان‬
‫‪ .2‬تاثیر کار با کامپیوتر خانگی بر ضریب هوشی کودکان‬
‫‪16‬‬
‫‪.3‬‬
‫تاثیر کار با کامپیوتر بر کارمندان در ژاپن‬
‫‪.4‬‬
‫تاثیر کار با کامپیوتر بر کارمندان در ژاپن از ‪ 1990‬تا ‪1997‬‬
‫و ‪...‬‬
‫تاثیر کار با کامپبوتر بر انسان‬
‫تاثیر کار با کامپبوتر برکودکان‬
‫تاثیر کار با کامپبوتر‬
‫خانگی برضریب‬
‫هوشی کودکان‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫مثالی از تحدید موضوع‬
‫‪17‬‬
‫‪ 4-1-3‬تعیین عنوان مناسب‬
‫جمله یا عبارتی حتی االمکان کوتاه و گویا که میتواند به یکی از صور زیر باشد ‪:‬‬
‫• جمله گزاره ای‬
‫مثال‪ :‬کار با کامپیوتر ضریب هوشی کودکان را افزایش می دهد ‪ .‬ارائه کننده باید‬
‫اثبات کند‪.‬‬
‫• جمله پرسشی‬
‫مثال‪ :‬ایا کار با کامپیوتر ضریب هوشی کودکان را کاهش می دهد؟‬
‫• عبارت مصدری‬
‫مثال‪ :‬بررسی تاثیر کار با کامپیوتر بر ضریب هوشی کودکان ‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال از صورت سوم استفاده می شود‪.‬‬
‫در ارائه اکادمیک‬
‫‪18‬‬
‫گزاره را‬
‫‪ 4-1-4‬خصوصیات عنوان موضوع‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪19‬‬
‫گویا و صریح‬
‫کوتاه‬
‫فاقد کلمات زاید‬
‫واقعی ‪ ،‬صادقانه و نه مبالغه امیز‬
‫حتی االمکان فاقد عالئم کوته نویسی ‪ ،‬فرمول و‪...‬‬
‫دارای حدود پانزده کلمه و از این میان حدود چهار کلمه اصلی ‪.‬‬
‫‪ 4-2‬تهیه منابع‬
‫‪ :4-2-1‬شناسای ی منابع‬
‫‪ :4-2-2‬جستجو و دستیابی به منبع‬
‫‪ :4-2-3‬ضبط مشخصات منبع‬
‫‪ :4-2-4‬ارزیابی منبع‬
‫تعداد منابع بستگی به سطح ارایه و سطح ارایه کننده و‬
‫امکانات موجود دارد‪.‬‬
‫گزارشهای تحصیلی تا سطح کارشناسی ‪ :‬سه تا هفت منبع‬
‫رساله فارغ التحصیلی در سطوح باالتر تحصیالت دانشگاهی و انواع ارائه غیر دانشگاهی ‪:‬‬
‫حد مشخصی ندارد ‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪ 4-2-1‬شناسای ی منابع‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪21‬‬
‫ک تابخانه (عمومی یا خصوصی)‬
‫فهرست های دوره ای ناشران‬
‫فهرست منابع انتهای منابع‬
‫ک تابنامه (ک تابشناسی)‬
‫فرد متخصص در موضوع‬
‫ک تابدار‬
‫ک تابشناس‬
‫رسانه های عمومی‬
‫مراکز اسناد ملی ‪ ،‬موزه ها و ‪...‬‬
‫سیستم های اطالع رسانی‬
‫‪ 4-2-2‬جستجوی منابع و دستیابی به ان‬
‫‪(1‬‬
‫شماره منبع در ک تابخانه‬
‫بر اساس یکی از سیستم های طبقه بندی رایج در ک تابداری‬
‫•‬
‫تعیین می شود (دیودی‪ ،‬کنگره امریکا ‪) ... ،‬‬
‫•‬
‫‪(2‬‬
‫‪(3‬‬
‫‪(4‬‬
‫‪22‬‬
‫این شماره ‪ ،‬شناسه منبع در ک تابخانه است ‪.‬‬
‫مشخصات مؤلف یا مترجم‬
‫عنوان منبع‬
‫موضوع (از طریق جستجوی موضوعی)‬
‫‪ 4-2-3‬ضبط مشخصات منبع‬
‫• روش رایج استفاده از کارت یا فیش منبع است ‪.‬‬
