Transcript สร้อยฟ้า : ตัวละครพลัดถิ่นในบทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน Soifa : A Diaspora

สร้ อยฟ้า : ตัวละครพลัดถิ่นในบทเสภาเรื่อง
ขุนช้ างขุนแผน
Soifa : A Diaspora in Khun Chang Khun Phaen
ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ชุมสาย สุ วรรณชมภู
วรรณคดีวจิ ารณ์แนวโพสต์โคโลเนียล
(Postcolonial Literary Theory)
การจากมาตุภูมิ
การสู ญเสี ยอัตลักษณ์
การแย่ งชิงพืน้ ที่
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
............................
พึ่งเป็ นสาวรุ่ นร่ างกระจ่ างดวง
เหมือนโกมุทพึ่งผุดหลังชลา
เจ้ าพลายแลเล็งเพ่ งไม่ พริบ
สนิทนิ่งเหนือหมอนดังท่ อนแก้ ว
งามขนงก่ งค้ อมละม่ อมละไม
นาสิกตละทรงพระแสงขอ
สองปรางอย่ างผิวผลมะปราง
งามระหงทรงศรี ไม่ พีผอม
กระหมวดมุ่นเกศาก็น่าชม
นางโฉมยงองค์ นีเ้ ป็ นลูกหลวง
ดูสองถันนัน้ เป็ นพวงผกาทิพย์
พอต้ องตาเตือนใจจะให้ หยิบ
พ่ อกระซิบห้ ามปรามก็ขามใจ
พระพักตร์ แผ้ วมิได้ มีรอยฝี ไฝ
แต่ เนตรหลับยังวิไลประหลาดนาง
โอษฐ์ ลออเรี่ ยมริมเหมือนจิม้ ฝาง
ดูทรงศอคอคางอย่ างกลึงกลม
เพริศพร้ อมแต่ บาทจนถึงผม
ปั กปิ่ นทองถมราชาวดี
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ ม 2 : หน้ า 128)
•
เจ้ าเชียงใหม่ได้ ฟังรับสัง่ โปรด ปราโมทย์ดงั จะเหาะขึ ้นเวหา
• ก้ มกราบทูลพระองค์ทรงศักดา
ขอรองพระบาทากว่าจะตาย
• ไปเบื ้องหน้ าถ้ าจะทาให้ เคืองขัด
แม้ นเป็ นสัตย์จงประหารให้ ฉิบหาย
• ตัวจานาคารับไม่กลับกลาย
ขอถวายบุตรไว้ ใต้ บาทา
•
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 170)
อัตลักษณ์ ทางสั งคม
•
•
•
•
•
•
•
•
ซึง่ ลูกสาวในอกยกให้ ข้า
แค่เห็นหน้ าข้ าก็นกึ ตังใจไว้
้
มันน่าชมสมกันนี่กระไร
อ้ ายพลายงามความรู้ก็เลิศชาย
อย่ าเสียใจว่ าได้ กับต่าศักดิ์
เป็ นหัวหมื่นมหาดเล็กเด็กชา
ก็ขอบใจหนักหนาเจ้ าเชียงใหม่
จะขอสร้ อยฟ้าให้ กบั อ้ ายพลาย
ลูกสาวเจ้ าเชียงใหม่ก็เฉิดฉาย
จะได้ เป็ นสุขสบายทังสองรา
้
อ้ ายพลายงามก็รักเหมือนลูกข้ า
จงนึกว่าเราทังสองเกี
้
่ยวดองกัน
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 170)
•
•
•
•
•
•
เจ้ าเชียงใหม่ได้ ฟังรับสัง่ ขอ
รันทดท้ อฤทัยให้ ไหวหวัน่
เสียดายศักดิ์สุริยวงศ์ พงศ์ พันธุ์ อัดอันมิ
้ ใคร่ ออกซึง่ วาจา
นึกถึงสร้ อยฟ้านิจจาเอ๋ ย
ไม่ ควรเลยจะระคนลงปนข้ า
ครัน้ ขัดก็จะเคืองเบื ้องบาทา
จึงกราบทูลพระกรุณาด้ วยจาใจ