‫• می توان این کارت را به کمک کامپیوتر ایجاد و مشخصات منابع را ذخیره و در صورت نیاز بازیابی کرد ‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫طرح پیشنهادی برای کارت منبع‬
‫‪ 4-2-4‬ارزیابی منبع‬
‫‪‬‬
‫منبع را قبل از استفاده به منظور ”کسب اطالع“ باید به دقت و در عین حال با سرعت ارزیابی کرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫برای این کار جنبه های زیر باید در نظر گرفته شود‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪24‬‬
‫نوع منبع از نظر صورت(فرم) ‪ :‬مقاله ‪ ،‬ک تاب ‪ ،‬جزوه ‪ ،‬سند خطی و ‪...‬‬
‫اعتبار علمی ‪ -‬فنی مؤلف (و مترجم)‬
‫سال اولین و اخرین ویراست‬
‫اعتبار ناشر‬
‫مکان ناشر‬
‫میزان ارتباط منبع با موضوع ارائه‬
‫‪ 4-2-4‬ارزیابی منبع(ادامه)‬
‫برای این ارزیابی بهتر است به طرز زیر عمل شود ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫دقت در عنوان منبع و نام مؤلف(و مترجم)‬
‫مطالعه مقدمه مؤلف (و مترجم)‬
‫بررسی فهرست مطالب‬
‫بررسی فهرست نمایه ها(‪)indexes‬‬
‫مطالعه خالصه فصل یا فصل های ی که به نظر می رسد مرتبط با موضوع باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬در مقاله ‪ ،‬چکیده و خالصه ان باید مطالعه شود ‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫‪ 4-3‬تهیه طرح اولیه متن اصلی‬
‫فراروند ایجاد متن ‪ ،‬نوعی تولید و خالقیت است ‪ ،‬پس نیاز به طراحی دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬باید یک طرح اولیه برای متنی که می خواهیم تولید کنیم ‪ ،‬تهیه نماییم ‪.‬‬
‫در این طرح باید مشخص کنیم ‪:‬‬
‫” ذیل عنوان اصلی از چه باید نوشت؟“‬
‫‪26‬‬
‫‪ 4-3‬تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه)‬
‫‪‬‬
‫باید ایده های ی که حول عنوان اصلی داریم روی کاغذ بیاوریم ‪ .‬این ایده ها را به کمک کلمه یا عبارت بیان می کنیم‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در مرحله ی تهیه طرح اولیه کارهای زیررا انجام می دهیم ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫تعیین عناوین داخلی در سطوح مختلف تا رسیدن به ایده ساده‬
‫‪‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪27‬‬
‫ایده ساده فاقد عنوان داخلی است و حداک ثر یک پاراگراف است ‪.‬‬
‫تعیین توالی منطقی عناوین داخلی درهرسطح‬
‫شماره گذاری عناوین داخلی‬
‫طرح اولیه متن اصلی ‪:‬‬
‫ایده ها و ایده های ساده‬
‫‪28‬‬
‫‪ 4-3-1‬تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه)‬
‫برای شماره گذاری عناوین داخلی از سیستم شماره گذاری پائنو استفاده می کنیم ‪.‬‬
‫• در این سیستم از ارقام و یا ارقام و الفبا برای شماره گذاری استفاده می شود ‪.‬‬
‫عنوان داخلی‬
‫سطح اول‬
‫با شماره ‪i‬‬
‫عنوان داخلی‬
‫سطح دوم‬
‫با شماره ‪j-i‬‬
‫‪…k-j-i‬‬
‫جهت خواندن‬
‫…‪i-j-k‬‬
‫‪29‬‬
‫عنوان داخلی‬
‫سطح سوم‬
‫با شماره ‪k-j-i‬‬
‫‪ 4-3-1‬تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه)‬
‫کار تهیه طرح اولیه متن اصلی شبیه یک برنامه یا بطور کلی یک سیستم است ‪.‬‬
‫در این مرحله نوشتن دستورهای برنامه (کد کردن) انجام نمی گیرد ‪ .‬در واقع معلوم می کند چه واحد های متنی خواهیم داشت‬
‫وشالوده منطقی متن اصلی چگونه خواهد بود ‪.‬‬
‫به این صورت متنی که تولید خواهد شد واحد مند و ساختمند و دارای انسجام منطقی خواهد بود‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫‪ 4-3-2‬مزایای تعیین عناوین داخلی متن و توالی و ارتباط منطقی بین انها‬
‫‪ .1‬وضوح بخشیدن به متن اصلی‬
‫‪ .2‬واحدمند و ساختمند کردن متن اصلی‬
‫‪ .3‬کمک به خواننده در دریافت و احاطه بهتر مطلب‬
‫‪ .4‬تسهیل از سرگیری مطالعه در صورت گسسته شدن رشته مطالب‬
‫‪ .5‬امکان ارجاع به قسمت های مختلف متن‬
‫‪31‬‬
‫‪ 4-3-2‬مزایای تعیین عناوین داخلی متن و توالی و ارتباط منطقی بین انها(ادامه)‬
‫‪ .6‬تسهیل یافتن مطلب مورد نظر خواننده ( از روی فهرست مطالب)‬
‫‪ .7‬امکان ایجاد ارتباط بین قسمت های مختلف‬
‫‪ .8‬تامین تفکر سامانمند برای ارائه کننده وخواننده درباره موضوع‬
‫‪ .9‬صرفه جوی ی در زمان از طریق اجتناب از پریشان اندیشی و تسهیل تمرکز روی یک ایده مشخص‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫‪ )٤-٤‬کسب و سازمان دهی اطالعات‬
‫چنانچه اطالع با مطالعه منابع ک تابخانه ای بدست اید ‪ ،‬باید کارهای‬
‫زیر را انجام دهیم ‪:‬‬
‫ا‪ :‬ارزیابی دوباره منبع‬
‫ب‪ :‬یادداشت برداری‬
‫پ‪ :‬سازماندهی اطالعات‬
‫اگر اطالع از راه های دیگر ( ازمایش ‪ ،‬مشاهده ‪ ،‬مصاحبه ‪ ،‬پرسش نامه ) بدست اید ‪ ،‬باید یادداشت های مربوطه را‬
‫ا‬
‫متناسبا رده بندی و سازماندهی کرد تا ا‬
‫بعدا در مرحله تولید متن اصلی ‪ ،‬بکار روند ‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫ا‪ -‬ارزیابی دوباره منبع‬
‫این ارزیابی باید دقیق و در عین حال سریع باشد ‪.‬‬
‫هدف ‪:‬‬
‫مشخص کردن اینکه چه قسمت های ی از منبع‪ ،‬به چه میزان ‪،‬‬
‫•‬
‫در مورد کدام عنوان داخلی و چگونه استفاده شود ‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫‪34‬‬
‫تعیین منابع اصلی و فرعی‬
‫چند و چون بهره گیری ازهر منبع و اهمیت ان‬
‫ب ‪ -‬یادداشت برداری‬
‫•‬
‫استفاده از برگه ‪ ،‬کارت یا فیش مخصوص‬
‫•‬
‫داشتن یک ”سیستم“ کارا و سریع برای استفاده بهینه از زمان‬
‫( عمل کردن به شیوه ی سامانمند )‬
‫کارت یادداشت سه اندازه استاندارد دارد ‪:‬‬
‫‪7.5 × 12.5 cm ، 10 × 15 cm ،12.5 × 20 cm‬‬
‫‪35‬‬
36
‫دو روش اساسی برای یادداشت برداری ‪:‬‬
‫‪ ) ١‬تلخیص ‪:‬‬
‫خالصه کردن و بیان مطلب در کوتاه ترین حد بدون‬
‫اینکه خدشه ای به معنا ‪ ,‬و منظور اصلی وارد کند ‪.‬‬