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 170)
• ทองประศรี ร้องว่าอีห่าลาว
ทาฉาวเจียวอีหมาขี ้เรื อ้ นเปื อ้ น
• เทแป้งแกล้ งให้ เปรอะเลอะทังเรื
้ อน กระทะกระท่อยต่อยเกลื่อนลาวจัญไร
•
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 266)
• หรื อ
•
• ท่านย่าว่าเหม่มาเปรี ยบเปรย
• ก็เพราะมึงอึงฉาวอีลาวโลน
• อีเจ็ดร้ อยหมาเบื่อมันเหลือรัก
•
เหวยอีลาวปากคอมันหนักนัก
ร้ องตะโกนก้ องบ้ านอีคานหัก
ทาฮึกฮักมี่ฉาวอีลาวดอน
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 268)
อัตลักษณ์ ทางวัฒนธรรม
สร้ อยฟ้าศรี มาลาว่าเจ้ าคะ
ตังกระทะก่
้
อไฟอยูอ่ งึ มี่
ต่อยไข่ใส่น ้าตาลที่หวานดี
แป้งมีเอามาปรุงกุ้งสับไป
ศรี มาลาละเลงแผ่นบางบาง
แซะใส่จานวางออกไปให้
สร้ อยฟ้าไม่สนั ทัดอึดอัดใจ ปามแป้งใส่ไล้ หน้ าหนาสิ ้นดี
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 265)
พลายชุมพลจึงว่าพี่สร้ อยฟ้า ทาขนมเบือ้ งหนาเหมือนแป้งจี่
พระไวยตอบว่าหนาหนาดี ทองประศรี วา่ กูไม่เคยพบ
ลาวทาขนมเบือ้ งผิดเมืองไทย แผ่นผ้ อยมันกระไรดังต้ มกบ
แซะม้ วนเข้ ามาเท่าขาทบ
พลายชุมพลดิ ้นหรบหัวร่อไป
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 365)
การแย่ งชิงพืน้ ที่ : การทาเสน่ ห์
•
•
•
•
ทาไมไม่เป็ นเจ้ าขึ ้นในบ้ าน
ใครขัดสนจะได้ คลานมาพึง่ เจ้ า
อย่าเพ่อเหยียบเสียให้ ยบั จนสับเงา มิได้ ตีเมืองเรามาเป็ นน้ อย
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 271)
• จริงอยูค่ ะข้ ามันเชลยเมือง
• พอกองทัพไปถึงอึงเกรียวกราว
• ทัพกลับก็จบั เชลยซ ้า
• สงวนพรหมจารี มิต้องเตือน
•
อย่ายกเรื่ องเลยเขาลือออกอื ้อฉาว
ค่าลงเขาจับฉาวที่ในเรือน
ช่างปิ ดงาความร้ ายให้ หายเงื่อน
พอดึกหน่ อยก็ค่อยเคลื่อนขึน้ ไปเอง
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 272)
• ตัวข้ าหัวเดียวกระเทียมเน่ า
• ช่วยกันถมให้ จมทุกด้ านไป
•
ทีว่าเราใครหาได้ ยนิ ไม่
ครัน้ เถียงบ้ างก็จะไล่เข้ าตบตี
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 274)
• หรื อว่า
•
• โอ้ วา่ อนิจจาตัวกูเอ๋ย
• จะถูกทัง้ ตีด่าประดาตาย
• พ่ อแม่ อยู่ไกลไม่ เหลียวเห็น
• จะพึ่งผัวดังเอาตัวทุ่มอัคคี
•
ไม่คิดเลยเมื่อพ่อพามาถวาย
แสนอายสุดอย่างแล้ วครัง้ นี ้
จะได้ ใครผ่ อนเข็ญให้ กูน่ ี
เขาขยี ้เหยียบยับดังสับปลา
(เสภาขุนช้ างขุนแผน เล่ม 2 : หน้ า 275)
ผลกระทบจากการแย่งชิงพื้นที่
คนพลัดถิ่นผูเ้ ป็ นตัวละครปรปั กษ์