‫‪ ) ٢‬نقل قول ‪:‬‬
‫بیان معنای مطلب با رعایت امانت و یا نفل به لفظ از متن مرجع‬
‫‪37‬‬
‫ب‪ )١-‬تلخیص‬
‫عوامل مطرح در تعیین حد تلخیص ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪38‬‬
‫هدف تلخیص‬
‫کمیت مطلب مرجع‬
‫مخاطب‬
‫دقت مورد انتظار‬
‫کمیت متن در دست تولید‬
‫مالحظات مدیریتی‬
‫مالحظات فنی‬
‫نکات مهم در تلخیص به ویژه تلخیص مطلب علمی ‪ -‬فنی ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫رعایت ایجاز در حد ممکن‬
‫‪.2‬‬
‫حفظ دقت و اعتبار مطلب‬
‫‪.3‬‬
‫حفظ معنای اصلی مطلب‬
‫‪.4‬‬
‫حفظ انسجام زبانی‬
‫‪.5‬‬
‫رعایت سادگی و روانی‬
‫‪39‬‬
‫ب‪ )١-‬روش کلی تلخیص‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪40‬‬
‫مطالعه دقیق و چند باره مطلب مرجع‬
‫یادداشت کردن مفاهیم و موضوعات مهم‬
‫انتخاب چهار تا شش مفهوم مهم تر‬
‫نوشتن یک یا دو جمله در شرح هر مفهوم‬
‫‪ ‬بیان تعداد ‪ ،‬نوع و ایده اصلی شکلها و جدول های مهم تر در یک یا دو جمله‬
‫نوشتن دو یا سه جمله حاوی نتیجه اصلی مطلب در انتهای خالصه‬
‫افزودن یک یا دو جمله اغازین به عنوان مقدمه یا مدخل خالصه ویرایش دقیق جمالت نوشته شده‬
‫ب‪ )٢-‬نقل قول‬
‫نقل قول غیرمستقیم ‪ :‬بیان معنای مطلب است با سبک زبان تولید کننده متن‬
‫درنقل قول غیر مستقیم کارهای زیر را انجام می دهیم ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪41‬‬
‫مطالعه دقیق مطلب مرجع‬
‫حصول اطمینان از درک معنای مطلب‬
‫کنار گذاشتن مرجع‬
‫اندیشیدن‬
‫بیان معنای مطلب‬
‫ویرایش نوشته‬
‫نقل قول مستقیم ‪ :‬انتقال کلمه ‪ ،‬عبارت ‪ ،‬جمله یا جمالتی از متن مرجع است به‬
‫متن در دست تولید‬
‫موارد استفاده ازنقل قول مستقیم ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫در بیان مطلب از متون مقدس‬
‫در بیان قوانین ‪ ،‬قواعد و دستورهای رسمی و فرمان های تاریخی‬
‫در بیان فرمول ها و تعریف های علمی وقتی کلمات در متن مرجع نقش اساسی در انتقال منظور نویسنده‬
‫دارند ‪.‬‬
‫‪.4‬‬
‫وقتی ایده ای انچنان واضح و گویا بیان شده که هر گونه تغییر در جمالت متن اصلی ‪ ،‬معنا را عوض کند ‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫نکات مهم درنقل قول مستقیم ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪43‬‬
‫تمام تاکیدها و نشانه های سجاوندی موجود درمتن مرجع باید حفظ شود‪.‬‬
‫در صورتی که خود بخواهیم روی جزئی تاکید داشته باشیم باید در پا نوشت قید کنیم ‪ ” :‬تاکید ازماست”‪.‬‬
‫برای حذف یک قسمت‪ ،‬از (‪ )...‬استفاده می کنیم‪.‬‬
‫برای اصالح قسمتی از مطلب پس از قید بی تغییران قسمت نظرخود رادر ] [ مینویسیم ‪.‬‬
‫اگر دو نوشتپار منقول متوالی داشته باشیم‪ ،‬بین ان دو یک سطر فاصله می گذاریم ‪.‬‬
‫درج بیش از یک نوشتپار منقول درصفحه توصیه نمی شود ‪.‬‬
‫اگر اندازه مطلب منقول بیش از نیم صفحه با شد‪،‬بهتر در بخش پیوست ها ذکر شود ‪.‬‬
‫اگر اندازه مطلب بیش از چهار سطر باشد‪ ،‬مانند شکل ‪ 1‬عمل می کنیم ‪.‬‬
‫کران کاغذ‬
‫ادامه نوشتپار قبل‬
‫‪.‬‬
‫نوشپار منقول‬
‫سطر فاصله‬
‫‪.‬‬
‫شروع نوشتپار جدید‬
‫درج نوشتپار منقول‬
‫‪44‬‬
‫پ‪ -‬سازماندهی اطالعات‬
‫• پس از کسب اطالعات و تهیه یادداشت های الزم ‪ ،‬ان ها را بر حسب توالی منطقی بین عناوین داخلی مرتب می کنیم ‪.‬‬
‫• یادداشت ها هر چه مرتب تر و سامان یافته تر باشند ‪ ،‬استفاده از انها سریع تر می شود ‪.‬‬
‫‪45‬‬
‫‪ ٥-٤-٢‬تولید متن اصلی‬
‫ روش کاردر تولید متن اصلی‬‫ ساختار متن اصلی‬‫‪ -‬چند توصیه برای نگارش بهتر‬
‫‪ ‬مهم ترین و اساسی ترین مرحله کار‬
‫‪ ‬اندیشه واحساس ارائه دهنده بیشترین نقش را در تولید متن دارند ‪.‬‬
‫‪ ‬داشتن مهارت نگارش و در عین حال توجه به ویژگی های زبانی و سبک علمی‪ -‬فنی ‪ ،‬الزامی است ‪.‬‬
‫‪ ‬با انجام مراحل قبل ‪ :‬طرح اولیه متن اصلی و یادداشت های ی درباره هر یک از عناوین داخلی و ایده های ی مرتبط با‬
‫انها ‪.‬‬
‫‪ ‬اکنون کار تولید متن نوعی خالقیت است ‪.‬‬
‫‪ ‬این مراحل در شکل ‪ 2‬نشان داده شده است ‪.‬‬
‫‪46‬‬
‫طرح اولیه ارائه‬
‫یادداشت‬
‫پیش نویس متن اصلی‬
‫کانال ارائه‬
‫کننده‪:‬کنترل‬
‫کمی ‪-‬کیفی‬
‫نه‬
‫کنترل کمی ‪ -‬کیفی‬
‫بله‬
‫تنظیم ساختار سه بخشی‬
‫ارائه ک تبی‬
‫‪47‬‬
‫تولید متن‪ :‬خالقیت کانال ارائه کننده‬
‫کانال ارائه‬
‫کننده‪:‬تولید‬
‫پیش نویس‬
‫‪ ٥-٤-٢‬تولید متن اصلی‬
‫امکانات الزم برای شروع نوشتن ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪48‬‬
‫تهیه وسایل معمول و انتخاب مناسب زمان و مکان‬
‫فرهنگ لغت فارسی‬
‫فرهنگ لغت بیگانه (یک زبانه)‬
‫ک تاب ایین نگارش‬
‫ک تاب دستور زبان فارسی‬
‫دایرۃ المعارف فارسی و بیگانه‬
‫فرهنگ لغات تخصصی‬
‫فرهنگ لغات فارسی ‪ -‬بیگانه‬
‫روش کار در تولید متن اصلی ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪49‬‬
‫تهیه پیش نویس متن اصلی‬
‫بازخوانی و تهیه نسخه اول‬
‫درج پانوشتها‬
‫درج شکلها و جدولها‬
‫نوشتن نتیجه و خالصه نهای ی‬
‫دیگرخوانی و اعمال نظرات دیگران‬
‫بازخوانی و کنترل نهای ی‬
‫ویرایش نهای ی و تهیه نسخه نهای ی‬
‫روش کار در تهیه پیش نویس ‪:‬‬
‫‪ .1‬بررسی دوباره طرح اولیه متن اصلی و اعمال تغییرات الزم‬
‫‪ .2‬تصمیم گیری نهای ی درمورد توالی منطقی عناوین داخلی‬
‫‪ .3‬انتخاب یک عنوان داخلی با رعایت توالی منطقی‬
‫‪ .4‬اندیشیدن به خصوصیات مخاطب و هدف اصلی ارائه‬
‫‪ .5‬بررسی یادداشتهای مربوط به ان عنوان‬
‫‪ .6‬اندیشیدن به موضوع مشخص شده با عنوان داخلی‬
‫‪ .7‬تعریف مفاهیم و اصطالحاتی که در طول بحث استفاده می شوند ‪.‬‬
‫‪ ‬توجه داشته باشیم که اولین عنوان داخلی می تواند ” مقدمه “ ارائه ک تبی باشد ‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫روش های بسط مطلب یا پرداختن به موضوع ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫روش های متداول در تولید متون علمی ‪ -‬فنی ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بسط زمانی ‪ :‬شرح پدیده با رعایت ترتیب زمانی‬
‫بسط مکانی ‪ :‬شرح پدیده بر اساس موقعیت مکانی اجزاء تشکیل دهنده ان و بیان ارتباط بین انها‬
‫‪‬‬
‫بسط از مطلب اشنا به نا اشنا ‪ :‬شروع از انچه خواننده می داند و سپس شرح مطالب مرتبط با انها که خواننده نمی‬
‫داند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از طریق تشابه ‪ :‬شرح از طریق تشابه مطالب اشنا با نا اشنا‬
‫‪51‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از ساده به پیچیده ‪ :‬مشابه روش بسط از اشنا به نا اشنا ‪ ،‬با این تفاوت که نویسنده از اصول پایه به موارد‬
‫پیچیده تر می رسد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از طریق تضاد ‪ :‬در این روش بر خالف روش تشابه ‪ ،‬تفاوت ها بیان می شوند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از علت به معلول ‪ :‬در این روش ابتدا دالیل بروز معول مطرح شده و به شرح نتایج ختم می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از معلول به علت ‪ :‬با بیان نتایج شروع شده و سپس علل پدیده معرفی میشوند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از کل به جزء ‪ :‬ابتدا کلیات وسپس جزئیات ارائه می شوند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بسط از جزء به کل ‪ :‬عکس روش قبل است ‪.‬‬
‫‪52‬‬
‫نوشتپار ‪:‬‬
‫‪ ‬بر روی هر یک از اجزای تشکیل دهنده پیش نویس باید کنترل کمی و کیفی انجام شود ‪.‬‬
‫‪ ‬مناسبترین واحد برای این کار نوشتپار است ‪.‬‬
‫‪53‬‬
‫خصوصیات نوشتپار (پاراگراف) ‪:‬‬
‫‪ ‬مقداری از متن است که فقط یک ایده ساده را بیان می کند ‪.‬‬
‫‪ ‬بهتر است ‪ ،‬اندازه اش بین ‪١٠٠‬تا ‪١٥٠‬کلمه باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬با یک یا دو جمله اصلی شروع می شود که در انها ایده اصلی مطرح می شود و سایر جمالت نوشتپار نیز چیزی جز‬
‫شرح و بسط همین جمله (ها) نیست ‪.‬‬
‫‪ ‬دارای تعدادی جمله توضیحی است که به کمک انها‪ ،‬ایده مطرح شده در جمله(ها) ی اغازین شرح داده می شود ‪.‬‬
‫جمله(های)اصلی‬
‫جمله های توضیحی‬
‫‪54‬‬
‫نسبت تقریبی بین جمله (های) اصلی و سایر جمله های نوشتپار‬
‫خصوصیات نوشتپار(پاراگراف)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫واحد کنترل کمی‪-‬کیفی و نیز واحد انتقال اطالعات است ‪.‬‬
‫هر نوشتپار را با عبارت یا جمله ارتباط دهنده با نوشتپار قبلی شروع می کنیم تا بین هر دو نوشتپار پ ی در پ ی‬
‫ارتباط معنای ی برقرار شود ‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال مربوط است به ‪:‬‬
‫ایده نوشتپار‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫•‬
‫•‬
‫‪55‬‬
‫تعریف یک مفهوم‪ ،‬پدیده‪ ،‬روش یا مسئله‬
‫رده بندی پدیده ها یا روش ها‬
‫مقایسه پدیده ها‪ ،‬روش ها و ‪....‬‬
‫تحلیل و بررسی یک پدیده یا روش‬
‫ارائه مثال از یک پدیده و شرح ان‬
‫یک تصنیف کوچک و کامل‪ ،‬حول یک ایده مشخص‬
‫توالی ‪ :‬جمالت نوشتپار توالی منطقی دارند ‪.‬‬
‫تاکیدمندی ‪ :‬نکات مهم با جمالت صریح تر و با تاکید بیشتر نوشته می شوند ‪.‬‬
‫‪ 4-7‬کنترل ّکمی ‪:‬‬
‫درصد خوانندگان‬
‫نه انچنان موجز که مانع انتفال ایده شود‬
‫نه انچنان مفصل که خسته کننده و اضافی به نظر اید ‪.‬‬
‫تعداد صفحات‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫نمودار درصد تعداد خوانندگان و تعداد صفحات مقاله‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شمارش کلمات هر جمله از نوشتپار‬
‫ایجاد تعادل نسبی در اندازه جمالت ‪ ،‬تقسیم جمله طوالنی به دو جمله و برعکس‬
‫حذف کلمات و عبارات غیر الزم از هر جمله‬
‫ایجاد تعادل نسبی در اندازه نوشتپارهای پ ی در پ ی‬
‫‪56‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 4-8‬کنترل کیفی ‪:‬‬
‫از نظر محتوای ی و از نظر صوری ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪57‬‬
‫اعتبار و دقت علمی ‪ -‬فنی‬
‫وجود ارتباط معنای ی و انسجام بین نوشتپارها‬
‫منطق مندی و صحت استدالل ها‬
‫انتخاب مناسب عنوان اصلی و عناوین داخلی‬
‫رعایت ویژگی های سبک و زبان متن علمی‪-‬فنی‬
‫انتخاب درست و به جای کلمات‬
‫وجود مقدمه مناسب‬
‫رعایت ایین نگارش‬
‫استفاده درست و به جا از عالیم سجاوندی‬
‫نوشتن درست ارقام و اعداد‬
‫درج درست پانوشت ها‬
‫کنترل کیفی ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪58‬‬
‫انتخاب معادل اصطالحات بیگانه و نوشتن صحیح امالی انها‬
‫درج صحیح نوشتپار در صفحه (رعایت فاصله ها از دو کران کاغذ)‬
‫درج صحیح نوشتپار منقول‬
‫ا‬
‫معموال بین نوشتپارها درج می شوند‪).‬‬
‫وضوح شکل ها و جدول ها (که‬
‫انتخاب محل مناسب برای درج شکل ها و جدول ها‬
‫مناسب بودن رسم الخط (و در صورت لزوم رعایت تنوع در رسم الخط)‬
‫نوشتن درست فرمول ها‪ ،‬واحدها‪ ،‬مقیاس ها‪ ،‬کوته نوشت ها‬
‫رعایت حاشیه گذاری مناسب‬
‫انتخاب رنگ (های) مناسب برای جوهر‬
‫پس از اماده کردن اولین نسخه متن اصلیبهتر است ان را جهت مطالعه به افراد دیگر داد ‪...‬‬
‫افرادی که جهت مطالعه و اظهار نظر در مورد متن انتخاب می شوند ‪:‬‬
‫‪ .1‬فرد یا افرادی با خصوصیات مخاطب‬
‫‪ .2‬یک یا چند نفر با معلومات همسطح با معلومات ارائه کننده در‬
‫موضوع‬
‫‪ .3‬یک یا چند نفر با معلومات فراسطح معلومات ارائه کننده در موضوع‬
‫‪59‬‬
60